Vladimir Nabokov, Púshkin og þýðingarnar - Skemman
Vladimir Nabokov, Púshkin og þýðingarnar - Skemman
Vladimir Nabokov, Púshkin og þýðingarnar - Skemman
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Strúktúralistar eins <strong>og</strong> Roman Jakobson voru vísindahyggjumenn í eðli sínu. Rússneski<br />
strúktúralisminn sem þróaðist út úr formalismanum var þannig tæknisinnuð, nákvæm,<br />
vísindaleg stefna en aðgreindist frá vísindahyggjunni með því að hún hafnaði trúnni á<br />
alfræðilega heildarþekkingu. Einnig höfðu rússnesku strúktúralistarnir takmarkaðan<br />
áhuga á hugsanlegri djúpgerð textans. Í stað þess að leggja ofuráherslu á merkingu eða<br />
viðtakanda textans, lögðu þeir áherslu á formið <strong>og</strong> það hvernig upprunatexta væri komið<br />
til skila t.d. í þýðingu. Strúktúralistarnir rannsökuðu form textans, einkenni hans,<br />
sérkennilega orðanotkun, málfar <strong>og</strong> þeir lögðu áherslu á að rannsaka raunverulegar<br />
þýðingar, gerð þeirra <strong>og</strong> form, í stað þess að velta endalaust fyrir sér hinni<br />
heimspekilegu spurningu um merkingu textans. Að þessu leyti lögðu strúktúralistarnir<br />
grunninn að nútímarannsóknum í þýðingafræði <strong>og</strong> sköpuðu frelsi innan fræðanna sem<br />
menn eins <strong>og</strong> Lefevere nýttu sér síðar til að rannsaka þýðingarferlið sjálft í verki.<br />
Að lokum má nefna að listamennirnir í rússneska fútúrismanum <strong>og</strong> formstefnunni gerðu<br />
uppreisn gegn symbólismanum <strong>og</strong> Nietzsche var í miðpunkti kenninga þeirra. Áherslan<br />
var á upplifun sjálfsins. Alls kyns gjörningar komu fram á sjónarsviðið rússneskum<br />
almenningi til undrunar <strong>og</strong> skemmtunar. Hljóð tungumálsins voru notuð til þess að<br />
skapa tónlist. Lögð var áhersla á sjálfstæði tungumálsins <strong>og</strong> reynt að frelsa það úr<br />
höftum hefða <strong>og</strong> reglna.<br />
Meðal kvenna innan rússneska módernismans voru frábær ljóðskáld eins <strong>og</strong><br />
Anna Achmatova <strong>og</strong> Marina Tsvetajeva en Marina Tsvetajeva bjó bæði í París <strong>og</strong> Berlín<br />
<strong>og</strong> hittust þau <strong>Nabokov</strong> í Berlín. Ekki er að efa að <strong>Nabokov</strong> hefur orðið fyrir áhrifum frá<br />
bæði rússneskum formalisma <strong>og</strong> formgerðarstefnu, ekki síst vegna þess að hann var<br />
hneigður til raunvísinda. Þannig leggur <strong>Nabokov</strong> t.d. í fyrirlestrum sínum um rússneskar<br />
bókmenntir áherslu á nákvæma greiningu ritverka sem er vísindaleg í öllum smáatriðum<br />
á meðan hann fjallar lítið um félagslegt eða menningarlegt samhengi<br />
44
Change language