Samaj Weekly Issue 328

20 20/12/2019 ÷Ïappleª
www.samajweekly.com
Á∂√ √Û «apple‘≈, ÈΔappleØ Ïß√appleΔ Ú‹≈ «apple‘À
È≈◊«apple’Â≈ √ØË «ÏÒ Á∂ ’≈ȱßÈ Ï‰
‹≈‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á √∞ÍappleΔÓ ’Øapple‡ Á∂ √≈Ï’≈
‹√«‡√ Ó≈apple’ß‚∂ ’≈‡‹± È∂ ’∂∫Áapple Á∂ ‘≈’Ó≈∫
¿∞μÂ∂ ·Δ’ «‡Í‰Δ ’ΔÂΔ ‘À «’ ‘ȱßÓ≈È È∂
Â≈∫ «√apple¯ Òß’≈ √≈ÛΔ √Δ, Íapple «¬‘
¡≈Ë∞«È’ ‘ȱßÓ≈È Í±apple∂ Ì≈appleÂ È±ß ‘Δ √≈Û
Á∂‰◊∂Õ
¡μ‹ ¿∞μÂapple-ͱappleÏΔ Ì≈apple ͱappleΔ Âapple∑≈∫ √Û
«apple‘≈ ‘ÀÕ ¡√≈Ó «Úμ⁄ ¡apple≈‹’Â≈ ÎÀÒ ⁄∞μ’Δ
‘ÀÕ Ï‘∞Â∂ Ù«‘apple≈∫ «Úμ⁄ ’apple«¯¿± Ò≈ «ÁμÂ≈
«◊¡≈ ‘ÀÕ ◊∞‘≈‡Δ Ù«‘apple ÎΩ‹ Á∂ ‘Ú≈Ò∂
’ΔÂ≈ ‹≈ ⁄∞μ’≈ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹±Á ‘˜≈apple≈∫
Ó∞˜≈‘apple≈’≈appleΔ Í≈ÏßÁΔ¡≈∫ ÁΔ ¿∞Òßÿ‰≈
’apple’∂ √Û’≈∫ ¿∞μÂ∂ «È’Ò apple‘∂ ‘ÈÕ
Èapple’«‡¡≈ «¬Ò≈’∂ «Úμ⁄ ÌΔÛ È∂ Ïz‘ÓÍ∞μÂapple
¡Àμ’√ÍzÀμ√ 鱧 ¡μ◊ Ò≈¿∞‰ ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔ,
Íapple ÎΩ‹ È∂ ¡≈ ’∂ Ó∞√≈¯apple≈∫ ÁΔ ‹≈È Ï⁄≈
Ò¬ΔÕ √≈apple∂ ¡√≈Ó «Úμ⁄ «¬ß‡appleÈÀμ‡ √∂Ú≈Ú≈∫
√ØÈØÚ≈Ò Â∂ ’∂∫ÁappleΔ ÓßÂappleΔ apple≈Ó∂ÙÚapple Â∂ÒΔ Á∂
ÿapple≈∫ ¿∞μÂ∂ ÚΔ ‘ÓÒ∂ ’ΔÂ∂ ‘ÈÕ ¡√≈Ó ◊‰
ÍzΔÙÁ, Ì≈‹Í≈ Â∂ ¡≈apple ¡Àμ√ ¡Àμ√ Á∂
Á¯Âapple≈∫ ÁΔ ÌßÈÂØÛ ’ΔÂΔ ‹≈ apple‘Δ ‘ÀÕ
‡apple∂È≈∫ Â∂ ‘Ú≈¬Δ √∂Ú≈Ú≈∫ appleμÁ ’ΔÂΔ¡≈∫ ‹≈
⁄∞μ’Δ¡≈∫ ‘ÈÕ ÒØ’ √‡∂ÙÈ≈∫ Â∂ ‘Ú≈¬Δ
¡μ«‚¡≈∫ ¿∞μÂ∂ Î√∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ √≈apple∂ «Úμ«Á¡’
¡Á≈apple∂ ÏßÁ ‘ÈÕ «ÂzÍ∞apple≈ Â∂ Ó∂ÿ≈«Ò¡≈ «Úμ⁄
ÚΔ «ÚappleØË ÍzÁappleÙÈ ‹≈appleΔ ‘ÈÕ apple∂ÒÚ∂ È∂
«ÂzÍ∞apple≈ ‹≈‰ Ú≈ÒΔ¡≈∫ ◊μ‚Δ¡≈∫ appleμÁ ’apple
«ÁμÂΔ¡≈∫ ‘ÈÕ Ó∂ÿ≈«Ò¡≈ Á∂ ÁØ «˜«Ò∑¡≈∫
«Úμ⁄ ’apple«¯¿± Ò≈ «ÁμÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ «ÂzÍ∞apple≈
Â∂ Ó∂ÿ≈«Ò¡≈ «Úμ⁄ ÚΔ «¬ß‡appleÈÀμ‡ √∂Ú≈Ú≈∫
ÏßÁ ’apple «ÁμÂΔ¡≈∫ ◊¬Δ¡≈∫ ‘ÈÕ ¿∞μÂapple-
ͱappleÏΔ √≈apple∂ apple≈‹≈∫ «Úμ⁄ Ó∞’ßÓÒ ÏßÁ Á∂ √μÁ∂
