You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
Unlike Martin Luther, Darshan Singh Khalsa did respond to<br />
the summons of the Jathedar (<strong>Sikh</strong> ‘Pope’) by appearing at<br />
Akal Takhat before what would have been a kangaroo court<br />
anyway. That was his first mistake. Obviously he did not<br />
have companions and well wishers of the same caliber as did<br />
Martin Luther otherwise he would have been advised to not<br />
to appear before the servants of Badal family, themselves<br />
servants of BJP and RSS.<br />
His second mistake was to muddy the waters of his<br />
otherwise admirable stand against Dasam Granth when he<br />
chose to obey the dictates of so called <strong>Sikh</strong> Rehat Maryada,<br />
that nobody follows, to keep on reciting the three ‘banis’,<br />
which are clearly ‘kachi banis’, as part of his Nitnem, which<br />
in itself is a ritual.<br />
In my editorial of Nov-Dec 2009 <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong>, which was<br />
dedicated entirely to S. Dalbir Singh M. Sc. of New Delhi’s<br />
research on sources of Dasam Granth, following is what I<br />
suggested to him and would urge Darshan Singh Khalsa to<br />
consider my suggestion:<br />
“In his third letter to Jathedar Akal Takhat dated October<br />
15, 2008, none of which were answered, S. Dalbir Singh<br />
expresses his dilemma that if out of respect of hukam of<br />
GGS against kachi bani he does not recite Jaap, Swaiyya,<br />
and Chaupai, he is panth-dokhi and if he recites them he<br />
becomes Guru-dokhi by disobeying Guru’s hukam against<br />
kachi bani. He is beseeching the Jathedar to guide him; he<br />
can until the hell freezes over. You have to be Lamba to get<br />
Jathedar’s ears. Do not become Guru-dokhi, one cannot<br />
become panth-dokhi because there is no Panth.<br />
Badal/Tohra killed it long time ago.”<br />
May Guru spare us the tragedy that occurred in Europe<br />
500 years ago. Guru Nanak had ushered a new movement of<br />
universal brotherhood. He rejected centuries old ritualistic<br />
and discriminatory practices that had crept into the society.<br />
By doing so he gravely hurt the feelings of not only his<br />
parents and family but also the entire high caste society, the<br />
establishment of the day. Unfortunately within 500 years we<br />
have turned away from the path shown to us by Guru Nanak.<br />
Instead new but similar organizations have been created, who<br />
under the pretext of hurt ‘religious’ feelings are threatening<br />
the revival of Gurus’ message. Guru did not waver under that<br />
threat; nor shall we. What Guru said during his time “rfjy<br />
sLINh mukwdm kuwqy” is apt today. You know who are the rulers of<br />
today and who are the dogs. We are not advocating a new<br />
faith. All we are asking for is necessary reformation as per<br />
teachings of Guru Nanak. Hardev Singh Shergill<br />
*****<br />
UNDERSTANDING JAPJI - 7:<br />
THE CORE CONCEPTS.<br />
By Karminder Singh Dhillon PhD (Boston).<br />
Kuala Lumpur, Malaysia.<br />
(Editor’s Note: [Part 1 appeared in Nov.-Dec. 2007; Part 2 in March-April<br />
2008; Part 3 in May-June 2008, part 4 in November-December 2008 part 5<br />
in May-june 2009 and part 6 in September-October 2009 issues of <strong>The</strong><br />
<strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong>. Readers may access them at www.sikhbulletin.com ]<br />
<strong>The</strong> supremacy of the Creator is one concept that is<br />
pivotal in <strong>Sikh</strong>i. Guru Nanak’s Japji introduces this<br />
concept in the banee’s first salok Awid scu jugwid scu ]<br />
hY BI scu nwnk hosI BI scu ] Aad Sach Jugaad Sach Hai<br />
Bhi Sach Nanak Hosi Bhi Sach and goes on to talk<br />
about the preeminence of the Creator’s Will (Hukam)<br />
in the opening paurees. After laying out a formula and<br />
flow chart for <strong>Sikh</strong> spirituality that begins with Gavna<br />
(3 rd pauree), moves on to Suneay( 8 th – 11 th paurees),<br />
which in turn leads to Maney (12 th to 15 th paurees) and<br />
on to Parvaan (16 th pauree), Guru Nanak returns to<br />
the concept of the Creator’s supremacy in order to root<br />
this concept firmly in the mind of the journeying <strong>Sikh</strong>.<br />
<strong>The</strong> flow chart (see previous article) will only take the<br />
<strong>Sikh</strong> to its ultimate goal if the journeying individual is<br />
forever focused on the destination – the supreme<br />
Creator. Guru Nanak thus attempts to ground this<br />
focus for the <strong>Sikh</strong> by devoting the next 10 paurees<br />
(after Parvaan) to the issue of the Creator’s<br />
supremacy.<br />
Guru Nanak lays out his spiritual wisdom regarding<br />
the supremacy of God through a three pauree<br />
combination called the Asankh Paurees (17 th till 19 th ),<br />
followed by four paurees (20 th till 23 rd ) that compare<br />
existing views on the Creator with Guru Nanak’s own,<br />
and conclude with three paurees that lay out the<br />
limitless (the Aant pauree 24 th ), unfathomable (Kaytay<br />
pauree 25th) and invaluable (Amul pauree -26 th )<br />
nature of the Creator. In the 27 th pauree, Guru Nanak<br />
returns to the concept of Gavna – the starting point of<br />
the flow chart. It thus appears that the flow chart of<br />
Guru Nanak’s spirituality is framed within the<br />
supremacy of the Creator. And the concept of God’s<br />
supremacy is captured through Gavna, Suneay and<br />
Maney. <strong>The</strong> logic and flow of Japji is marvelous, to<br />
say the least.<br />
AsMK jp AsMK Bwau ] AsMK pUjw AsMK qp qwau ]<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 2
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
AsMK grMQ muiK vyd pwT ] AsMK jog min rhih audws ]<br />
AsMK Bgq gux igAwn vIcwr ] AsMK sqI AsMK dwqwr ]<br />
AsMK sUr muh BK swr ] AsMK moin ilv lwie qwr ]<br />
kudriq kvx khw ivcwru ] vwirAw n jwvw eyk vwr ]<br />
jo quDu BwvY sweI BlI kwr ] qU sdw slwmiq inrMkwr ] 17 ]<br />
<strong>The</strong> word asankh is arrived at by adding a prefix to the<br />
root word sankh from sankhiya meaning numerical<br />
counting. Asankh therefore means beyond count,<br />
beyond numerals, and beyond calculation. Guru<br />
Nanak’s point on the supremacy of the Creator is<br />
established by suggesting that creation itself is asankh.<br />
He who creates something beyond fathom is Himself<br />
beyond fathom.<br />
Pauree 17 thus establishes that creation consists of<br />
countless meditations, devotions, worship services and<br />
austere disciplines. Countless are the scriptures, their<br />
recitations, the Yogis and devotees who contemplate<br />
the Wisdom and Virtues of the Lord. Countless are the<br />
holy, the donors, the spiritual warriors, the silent sages,<br />
and those who contemplate. I do not have the ability to<br />
narrate Your creative power.<br />
<strong>The</strong> supremacy of the Creator is so impossible to<br />
define. One does not have the ability to even define part<br />
of His creation.<br />
If the “positive” aspect of creation is beyond fathom, so<br />
is the negative side.<br />
AsMK mUrK AMD Gor ] AsMK cor hrwmKor ]<br />
AsMK Amr kir jwih jor ] AsMK glvF hiqAw kmwih ]<br />
AsMK pwpI pwpu kir jwih ] AsMK kUiVAwr kUVy iPrwih ]<br />
AsMK mlyC mlu BiK Kwih ] AsMK inMdk isir krih Bwru ]<br />
nwnku nIcu khY ivcwru ] vwirAw n jwvw eyk vwr ]<br />
jo quDu BwvY sweI BlI kwr ] qU sdw slwmiq inrMkwr ] 18 ]<br />
Countless are the fools, the ignorant, the thieves and<br />
embezzlers. Countless impose their will by force.<br />
Countless kill, sin and lie. Countless are the evilminded,<br />
the slanderers and corrupt.<br />
AsMK nwv AsMK Qwv ] AgMm AgMm AsMK loA ]<br />
AsMK khih isir Bwru hoie ] AKrI nwmu AKrI swlwh ]<br />
AKrI igAwnu gIq gux gwh ] AKrI ilKxu bolxu bwix]<br />
AKrw isir sMjogu vKwix ] ijin eyih ilKy iqsu isir nwih<br />
]<br />
ijv Purmwey iqv iqv pwih ] jyqw kIqw qyqw nwau ]<br />
ivxu nwvY nwhI ko Qwau ] kudriq kvx khw vIcwru ]<br />
vwirAw n jwvw eyk vwr ] jo quDu BwvY sweI BlI kwr ]<br />
qU sdw slwmiq inrMkwr ] 19 ]<br />
Countless are the names, the places, and the<br />
inaccessible, unapproachable, celestial realms. Even to<br />
use the word “asankh” to describe the Creator’s<br />
creation is to carry a burden. [Yet, words and letters<br />
are all I have to describe]. Even the Creator’s Name<br />
and Praise are uttered using words. Knowledge about<br />
You and singing the Songs of Your Glory is also<br />
through words. From words, come the written and<br />
spoken words and hymns. From words, comes destiny,<br />
written on one’s forehead. But the Creator who wrote<br />
these words of destiny—no words are written on His<br />
