Öteki -

OFSAYT BİLEN
KADINLAR
—
MELTEM DOĞAN
“Bizim işimiz belki de, Nilüfer çiçeği ve çağımız arasında, Hakikat şarkısının peşinde koşmaktır.“ demiş Sepehri,
Suyun Ayak Sesi şiirinde… Hayat bazen yaşadığımıza dair deliller ister. Kağıdı boş verme olasılığını silin aklınızdan.
Düşündünüz biliyorum. Hatta bazılarınız yaptığını sanıyor, susup oturarak. Gördüğümüz rüyalar, sayıkladığımız
düşler, göğsümüze çektiğimiz dizlerimiz hepsi birer delildir. İranlı yönetmen Cafer Penahi biraz fazlasını yapmış,
kör gözlere ışık tutmuş. Bazılarını kamaştırmayı başarmış olmalı ki göze batmış. İnsan bazen aynayı gördüğünde
korkar, yansımayı başkaları da görür diye. Ve gözleri kamaşanlar Panehi’ye 20 yıl hapsi hak görmüşlerdir.
Penahi, tüm kısıtlamalara boyun eğmemiş, sınırlarını zorlamış ender yönetmenlerden sadece biri. Zira filmini ağız
tadıyla çekmiş, galasını yapmış o festival senin bu davet benim diye gezememiş. Fakat sesini , bir kekin içine usb
gizleyerek Fransa’ya kadar duyurmayı başarmıştır. Kendisinin penceresinden bu seferlik Offside filmini görelim
istedim ben. Futbol erkek işidir, kadın ne anlar futboldan, ofsayt biliyor musun kızım sen? Sorularını bir kenara
bırakıp, öteki tarafa geçelim. Yeni onanan kanunlardan sonra bizim de yavaş yavaş dönüşeceğimiz boyuta bir selam
verelim. İran… Herkesin hemen hemen birkaç cümleyle anlatabileceği o medeniyet toprakları. Bir zamanlar sanatın,
bilimin ışığından sıyrılıp ay tutulması yaşayan ülke.
Offside 2006 yapımı, bir grup kadının stadda maç izleme isteğiyle başlayıp, trajikomik anlatımıyla altın ayı ödülüne
layık görülmüş yok artık dedirten filimdir. Kamuflaj yaparken bile baş örtüsünü çıkaramayan, ama ofsayt ve forvet
bilen kadınların öyküsü. Tüm kısıtlanmalarına rağmen, hala ülkelerinin takımı için riski göze alan cesur kadınlar.
Onları küçük yaşta zevce ilan edebilir, istediğinizde üzerine kuma getirebilir, dövebilir, cinsel ilişkide zevk almasın
diye sünnet edebilir, hapse atabilir ve hatta tecavüz edebilir, şehrin stadında belden aşağısını gömüp taşlayabilirsiniz.
Çünkü orası İran.(Saydıklarımın bir kısmını kendi ülkemizde de yaşıyor olmamız sizi şaşırtmasın. Hala
tecavüzcülerimizle evlendirilecek olmamız, bir kısım kadınlarımızın vicdanlarına değmedi. Hiç değmeyeceğinden
dolayı başımıza tüm bunların gelmesi için biraz daha beklememiz gerekecek)Fakat erkeklerle bir arada maç izlemesi
mümkün değil. Erkekler küfür eder, zaten nefisleri de mevcut. Peki ne yapacak bu kadınlar? İşte Panehi bize bu
gerçeği gösteriyor. Asker üniforması giyen, suratına takım renklerine süren, saçlarını erkek gibi kestirip, bol kıyafet
giymelerine rağmen yakalanan kadınlar… Hemen akıllara erkek fatma yaftası gelicektir bazı merciler tarafından,
öyle değil efendim . Yaşama delil sunmaya çalışan bir avuç insanın hikayesidir Offside.
Bir tarafa sürekli bakarken ıskaladığımız hayatları düşünüyor muyuz gerçekten? Başımıza gelmesi gerekiyor değil
mi? Çünkü biz hala formalarımız giyip sokaklarda bağırabilen kadınlarız…
“fazla uzatmayayım:
yürek
bu kurak çölde
başka bir tasavvuru arzuluyor.”
ولماش دمحا - Şamlu Ahmed
35