’≈appleÈ ÷≈‰-ÍΔ‰ ÁΔ¡≈∫ ⁄Δ˜≈∫ ÁΔ «’μÒÂ
‘Ø ◊¬Δ ‘ÀÕ ¿∞μÂapple-ͱappleÏΔ apple≈‹≈∫ «Úμ⁄
Òμ◊Ìμ◊ √≈apple∂ «ÚappleØËΔ ÁÒ «¬’Ó∞μ· ‘Ø ’∂
Á∂ ⁄∂¡appleÓÀÈ ‹«ÂÈ ÏØapple≈ È∂ Ì≈‹Í≈ ÂØ∫
¡√ÂΔ¯≈ Á∂ «ÁμÂ≈ ‘ÀÕ ¡À’‡apple ‹«ÂÈ ÏØapple≈
È∂ ¡≈͉∂ «Ï¡≈È «Úμ⁄ «’‘≈ «’ Ó∂appleΔ
Ì≈Ù≈ Â∂ √ß√«’zÂΔ Ó∂apple∂ Ò¬Δ √Ì ’∞fi ‘ÀÕ ÓÀ∫
«¬È∑≈∫ 鱧 Ï⁄≈¿∞‰ Ò¬Δ ⁄∞μ’∂ ◊¬∂ ¡√≈Ó Á∂
ÒØ’≈∫ Á∂ ‘apple ’ÁÓ ÁΔ ‘Ó≈«¬Â ’appleÁ≈ ‘≈∫Õ
«¬√ ÂØ∫ Í«‘Ò≈∫ ¡√≈ÓΔ ¡«ÌÈ∂Â≈ appleÚΔ
ÙappleÓ≈ È∂ ÚΔ Ì≈‹Í≈ «Úμ⁄Ø∫ ¡√ÂΔ¯≈ Á∂
«ÁμÂ≈ √ΔÕ ¿∞‘ ÏΔÂ∂ ¡◊√ «Úμ⁄ ‘Δ
Ì≈‹Í≈ «Úμ⁄ Ù≈ÓÒ ‘ج∂ √ÈÕ Ï≈ÒΔÚ∞μ‚ Á∂
ÓÙ‘±apple ◊≈«¬’ Í≈ÍØÈ È∂ «ÁμÒΔ «Úμ⁄ ‘؉
Ú≈Ò∂ ¡≈͉∂ ÍzØ◊apple≈Ó È±ß appleμÁ ’apple «ÁμÂ≈ ‘ÀÕ
¿∞√ È∂ ¡≈͉∂ ‡ÚΔ‡ «Úμ⁄ «’‘≈ ‘À,
“«Í¡≈appleΔ «ÁμÒΔ, ÓÀ鱧 ¡¯√Ø√ ‘À, ÓÀ∫ «ÁμÒΔ
«Úμ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ ¡≈͉∂ ’ß√apple‡ 鱧 È≈ ’appleÈ
Á≈ ¯À√Ò≈ ’ΔÂ≈ ‘ÀÕ Ó∂apple≈ ◊z«‘ apple≈‹ ¡√≈Ó
«¬√ √Ó∂∫ √Û «apple‘≈ ‘À, appleØ «apple‘≈ ‘À Â∂ ¿∞μÊ∂
’apple«Î¿± ‹≈appleΔ ‘ÀÕ «¬√ √Ó∂∫ Ó∂appleΔ ‹Ø
¡À‚Ú≈«¬˜appleΔ ‹≈appleΔ ’apple’∂ ‡Δ ÚΔ ⁄ÀÈÒ≈∫ ȱß
«’‘≈ √Δ «’ ¡«‹‘Δ «’√∂ √Ó◊appleΔ Á≈
Íz√≈appleÈ È≈ ’appleÈ, «‹√ È≈Ò «‘ß√≈ ‘؉ ‹≈∫
ÎÀÒ‰ Á≈ Ùμ’ ‘ØÚ∂Õ Ï∞μËÚ≈apple 鱧 ‹≈appleΔ ’ΔÂ∂
◊¬∂ «¬√ «ÈappleÁ∂Ù «Úμ⁄ √±⁄È≈ Â∂ Íz√≈appleÈ
ÓßÂapple≈Ò∂ È∂ ‡Δ ÚΔ ⁄ÀÈÒ≈∫ 鱧 «’‘≈ √Δ «’
¿∞‘ ¡«‹‘Δ √Ó◊appleΔ È±ß «Á÷≈¿∞‰ √ßÏßËΔ
√≈ÚË≈ÈΔ Úapple‰, «‹√ «Úμ⁄ «‘ß√≈ ȱß
¿∞ÂÙ≈‘ «ÓÒÁ≈ ‘ØÚ∂ ‹≈∫ ’≈ȱßÈ «ÚÚ√Ê≈
ω≈¬Δ appleμ÷‰ Ò¬Δ Ó∞Ù’Ò ÍÀÁ≈ ‘؉ Á≈
Ùμ’ ‘ØÚ∂ ‹≈∫ ‹Ø apple≈Ù‡apple «ÚappleØËΔ «Ú‘≈apple ȱß
¿∞ÂÙ≈‘ ’apple apple‘Δ ‘ØÚ∂Õ
«¬√ ¡‚Ú≈«¬˜appleΔ «Úμ⁄ ¡μ◊∂ «’‘≈
«◊¡≈ ‘À «’ «¬‘ √Ò≈‘ ¿∞√ √≈appleΔ √Ó◊appleΔ
¿∞μÂ∂ Ò≈◊± ‘∞ßÁΔ ‘À, ‹Ø Á∂Ù ÁΔ ¡÷ß‚Â≈ ȱß
ÍzÌ≈Ú ’appleÁΔ ‘ØÚ∂ Â∂ «¬√ Ò¬Δ «¬‘
˜apple±appleΔ Ï‰≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂ «’ ¡«‹‘Δ ’Ø¬Δ ÚΔ
√Ó◊appleΔ Íz’≈Ù ‹≈∫ Íz√≈apple È≈ ‘ØÚ∂, ‹Ø