Forehead. As He ordains, so do we receive. <strong>The</strong><br />
created universe is all Your manifestation, nothing is<br />
devoid of it. How then, can I describe Your creative<br />
power?<br />
But Guru Nanak’s concern is not so much with the<br />
multitude and greatness of creation. His goal in these<br />
three paurees is to establish the supremacy of the<br />
Creator with whom the <strong>Sikh</strong> must connect through<br />
Gavna. This is why the final verse of all three asankh<br />
paures is the same: vwirAw n jwvw eyk vwr ] jo quDu<br />
BwvY sweI BlI kwr ] qU sdw slwmiq inrMkwr ]<br />
Meaning: I cannot even once be a sacrifice to You. I<br />
accept as good all that pleases You. You are eternal<br />
and formless.<br />
Now, how does the <strong>Sikh</strong> connect with the supreme<br />
Creator, whose creation even cannot be described by<br />
the word “asankh?” How does the <strong>Sikh</strong> rise above the<br />
countless negativity (foolishness, fraud, ego, fraud etc<br />
of pauree 18) that co-exists in the creation? Which, if<br />
any of the existing spiritual belief systems are to be<br />
deployed?<br />
Guru Nanak provides the answer in truly direct terms.<br />
<strong>The</strong> way to connect with the unfathomable Creator is<br />
through the conduct of certain actions particularly the<br />
singing his praises – Naam – even if we are only able<br />
to state His praises with words (pauree 19)<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 3
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
BrIAY hQu pYru qnu dyh ] pwxI DoqY auqrsu Kyh ]<br />
mUq plIqI kpVu hoie ] dy swbUxu leIAY Ehu Doie ]<br />
BrIAY miq pwpw kY sMig ] Ehu DopY nwvY kY rMig ]<br />
puMnI pwpI AwKxu nwih ] kir kir krxw iliK lY jwhu ]<br />
Awpy bIij Awpy hI Kwhu ] nwnk hukmI Awvhu jwhu ] 20 ]<br />
If and when one’s body becomes unclean, water can<br />
wash away the dirt. When the dirt is such that the<br />
clothes are soiled, soap is required. When the mind is<br />
filled with impurities it can only be cleansed by the love<br />
of the Name. Virtue and vice are not merely names.<br />
Actions that are done over and over again are engraved<br />
on the soul. One shall thus reap what one sows. O<br />
Nanak, by the Hukam of what we sow, we come and<br />
go.<br />
Now, what about existing methods? Isn’t there merit in<br />
what mankind has been doing all along to connect with<br />
the Creator, to know the Creator and to understand<br />
God? Guru Nanak’s response is in the next pauree.<br />
qIrQu qpu dieAw dqu dwnu ] jy ko pwvY iql kw mwnu ]<br />
suixAw mMinAw min kIqw Bwau ] AMqrgiq qIriQ mil nwau ]<br />
siB gux qyry mY nwhI koie ] ivxu gux kIqy Bgiq n hoie ]<br />
suAsiq AwiQ bwxI brmwau ] siq suhwxu sdw min cwau ]<br />
kvxu su vylw vKqu kvxu kvx iQiq kvxu vwru ]<br />
kvix is ruqI mwhu kvxu ijqu hoAw Awkwru ]<br />
vyl n pweIAw pMfqI ij hovY lyKu purwxu ]<br />
vKqu n pwieE kwdIAw ij ilKin lyKu kurwxu ]<br />
iQiq vwru nw jogI jwxY ruiq mwhu nw koeI ]<br />
jw krqw isrTI kau swjy Awpy jwxY soeI ]<br />
ikv kir AwKw ikv swlwhI ikau vrnI ikv jwxw ]<br />
nwnk AwKix sBu ko AwKY iek dU ieku isAwxw ]<br />
vfw swihbu vfI nweI kIqw jw kw hovY ]<br />
nwnk jy ko AwpO jwxY AgY gieAw n sohY ] 21 ]<br />
Pilgrimages, austere discipline, compassion and<br />
charity—these, by themselves, bring only an iota of<br />
merit. <strong>The</strong> merit is in gaining a good reputation.<br />
Listening and believing with love and humility in your<br />
mind, provide for inner cleansing - the real merit. If<br />
You do not instill Your virtues in me, I will have none<br />
at all. Without acquiring virtue, there is no devotional<br />
worship. I bow to You the Lord of the World, to Your<br />
Word, to You as the creator. You are beautiful, true<br />
and eternally joyful.<br />
So immense is Your creation that it is beyond<br />
mankind. What was that time, the moment the day, the<br />
date, the season, and the month, when creation was<br />
created? <strong>The</strong> Pundits could not know that, if they did<br />
they would have written so in the Puraanas. <strong>The</strong> Qazis<br />
and the Yogis could not know as well. <strong>The</strong> Creator<br />
who created this creation—only He Himself knows.<br />
How then can I praise Him? How can I describe Him?<br />
How can I know Him? O Nanak, everyone speaks of<br />
Him, each one wiser than the rest (yet they cannot tell<br />
us the entire picture). Great is the Master, Great is His<br />
Name. Whatever happens is according to His Will. O<br />
Nanak, anyone who claims to know everything shall<br />
not gain respect in God’s eyes.<br />
pwqwlw pwqwl lK Awgwsw Awgws ]<br />
EVk EVk Bwil Qky vyd khin iek vwq ]<br />
shs ATwrh khin kqybw AsulU ieku Dwqu ]<br />
lyKw hoie q ilKIAY lyKY hoie ivxwsu ]<br />
nwnk vfw AwKIAY Awpy jwxY Awpu ] 22 ]<br />
<strong>The</strong> Vedas, after a tiring but fruitless search, arrived at<br />
the one finding that there are lakhs of regions beneath<br />
regions, and lakhs of skies above skies. <strong>The</strong> four<br />
scriptures (Torah, Bible, Quran and Book of David)<br />
say that there are 18,000 worlds. But the reality is that<br />
one could only count (in lakhs and thousands) if there<br />
was a count. <strong>The</strong> counting and those counting meet<br />
their ends but not what is being counted. O Nanak,<br />
praise Him as Great because only He Himself knows.<br />
But even praise has its limits with regards to knowing<br />
the Creator’s workings.<br />
swlwhI swlwih eyqI suriq n pweIAw ]<br />
ndIAw AqY vwh pvih smuMid n jwxIAih ]<br />
smuMd swh sulqwn igrhw syqI mwlu Dnu ]<br />
kIVI quil n hovnI jy iqsu mnhu n vIsrih ] 23 ]<br />
Even those who praise the Lord cannot obtain a full<br />
accounting of the Creator. Just like the streams and<br />
rivers flowing into the ocean, they can immerse<br />
themselves into the Lord, but cannot know His<br />
vastness. [Yet, remembrance is superior to other<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 4
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
methods]. Kings and emperors, with mountains of<br />
property and oceans of wealth may be big and<br />
powerful, yet, an ant is superior so long as it does not<br />
disregard the Creator.<br />
AMqu n isPqI khix n AMqu ] AMqu n krxY dyix n AMqu ]<br />
AMqu n vyKix suxix n AMqu ] AMqu n jwpY ikAw min mMqu ]<br />
AMqu n jwpY kIqw Awkwru ] AMqu n jwpY pwrwvwru ]<br />
AMq kwrix kyqy ibllwih ] qw ky AMq n pwey jwih ]<br />
eyhu AMqu n jwxY koie ] bhuqw khIAY bhuqw hoie ]<br />
vfw swihbu aUcw Qwau ] aUcy aupir aUcw nwau ]<br />
eyvfu aUcw hovY koie ] iqsu aUcy kau jwxY soie ]<br />
jyvfu Awip jwxY Awip Awip ] nwnk ndrI krmI dwiq<br />
] 24 ]<br />
Endless are His praises and endless are those who speak<br />
them. Endless are His actions, intentions and giving.<br />
His limits cannot be perceived either by seeing or<br />
hearing. <strong>The</strong> limits of creation here and beyond cannot<br />
be perceived. Many struggle to discover His limits, but<br />
His limits cannot be found or known. <strong>The</strong> more said<br />
about them, the more there still remains to be said.<br />
Great is the Master, High His abode. Highest of all is<br />
His Name. Only He Himself knows Himself. O Nanak,<br />
by His grace, He bestows His blessings. || 24 ||<br />
bhuqw krmu iliKAw nw jwie ] vfw dwqw iqlu n qmwie ]<br />
kyqy mMgih joD Apwr ] kyiqAw gxq nhI vIcwru ]<br />
kyqy Kip qutih vykwr ] kyqy lY lY mukru pwih ]<br />
kyqy mUrK KwhI Kwih ] kyiqAw dUK BUK sd mwr ]<br />
eyih iB dwiq qyrI dwqwr ] bMid KlwsI BwxY hoie ]<br />
horu AwiK n skY koie ] jy ko Kwieku AwKix pwie ]<br />
Ehu jwxY jyqIAw muih Kwie ] Awpy jwxY Awpy dyie ]<br />
AwKih is iB kyeI kyie ] ijs no bKsy isPiq swlwh ]<br />
nwnk pwiqswhI pwiqswhu ] 25 ]<br />
His blessings are so abundant that there can be no<br />
accounting for them. <strong>The</strong> Great Giver does not expect<br />
anything in return. Countless great, heroic souls beg of<br />
Him. Countless corrupt ones do the same. Countless<br />
receive and deny receiving. Countless fools keep on<br />
consuming His gifts. Countless endure distress,<br />
deprivation and pain. Even these are Your gifts, O great<br />
Giver! Liberation from bondage comes only through<br />
Your hukam. No one else has any say in this. If some<br />
fool should presume to say that he does, only he will<br />
realize the price of his folly. God Himself knows and<br />
He Himself gives. Very few are those who<br />
acknowledge such. One who is blessed to sing the<br />
Praises of the Lord, O Nanak, is the king of kings.<br />
<strong>The</strong> Amul pauree goes on to conclude that not only is<br />
God unfathomable, so is everything and anything<br />
connected to Him.<br />
