902
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
แม้จะไม่สามารถยืนยันอย่างชัดเจนได้ว่า มีการใช้ปืนไฟในสมัยสุโขทัยหรือไม่<br />
ศิริรัจน์ วังศพ่าห์ ได้ให้ความรู้เรื่องกำาเนิดของปืนไฟไว้ว่า หลังจากจีนคิดค้นสูตรของดินดำา<br />
ได้เป็นผลสำาเร็จ ชาวจีนสมัยราชวงศ์ถัง (พ.ศ. ๑๑๖๑ - ๑๔๕๐) ได้บรรจุดินดำาในประทัด<br />
และดอกไม้ไฟเพื่อจุดในเทศกาลรื่นเริงต่างๆ อีกราว ๕๐ ปีต่อมา ตรงกับสมัยราชวงศ์ซ้อง<br />
(พ.ศ. ๑๕๐๓ - ๑๘๒๒) ดินดำาได้ถูกนำามาใช้ในการรบเป็นครั้งแรกในรูปของธนูเพลิงที่ใช้<br />
แรงระเบิดของดินดำาเป็นตัวขับเข้าหาเป้าหมาย ต่อมาราวปี พ.ศ. ๑๖๗๓ ชาวจีนก็ประดิษฐ์<br />
อาวุธที่มีรูปร่างคล้ายปืนทำาจากกระบอกไม้ไผ่ จนถึงราว พ.ศ. ๑๘๐๒ ปืนแบบแรกที่มี<br />
ลูกเหล็กและดินดำาขับกระสุน (Houch lang) ก็ประดิษฐ์เป็นผลสำาเร็จ<br />
ย้อนดูทางฝั่งยุโรปบ้าง มีบันทึกว่า นายโรเจอร์ เบคอน (Roger Bacon) คิด<br />
สูตรดินดำาได้เมื่อ พ.ศ. ๑๗๘๕ และอีกราว ๑๐๐ ปีต่อมา บาทหลวงชาวเยอรมันนาม<br />
ว่า เบอร์นาร์ด สวอซ (Bernard Swatz) ก็คิดสูตรของดินดำาได้สำาเร็จ ส่วนปืนไฟแบบ<br />
แรกของยุโรปที่มีรูปทรงขวดและลูกกระสุนเป็นลูกศรนั้น ประดิษฐ์ขึ้นก็ราว พ.ศ. ๑๘๖๘<br />
ดูเหมือนว่าชาวตะวันออกอย่างพวกเราเรียนรู้ที่จะใช้ประโยชน์จากดินดำาเพื่อการรื่นเริง<br />
และการทำาสงครามก่อนชาวตะวันตกหลายทศวรรษ แต่กลับเป็นชาวตะวันตกที่สามารถใช้<br />
ประโยชน์จากดินดำาได้อย่างมีประสิทธิภาพจนนำาไปสู่การสร้างปืนใหญ่น้อยที่มีอานุภาพสูง<br />
มาจนถึงปัจจุบัน อนึ่งมีบันทึกเก่าแก่เกี่ยวกับการใช้ปืนไฟในสงครามระหว่างสยามกัมโพช<br />
กับพวกมัชปาหิต เมื่อราวปี พ.ศ. ๑๘๕๗ ในครั้งนั้นพวกชวาเก็บปืนใหญ่ของสยามกัมโพช<br />
ได้ ๒ กระบอก ชื่อ Guntar Geni และ Jagur เป็นหลักฐานที่ยกเป็นข้อสังเกตไว้ แต่<br />
ปืนไฟอีกกระบอกหนึ่งที่เชื่อกันว่า เก่าที่สุด ในประเทศไทย ปากลำากล้องเป็นรูปเหรา<br />
บรรจุลูกกระสุนด้านท้ายลำากล้อง มีรังเพลิงสำารองบรรจุดินดำาและล่ามสายชนวนไว้ เมื่อ<br />
จะยิงจึงบรรจุลูกกระสุนบริเวณรังเพลิง วางรังเพลิงสำารองดันปลายที่บรรจุดินดำาเข้าใน<br />
ลำากล้อง ขัดรังเพลิงสำารองไว้กับตัวปืนโดยใช้ไม้เสียบขวางไว้ แล้วจึงจุดชนวนที่รังเพลิง<br />
สำารอง ดินดำาที่อยู่ในรังเพลิงสำารองระเบิดขับกระสุนออกไป รังเพลิงสำารองที่ใช้แล้วจะถูก<br />
ยกขึ้นและเปลี่ยนรังเพลิงอันใหม่แทน ทำาให้มีอัตราการยิงที่รวดเร็วแต่มีอานุภาพในการ<br />
ทำาลายและความแม่นยำาน้อย<br />
ปืนลำากล้องรูปเหรานี้ ผู้รู้ด้านศิลปะว่าลวดลายเก่าถึงสมัยอยุธยายุคต้นที่น่า<br />
ศึกษาคือ เป็นปืนไฟที่อาจจะมีใช้อยู่ก่อนที่ชาวยุโรปตะวันตกชาติแรก คือชาวโปรตุเกสจะ<br />
เดินทางมาถึงกรุงศรีอยุธยาหรือไม่ ?<br />
30