ก.ย. 63

พัฒนาป่าไม้ว่า เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ควรจะปลูกต้นไม้ลงในใจคนเสียก่อน
แล้วคนเหล่านั้นก็จะพากันปลูกต้นไม้ลงบนแผ่นดินและรักษาต้นไม้
ด้วยตนเอง
พระราชดำริดังกล่าวเป็นปรัชญาในการพัฒนาป่าไม้จึงมีการ
ปลูกป่าขึ้นหลายลักษณะ เช่น ปลูกป่าทดแทน ปลูกป่าในที่สูง
ปลูกต้นไม้ที่ลำธาร หรือปลูกป่าธรรมชาติ การปลูกป่า ๓ อย่าง
ได้ประโยชน์ ๔ อย่าง มีพระราชดำรัสว่า
“...การปลูกป่า ๓ อย่าง แต่ให้ประโยชน์ ๔ อย่าง ซึ่งได้ไม้ผล
ไม้สร้างบ้าน และไม้ฟืนนั้น สามารถให้ประโยชน์ได้ถึง ๔ อย่าง คือ
นอกจากประโยชน์ในตัวเองตามชื่อแล้วยังสามารถให้ประโยชน์
อันที่ ๔ ซึ่งเป็นข้อสำคัญ คือสามารถช่วยอนุรักษ์ดินและต้นน้ำ
ลำธารด้วย...”
พระราชดำรัสเพิ่มเติม อีกความหนึ่งว่า
24
“...การปลูกป่าถ้าจะให้ราษฎรมีประโยชน์ให้เขาอยู่ได้ให้ใช้วิธี
ปลูกไม้ ๓ อย่าง แต่มีประโยชน์ ๔ อย่างคือ ไม่ใช้สอย ไม้กินได้
ไม้เศรษฐกิจ โดยปลูกรองรับการชลประทานปลูกรับซับน้ำ และปลูก
อุดช่วงไหล่ตามร่องห้อย โดยรับน้ำฝนอย่างเดียว ประโยชน์อย่างที่ ๔
คือ ได้ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ...”
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริในการพัฒนา
ป่าไม้หลายประการ เช่น สร้างภูเขาป่าอนุรักษ์และพัฒนาป่าชายเลน
ซึ่งเป็นการสร้างวงจรระบบนิเวศมาพัฒนาป่าชายเลน โดยเฉพาะต้น
โกงกาง ซึ่งเป็นไม้ชายเลนที่ขยายพันธุ์ค่อนข้างยาก พระราชดำรัส
เมื่อวันที่ ๑๐ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๓๔ พระราชทานแก่
นายโฆษิต ปั้นเปี่ยมรัษฎ์ รัฐมนตรีช่วยว่ากระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ว่า
“...ป่าชายเลนมีประโยชน์ต่อระบบนิเวศของพื้นที่ชายฝั่งทะเล
และอ่าวไทย จึงควรหาทางป้องกันอนุรักษ์และขยายพันธุ์เพิ่มขึ้น โดย
เฉพาะต้นโกงกางเป็นไม้ชายเลนที่แปลกและขยายพันธุ์ค่อนข้างยาก
เพราะต้องอาศัยระบบน้ำขึ้นลงในการเติบโตด้วยจึงขอให้ส่วนราชการ
ที่เกี่ยวข้อง คือ กรมป่าไม้ กรมประมง กรมชลประทาน และกรม
อุทกศาสตร์ร่วมกันหาพื้นที่ที่เหมาะสมในการทดลองขยายพันธุ์
โกงกางและปลูกสร้างป่าชายเลนกันต่อไป...”
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตั้งพระราชหฤทัยที่จะฟื้นฟู
สภาพแวดล้อมและพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติให้มีสภาพยั่งยืน
จึงเกิดโครงการพัฒนาและฟื้นฟูป่าชายเลน เริ่มจากเขตพื้นที่เป้าหมาย
จังหวัดสงขลาและปัตตานีก่อน แล้วขยับขยายไปยังพื้นที่ป่าชายเลน
สำนักพัฒนาระบบราชการกลาโหม