Amul gux Amul vwpwr ] Amul vwpwrIey Amul BMfwr ]<br />
Amul Awvih Amul lY jwih ] Amul Bwie Amulw smwih ]<br />
Amulu Drmu Amulu dIbwxu ] Amulu qulu Amulu prvwxu ]<br />
Amulu bKsIs Amulu nIswxu ] Amulu krmu Amulu Purmwxu ]<br />
Amulo Amulu AwiKAw n jwie ] AwiK AwiK rhy ilv lwie ]<br />
AwKih vyd pwT purwx ] AwKih pVy krih viKAwx ]<br />
AwKih brmy AwKih ieMd ] AwKih gopI qY goivMd ]<br />
AwKih eIsr AwKih isD ] AwKih kyqy kIqy buD ]<br />
AwKih dwnv AwKih dyv ] AwKih suir nr muin jn syv ]<br />
kyqy AwKih AwKix pwih ] kyqy kih kih auiT auiT jwih ]<br />
eyqy kIqy hoir kryih ] qw AwiK n skih kyeI kyie ]<br />
jyvfu BwvY qyvfu hoie ] nwnk jwxY swcw soie ]<br />
jy ko AwKY boluivgwVu ] qw ilKIAY isir gwvwrw gwvwru<br />
] 26 ]<br />
Priceless are His virtues and dealings, priceless are the<br />
dealers and treasures. Priceless are those who come to<br />
Him, Priceless are those deal with Him. Priceless is<br />
Love for Him, Priceless is absorption into Him.<br />
Priceless is the divine order and court. Priceless is the<br />
justice system there. Priceless are His blessings and<br />
insignia. Priceless is His mercy and command. <strong>The</strong>y<br />
are beyond expression! Many attempt to estimate Him<br />
by remaining absorbed in His love. <strong>The</strong> Vedas and the<br />
Puranas; Brahma and Indra; the Gopis and Krishna;<br />
Shiva and the Siddhas; all estimate Him. Countless<br />
Buddhas do the same. <strong>The</strong> demons the demi-gods, the<br />
spiritual warriors, the heavenly beings, the silent<br />
sages, the humble and the service oriented estimate<br />
Him. Many have tried to estimate God and have<br />
departed. If He were to create as many again as there<br />
already are, even then, they could not be able to<br />
estimate Him. He is as great as He wishes to be. O<br />
Nanak, the True Lord knows. If anyone presumes to<br />
estimate God, he shall be known as the greatest fool of<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 5
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
fools!<br />
<strong>The</strong> next pauree returns to provide a detailed<br />
pronouncement on Gavna. It begins with the question so<br />
dru kyhw so Gru kyhw ijqu bih srb smwly Meaning: what<br />
is the nature of the door and of the abode from within<br />
which God resides? <strong>The</strong> answer is provided in terms of<br />
music, raag, instruments, taal, singing and song.<br />
so dru kyhw so Gru kyhw ijqu bih srb smwly ]<br />
vwjy nwd Anyk AsMKw kyqy vwvxhwry ]<br />
kyqy rwg prI isau khIAin kyqy gwvxhwry ]<br />
gwvih quhno pauxu pwxI bYsMqru gwvY rwjw Drmu duAwry ]<br />
gwvih icqu gupqu iliK jwxih iliK iliK Drmu vIcwry ]<br />
gwvih eIsru brmw dyvI sohin sdw svwry ]<br />
gwvih ieMd iedwsix bYTy dyviqAw dir nwly ]<br />
gwvih isD smwDI AMdir gwvin swD ivcwry ]<br />
gwvin jqI sqI sMqoKI gwvih vIr krwry ]<br />
gwvin pMifq pVin rKIsr jugu jugu vydw nwly ]<br />
gwvih mohxIAw mnu mohin surgw mC pieAwly ]<br />
gwvin rqn aupwey qyry ATsiT qIrQ nwly ]<br />
gwvih joD mhwbl sUrw gwvih KwxI cwry ]<br />
gwvih KMf mMfl vrBMfw kir kir rKy Dwry ]<br />
syeI quDuno gwvih jo quDu Bwvin rqy qyry Bgq rswly ]<br />
hor kyqy gwvin sy mY iciq n Awvin nwnku ikAw vIcwry ]<br />
soeI soeI sdw scu swihbu swcw swcI nweI ]<br />
hY BI hosI jwie n jwsI rcnw ijin rcweI ]<br />
rMgI rMgI BwqI kir kir ijnsI mwieAw ijin aupweI ]<br />
kir kir vyKY kIqw Awpxw ijv iqs dI vifAweI ]<br />
jo iqsu BwvY soeI krsI hukmu n krxw jweI ]<br />
so pwiqswhu swhw pwiqswihbu nwnk rhxu rjweI ]<br />
Melody vibrates Your door step, and countless<br />
musicians play countless instruments, singing countless<br />
raags and songs. <strong>The</strong> wind, water and fire are engaged<br />
in a song. <strong>The</strong> angels who record actions and the judge<br />
who judges also sing at Your door. Shiva, Brahma and<br />
many gods and goddesses, ever adorned, sing. Inder,<br />
seated upon his throne, sings at Your door. <strong>The</strong><br />
Siddhas in meditation sing; the Saadhus sing in<br />
contemplation.<br />
<strong>The</strong> celibates, the truth seekers, the pacifists and the<br />
fearless warriors sing. <strong>The</strong> scholars, who recite the<br />
Vedas, with the supreme sages of all the ages, sing.<br />
<strong>The</strong> celestial bodies created by You, and the sixtyeight<br />
places of pilgrimage sing. <strong>The</strong> brave and mighty<br />
warriors sing; the spiritual heroes and the four sources<br />
of creation sing.<br />
<strong>The</strong> planets and galaxies, created and arranged by<br />
Your Hand, sing. <strong>The</strong>y alone sing, who are pleasing to<br />
Your Will. Your devotees are imbued with the nectar<br />
of Your essence. Many others that do not come to<br />
mind sing. O Nanak, how can I count them all?<br />
<strong>The</strong> Lord is true, forever true, and true is His<br />
existence. He is and shall always be. He shall not<br />
depart, even when this universe which He has created<br />
departs. He created the world, with its various colors<br />
and variety of species. Having created the creation, He<br />
watches over it Himself, by His greatness. He does<br />
what He pleases. No order can be issued to Him. He is<br />
the king, the king of kings, the supreme lord and<br />
master of kings. Nanak remains subject to His will.<br />
Such is the importance of this pauree that it appears<br />
three times in the GGS with very slight poetic<br />
variations. Its second appearance is in Rehras on page<br />
8 of the GGS. In the Rehras version, the word “Terey”<br />
meaning ‘Yours’ appears prominently in every line. It<br />
appears yet again in Aasa Raag on page 347. <strong>The</strong><br />
second appearance of any shabad in the GGS is indeed<br />
rare. That one entire composition on Gavna appears<br />
three times definitely speaks volumes of the<br />
importance of the concept.<br />
<strong>Sikh</strong>i is thus a spiritual and Godly song. <strong>The</strong> essence of<br />
<strong>Sikh</strong> spirituality is Gavna. Guru Nanak introduced<br />
Gavna in pauree three as the first concept of <strong>Sikh</strong>i<br />
practice – right after introducing Hukam as the first<br />
concept of <strong>Sikh</strong> philosophy. He then lays out a<br />
practical flow chart for <strong>Sikh</strong> spirituality that flows out<br />
of Gavna into Suneay which flows into Maney and on<br />
into Parvaan. After the Parvaan pauree Guru Nanak<br />
returns to the concept of the Creator’s supremacy in<br />
order to root this concept firmly in the mind of the<br />
journeying <strong>Sikh</strong>. <strong>The</strong> Baba’s spiritual wisdom<br />
regarding the supremacy of God is established through<br />
ten paurees: the Asankh Aant, Kaytay and the Amul.<br />
Twenty four paurees after introducing Gavna – the<br />
starting point of the flow chart, and after framing<br />
Gavna within the supremacy of the Creator in ten<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 6
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
paurees, Guru Nanak returns to complete the flow. <strong>The</strong><br />
logic and flow of Japji is marvelous, to say the least. It<br />
is thus not without basis that many Gursikshs accept the<br />
notion that Japji contains the essence of the entire GGS.<br />
<strong>The</strong> next 11 paurees and the final salok are marvelous<br />
in their own regard as well. <strong>The</strong>ir explanation will<br />
follow in succeeding articles.<br />
[Note: Comments and questions may be directed to the<br />
writer at dhillon99@gmail.com – Editor]<br />
*****<br />
WHY IS RELIGIOUS LITERACY IMPORTANT<br />
IN TODAY’S WORLD?<br />
Prof Devinder Singh Chahal, PhD<br />
Institute for Understanding <strong>Sikh</strong>ism<br />
<strong>The</strong> place of religion in public education is a hotly<br />
debated topic that continues to challenge school system<br />
in all parts of the world. For some religion is primary<br />
cause of social division, conflict and war, whilst others<br />
have argued that this is a distortion of the 'true'<br />
significance of religion, which when properly followed<br />
promote peace, harmony, goodwill and social cohesion.<br />
<strong>The</strong> modern world is looking for peace for the survival<br />
of the humanity.<br />
Why Religious Literacy is important in Today’s World -<br />
An International Symposium for Educators, Scholars<br />
and policy makers was held at Moyse Hall, McGill<br />
University, Montreal, Quebec, Canada on October 2,<br />
2009. It was attended by about 200 students, teachers,<br />
scholars and policy makers.<br />
<strong>The</strong> educators attending this symposium carried home a<br />
message that there is growing recognition in Europe<br />
