Slavoljub Gacović O POLITICI IDENTITETA NALNOG SAVETA

158 Slavoljub Gacović
na objektivan naţin, a ne samo preko rekonstrukcija prošlosti koje
nastaju u sadašnjosti. Rekao bih da se rekonstukcija prošlosti širi
jedino putem pisane reţi istoriţara „novoromantiţara” i pojedinih
etnologa-antropologa, ali s obzirom na to da veliki postotak „Vlaha”
nije privrţen ţitanju, takve se ideje teško prihvataju, dok objektivan
način uticaja prošlosti na sadašnjost „Vlaha” dolazi putem kolektivnog
pamšenja koje se moţe prepoznati kao tradicija kojoj su oni jako
privrţeni.
6.1.9. „Vlaška” nacionalna manjina i „srpski” nacionalizam
Na primeru „srpskog” nacionalizma moţemo da vidimo koliko
„vlaška” nacionalna manjina moţe biti „izmišljena”, imaginarna
kategorija, a „vernakularan” jezik vaţan aspekt u formiranju „vlaške”
nacionalne manjine, jer jezik koji je „razliţit” od rumunskog moţe biti
mošan simbol u formiranju jedinstvenog „vlaškog” kulturnog i nacionalnog
identiteta. Sistem masovnog obrazovanja odigraše, smatraju
„vlahisti”, presudnu ulogu u procesu homogenizacije „vlaške” nacionalne
manjine, pa še tako, da parafraziram Vebera, od preteţno
ruralnog stanovništva i uz to slabo školovanog postati „Vlasi”. 370
Dakle, srpski nacionalizam je pošao od imaginarne zajednice „Vlaha”
zasnovane na „domicilnoj” kulturi i jeziku, a ne od rumunske kulture i
jezika, koja je smeštena na prostoru istoţne Srbije, a u kojoj lojalnost
„vlaške” nacionalne manjine i njen osešaj pripadnosti, jer je njena
matica Srbija, treba da bude usmerena prema drţavi u kojoj ţive i
prema pravnom sistemu, a ne prema pripadnicima njihove srodniţke,
rumunske nacije. U tom smislu, srpska nacionalistiţka ideologija
formiranjem „vlaške” nacionalne manjine koja je korisna za drţavu
370 Nada Raduški, Nacionalne manjine u Centralnoj Srbiji: Etničke promene i
demografski razvoj, Beograd, Institut društvenih nauka, 2007, 138, 139: U
posrbljavanju i asimilaciji Rumuna (Vlaha) istoţne Srbije ima velikog udela i njihovo
slabo obrazovanje, pa otuda i nizak nivo svesti da pripadaju korpusu rumunskog
naroda. O tome Nada Raduški kaţe: „Vlasi,posle romske nacionalnosti, imaju najviše
neškolovanih – gotovo svako drugo lice (55,1%). Kod ove etničke grupe najviše je lica
koja imaju 4-7 razreda osnovne škole”, a posmatrano po nacionalnosti, sa završenom
srednjom struţnom spremom najmanje lica ima meŤu Romima (8,6%), Vlasima
(13,9%) i Albancima (16,3%) „sa jasnom polnom distinkcijom (oko tri puta je više
muškaraca nego žena sa završenom srednjom školom).”