ÏßÁ ’apple «ÁμÂΔ¡≈∫ ◊¬Δ¡≈∫ ‘ÈÕ ÈÚ∂∫ È≈◊«apple’Â≈ ’≈ȱßÈ Á≈ «ÚappleØË ’apple apple‘∂ Ó≈È«√’ √«ÊÂΔ ‘À, ¿∞√ «Úμ⁄ ÓÀ∫ Â∞‘≈‚≈ «¬√ √Ò≈‘ ÁΔ ¡Úμ«◊¡≈ ’appleÁΔ ‘ØÚ∂Õ
Ó∞˜‘apple≈’≈appleΔ¡≈∫ Â∂ Í∞Ò√ «Ú⁄’≈apple Ê≈∫-Ê≈∫
¿∞μÂ∂ fiÛÍ≈∫ ‘Ø apple‘Δ¡≈∫ ‘ÈÕ ‘∞‰ Âμ’ Í∞Ò√
◊ØÒΔ È≈Ò C «Ú¡’ÂΔ¡≈∫ ÁΔ ÓΩ ‘Ø ⁄∞μ’Δ
‘ÈÕ Ì≈‹Í≈ ¡ßÁappleØ∫ ÚΔ ¡Ú≈˜≈∫ ¿∞·‰Δ¡≈∫
Ù∞apple± ‘Ø ◊¬Δ¡≈∫ ‘ÈÕ ¡√≈Ó «ÚË≈È √Ì≈ Á∂
√ÍΔ’apple «‘Â∂∫Áapple È≈Ê ◊Ø√Ú≈ÓΔ È∂ «’‘≈ ‘À
ÓÈØappleß‹È È‘Δ∫ ’apple √’≈∫◊≈Õ“
«¬√ √Ó∂∫ ¿∞μÂapple-ͱappleÏΔ apple≈‹≈∫ ÁΔ Í±appleΔ
Â√ÚΔapple √≈‚∂ √≈‘Ó‰∂ È‘Δ∫ ¡≈ apple‘Δ,
¿∞ÍappleØ’Â √Ò≈‘ ‹≈∫ ¡≈Á∂Ù Á≈ √ÍμÙ‡
«¬Ù≈apple≈ ‘À «’ √apple’≈apple √≈apple∂ ¿∞μÂapple-ͱappleÏΔ
apple≈‹≈∫ 鱧 ’ÙÓΔapple Ú≈∫◊ ‘Δ Á∂Ù È≈ÒØ∫ Úμ÷
‘À Â∂ ’¬Δ ˜ıÓΔ ‘Ø ⁄∞μ’∂ ‘ÈÕ «‚Ïapple±◊Û∑ «’ ’≈ȱßÈ ¿∞μÂ∂ ÒØ’≈∫ Á≈ Ùμ’ «Èapple¡Ë≈apple «’¿∞∫«’ √apple’≈apple È∂ ⁄ÀÈÒ≈∫ ¿∞μÂ∂ appleμ÷ ’∂ ¡≈Í‰Δ ÓÈÓ≈ÈΔ ’appleÈ≈ ⁄≈‘∞ßÁΔ ‘ÀÕ
√‡∂ÙÈ √≈Û «ÁμÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ «¬μ’
«ÚË≈«¬’ «ÏÈØÁ ‘˜≈«apple’≈ Á≈ ÿapple √≈Û
«ÁμÂ≈ «◊¡≈Õ ÒØ’≈∫ È∂ Ó∞μ÷ ÓßÂappleΔ √appleÏ≈ÈßÁ
È‘Δ∫ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ Ò≈◊± ‘؉ È≈Ò
Ì≈¬Δ⁄≈apple’ Î∞μ‡ ÍÀ √’ÁΔ ‘ÀÕ ¡√≈Ó √‡∂‡
«¯ÒÓ Î≈«¬ÈÀ∫√ «‚ÚÀμÒÍÓÀ∫‡ ’≈appleÍØapple∂ÙÈ
¡‰¡ÀÒ≈ÈΔ √À∫√apple«ÙÍ Ò≈ appleμ÷Δ ‘ÀÕ
È≈◊«apple’Â≈ √ØË «ÏμÒ Á∂ ’≈ȱßÈ Ï‰ ‹≈‰
Á∂ ¡◊Ò∂ «ÁÈ ‘Δ √apple’≈apple È∂ «¬μ’
Á∂Ù Á≈ «¬μ’ «‘μ√≈ ¡μ‹ ‹∂Ò∑ ÏßÁ ‘À Â∂
Á±‹≈ «‘μ√≈ √Û «apple‘≈ ‘ÀÕ ‘≈’Ó ÈΔappleØ ÁΔ
Âapple∑≈∫ Ïß√appleΔ Ú‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ
¡’≈ÒΔ «Úapple√≈ Ì∞μÒ ’∂ √ßÿ Á∂ ÊμÒ∂ Òμ◊ ⁄∞μ’∂ ‘È : Ïapple≈Û Â∂ √≈∫Ïapple
⁄ß‚Δ◊Û∑Õ Ì≈appleÂΔ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈apple‡Δ
Íß‹≈Ï Á∂ √’μÂapple ’≈: Ïß «√ßÿ Ïapple≈Û ¡Â∂
ÈÀÙÈÒ ’Ω∫√Ò ÓÀ∫Ïapple √Δ.ÍΔ.¡≈¬Δ ’≈:
̱«ÍßÁapple √≈∫Ïapple È∂ «¬μÊ∂ √≈∫fi∂ «Ï¡≈È «Úμ⁄
«’‘≈ «’ ¡’≈ÒΔ ÁÒ Á∂ √Ê≈ÍÈ≈ «ÁÚ√
Á∂ ÓΩ’∂ ¿∞Â∂ Í’≈Ù «√ßÿ Ï≈ÁÒ ÁΔ ¤ÍΔ