and North America that religious illiteracy creates<br />
serious barriers between cultures. In this symposium the<br />
emphasis was on how education of religion could be<br />
imparted in schools so that students could understand<br />
and appreciate the beliefs of other religions to eliminate<br />
intolerance towards somebody’s faith.<br />
Dr Spancer Boudreau of McGill University, Montreal<br />
reported the history of teaching of Religion in Quebec<br />
State, Canada. He mentioned that teaching of religion<br />
is very controversial task since it is difficult to decide<br />
what is right and what is wrong in a particular religion<br />
since a teacher cannot be expert in all the religions. Dr<br />
Boudreau also made very clear that ethics and<br />
religions are two different subjects. Dr Robert Jackson,<br />
University of Warwick, UK presented the situation of<br />
teaching of religions in the world. He mentioned<br />
incidence of 9/11 is an awakening since there is an<br />
increase interest to know religions. However, he said<br />
that research on religion has also increased to develop<br />
understanding of other religions to increase the spirit<br />
of tolerance. He has also mentioned that books on<br />
religions are written by those who don’t know<br />
religions.<br />
He further mentioned that how the same religion is<br />
being taught differently in different countries. For<br />
example, Islam of Indonesia is different from that of<br />
Iran, Iraq and other Islamic countries. I have also<br />
noticed that whereas the hijab is must in some Islamic<br />
countries but it is banned in Public offices in another<br />
Islamic country, Turkey. Now somebody may pose a<br />
question: What is the truth about Hijab?<br />
Dr Isabelle Saint-Martin, University Sorbonne, France<br />
reported that education of religion from 1882 to 1923<br />
in French school was mandatory: Duty before God.<br />
First book on religion for schools was published in<br />
1877 and it was modified in 1906: Heaven – Dead.<br />
And use of reason was incorporated in the book.<br />
France is a secular country and in 1905 Church was<br />
separated from the State. <strong>The</strong> State wants to maintain<br />
secularism but teaching of religion in private schools<br />
is not hindered. She emphasized that understanding of<br />
other religions will infuse spirit of tolerance in young<br />
fellows. She also mentioned that interpretation of<br />
religion in the contemporary world is too allusive. She<br />
also quoted some figures that Catholics are in majority<br />
forming about 60%, Islam is 6% and other religions<br />
are in minority (<strong>Sikh</strong>ism was not mentioned may be<br />
because of insignificant number of <strong>Sikh</strong>s), however,<br />
the population of people without any religion is 26%,<br />
next to Catholics. I think this is almost the same<br />
percentage found in British Columbia (BC), Canada.<br />
And population of people without any religion is<br />
increasing in the other well-educated states or cities of<br />
the North America.<br />
Although population of people without any religion is<br />
increasing still many religious groups claim that<br />
interest in religion is reviving. But I think it might be<br />
due to the after effect of 9/11 that people want to know<br />
why any religion would do such a horrendous<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 7
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
destruction and killing.<br />
I had some personal talk with Dr Saint-Martin about the<br />
problem of Hijab for Muslim girls and turban of <strong>Sikh</strong><br />
boys in the Public schools. She was quite frank to tell<br />
that France being a secular country does not want any<br />
influence of any religion through ostentatious religious<br />
articles. She told me that teachers in French Public<br />
schools are mostly women and they felt wearing of<br />
hijab is a sign of discrimination to Muslim women<br />
students. <strong>The</strong> turban, cross, Jewish cap also came under<br />
the same law against the use of ostentatious religious<br />
articles. Now it has become difficult to decide which<br />
religious article is to be exempted. She further<br />
explained to me that although the Muslims claim that<br />
hijab is for the modesty of Muslim women but she does<br />
not agree to this reasoning that why the Muslim men<br />
don’t practice modesty by not looking at other French<br />
women without hijab.<br />
<strong>The</strong> paper of Dr Diane Moore, Harvard Divinity School<br />
at Harvard University, USA was very illuminating. Her<br />
emphasis was that the illiteracy of religion is wide<br />
spread over the globe. <strong>The</strong> significant consequence is<br />
that it fuels antagonism and hinders respect for<br />
pluralism, peaceful coexistence and cooperative<br />
endeavors. Teaching of religion is a very difficult task.<br />
<strong>The</strong>re are no clear cut basic tenets since there is so<br />
much diversity in expressing these tenets by the socalled<br />
custodians of religions.<br />
I told Dr Moore that some so-called democratic<br />
countries exploit religions to initiate religious riots<br />
before elections and then control it after winning the<br />
elections. <strong>The</strong>n I posed a question: Who is going to<br />
teach the religion to such governments? Her answer<br />
was very simple the people should know the religion in<br />
its real perspective so that they are not exploited by any<br />
government. So is true to understand the religion in its<br />
real perspective to avoid exploitation by the palmreaders,<br />
fortune-tellers, astrologers, Peers, Pundits,<br />
Sants/Babas, etc.<br />
Every speaker was talking in general about religion;<br />
however, there were often references to Christianity and<br />
Islam. Buddhism was referred a few times. Hinduism<br />
was considered as a very complicated religion, which is<br />
not only difficult to understand but also difficult to<br />
teach by many religious teachers. And <strong>Sikh</strong>ism was not<br />
mentioned except naming it a couple of times. In the<br />
poster of this symposium the icons of Christianity,<br />
Jews, Islam and Buddhism were given but there was<br />
no icon of Hinduism and that of <strong>Sikh</strong>ism. I have<br />
noticed that most of the time icon used to represent<br />
<strong>Sikh</strong>ism is ‘Khanda’ (>), which indicates the martial<br />
nature of <strong>Sikh</strong>ism, however, the icon or the Logo of<br />
<strong>Sikh</strong>i (<strong>Sikh</strong>ism) coined by Guru Nanak is < (Ek Oh<br />
Beant – One and Only, Oh, Infinite) to represent the<br />
God is used rarely. Sometimes both the icons are used.<br />
I leave it to the custodians of <strong>Sikh</strong>i to decide which<br />
icon is to be used to represent <strong>Sikh</strong>i (<strong>Sikh</strong>ism) during<br />
the time of need of unity and maintenance of peace in<br />
the world.<br />
At the end of the symposium on behalf of the Institute<br />
for Understanding <strong>Sikh</strong>ism, I presented a copy of my<br />
latest book, NANAKIAN PHILOSOPHY – Basics for<br />
Humanity (ISBN: 978-0-9734291-3-8), to each of the<br />
invited speakers and the local speakers of the McGill<br />
University to make them familiar with the universally<br />
acceptable philosophy of Guru Nanak. I present this<br />
book to the academicians in religions of the world<br />
whenever and wherever I meet any. For more<br />
information about this book please visit:<br />
www.nanakianphilosophy.com or email at<br />
iuscanada@gmail.com<br />
(With courtesy:<br />
http://www.nriinternet.com/NRIsikhs/Canada/Articles/Chahal/2009/3_WH<br />
Y_RELIGIOUS.htm)<br />
*****<br />
1ST SIKH IN DECADES GRADUATES<br />
ARMY OFFICER SCHOOL<br />
By MICHELLE ROBERTS, Associated Press Writer<br />
Tuesday, March 23, 2010<br />
<strong>The</strong> soldiers in standard-issue fatigues and combat<br />
boots stood side-by-side repeating their creed: "I am<br />
an American soldier. I am a warrior and a member of a<br />
team. I serve the people of the United States and live<br />
the Army values ...."<br />
Capt. Tejdeep Singh Rattan was no different except<br />
that he wore a full beard and black turban, the first<br />
<strong>Sikh</strong> in a generation allowed to complete U.S. Army<br />
basic officer training without sacrificing the articles of<br />
his faith. He completed the nine-week training<br />
Monday after Army officials made an exemption to a<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 8
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
policy that has effectively prevented <strong>Sikh</strong>s from<br />
