E - Book หลักเมือง มกราคม 64

หลักเมือง มกราคม ๒๕๖๔
รูปมงกุฎ ตัวอักษร P เลขลำดับปืน
และปี ค.ศ.ที่สร้าง ของปืนใหญ่ P1009 1860
ขึ้นตามหมายเลขลำดับที่ ที่มีการสลักลงบนตัวปืน คือ ลำดับที่ 1009
และ 1010 ส่วนตัวเลขต่อท้าย คือ 1860 หมายถึง เลขของปี ค.ศ.
ที่สร้างปืนใหญ่ทั้ง ๒ กระบอกขึ้น (ตรงกับปี พ.ศ.๒๔๐๓)
ปืนใหญ่คู่นี้ เป็นปืนใหญ่บะเรียมอังกฤษแบบที่เรียกว่า
อาร์มสตรอง ถูกสร้างขึ้นราวกลางพุทธศตวรรษที่ ๒๓ และออกแบบ
ในช่วงปี ค.ศ.๑๗๓๖ - ๑๗๙๕ (พ.ศ.๒๒๗๙ - ๒๓๓๘) สิ่งที่น่าสนใจ
ของปืนใหญ่คู่นี้ คือ สัญลักษณ์รูปมงกุฎเหนือตัวอักษร P และตัวเลข
ที่ระบุไว้บนกระบอกปืน จากการศึกษาของคุณศิริรัจน์ วังศพ่าห์
ผู้เชี่ยวชาญด้านปืนใหญ่ ได้กล่าวถึงสัญลักษณ์ดังกล่าวที่พบบนปืน
แบบอังกฤษไว้ในหนังสือ “ปืนใหญ่โบราณในประวัติศาสตร์ชาติไทย”
ว่า ปืนใหญ่อังกฤษที่ประกอบด้วยรูปมงกุฎประดับเหนืออักษรตัว P
และด้านล่างระบุปีที่สร้างขึ้นนั้น มีความหมายถึงปืนกระบอกนั้นได้
ผ่านการทดสอบการยิงมาแล้วจากทาง Royal Arsenal Foundry
(ซึ่งเป็นสถานที่ผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์และพิสูจน์ วิจัยวัตถุระเบิด
สำหรับกองทัพอังกฤษ ตั้งอยู่ในเมืองวูลวิช (Woolwich) ทางตะวันออก
เฉียงใต้ของลอนดอน สหราชอาณาจักรในปัจจุบัน) หรือเรียก
อีกอย่างว่า ตราปรู๊ฟมาร์ค หรือสัญลักษณ์ที่ผ่านการตรวจสอบ
หรือการันตีแล้ว
ส่วนใหญ่จะมีการจารึกชื่อของผู้ที่ทำการทดสอบปืนนั้นๆ เอาไว้
บนกระบอกปืนด้วย แต่สำหรับปืนใหญ่ P1009 1860 และ P1010
1860 ไม่มีการจารึกชื่อลงบนกระบอกปืนไว้เลย และสันนิษฐานว่า
น่าจะเป็นปืนใหญ่ที่มีจำหน่ายอยู ่ในตลาดค้าอาวุธมากกว่าจะมาจาก
ทางการของอังกฤษ เนื่องจากถ้าเป็นปืนใหญ่ที่นำเข้ามาจากทางการ
โดยตรงจะมีจารึกพระนามาภิไธยของพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษ
ที่ครองราชย์อยู่ในขณะนั้นปรากฏอยู่บนกระบอกปืนด้วย
จากข้อมูลข้างต้นและจากการศึกษาเพิ่มเติม ปี ค.ศ.ที่ผลิต
ปืนใหญ่คู่นี้ มีอายุตรงกับช่วงปลายรัชกาลที่ ๔ สันนิษฐานว่า สยาม
รูปมงกุฎ ตัวอักษร P เลขลำดับปืน
และปี ค.ศ.ที่สร้าง ของปืนใหญ่ P1010 1860
ในช่วงเวลาดังกล่าวหรือหลังจากนั้นไม่นาน คงมีการซื้อขายอาวุธปืน
ประเภทปืนใหญ่จากอังกฤษ ทั้งในตลาดค้าอาวุธและนำเข้ามาโดยตรง
จากทางการ เนื่องจากในประเทศไทยได้พบปืนใหญ่อังกฤษ
แบบอาร์มสตรองจำนวนหลายกระบอกที่มีการจารึกบนกระบอกปืน
แบบมีพระนามาภิไธยของกษัตริย์และแบบที่มีเพียงแค่รูปมงกุฎ
อยู่เหนือตัวอักษร P และคงมีการนำเข้าปืนจากอังกฤษแบบ
อาร์มสตรองมาตั้งแต่สมัยต้นรัตนโกสินทร์แล้ว เนื่องจากได้พบ
ปืนใหญ่อาร์มสตรองที่ปัจจุบันตั้งอยู่ที่ป้อมวิเชียรโชฎก จังหวัด
สมุทรสาคร ที่มีการจารึกปี ค.ศ.ที่สร้างเก่าไปถึงปี ค.ศ.๑๗๘๑
ซึ่งตรงกับปีพ.ศ.๒๓๓๔ และพบอีกหลายรุ่นจนมาถึงปืนใหญ่P1009
1860 และ P1010 1860
สำหรับปืนใหญ่ P1009 1860 และ P1010 1860 ไม่สามารถ
ระบุได้อย่างชัดเจนว่า ถูกนำเข้ามาเพื่อใช้ในราชการครั้งใด พบเพียง
หลักฐานว่าได้ถูกนำมาตั้งอยู่ด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหม
ในคราวที่เปลี่ยนแปลงการจัดวางผังปืนใหญ่ในครั้งที่ ๓ ประมาณ
ปี พ.ศ.๒๔๘๑ - ๒๔๘๓ สมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม ดำรงตำแหน่ง
นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม โดยมี
พลโท พระยาศักดิ์ดาดุลยฤทธิ์ เป็นปลัดกระทรวงกลาโหม และ
ในปัจจุบันปืนใหญ่ P1009 1860 และ P1010 1860 ยังคงจัดแสดง
อยู่ด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหม
เอกสารอ้างอิง :
กระทรวงกลาโหม. ประวัติศาลาว่าการกลาโหม. กองกลาง สำนักงาน
สนับสนุน กรมเสมียนตรา. ๒๕๔๘.
ศิริรัจน์ วังศพ่าห์. ปืนใหญ่โบราณในประวัติศาสตร์ชาติไทย. กรุงเทพฯ
: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. ๒๕๕๐.
En.wikipedia.org/wiki/Royal_Arsenal
พิพิธภัณฑ์ศาลาว่าการกลาโหม
19