«¬ß‡apple«Ú¿± ÂØ∫ √ÍμÙ‡ ‘Ø ‹≈∫Á≈ ‘À «’
¡≈apple.¡Àμ√.¡Àμ√ Á∂ ÍzÌ≈Ú ‘∂· ¡’≈ÒΔ
ËappleÓ-«ÈappleÒ∂ÍÂ≈, ¿∞ÂÓ ÷∂ÂΔ, ‹≈Â-Í≈Â
¡Â∂ Ì≈¬Δ Ò≈ÒØ¡≈∫ Ò¬Δ ‚‡‰,
«¬√ÂappleΔ¡≈∫ ÁΔ Ïapple≈ÏappleΔ ¡≈«Á Á∂ √appleØ’≈apple≈∫
¡Â∂ Íß‹≈Ï ÁΔ¡≈∫ Ì÷ÁΔ¡≈∫ √Óμ«√¡≈Ú≈∫
Á∂ Ó∞μÁ∂ ¤μ‚ ⁄∞μ’∂ ‘È ¡Â∂ ¡’≈ÒΔ ÁÒ ÁΔ
’≈ÈÎappleß√ «Úμ⁄ Í≈√ ’ΔÂ∂ ÓÂ∂ «Èapple∂ Í≈÷ß‚
‘ÈÕ «‡z«Ï¿±È ¡ß◊apple∂˜Δ «Úμ⁄ ¤ÍΔ ¡≈͉Δ
«¬ß‡apple«Ú¿± «Úμ⁄ ¿∞È∑≈∫ ¡≈͉∂ Í∞μÂapple Á≈
Íμ÷ ͱapple«Á¡≈∫ «’‘≈ «’ ““«¬‘ ¿∞√ ÁΔ
√÷ «Ó‘È ÁΔ ’Ó≈¬Δ ‘À ¡Â∂ ¿∞√ Á≈
’ßÓ ¡≈Í Ó±ß‘Ø∫ ÏØÒÁ≈ ‘ÀÕ““ ““‹∂ ‚≈’‡apple,
Ú’ΔÒ Â∂ ÍμÂapple’≈apple Á≈ Í∞μÂapple «Í˙ Ú≈Ò≈
«’μÂ≈ ¡Í‰≈ √’Á≈ ‘À Â≈∫ √∞÷ÏΔapple Á∂
apple≈‹ÈΔÂΔ «Úμ⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ «Úμ⁄ ’Δ È∞’√
‘À!““ ¿∞È∑≈∫ ÂØ∫ ‹ÁØ∫ Í∞쫤¡≈ «◊¡≈ «’
Ì≈‹Í≈ (Í«‘Ò≈∫ ‹È√ßÿ) È∂ ’Á∂ ¡’≈ÒΔ
ÁÒ ÁΔ¡≈∫ Óß◊≈∫ ÁΔ ‘Ó≈«¬Â È‘Δ∫ ’ΔÂΔ
Â≈∫ Î∂apple ¡’≈ÒΔ Í≈apple‡Δ ¿∞√ ‹≈ÂΔ, ËappleÓ Á∂
¡Ë≈apple ¿∞Â∂ ¡ßÈ∑∂ apple≈Ù‡appleÚ≈Á 鱧 ÓßÈÁΔ
Í≈apple‡Δ È≈Ò «’Ú∂∫ ‹∞Û ◊¬Δ, ‹ÁØ∫ «’
√ØË∂ È≈◊«apple’Â≈ ’≈ȱßÈ «ıÒ≈¯
Òß‚È ”⁄ appleØ√ ÍzÁappleÙÈ
Òß‚ÈÕ Úμ÷-Úμ÷ √ß◊·È≈∫ Á∂ ÒØ’≈∫ È∂ È≈◊«apple’Â≈ (√ØË) ’≈ȱßÈ «ıÒ≈¯
¡μ‹ «¬μÊ∂ Ì≈appleÂΔ √¯≈appleÂı≈È∂ Á∂ Ï≈‘apple appleØ√ Ó∞˜≈‘apple≈ ’ΔÂ≈Õ ¿∞È∑≈∫ «¬√ ȱß
ÓØÁΔ √apple’≈apple ÁΔ “¡√¯ÒÂ≈“ ’apple≈apple «ÁμÂ≈Õ ¡≈͉∂ appleÚ≈«¬ÂΔ Í«‘apple≈Ú∂ Í≈
Ïμ«⁄¡≈∫ Á∂ È≈Ò ¡≈¬∂ «Ïz«‡Ù-¡√≈ÓΔ Ì≈¬Δ⁄≈apple∂ Á∂ Ó∞˜≈‘apple≈’≈appleΔ¡≈∫ È∂ ‘μÊ≈∫
«Ú⁄ ÂıÂΔ¡≈∫ ÎÛΔ¡≈∫ ‘Ø¬Δ¡≈∫ √ÈÕ «¬È∑≈∫ “Â∂ ¡√≈ÓΔ Ì≈Ù≈ Â∂ ¡ß◊apple∂˜Δ
«Ú⁄ «Ò«÷¡≈ √Δ “ÒØ’ÂßÂapple Ï⁄≈˙, ’ÀÏ appleØ’ØÕ“ «¬√ Ù≈∫ÂΔͱappleÈ ÍzÁappleÙÈ
ÁΩapple≈È È≈◊«apple’Â≈ √ØË ’≈ȱßÈ «ıÒ≈¯ È≈¡apple∂Ï≈˜Δ ’ΔÂΔ ◊¬ΔÕ «¬’
Ó∞˜≈‘apple≈’≈appleΔ È∂ «’‘≈ “¡√≈Ó «¬’‹∞μ‡ ‘À Â∂ ’ÀÏ Úß‚ Í≈¿± ‘ÀÕ Úß‚ È±ß È’≈apple
«Á˙ Â∂ ¬∂’∂ Á≈ √Ú≈◊ ’appleØÕ“ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘Δ «¬ß‚Δ¡È ˙Úapple√Δ˜ ’≈∫◊apple√