enlisting since 1984.<br />
"I'm feeling very humbled. I'm a soldier," said the 31year-old<br />
dentist, smiling after the ceremony at Fort Sam<br />
Houston. "This has been my dream."<br />
Rattan had to get a waiver from the Army to serve<br />
without sacrificing the unshorn hair mandated by his<br />
faith. An immigrant from India who arrived in New<br />
York as a teenager, Rattan said he hopes his military<br />
commitment will allow him to give back to his adopted<br />
home country and will help diminish prejudice <strong>Sikh</strong>s<br />
sometimes face in the U.S.<br />
<strong>The</strong> Army in 1984 eliminated an exemption that had<br />
previously allowed <strong>Sikh</strong>s to maintain their articles of<br />
faith while serving, but officials can issue individual<br />
waivers to the uniform policy after considering the<br />
effects on safety and discipline, said Army spokesman<br />
George Wright. Only a handful of such individual<br />
religious exemptions are ever granted.<br />
Rattan and Dr. Kamaljeet Singh Kalsi, who will attend<br />
basic training this summer after completing an<br />
emergency medicine fellowship, are the first <strong>Sikh</strong>s to<br />
receive exemptions in more than 25 years.<br />
Rattan — who received a master's degree in<br />
engineering before pursuing a dental education_ and<br />
Kalsi both offer health care skills that are in high<br />
demand in an Army stretched by wars in Afghanistan<br />
and Iraq.<br />
Rattan said he encountered no trouble from fellow<br />
soldiers during training.<br />
"<strong>The</strong> Army is all about what you have to offer. If<br />
you're sitting back there, not doing anything, they're<br />
definitely going to talk about you. But if you're up<br />
there running with them, you have good scores, you<br />
run neck-and-neck with them, they love you," he said.<br />
"I made a lot of friends."<br />
1st Sgt. Jeffrey DeGarmo said he made sure the<br />
officers-in-training in his unit understood that Rattan<br />
wasn't a foreign national and had received the Army's<br />
permission to maintain his beard and turban. Once the<br />
other soldiers understood that, there were no issues, he<br />
said.<br />
"It went pretty well," DeGarmo said. "I think he did an<br />
outstanding job adjusting."<br />
During training, Rattan wore a helmet over the small<br />
turban, which he doesn't remove, and was able to<br />
successfully create a seal with his gas mask despite the<br />
beard, resolving the Army's safety concerns, said<br />
Harsimran Kaur, the <strong>Sikh</strong> Coalition's legal director.<br />
Rattan also worked with an Army tailor to create an<br />
insignia patch normally worn on soldiers' berets that<br />
could be affixed to his black turban, she said.<br />
An estimated 300,000 <strong>Sikh</strong>s live in the United States.<br />
<strong>The</strong> unshorn hair wrapped in a turban and beard are<br />
required to keep adherents in the natural state in which<br />
God made them, said Amardeep Singh, director of the<br />
<strong>Sikh</strong> Coalition, a New York-based advocacy group<br />
that helped Rattan and Kalsi push for Army<br />
admittance.<br />
<strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> community has a long tradition of military<br />
service in India, from where most adherents originally<br />
emigrated, and in other countries, such as the United<br />
Kingdom and Canada. <strong>Sikh</strong>s represent 2 percent of<br />
India's population but make up about 30 percent of<br />
that country's army officers, Singh said.<br />
Before the Army's regulation change in 1984, <strong>Sikh</strong>s<br />
served in the U.S. military during every major armed<br />
conflict going back to World War I. Those who joined<br />
before the change were allowed to serve with their<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 9
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
beards and turbans, but the policy effectively prevented<br />
new enlistment of <strong>Sikh</strong>s, Kaur said.<br />
<strong>The</strong> coalition continues to push the Army to change the<br />
overall policy.<br />
"If government can say to someone, 'You can't serve,<br />
not for any reason that has to do with your abilities,'<br />
that sends the wrong message," Singh said. "We don't<br />
want to be perpetual outsiders."<br />
*****<br />
OREGON GOVERNOR POISED TO END<br />
SIKH TEACHER BAN<br />
YOUR VOICES MADE A DIFFERENCE<br />
March 29, 2010 (Washington, DC) - One month after<br />
Oregon's legislature voted by landslide margins to end<br />
the state's 87-year-old ban on religious dress for public<br />
school teachers, <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition has learned that<br />
Oregon Governor Ted Kulongoski will sign this historic<br />
legislation into law.<br />
For the first time in American history, observant <strong>Sikh</strong>s,<br />
Jews, and Muslims won't have to sacrifice their articles<br />
of faith in order to work as teachers in the public<br />
schools of Oregon.<br />
This victory would not have been possible without your<br />
support. <strong>Sikh</strong> Coalition supporters sent almost 10,000<br />
messages to Oregon legislators, urging them to end the<br />
state's discriminatory ban on <strong>Sikh</strong> teachers.<br />
Important Next Steps<br />
Before the new law goes into effect in July 2011,<br />
Oregon's administrative agencies will spend the next<br />
year developing guidelines that spell out the new rights<br />
and responsibilities of public school teachers in<br />
Oregon. <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition will monitor this process<br />
to ensure that the new guidelines protect the civil rights<br />
of teachers. In the meantime, we strongly encourage<br />
Oregon <strong>Sikh</strong>s to pursue teaching careers with pride.<br />
<strong>The</strong> Cost of Change<br />
Getting to this point took many strategic steps:<br />
January 6, 2010 - <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition partners with<br />
SALDEF and UNITED SIKHS on a joint action alert,<br />
calling for an end to discrimination against <strong>Sikh</strong>s in<br />
Oregon.<br />
January 12, 2010 - <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition publishes an<br />
essay about the Oregon issue on the website of the<br />
American Constitution Society, a prominent national<br />
policy organization.<br />
February 5, 2010 - <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition rallies<br />
seventeen (17) state and national organizations,<br />
including the Anti-Defamation League and Becket<br />
Fund for Religious Liberty, in support of ending<br />
Oregon's discrimination against religious teachers.<br />
<strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition publishes profiles of accomplished<br />
<strong>Sikh</strong> teachers from across the United States on its<br />
website.<br />
February 15, 2010 - <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition prepares<br />
written testimony and educational material for the<br />
Oregon legislature.<br />
March 8, 2010 - <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition sends a letter to<br />
Oregon's Governor urging him to end Oregon's<br />
discriminatory ban on <strong>Sikh</strong> teachers.<br />
<strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition is thankful to Oregon House<br />
Speaker Dave Hunt and his staff for taking up this<br />
cause; to Portland attorney and activist Saba Ahmed<br />
for her extraordinary leadership; and for the support of<br />
countless partner organizations and community<br />
members in Oregon and throughout the United States.<br />
As always, <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition urges all <strong>Sikh</strong>s to stand<br />
up for their rights and fearlessly maintain their articles<br />
of faith.<br />
[<strong>Sikh</strong> Coalition is a community-based organization that<br />
works towards the realization of civil and human rights for<br />
all people. <strong>The</strong> Coalition serves as a resource on <strong>Sikh</strong>s and<br />
<strong>Sikh</strong> concerns for governments, organizations and<br />
individuals.<br />
<strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition relies on your financial support to<br />
sustain its initiatives and broaden its services. In addition to<br />
supporting the <strong>Sikh</strong> Coalition directly, we encourage you to<br />
use matching donation programs offered by many<br />
employers. <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Coalition is a 501c (3) non-profit<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 10
