Przeszłość i dziś
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Wskazówki do lektury<br />
Psalm jako gatunek literacki. Psalm to hebrajska<br />
pieśń religijna. Wykonywano ją przy wtórze instrumentu<br />
strunowego zwanego po grecku psaltérion<br />
(stąd nazwa). Wyróżnia się m.in. psalmy dziękczynne,<br />
błagalne i pochwalne, czyli hymny (sławiące moc<br />
Boga).<br />
Człowiek i Bóg w psalmach. W biblijnych psalmach<br />
widać wyraźnie charakterystyczny dla Starego Testamentu<br />
stosunek człowieka do Boga. Człowiek jest<br />
świadomy swojej słabości, dlatego całkowicie podporządkowuje<br />
się Stwórcy. Tylko Bóg może bowiem<br />
zapewnić mu powodzenie w każdym przedsięwzięciu<br />
i podźwignąć go z każdej klęski. Psalmy są więc najczęściej<br />
podziękowaniami za zwycięstwa i życie w szczęściu,<br />
prośbami o pomoc albo hymnami pochwalnymi<br />
na cześć Boga.<br />
Prostota i kunsztowność. Styl biblijny sprawia wrażenie<br />
wielkiej prostoty. Zdania są zwykle współrzędnie<br />
złożone, często rozpoczynane spójnikiem, a człony<br />
zdań krótkie. Ale ta prostota nie wyklucza bynajmniej<br />
kunsztowności.<br />
Styl biblijny w psalmach. Podstawową figurą stylistyczną<br />
jest tu paralelizm składniowy. Tekst rozwija<br />
się przez liczne powtórzenia, które budują nastrój<br />
uroczystego porządku (czytelnik oczekuje na symetryczną<br />
formułę zamykającą zdanie). To<br />
wrażenie potęgują apostrofy i zdania wykrzyknikowe.<br />
Paralelizm<br />
Więcej<br />
o stylu<br />
biblijnym<br />
s. 113<br />
Paralelizm (gr. parallēlismós ‘zestawienie, porównanie’,<br />
parállēlos ‘równoległy’) – środek artystyczny<br />
polegający na podobieństwie części utworu, np.<br />
zdań, strof, wątków, pod względem treści lub znaczenia.<br />
Jednym z rodzajów paralelizmu jest paralelizm<br />
składniowy, czyli symetryczna budowa zdań.<br />
Psalm 144<br />
Błogosławiony Pan, opoka moja, * który ćwiczy moje<br />
ręce do bitwy, * moje palce do wojny.<br />
Dobroczyńcą jest moim i twierdzą moją, * wieżą moją<br />
obronną, wybawcą moim, tarczą moją, * w Nim szukam<br />
schronienia. * To On ludy poddaje mojej władzy.<br />
Panie, cóż jest człowiek, że na niego baczysz * i syn człowieczy,<br />
że myślisz o nim?<br />
Człowiek jest podobny tchnieniu lekkiemu, * dni jego<br />
jak cień przemijający.<br />
Panie, nachyl niebios Twoich i zstąp, * dotknij gór, niech<br />
zadymią.<br />
Błyśnij błyskawicą i rozprosz ich, * poślij strzały Twoje<br />
i poraź ich.<br />
Wyciągnij rękę Twoją z wysokości, * uratuj mnie i wyrwij<br />
z wód wielkich, * z ręki cudzoziemców.<br />
Których usta mówią kłamstwo, * których prawica jest<br />
prawicą krzywoprzysięstwa.<br />
Boże, pieśń nową Tobie zaśpiewam, * na harfie dziesięciostrunnej<br />
hymn zagram Tobie.<br />
Który dajesz zwycięstwo królom, * któryś uratował Twego<br />
sługę Dawida od srogiego miecza.<br />
Uratuj mnie i wyrwij mnie z ręki cudzoziemców, * których<br />
usta mówią kłamstwo, * których prawica jest prawicą<br />
krzywoprzysięstwa.<br />
Aby synowie nasi byli jak latorośle * pielęgnowane od<br />
zarania, * córki nasze jak narożne kolumny * wyciosane ku<br />
ozdobie pałaców.<br />
Śpichlerze nasze niech będą pełne zboża wszelkiego<br />
gatunku, * owce nasze niech mnożą się w tysiące * i krocie<br />
na polach naszych.<br />
Woły nasze nich będą tłuste, * niech nie będzie szkody<br />
ani straty, * ani narzekania na ulicach naszych.<br />
Szczęśliwy lud, któremu tak się dzieje, * szczęśliwy lud,<br />
którego Panem jest Bóg.<br />
Przełożył Czesław Miłosz<br />
Czytamy, analizujemy, interpretujemy<br />
1 Określ tematy Psalmu 6 i 144. Do jakiego rodzaju je zaliczysz?<br />
2 Jaki obraz człowieka wyłania się z obu psalmów?<br />
3 Wypisz z Psalmu 144 określenia Boga. Jakie cechy Stwórcy podkreślali Izraelici?<br />
4 Wskaż w obu psalmach cechy typowe dla stylu biblijnego.<br />
106
Change language