ÁΔ ÏappleÂ≈ÈÚΔ «¬’≈¬Δ È∂ ÚΔ “Ì≈apple Ï⁄≈˙ appleÀÒΔ“ ’ΔÂΔÕ «¬ß‚Δ¡È
˙Úapple√Δ˜ ’≈∫◊apple√ Á∂ «¬’ Ï∞Ò≈apple∂ È∂ «’‘≈ “«¬‘ appleÀÒΔ ÓØÁΔ √apple’≈apple ÁΔ
È≈’≈ÓΔ Á∂ «ıÒ≈¯ ‘À, «‹√ “⁄ ¡≈apple«Ê’ √ß’‡, ÚμË apple‘Δ Ï∂apple∞˜◊≈appleΔ,
«’√≈ÈΔ √ß’‡ Â∂ Úß‚Í≈¿± «√¡≈√ Ù≈ÓÒ ‘ÀÕ“ ’≈∫◊apple√ Á∂ Ó∞˜≈‘apple≈’≈appleΔ¡≈∫
È∂ ÚΔ Ì≈‹Í≈ «ÚappleØËΔ ÏÀÈapple ÎÛ∂ ‘ج∂ √ÈÕ «¬’≈¬Δ Á∂ ÍzË≈È ’ÓÒ Ë≈ÒΔÚ≈Ò
È∂ «’‘≈ «’ ÓØÁΔ √apple’≈apple ÁΔ¡≈∫ Ï∂„ß◊Δ¡≈∫ ÈΔÂΔ¡≈∫ ÂØ∫ √Ó≈‹ Á≈ ‘apple Úapple◊
Á∞÷Δ ‘ÀÕ ÈΩ‹Ú≈È≈∫ 鱧 ÈΩ’appleΔ¡≈∫ ⁄≈‘ΔÁΔ¡≈∫ ‘È Â∂ ¡ΩappleÂ≈∫ 鱧 √∞appleμ«÷¡≈,
«’√≈È≈∫ 鱧 ¯√Ò≈∫ Á≈ √‘Δ Ó∞μÒ È‘Δ∫ «ÓÒ «apple‘≈Õ Ì≈‹Í≈ √apple’≈apple Á∂ Ú≈¡Á∂-
Á≈¡Ú∂ fi±·∂ √≈«Ï ‘ج∂ ‘ÈÕ
¡’≈ÒΔ ÁÒ «√μ÷ «√¡≈√Â Ò¬Δ ÷ÒØ∫Á≈ ‘À
Â≈∫ ¿∞‘È≈ «’‘≈ “√≈‚Δ Í≈apple‡Δ È∂ «¬√ Ï≈apple∂
ÓÂ≈ Í≈√ ’ΔÂ≈ ‹ÁØ∫ Ú≈‹Í≈¬Δ ‹Δ ÍzË≈È
ÓßÂappleΔ √È, ’Ø¬Δ ËappleÓ «Îapple’≈Íz√ÂΔ È‘Δ∫
ÚË≈¿∞∫Á≈Õ““ Íß‹≈Ï Á∂ ⁄ß‚Δ◊Û∑, Í≈‰Δ¡≈∫,
’∂∫Áapple È≈Ò √ßÏßË≈∫ ¡≈«Á √Ú≈Ò≈∫ Ï≈apple∂
¿∞È∑≈∫ Á≈ ¿∞μÂapple √Δ ““Íß‹≈Ï ÁΔ apple≈‹Ë≈ÈΔ Á∂
ÂΩapple “Â∂ ⁄ß‚Δ◊Û∑ Á≈ √Ú≈Ò Ï‘∞ Í∂⁄ΔÁ≈
‘Ø «◊¡≈ ‘À-¡√Δ∫ √ÂÒ∞‹-‹ÓÈ≈ «Òß’ Á∂
Í≈‰Δ ÁΔ Óß◊ ’apple apple‘∂ ‘≈∫Õ √≈‚Δ Í≈apple‡Δ Á∂
Úapple’apple≈∫ 鱧 √Û’≈∫ ¿∞Â∂ ¿∞ÂappleÈ Ò¬Δ
Ӌϱapple ’ΔÂ≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ ¡√Δ∫ ⁄∞μÍ ÏÀ·∂
‘≈∫Õ apple≈‹≈∫ 鱧 ÚË∂apple∂ apple≈‹ Á∂ ÍzÙ≈√È √ßÏßËΔ
¡√Δ∫ √ÍμÙ‡ ‘≈∫, Íapple √≈‚∂ Á∂Ù Á≈ apple≈‹
È≈◊«apple’Â≈ ¡À’‡ Â∂ ¡ÀμÈ¡≈apple√Δ
Ò≈◊± È‘Δ∫ ’apple≈∫◊∂ : ÓÓÂ≈
’ØÒ’≈Â≈Õ Íμ¤ÓΔ Ïß◊≈Ò ÁΔ Ó∞μ÷ ÓßÂappleΔ
ÓÓÂ≈ ÏÀÈapple‹Δ È∂ ¡≈͉∂ «‹¿±∫Á∂ ‹Δ¡ √±Ï∂ «Úμ⁄
√ØË∂ ‘ج∂ È≈◊«apple’Â≈ ¡À’‡ (√Δ¬∂¬∂) Â∂ ’ΩÓΔ
È≈◊«apple’Â≈ apple«‹√‡apple (¡ÀμÈ¡≈apple√Δ) 鱧 Ò≈◊± È≈
‘؉ Á∂ ¡≈͉∂ ¡«‘Á 鱧 Á∞‘apple≈¿∞∫«Á¡≈∫ ÓØÁΔ
√apple’≈apple 鱧 Íμ¤ÓΔ Ïß◊≈Ò √apple’≈apple Ìß◊ ’appleÈ ÁΔ
⁄∞‰ΩÂΔ «ÁμÂΔ ‘ÀÕ ÓÓÂ≈ È∂ «’‘≈ «’ Ì≈‹Í≈ √±Ï∂
«Úμ⁄ «‘ß√≈ 鱧 ‘Ú≈ Á∂‰ ’∞fi ÒØ’≈∫ 鱧 ’«Ê ÍÀ√≈
Á∂ apple‘Δ ‘ÀÕ ¿∞È∑≈∫ ÁØÙ Ò≈«¬¡≈ «’ √±Ï∂ ÂØ∫