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
organization. Thank you for your support.]<br />
*****<br />
SUBJECT: GUR IQBAL SINGH NOW IN<br />
PLATFORM OF RSS<br />
July 9, 2009 Surjeet Singh Khalsa<br />
Please put this on your news/article section under the<br />
heading: <strong>The</strong> RSS Network among the <strong>Sikh</strong>s Rahstriya<br />
<strong>Sikh</strong> Sangat, the <strong>Sikh</strong> wing of RSS the Hindu militant<br />
organisation in its Nagpur meeting has conferred status<br />
of permanent invitees on certain <strong>Sikh</strong>s (B team). It<br />
further declared that RSS would even like to honour<br />
certain individuals publicly. <strong>The</strong> Punjabi email has<br />
following names. Special Invitees to the meetings of the<br />
RSS:<br />
1. Pritam Singh Bhatia, Faridabad<br />
2. Giani Kulwinder Singh<br />
3. Gurcharanjit Singh Lamba<br />
4. Dr.Gurdip Singh Jagbir, Punjab Radio, London<br />
5. Dr. Harpal Singh Pannu, Patiala University<br />
6. Dr. Jodh Singh, Patiala University<br />
7. Prof. Harbhajan Singh Dehradoon<br />
8. Ratinder Singh Indore (he is head of the team that<br />
publishes 'Panthic weekly' on internet)<br />
9. Kashmir Singh Patiala University<br />
10. Guriqbal Singh Mata Kaulan Taksal (Religious<br />
preacher)<br />
11. Harbans Singh Jagadhari (Religious preacher)<br />
12. Giani Pooran Singh, (ex Jathedar Akal Takhat)<br />
13. Sant Hari Singh Zira<br />
14. Prof. Davinder Singh Jammu (writer)<br />
15. Prof. Davinder Singh Mohali (writer)<br />
16. ADS Mangat Canada (we daily receive propaganda<br />
mails from him. Usually it is the news clippings)<br />
17. Inder Singh (Has been too much active on internet)<br />
All these are Dasam Granthis and the touts of the RSS.<br />
Panth beware of their conspiracies. Let us have social<br />
boycott of these Panthic Ghadaars/traitors.<br />
Surjeet Singh Khalsa<br />
ਰਾਸ਼ਟਰੀਆ ਿਸੱਖ ਸੰਗਤ ਦੀ 25. 5. 2009 ਦੀ ਮੀਟੰਗ (ਸਰਕੂਲਰ)<br />
ਨਾਗਪੁਰ 25. 5. 2009 ਰਾਸ਼ਟਰੀਆ ਿਸੱਖ ਸੰਗਤ ਦੀ ਏਪਕਸ ਕਮੇਟੀ<br />
ਿਵੱਚ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ: ਿਚਰੰਜੀਵ ਿਸੰਘ ਸਰਪਰਸਤ, ਰੁਲਦਾ ਿਸੰਘ<br />
ਪਰ੍ਧਾਨ, ਵੀਰੇਂਦਰ ਿਸੰਘ ਿਦੱਲੀ, ਗੁਰਚਰਨ ਿਸੰਘ ਿਗੱਲ ਜੈਪੁਰ,<br />
ਰਿਵੰਦਰਪਾਲ ਿਸੰਘ ਿਦੱਲੀ, ਜਗਜੀਵਨਜੋਤ ਿਸੰਘ ਉਤਰਚਲ, ਡਾ<br />
ਜਸਿਵੰਦਰ ਿਸੰਘ, ਡਾ ਅਵਤਾਰ ਿਸੰਘ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਬਾਬੂ ਿਸੰਘ ਦੁਖੀਆ,<br />
ਦਲਜੀਤ ਿਸੰਘ ਖਾਲਸਾ, ਰਿਜੰਦਰ ਿਸੰਘ ਭੰਗੂ, ਰਣਜੀਤ ਿਸੰਘ ਰਾਣਾ<br />
ਬਰਿਮੰਘਮ, ਮਨਿਜੰਦਰ ਿਸੰਘ ਸਰਸਾ, ਿਵੰਗ ਕਮਡਰ ਜੇ. ਐਸ. ਚੱਢਾ,<br />
ਪਰ੍ਤਾਪ ਿਸੰਘ ਫ਼ੌਜਦਾਰ, ਰਣਬੀਰ ਿਸੰਘ, ਸ਼ੇਰ ਿਸੰਘ ਫ਼ੌਜੀ। ਏਪਕਸ<br />
ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਬੈਠਕ ਿਵੱਚ ਿਵਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਪਰ ਸੱਦੇ ਜਾਣ ਵਾਿਲਆਂ<br />
ਿਵਚ: ਪਰ੍ੀਤਮ ਿਸੰਘ ਭਾਟੀਆ ਫ਼ਰੀਦਾਬਾਦ, ਿਗਆਨੀ ਕੁਲਿਵੰਦਰ ਿਸੰਘ,<br />
ਗੁਰਚਰਨਜੀਤ ਿਸੰਘ ਲਬਾ ਸੰਤ ਿਸਪਾਹੀ, ਡਾ ਗੁਰਦੀਪ ਿਸੰਘ ਜਗਬੀਰ<br />
ਪੰਜਾਬ ਰੇਡੀਓ ਲੰਡਨ, ਡਾ ਹਰਪਾਲ ਿਸੰਘ ਪੰਨੂ ਪਿਟਆਲਾ<br />
ਯੂਨੀਵਰਿਸਟੀ, ਡਾ ਜੋਧ ਿਸੰਘ ਪਿਟਆਲਾ ਯੂਨੀਵਰਿਸਟੀ, ਪਰ੍ੋ ਹਰਭਜਨ<br />
ਿਸੰਘ ਡੇਹਰਾਦੂਨ, ਰਿਤੰਦਰ ਿਸੰਘ ਇੰਦੌਰ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਿਸੰਘ ਪਿਟਆਲਾ<br />
ਯੂਨੀਵਰਿਸਟੀ, ਗੁਰਇਕਬਾਲ ਿਸੰਘ ਕੌਲ ਟਕਸਾਲ, ਰਾਗੀ ਹਰਬੰਸ<br />
ਿਸੰਘ ਜਗਾਧਰੀ, ਿਗਆਨੀ ਪੂਰਨ ਿਸੰਘ, ਸੰਤ ਹਰੀ ਿਸੰਘ ਜ਼ੀਰਾ, ਪਰ੍ੋ<br />
ਦਿਵੰਦਰ ਿਸੰਘ ਜੰਮੂ, ਪਰ੍ੋ ਦਿਵੰਦਰ ਿਸੰਘ ਮੋਹਾਲੀ, ਏ. ਡੀ. ਐਸ. ਮਗਟ<br />
ਕਨੇਡਾ, ਇੰਦਰ ਿਸੰਘ। ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੋਇਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਵੱਲੋਂ ਸਰ੍ੀ ਕੁਲਦੀਪ<br />
ਚੰਦ ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਬਣਾਏ ਗਏ। ਮੀਿਟੰਗ<br />
ਿਵੱਚ ਿਗਆਨ ਿਸੰਘ ਆਹੂਜਾ ਜਬਲਪੁਰ ਦੇ ਿਨਧਨ ਤੇ ਦੋ ਿਮੰਟ ਦਾ ਮੋਨ<br />
ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ ਿਗਆ। ਮਤਾ ਪਾਸ ਹੋਇਆ ਿਕ ਸੰਤ ਹਰਨਾਮ ਿਸੰਘ ਧੁੰਮਾ,<br />
ਭਾਈ ਬਲਦੇਵ ਿਸੰਘ ਅਖੰਡ ਕੀਰਤਨੀ ਜਥਾ, ਿਗਆਨੀ ਜੋਿਗੰਦਰ ਿਸੰਘ<br />
ਵੇਦਤੀ, ਸੰਤ ਸੁਧ ਿਸੰਘ, ਸੰਤ ਬੇਅੰਤ ਿਸੰਘ, ਸੰਤ ਸੁਖਦੇਵ ਿਸੰਘ, ਿਨਹੰਗ<br />
ਸ਼ੇਰ ਿਸੰਘ, ਿਨਹੰਗ ਬਲਦੇਵ ਿਸੰਘ, ਸੰਤ ਿਗਆਨਦੇਵ ਿਸੰਘ, ਸੰਤ<br />
ਬਲਬੀਰ ਿਸੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਦਾ ਿਵਸ਼ੇਸ਼ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।<br />
*****<br />
CONCEPTION OF SERVICE (SEVA) IN<br />
GURBANI<br />
Sawan Singh Principal (Retired) 10561 Brier Lane, Santa Ana,<br />
92705, California, USA. Sawansingh85@gmail.com<br />
In Gurbani service means volunteer work done humbly<br />
without the desire of some reward, photo opportunity<br />
or appreciation in this or the next world. It is not<br />
always planned in advance. Sometimes opportunity to<br />
serve comes suddenly. For example while going for a<br />
walk one finds a victim of an accident. Some persons<br />
ignore him and continue their walk. But a God fearing<br />
person, who has welfare of all in mind and is inclined<br />
to serve, will help the victim as far as he can without<br />
the desire of receiving anything in return and without<br />
telling others to get credit. Desire to serve is natural<br />
and motivation for service is a gift of God.<br />
Service can be done in many ways like providing relief<br />
where needed, conducting community service,<br />
educating the poor, feeding the homeless etc. But it<br />
should be kept in mind that only those unable to work<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 11
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
should be helped and those professional beggars should<br />
be ignored. Guru Amar Das says that a holy renouncer<br />
does not feed himself on other’s alms and assumes<br />
different religious garbs to fill his body.<br />
AiBAwgq eyih n AwKIAin ij pr Gir Bojnu kryin[[<br />
audrY kwrix Awpxy bhly ByiK kryin[[pMnw 949<br />
Guru Nanak Dev also says”, Don’t touch the feet of<br />
such a man who calls himself a Guru and a spiritual<br />
guide, but goes begging.”<br />
guru pIru sdwey mMgx jwie[[<br />
qw kY mUil n lgIAY pwie[[pMnw 1245<br />
However every kind of service has one or more of these<br />
three components: body, mind and money. In our daily<br />
talk we say-Taan,Maan an Dhann. Guru Arjan Dev has<br />
said”, We should serve in many ways. Dedicate your<br />
soul, breath and your wealth”.<br />
Aink BWiq kir syvw krIAY[[<br />
jIau pRwn Dnu AwgY DrIAY[[pMnw 309<br />
Service done by body is physical work by someone for<br />
performing selfless service. Devotion to serve is service<br />
by mind. Natural urge to serve is the most important<br />
thing in selfless service. Guru Angad Dev also says that<br />
anything done under pressure brings neither merit nor<br />
goodness.<br />
bDw ctI jo Bry nw guxu nw aupkwru[[pMnw 787<br />
Service requires money or material to help the needy<br />
persons. A Gursikh is required to set apart ten percent<br />
of his income to contribute for selfless purposes. This is<br />
called Daswandh. In this age of materialism people do<br />
not follow this practice. We should contribute minimum<br />
1%. Only honestly earned resources should be given in<br />
charity. Guru Nanak Dev says”. If a thief robs a house<br />
and offers the stolen goods to his ancestors, in the next<br />
world this is recognized and his ancestors are<br />
considered thieves.”<br />
jy mohwkw Gru muhY Gru muih ipqrI dyie[[<br />
AgY vsqu is\wxIAY ipqrI cor kryie[[ pMnw 472<br />
Selfless service has many advantages. Guru Nanak<br />
Dev also writes that he, who eats what he earns by the<br />
sweat of his brow, and then gives something in charity,<br />
knows the path to God.<br />
Gwil Kwie ikCu hQhu dyie[[<br />
nwnk rwhu pCwxih syie[[pMnw 1245<br />
Guru Nanak Dev advises us that selfless service take<br />
us nearer to God and says:- If you do selfless service<br />
in this world, you will get a seat in the Lord’s court.<br />
ivic dunIAw syv kmweIAY[[<br />
qw drgh bYsxu pweIAY[[pMnw 26<br />
Guru Arjan Dev stresses the importance of selfless<br />
service and says that one who serves without desire for<br />
any reward attains to the Lord.<br />
syvw krq hoie inhkwI[[<br />
iqs kauy hoq prwpiq suAwmI[[pMn 286<br />
Guru Nanak Dev also says that no objectives are<br />
fulfilled without service. Service is the most excellent<br />
action.<br />
ibnu syvw Plu kbhu n pwvis syvw krxI swrI[[ pMnw<br />
992<br />
<strong>The</strong> same point is again stressed in the following line<br />
which states that all the human beings are created by<br />
God and no one obtains any reward without selfless<br />
service.<br />
jyqy jIA qyqy siB qyry ivxu syvw Plu iksY nwhI[[pMnw<br />
354<br />
Only service done sincerely is beneficial. In the next<br />
quotes, Guru Nanak Dev says that only those who<br />
practice truth while serving can obtain the fruit of their<br />
service and feel happy with the thought of giving.<br />
syvw krih syeI Plu pwvih ijnHI scu kmwieAw[[<br />
pMnw 432<br />
sqIAw min sMqoKu aupjY dyxY kY vIcwir[[pMnw 465<br />
Ego and desire for appreciation or reward have no<br />
place in selfless service. One who has welfare of all in<br />
mind would not feel proud after performing some<br />
service. At some places names of donors are displayed<br />
