NFM 46-23 eZine

VEERKRACHT
Nederland dient voor 2030 te voldoen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen
van de Verenigde Naties. Ook moet het nieuwe kabinet
zijn stikstof en biodiversiteit beleid op orde krijgen – gestrand onder
het vorige kabinet – en de Europese natuurherstelwet gaan implementeren
die met een nipte meerderheid in het Europees Parlement
werd aangenomen. Nog altijd wint kortetermijndenken het van
de lange termijn met vaak desastreuze gevolgen. Dit komt omdat
de natuur geen stem heeft en de mens zijn rol als hoeder daarvan is
vergeten. Geef de natuur een stem in de maatschappij.
Geef het Bos een
stem
TEKST DORINE VAN NORREN EN ELMO VERMIJS
Daan Bleichrodt, werkzaam bij
het Instituut voor natuureducatie
(IVN) en benoemd tot
Greenfluencer 2022, roept op
tot het planten van mini-bossen.
In de Volkskrant (16 juni
2023) schrijft hij: “Zo’n vijftienduizend
jaar terug lag Nederland nog onder een
dikke deken van sneeuw en ijs. Binnen
een paar duizend jaar smolten deze ijskappen
en maakten zo plaats voor een
wijdvertakte rivierdelta, moerassen en
reusachtige bossen.”
En in NRC (19 juni 2023): “Nederland
zou ooit bekend hebben gestaan
als ‘houtland’. Houtland verwees naar
de uitgestrekte (oer)bossen die duizenden
jaren geleden ons landschap domineerden.
Tegenwoordig zouden we misschien
beter ‘Weiland’ kunnen heten.”
Het feit dat we ons land naar het
bos hebben genoemd, geeft aan dat
Nederlanders ooit biocentrisch dachten.
Dat wil zeggen moesten leven in
harmonie met de natuur om te overleven.
Nu moeten wij dat opnieuw leren
om te overleven, dit keer vanwege
klimaatverandering en een dramatisch
verlies van biodiversiteit. In Europa
staat Nederland bijna onderaan als het
gaat om de hoeveelheid bos. Ook doet
Nederland het slecht in het halen van
alle groene doelen binnen de Duurzame
Ontwikkelingsdoelstellingen van
de Verenigde Naties. Blijkbaar is Nederland
tegenwoordig een ‘Ontwikkelingsland’.
Hoe serieus nemen we dat?
HET BOS SPREEKT
Aan het verlies van bos en de intrinsieke
waarde ervan wordt aandacht gegeven
in het onderzoeksproject Staging-
Wood (2021-2025) op Terschelling. Dit
is een meerjarig onderzoeksproject in
samenwerking met Festival Oeral van
Elmo Vermijs (architectonisch kunstenaar)
en Hella Godee (filosoof en dramaturg)
over het bos en haar levenscycli
in het huidige en toekomstige tijdsgewricht.
Vermijs vroeg Dorine van Norren
om een manifest op te stellen met
grondbeginselen van het bos. Dit naar
aanleiding van de workshops gehouden
op Oerol 2022 door Chihiro Geuzebroek
(kunstenaar), Koen Arts (wetenschapper),
Jessica den Outer (activiste), Raki
Ap (inheems activist) en Remi Hougee
(boswachter). Zij vroeg zich samen met
hen af wat het bos ons te zeggen zou
hebben als het onze taal spreekt. Het
biocentrische Manifest Het Bos Spreekt;
de grondbeginselen van het Bos geeft hier
antwoord op. Dit Manifest opent met
een historisch treurlied over het verlies
aan bos in Nederland:
“Holland, Holtland, Houtland, ik
voel mij onttroond. Jullie noemden het
land naar onze bomen. Maar waar zijn
zij? Economisch gewin. Alleen Ierland
en Malta zijn nog armer dan ik. Ik, het
Bos, leef in armoede, de armste ter wereld.
Herstellen jullie ons?”
Niet alleen is het zo dat het bos verarmd
is, wij hebben onszelf verarmd
door het onszelf ontnemen van rust,
ontspanning, verbondenheid met de
natuur, kinderherinneringen, voedsel,
degelijk hout, en biodiversiteit. Het
gaat erom dat wij in ons hart weer verbonden
raken met het bos.
WINTER 2023 NFM | 13