Ï≈‘appleÒΔ¡≈∫ ’∞fi Â≈’Â≈∫ Ó∞√«ÒÓ Ì≈¬Δ⁄≈apple∂ Á≈
“÷Àapple-÷∞¡≈‘ Ï‰È Á≈ ‚apple≈Ó≈“ ’apple’∂ ÌßÈÂØÛ Â∂
¡μ◊˜ÈΔ ÁΔ¡≈∫ ÿ‡È≈Ú≈∫ 鱧 ¡ß‹≈Ó Á∂ apple‘∂ ‘ÈÕ
¿∞μÂappleΔ ’ØÒ’≈Â≈ «Úμ⁄ appleÀμ‚ appleØ‚ ÂØ∫ ÈØÏ∂Ò
Í∞apple√’≈apple ‹∂± apple≈«ÏßÁappleÈ≈Ê ‡À◊Øapple ÁΔ «apple‘≈«¬Ù
√μÂ≈ Á≈ „≈∫⁄≈ «¬√ ÁΔ «¬‹≈˜Â È‘Δ∫
«ÁßÁ≈Õ““ ÁØÚ≈∫ ¡≈◊±¡≈∫ È∂ Ï≈ÁÒ ÁΔ
«¬ß‡apple«Ú¿± Á∂ «Ú√Ê≈apple-ͱappleÚ’ ‘Ú≈Ò∂ Á∂‰
¿∞Íappleß ¡’≈ÒΔ ÁÒ Á∂ ÍzË≈È √∞÷ÏΔapple
«√ßÿ Ï≈ÁÒ È±ß Í∞쫤¡≈ «’ «¬È∑≈∫ ‘Δ
Ó∞μ«Á¡≈∫ ¿∞Â∂ Â∞‘≈‚Δ ’≈ÈÎappleß√ ÚμÒØ∫ Í≈√
’ΔÂ∂ ÓÂ∂ ’Δ ¡appleÊ appleμ÷Á∂ ‘È, «‹È∑≈∫ «Úμ⁄
«’√∂ ’≈appleÚ≈¬Δ Á≈ «˜’apple Âμ’ È‘Δ∫, ‹ÁØ∫
«’ Â∞‘≈‚Δ Í≈apple‡Δ Ú≈‹Í≈¬Δ √Ó∂∫ ÚΔ ¡Â∂
‘∞‰ «Í¤Ò∂ F √≈Ò≈∫ ÂØ∫ ÓØÁΔ √apple’≈apple «Úμ⁄
Ì≈¬ΔÚ≈ÒΔ ‘ÀÕ ÁØÚ≈∫ ¡≈◊±¡≈∫ È∂ ¡μ◊∂
«’‘≈ «’ Î√Ò≈∫ Á∂ Ì≈¡ ÒÀ ’∂ Á∂‰ «Úμ⁄
¡’≈ÒΔ Ï∞appleΔ Âapple∑≈∫ Î∂Ò∑ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ ⁄∞μÍ
‘Δ ÏÀ·∂ ‘ÈÕ
‹Øapple≈√≈∫’Ø ·≈’∞apple Ï≈ÛΔ Â’ ÓÀ◊≈ appleÀÒΔ ’appleÈ
Ú≈ÒΔ «Âz‰Ó±Ò ’≈∫◊apple√ ÁΔ √∞ÍappleΔÓØ È∂ Í≈apple‡Δ
ÓÀ∫Ïapple≈∫ 鱧 √ßÏØËÈ ’apple«Á¡≈∫ «’‘≈, “√±Ï∂ ÂØ∫
Ï≈‘appleÒΔ¡≈∫ ’∞fi Â≈’Â≈∫ ÿ쇫◊‰ÂΔ¡≈∫ Á∂
ÁØ√Â-«ÓμÂapple ω ’∂ «‘ß√≈ 鱧 ‘Ú≈ Á∂ apple‘∂ ‘ÈÕ
«¬‘ Ì≈‹Í≈ Á∂ ‘μÊ·Ø’∂ ‘È, «¬È∑≈∫ ÁΔ¡≈∫ ◊μÒ≈∫
“⁄ È≈ ¡≈«¬˙Õ“ ÓÓÂ≈ È∂ «’‘≈, “‹ÁØ∫ Â’ ÓÀ∫
«‹¿±∫ÁΔ ‘≈∫, ÓÀ∫ È≈◊«apple’Â≈ ’≈ȱßÈ ‹≈∫
¡ÀμÈ¡≈apple√Δ È±ß √±Ï∂ “⁄ Ò≈◊± È‘Δ∫ ‘؉ Á∂Ú≈∫◊ΔÕ
‹ÁØ∫ Â’ «¬‘ ’≈ȱßÈ ıÂÓ È‘Δ∫ ‘∞ßÁ≈, ÓÀ∫
‹Ó‘±appleΔ ÂappleΔ’∂ È≈Ò «ÚappleØË ’appleÁΔ apple‘≈∫◊ΔÕ“ ¿∞È∑≈∫
‹≈ÓΔ¡≈ «ÓÒΔ¡≈ «¬√Ò≈ÓΔ¡≈ “Úapple«√‡Δ “⁄
Í∞ÒΔ√ ÚÒØ∫ ’ΔÂΔ ’≈appleÚ≈¬Δ ÁΔ ÚΔ «È÷∂ËΔ
’ΔÂΔÕ
√ØË «ÏÒ ”Â∂ «‘ß√≈
È≈◊«apple’Â≈ √ØË «ÏÒ È∂ ¿∞μÂapple-ͱappleÏΔ apple≈‹≈∫
“⁄ Úμ‚Δ ÍμËapple “Â∂ Ï∂⁄ÀÈΔ ÍÀÁ≈ ’ΔÂΔ ‘ÀÕ
Ï∞μËÚ≈apple ¡√≈Ó “⁄ «‘ß√’ ÌΔÛ≈∫ È∂ apple∂ÒÚ∂
√‡∂ÙÈ≈∫ 鱧 ¡μ◊ Ò≈¬Δ Â∂ Ó∞μ÷ ÓßÂappleΔ √appleÏ≈ÈßÁ
√ØÈØÚ≈Ò ÁΔ «apple‘≈«¬Ù ¿∞μÂ∂ ÍÊapple≈˙ ’ΔÂ≈Õ
ÚΔappleÚ≈apple ¡√≈Ó ◊‰ Í«appleÙÁ Á∂ Á¯Âapple 鱧 ¡μ◊