to satisfy their ego. Guru Angad Dev has said that if<br />
one eliminates ones self-conceit and then performs<br />
service, one will be rewarded.<br />
Awpu gvwie syvw kry qw ikCu pwey mwnu[[pMnw 474<br />
Guru Ram Das has also said that calculated service is<br />
not service at all and what is done is not approved.<br />
gxqY syv n hoveI kIqw Qwie n pwie[[pMnw1246<br />
Guru Amar Das says that those who, love serving<br />
others, subdue their ego and perform selfless service,<br />
remain dead yet alive.<br />
Awpu Coif syvw krin jIvq muey rhMin[[pMnw 233<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 12
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
syvw suriq Bgiq ieh swcI ivchu Awpu gvweIAY[[pMnw<br />
246<br />
Guru Arjan Dev says that one who is influenced by<br />
praise or blame is not doing selfless service.<br />
mwn AiBmwn mMDy so syvku nwhI ] pMnw 51<br />
Guru Arjan Dev also writes that the Great Giver judges<br />
him to be a fool who brags about giving charities .<br />
jy ko hoie bhY dwqwru[[ iqsu dynhwru jwnY gwvwru[[pMnw<br />
282<br />
Guru Amar Das has also condemned ego and has said<br />
that selfless service cannot be performed in egotism and<br />
the soul goes unfulfilled.<br />
haumY ivic syvw n hoveI qw mnu ibrQw jwie[[p60<br />
Gurbani also teaches us that service done with ego is<br />
not approved.<br />
ivic haumY syvw Qwie n pwey[[pMnw 1071<br />
Service performed by a proud person is not accepted<br />
and he is ruined in misery.<br />
syvw Qwie n pveI iqs kI Kip Kip hoie KuAwru[[pMnw<br />
1247<br />
Guru Teg Bahadur in the following quote condemns<br />
such persons and says that actions of those who make<br />
pilgrimages to sacred shrines, observe fast and make<br />
donations to charity while still taking pride in their<br />
mind, are useless like the elephant that takes a bath and<br />
rolls in the dust.<br />
qIrQ brq Aru dwn kir mn mY DrY gumwn[[<br />
nwnk inhPl jwq iqh ijau kMucr iesnwn[[pMnw 1428<br />
Some persons boast and slander others while<br />
performing service. According to Gurbani, their service<br />
is useless and fruitless.<br />
pr inMdw muK qy nhI CUtI inPl BeI sB syvw<br />
[[pMnw1253<br />
Guru Arjan Dev says that some persons perform<br />
insignificant service, but expect a lot from God in<br />
return. <strong>The</strong>y think that they have arrived in the presence<br />
of God while they have not.<br />
syvw QorI mwgnu bhuqw [[mhlu n pwvY khqo phuqw[[pMnw<br />
738<br />
Guru Nanak Dev also says that some persons give in<br />
charity, but ask God to give them thousand-fold. <strong>The</strong>y<br />
also hope the world will praise them.<br />
dy dy mMgih shsw gUxw soB kry sMswru[[pM 466<br />
While doing selfless service, we should not consider<br />
the religion or color of the needy. Friend or foe both<br />
should be equally served if they need our help and we<br />
can render the same. Guru Arjan Dev in the following<br />
quote says that a carpenter cuts a tree with a sharp<br />
tool, but the tree does not become angry. It serves his<br />
purpose and does not blame him.<br />
ssiqR qIKix kwit fwirE min n kIno rosu[[<br />
kwju auAw ko ly svwirE iqlu n dIno dosu[[pMnw 1017<br />
Selfless service should be considered as an opportunity<br />
to thank God for enabling us to serve. Guru Nanak<br />
Dev has rightly said that whatever we serve is given<br />
by the Lord.<br />
syvw krI jy ikCu hovY Apxw jIau ipMfu qumwrw[[pMnw 436<br />
Being able to serve is a blessing in itself. It leads us to<br />
a virtuous life. Service of humanity is service of God.<br />
In Punjabi the word Banda means a servant and the<br />
word Bandgi derived from Banda is used for worship.<br />
It means service is worship. Bhagat Kabir has said:-<br />
O servant of the Lord! Embrace selfless service.<br />
bMdy bMdgI iekqIAwr[[ pMnw 338<br />
In the following quote, Guru Amar Das has rightly<br />
said that those, who do not perform selfless service,<br />
continually sit in manure. <strong>The</strong>ir lives are ruined.<br />
Anidn sdw ivstw mih vwsw<br />
ibnu syvw jnmu gvwvixAw[[pMn 119<br />
*****<br />
IF I WERE THE PRESIDENT OF SGPC<br />
[Col. Avtar Singh (Retd.) Toronto, Canada]<br />
When we were children studying at school, the teacher<br />
gave us an essay to write titled “If I were the …”. To<br />
my mind it was an excellent way to help students<br />
develop their imagination and then be able to<br />
communicate about it by putting it on paper.<br />
So, here I am trying to do the same again, after<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 13
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
retirement and in the last years of my life. Why have I<br />
chosen this topic? Because this is the most important<br />
post for the <strong>Sikh</strong>s today but which unfortunately is not<br />
doing or is unable to do, what it should be doing.<br />
SGPC was established in 1925 with the specific object<br />
of managing the <strong>Sikh</strong> Gurudwaras efficiently as per<br />
<strong>Sikh</strong> Rehat and propagation of <strong>Sikh</strong>ism. Sharomni<br />
Akali Dal (SAD) was formed to be its political wing to<br />
safe guard the interests of the Panth Khalsa. How things<br />
have changed is well known to everyone. Today the<br />
President of SGPC is picked up by President of SAD<br />
and SAD has forsaken the Panthic interests in return for<br />
political power.<br />
SGPC has to again pick up the responsibility towards<br />
long range protection of Khalsa Panth from within and<br />
without.<br />
Still, there are few issues I would immediately<br />
concentrate on:<br />
1. Convert all SGPC run Khalsa schools into private<br />
schools, so we can recruit Sabat Surat Role Model<br />
<strong>Sikh</strong>s as staff and make education in <strong>Sikh</strong>ism<br />
compulsory for students.<br />
2. Establish a fully fledged training college for training<br />
of Granthis to man the Gurudwaras in villages and<br />
towns.<br />
3. Establish a Gurmat Sangeet training Academy, for<br />
training of Kirtani Jathas who can sing gurshabad as per<br />
the specified ragas and not on film tunes.<br />
4. Make rules for selection and appointment of<br />
Jathedars of Takhats, their tenure and impeachment if<br />
necessary, rather than today’s arbitrary method.<br />
5. Stop this practice of Akhand Paths in absentia.<br />
Discourage this wrong practice of paid paths without<br />
anyone listening through information and Gurmat<br />
education.<br />
6. Establish a “<strong>Sikh</strong> History Research Institute” for<br />
credible research on our history before it is too late and<br />
its distortion cannot be checked or rebuffed.<br />
7. Establish a training programme for Sewadars of<br />
historical Gurudwaras in basic <strong>Sikh</strong> ethos, lives of<br />
gurus and <strong>Sikh</strong> history. It should place special<br />
emphasis on humility, politeness, service with a smile<br />
and communication skills. Some must also be trained<br />
to speak fluently in English.<br />
1. EDUCATION<br />
A child’s learning process is highly dependent on four<br />
sources:<br />
(a) Parents<br />
(b) School<br />
(c) Observation of surroundings –<br />
Role models<br />
(d) Other Institutions<br />
Unfortunately, a <strong>Sikh</strong> child today is deprived of all of<br />
the above stated sources for information on the<br />
religion he/she is born in.<br />
Parents have no time in today’s busy life and<br />
themselves know nothing about it except supporting<br />
beards and turbans; more so in the villages where 70<br />
percent of <strong>Sikh</strong> population lives. <strong>The</strong>y do occasionally<br />
some Karam kands. Some of them also trim their<br />
beards and mothers have cut / bobbed their hair.<br />
<strong>The</strong> Khalsa schools offer no help. <strong>The</strong>re is little or<br />
nothing taught about <strong>Sikh</strong>ism or <strong>Sikh</strong> history for the<br />
child to know or feel proud about. Ignorance, both at<br />
the staff and students level is the order of the day.<br />
<strong>The</strong>re are No Role Models. Most of the Sants / Sadhs<br />
he sees/ come across, are fake and money minded.<br />
<strong>Sikh</strong> leadership, including that of important religious<br />
institutions, has been relentlessly pursuing their<br />
political and personal ambitions and in the process has<br />
not hesitated to cast aside all and everything what<br />
<strong>Sikh</strong>ism is about.<br />
<strong>The</strong> last hope was <strong>Sikh</strong> religious center, the <strong>Sikh</strong><br />
Gurudwara. Here again the Granthi ji is unfortunately<br />
of no help. He picked up this job because he could do<br />
