You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Article<br />
Yağışlı bölgeler guatra neden oluyor<br />
Genelde Karadeniz bölgesinde Guatra hastalığına daha sık yakalanıldığını söyleyen<br />
uzmanlar, yağışı bol olan yerlerde iyot yetersizliği görüldüğünü söylüyorlar:<br />
Diyetisyen Ayşe Korkmaz;<br />
içinde bulunduğumuz İyot<br />
Yetersizliği Hastalıklarının<br />
Önlenmesi Haftası’nda iyot<br />
eksikliğinin vücudumuza etkileri ile<br />
ilgili şu bilgileri verdi:<br />
İyot, insan vücudunda çok az miktarda<br />
bulunan normal büyüme ve<br />
gelişme için önemli olan eser bir<br />
elementtir. İnsan vücudunda 15-20<br />
mg iyot bulunur.<br />
İyot, vücuda; besinler, su ve deniz<br />
ürünleri tüketimi ile alınmaktadır.<br />
Ayrıca beyin ve sinir sisteminin<br />
normal büyümesi ve gelişmesi ile<br />
vücut ısısı ve enerjisinin devamı<br />
için gerekli olan tiroit hormonlarından<br />
olan T4 ve T3 yapımında<br />
kullanılmaktadır.<br />
Okyanus ve denizler en önemli iyot<br />
kaynaklarıdır. İyodun yüzde 90’ı<br />
gıdalardan, yüzde 10’u ise içme<br />
sularından sağlanmaktadır. Deniz<br />
suyundaki iyot, yağmur aracılığıyla<br />
toprağa düşer. Bu döngünün yavaş<br />
ve eksik gerçekleşmesi ise bu<br />
toprakta yetişen ürünler ve içme<br />
suyunun düşük miktarlarda iyot<br />
içermesine neden olmaktadır.<br />
YAĞIŞI BOL YERLERDE İYOT<br />
YETERSİZLİĞİ GÖRÜLÜR<br />
Genellikle dağlık bölgeler bu riski<br />
taşımakla birlikte, bu durum tüm<br />
coğrafi bölgelerde gözlenebilmektedir.<br />
Sürekli tekrarlayan seller<br />
ve dağlık bölgelerdeki toprak<br />
erozyonu, toprakta iyot yetersizliğine<br />
neden olmaktadır. Bunun<br />
sonucunda da bu topraklarda<br />
yetişen besinler iyot açısından<br />
yetersiz olmakta ve sadece bu<br />
besinler ile beslenen kişilerde iyot<br />
yetersizliği ortaya çıkmaktadır.<br />
Ülkemizde hemen hemen her 10<br />
kişiden 3’ünde iyot yetersizliği sonucu<br />
oluşan guatr görülmektedir.<br />
İleri derece guatr oranı yaklaşık<br />
her 100 kişide 2 kişidir. Ülkemizde<br />
guatr en yaygın olarak Bolu,<br />
Kastamonu, Malatya, Rize, Ordu,<br />
Zonguldak, Artvin, Kütahya ve<br />
Konya gibi dağlık, bol yağış alan ve<br />
erozyonun yaygın olduğu yörelerde<br />
görülmektedir.<br />
ANNE KARNINDAKİ BEBEĞİ DE<br />
ETKİLER<br />
İyot yetersizliği, dünyada, önlenebilir<br />
zekâ geriliği ve beyin hasarının<br />
en önemli nedenidir. İyot yetersizliği<br />
olan bireyler; zekaca daha<br />
yavaş ve daha az tepkili, daha zor<br />
eğitilebilen, daha güç anlayan ve<br />
işlerinde daha az üretken olan<br />
kişilerdir.<br />
İyot yetersizliği sonucu ortaya<br />
çıkan hastalıklar anne karnında<br />
başlar. Yetersizlik sonucunda<br />
fetusta birçok hasar meydana<br />
gelmektedir. Düşük tehlikesi, ölü<br />
doğumlar, mental gerilik, sağırlık,<br />
dilsizlik, cücelik, psikomotor bozukluklar<br />
görülebilmektedir.<br />
Yenidoğan bebeklerde iyot yetersizliği,<br />
guatr ve troid bezinin az<br />
çalışmasına neden olurken, çocuk<br />
ve gençlerde de; tiroit bezinin az<br />
çalışması, guatr, mental fonksiyonlarda<br />
bozukluk ve büyüme geriliği<br />
gibi sonuçlara neden olmaktadır.<br />
Yetişkinlik dönemindeki iyot<br />
yetersizliğinin en belirgin sonucu<br />
guatr oluşumudur. Bu dönemde de<br />
mental fonksiyonlarda azalmalar<br />
görülebilmektedir.<br />
İYOTLU TUZ KULLANIN<br />
İyotlu tuz kullanımı, iyot yetersizliği<br />
ve iyotla ilişkili hastalıkları önlemenin<br />
en basit ve en kolay yoludur.<br />
Ülkemizde bu amaçla 1994 yılında<br />
kullanılan tuzların içerisine iyot<br />
eklemesi yapılmıştır. İyotlu tuz kullanımı,<br />
iyot eksikliği sonucu gelişen<br />
hastalıkları iyileştirici değil, oluşumunu<br />
önleyicidir.<br />
İyotlu tuz, kayıpları önlemek<br />
amacıyla;<br />
. Koyu renkli kavanozlarda,<br />
. Serin yerde,<br />
. Işık ve güneş temasından uzakta<br />
saklanmalıdır.<br />
. Pişme ile de iyotlanmış tuzun<br />
iyot içeriği azalabileceği için,<br />
yemeklere pişirildikten sonra tuz<br />
eklenmelidir.<br />
32<br />
<strong>Temmuz</strong> 2018