Ò≈ «ÁμÂΔ Â∂ ‚Δ‹ΔÍΔ Á∂ √∞appleμ«÷¡≈ Á√Â∂ “Â∂
ÍÊapple≈˙ ’ΔÂ≈Õ ¡√≈Ó Á∂ ’¬Δ «˜«Ò∑¡≈∫ ¡Â∂
Ó∂ÿ≈«Ò¡≈ «Ú⁄ «¬ß‡appleÈÀμ‡ √∂Ú≈Ú≈∫ ÏßÁ ’apple
«ÁμÂΔ¡≈∫ ◊¬Δ¡≈∫Õ ◊∞‘≈‡Δ «Ú⁄ ‘˜≈apple≈∫ ÒØ’≈∫
È∂ ’apple«¯¿∞± ÁΔ ¿∞Òßÿ‰≈ ’apple’∂ ‹Ò±√ ’μ„∂ ¡Â∂
Í∞ÒΔ√ 鱧 ◊ØÒΔ ⁄Ò≈¿∞‰Δ ͬΔÕ Ó∂ÿ≈«Ò¡≈ ÁΔ
apple≈‹Ë≈ÈΔ «ÙÒ≈∫◊ «Ú⁄ ÚΔ ¡μ◊‹ÈΔ ÁΔ¡≈∫
ÿ‡È≈Ú≈∫ ‘Ø¬Δ¡≈∫ ¡Â∂ √«ÊÂΔ Â‰≈˙ͱappleÈ
ω ◊¬ΔÕ «ÂzÍ∞apple≈ «Ú⁄ ¡√≈Ó apple≈¬Δ¯Ò˜ ÁΔ
Â≈«¬È≈ÂΔ ’ΔÂΔ ◊¬Δ ‘ÀÕ
’ΩÓΔ È≈◊«apple’Â≈ «ÏÒ Â«‘ ω «apple‘≈
’≈ȱßÈ Á∂Ù Á≈ Í«‘Ò≈ ’≈ȱßÈ ‘À «‹√ ȱß
ω≈¿∞‰ Á∂ ¡≈Ë≈apple «Ú⁄ Ë≈apple«Ó’ «ÚÂ’apple≈
Ù≈ÓÒ ‘ÀÕ √ß«ÚË≈È ¡È∞√≈apple Ì≈apple ËappleÓ-
«ÈappleÍμ÷ Á∂Ù ‘ÀÕ √ß«ÚË≈«È’ ’Áapple≈∫-’ΔÓÂ≈∫
Á∂Ù Ò¬Δ ÒÛ∂ ◊¬∂ ¡≈˜≈ÁΔ Á∂ √ßÿappleÙ «Ú⁄Ø∫
¿∞Í‹Δ¡≈∫Õ √ß«ÚË≈È È≈ Â≈∫ ÷Ò≈¡ «Ú⁄ ωÁ∂
‘È ¡Â∂ È≈ ‘Δ ’∞fi «ÚÁÚ≈È≈∫ Â∂ ’≈ȱßÈΔ
Ó≈«‘apple≈∫ 鱧 «¬’μ·∂ ’apple’∂ ’Ø¬Δ √ß«ÚË≈È
ω≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ Ú∂ˇ∂ Á∂ ‹ÈÂ’
√ßÿappleÙ ¡Â∂ «ÚÁÚÂ≈ «¬’ ı≈√ Âapple∑≈∫ Á≈
Ó≈‘ΩÒ Ï‰≈¿∞∫Á∂ ‘È «‹√ «Ú⁄ «’√∂ Á∂Ù Á≈
√ß«ÚË≈È ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ ¡≈˜≈ÁΔ
√ßÿappleÙ Á∞¡≈apple≈ ’Ó≈¬Δ¡≈∫ ◊¬Δ¡≈∫ ’Áapple≈∫-
’ΔÓÂ≈∫ √Á’≈ ‘Δ ÓΩ«Ò’ ¡«Ë’≈apple, «‹È∑≈∫ «Ú⁄
«¬‘ ◊μÒ Ï∞«È¡≈ÁΔ ‘À «’ «apple¡≈√Â/√‡∂‡ «’√∂
È≈Ò ËappleÓ Á∂ ¡≈Ë≈apple “Â∂ «ÚÂ’apple≈ È‘Δ∫ ’apple∂◊Δ,
√ß«ÚË≈È «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ’ΔÂ∂ ◊¬∂Õ È≈◊«apple’Â≈
√ØË «ÏÒ È∂ «¬È∑≈∫ √ß«ÚË≈«È’ ’Áapple≈∫-’ΔÓÂ≈∫
鱧 Â≈apple Â≈apple ’apple «ÁμÂ≈ ‘ÀÕ √μÂ≈Ë≈appleΔ Í≈apple‡Δ
«¬√ 鱧 «‹Ú∂∫ Óapple˜Δ «È¡≈∫-√ß◊ ·«‘apple≈¬∂ Íapple
«¬√ ’≈ȱßÈ Á≈ Úμ‚Δ Ï‘∞«◊‰ÂΔ «¯apple’∂ Á∂
ÒØ’≈∫ 鱧 ¡ßÁapple±ÈΔ √ßÁ∂Ù «¬‘ ‘À «’ ¿∞√ È≈Ò
√Ïß«Ë ÒØ’≈∫ 鱧 Â≈∫ «¬√ Á∂Ù «Ú⁄ ‹Δ-
¡≈«¬¡≈∫ «’‘≈ ‹≈¬∂◊≈ ¡Â∂ È≈Ò ‘Δ Á∂Ù ÁΔ
Úμ‚Δ ÿ쇫◊‰ÂΔ «¯apple’∂ Á∂ ÒØ’≈∫ 鱧 «¬‘ √ßÁ∂Ù
Á∂‰ Á≈ ÍzÌ≈Ú ÍzÂμ÷ ‘À «’ ¿∞È∑≈∫ È≈Ò
«ÚÂ’apple≈ ’ΔÂ≈ ‹≈¬∂◊≈Õ
¡√≈Ó Á∂ ÒØ’≈∫ È∂ AIH@«Ú¡≈∫ «Ú⁄ Ï≈‘apple
ÂØ∫ ¡≈ ’∂ Ú√ apple‘∂ ÒØ’≈∫ ’≈appleÈ «¬Ò≈’∂ ÁΔ Ú√Ø∫
Á≈ √Ó≈«‹’ ÂÚ≈˜È ◊ÛÏÛ≈ ‹≈‰ Á∂ «Úapple∞μË
¡ßÁØÒÈ ’ΔÂ≈Õ «¬√ Ò¬Δ ¿∞È∑≈∫ Ú≈√Â∂
È≈◊«apple’Â≈ √ØË «ÏÒ ¿∞È∑≈∫ Á∂ ¡ßÁØÒÈ «Íμ¤∂
’ßÓ ’apple apple‘Δ Ì≈ÚÈ≈ Á∂ «ÏÒ’∞Ò «Úapple∞μË ‘À
«’¿∞∫«’ «¬√ «ÏÒ ¡È∞√≈apple ◊Ú≈∫„Δ Á∂Ù≈∫ ÂØ∫
¡≈¬∂ ‘ج∂ ˆÀapple-Ó∞√ÒÓ≈È «¯apple«’¡≈∫ Á∂ ÒØ’≈∫ ȱß
Ì≈apple ÁΔ È≈◊«apple’Â≈ Á∂‰Δ √∞÷≈ÒΔ Ï‰≈
«ÁμÂΔ ◊¬Δ ‘ÀÕ Á±√apple∂ ¿∞μÂapple-ͱappleÏΔ apple≈‹≈∫ «Ú⁄
«¬√ Á≈ «ÚappleØË «¬√ Ò¬Δ ‘Ø «apple‘≈ ‘À «’ ¿∞μÊØ∫ Á∂
Ú√ÈΔ’ Ï≈‘apple ÂØ∫ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ÒØ’≈∫ Á∂ ¿∞μÊ∂
Ú√‰ Á≈ ‘Ó∂Ù≈ «ÚappleØË ’appleÁ∂ ¡≈¬∂ ‘È Ì≈Ú∂∫
¿∞‘ «’√∂ ÚΔ ËappleÓ, È√Ò, appleß◊, ‹≈ ‹≈∫
«¯apple’∂ È≈Ò √ÏßË appleμ÷Á∂ ‘؉Õ
Ï‘∞ √≈apple∂ ÒØ’≈∫ 鱧 «¬‘ ¡ßÁ∂Ù≈ Â≈∫ √Δ «’
Ì≈appleÂΔ ‹ÈÂ≈ Í≈apple‡Δ ¡«‹‘≈ ˜«‘appleΔÒ≈ Â∂
¡≈Í≈-Ó≈apple± ’≈ȱßÈ Ï‰≈ √’ÁΔ ‘À Íapple ¿∞È∑≈∫ ȱß
«¬‘ ¡≈√ È‘Δ∫ √Δ «’ Á∂Ù ÁΔ¡≈∫ ÷∂ÂappleΔ ¡Â∂
¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß ËappleÓ-«ÈappleÍμ÷ ’‘≈¿∞‰
Ú≈ÒΔ¡≈∫ Í≈apple‡Δ¡≈∫, «‹È∑≈∫ «Ú⁄ ‹ÈÂ≈ ÁÒ
(Ô±È≈¬Δ«‡‚) ¡Â∂ ÏΔ‹± ‹ÈÂ≈ ÁÒ Ù≈ÓÒ
‘È, «¬√ «ÏÒ ÁΔ ‘Ó≈«¬Â ’appleÈ◊Δ¡≈∫Õ
ÙzØÓ‰Δ ¡’≈ÒΔ ÁÒ ÚμÒØ∫ ’ΔÂΔ ◊¬Δ ‘Ó≈«¬Â
‘Øapple ÚΔ ÓßÁÌ≈◊Δ ‘À «’¿∞∫«’ Ë≈apple≈ CG@ ȱß
ÓÈ√±ı ’appleÈ Á≈ √ÓappleÊÈ ’appleÈ Á∂ Ï≈¡Á
¡’≈ÒΔ ÁÒ È∂ «¬’ Ú≈apple «Îapple «¬‘ √≈ÏÂ
’ΔÂ≈ ‘À «’ ¿∞√ 鱧 ÿ쇫◊‰ÂΔ «¯apple«’¡≈∫ Á∂
‘μ’≈∫ È≈ÒØ∫ Ì≈‹Í≈ È≈Ò √μÂ≈ «Ú⁄ Ì≈¬ΔÚ≈Ò
ω∂ apple«‘‰≈ «˜¡≈Á≈ ’ΔÓÂΔ Òμ◊Á≈ ‘ÀÕ
¡’≈ÒΔ ÁÒ Á≈ Á∂Ù ÁΔ √Ì ÂØ∫ Úμ‚Δ
ÿ쇫◊‰ÂΔ «¯apple’∂ Á∂ ÒØ’≈∫ ÁΔ¡≈∫ Ì≈ÚÈ≈Ú≈∫
√ÏßËΔ √ßÚ∂ÁÈÙΔÒÂ≈ È≈ «Á÷≈¿∞‰≈ ¡’≈ÒΔ
ÁÒ Á∂ Ó∞μ„Ò∂ √appleØ’≈apple≈∫ Á≈ ÿ≈‰ ‘ÀÕ Ì≈‹Í≈ È∂
«¬‘ «ÏÒ Í≈√ ’appleÚ≈ ’∂ Á∂Ù «Ú⁄ Ó∞Û ¿∞‘Ø
«‹‘≈ Ó≈‘ΩÒ Ú≈Í√ «Ò¡≈¿∞‰ ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔ
‘À «‹‘Û≈ AIDG ÁΔ Úß‚ Ú∂ˇ∂ √ΔÕ «¬√ «ÏÒ
Á∂ ÈÂΔ‹∂ Á∂Ù Á∂ ÒØ’≈∫ ¡Â∂ ‹Ó‘±appleΔ¡Â Ò¬Δ
Ï‘∞ Á∞÷Á≈¬Δ ‘؉◊∂Õ