nothing better and was a failure all around, exceptions<br />
apart.<br />
No wonder <strong>Sikh</strong> children are going away in hordes<br />
from the religion they were fortunate enough to have<br />
been born in, and which by all accounts is the most<br />
modern, logical and universal religion.<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 14
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
(a) Parents<br />
It is too late and difficult to do anything at the parent<br />
level today. What they should have learnt when they<br />
were children, was denied to them. Circumstances also<br />
played their part. <strong>The</strong> community was badly mauled by<br />
the partition and was busy settling itself economically<br />
and socially as refugees. <strong>Sikh</strong> leaders neglected the<br />
<strong>Sikh</strong> values education. <strong>The</strong>y were rightly busy finding a<br />
place for the community in the new order where old<br />
promises made had been betrayed and the community<br />
had been asked to find a place in whatever little was<br />
offered or they could pick up by their own efforts.<br />
(b) Khalsa Schools<br />
<strong>The</strong> first and foremost item is education of <strong>Sikh</strong><br />
children. <strong>The</strong>re are many so called Khalsa Schools<br />
being run by SGPC today, but they are schools and not<br />
Khalsa schools. When I was a student at the Khalsa<br />
High School at Nankana Sahib, all our teachers were<br />
Sabat Surat Gur <strong>Sikh</strong>s who were also personal<br />
examples of religious and ethical living. Prithipal Singh<br />
Olympian Hockey player (son of Master Wadhawa<br />
Singh Ji), Air marshal M. S. Bawa (his father was the<br />
Civil surgeon) and Brig. Virk were my class fellows.<br />
<strong>The</strong> school started with a morning prayer (Shabad<br />
singing by students by turn followed by Ardas again by<br />
students).<br />
In addition to the normal education, we also had a<br />
compulsory period daily in <strong>Sikh</strong>ism, consisted of<br />
Gurubani recitation (were made to remember it by heart<br />
as you advanced to higher classes) lives of <strong>Sikh</strong> Gurus<br />
and their teachings and <strong>Sikh</strong> history. For <strong>Sikh</strong> students<br />
it was necessary to pass in the subject. What I want to<br />
emphasize is that religious education was part and<br />
parcel of the school daily program. Lest anyone should<br />
think that the educational results were not satisfactory.<br />
Our school students mostly stood first in the district in<br />
the Punjab University Matriculation examination.<br />
Look around the so called Khalsa schools today. Most<br />
of the staff and in many cases even the Principal are<br />
ghona and even smoke in school. <strong>The</strong>re is no<br />
compulsory period of <strong>Sikh</strong> religion and in some cases<br />
there is no teaching at all.<br />
So, the need of the hour is to reconstruct these schools<br />
into proper Khalsa Schools. If need be, make them<br />
minority private schools. Forget about the Government<br />
grant. Forgo it and make <strong>Sikh</strong> religious education an<br />
integral part of all Khalsa schools.<br />
We may have to recruit new teachers (sabat surat) with<br />
commitment and under today’s circumstances all<br />
teachers, both old and new, should be given 3-6<br />
months paid exposure to <strong>Sikh</strong>ism, <strong>Sikh</strong> ethics and <strong>Sikh</strong><br />
history. Specially trained “Giani Ji” would be recruited<br />
for each school.<br />
<strong>The</strong> concentrated effort should be at the Primary/<br />
High/ Higher secondary school levels. When SGPC<br />
was formed only a part of the Golak offerings were for<br />
the SGPC. Half was to be kept and spent locally for<br />
education, medical and Dharam parchar.<br />
Looking at the same, every historical Gurudwara<br />
should have a Khalsa High School attached to it.<br />
Every village should have a Khalsa Primary School, a<br />
cluster of villages a Khalsa High School and every<br />
important town a Khalsa Higher Secondary School.<br />
Even at the College level, I remember Khalsa College<br />
Amritsar in 1948 (S. Jodh Singh ji was the Principal<br />
and S. Narinjan Singh and Joginder Singh taught us<br />
Chemistry) had a period on <strong>Sikh</strong>ism, though passing<br />
the subject was not compulsory in the University<br />
Exam.<br />
<strong>The</strong> point I am trying to make is that we have to<br />
reintroduce <strong>Sikh</strong> religious education at the school<br />
level.<br />
Khalsa Colleges are important .We should reduce the<br />
number of Professional colleges (Medical,<br />
Engineering etc) to run under SGPC. <strong>The</strong>y are very<br />
expensive to run and are more a Govt. responsibility.<br />
Few professional colleges that we have, should be run<br />
as private colleges, where <strong>Sikh</strong>i Sarup is compulsory<br />
for teachers, and students for their admission and<br />
throughout stay at the college. <strong>The</strong>re should be no<br />
giving in on this basic issue.<br />
2. TRAINING OF GRANTHI JIs<br />
<strong>The</strong> next item needing immediate attention is to have<br />
suitably trained Granthi ji for the village Gurudwara. I<br />
have come to realize that the weakest link today is<br />
“Gurudwara Granthi ji. I met people from the villages<br />
who tell me that the village Gurudwara either did not<br />
have any Granthi ji or if there was one he is as<br />
ignorant about Gurubani and Gurmat as they<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 15
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
themselves. <strong>The</strong> only thing they did was morning and<br />
evening path and Massia and Sangrand day celebration.<br />
A recent case where a village Gurudwara Granthi ji did<br />
Ardas for inauguration/opening of a barber shop in the<br />
village speaks volumes for the state of affairs.<br />
In my opinion, the primary responsibility of the SGPC<br />
was to ensure high quality education and training of<br />
<strong>Sikh</strong> Gurudwara Granthis and <strong>Sikh</strong> Missionaries.<br />
Instead SGPC had concentrated its efforts more in<br />
opening of Medical and Engineering Colleges, a vote<br />
catching gesture. In the process, we have failed to man<br />
our key religious institution, the Gurudwara, by<br />
knowledgeable, pious and role model <strong>Sikh</strong>s. Preaching<br />
by example has taken a big hit in <strong>Sikh</strong>ism in the last<br />
few decades. One of the reasons is so called <strong>Sikh</strong><br />
religious leaders’ involvement in gaining and retaining<br />
political power at the cost of basic community spiritual<br />
needs.<br />
Hence, SGPC needs to open enough new and<br />
generously fund existing <strong>Sikh</strong> Missionary Colleges to<br />
train young aspiring students in correct reading of <strong>Sikh</strong><br />
scripture, its correct interpretation (without mangharath<br />
sakhis), <strong>Sikh</strong> theology, <strong>Sikh</strong> beliefs, ethics and values,<br />
Rehat maryada, lives of Gurus and <strong>Sikh</strong> history. <strong>The</strong>y<br />
should also have knowledge of Kirtan and should be<br />
able to sing Shabads. A four year course after Higher<br />
Secondary School is suggested. <strong>The</strong> students must also<br />
be taught communication and delivery. After training,<br />
these trained Granthi ji should be posted to a cluster of<br />
villages/town Gurudwaras and where needed be<br />
financially supported for three years.<br />
A key subject will be Humility, piety and personal<br />
living as a Gursikh. Preaching by example and be a role<br />
model for all in the village is a key characteristic which<br />
will need to be emphasized throughout their training.<br />
An advanced course, for additional two years, after few<br />
years in the field after basic course, is suggested for<br />
those aspiring to go abroad. Advanced course students<br />
should also be required to become fluent in one national<br />
or international language.<br />
This will be an investment worth making rather than<br />
marbling the Gurudwaras. <strong>The</strong>se Granthis should be<br />
trained at SGPC expense and each village / town<br />
Gurudwara should have trained Granthi ji.<br />
In my humble opinion, the increase in Derawad and<br />
personal guruship has happened due to lack of well<br />
informed and inspiring Granthis at the local<br />
Gurudwara.<br />
3. GURMAT KIRTAN.<br />
A Gurmat Sangeet (Kirtan) Academy must also be<br />
functioning to train Kirtanias. We have too many so<br />
called Kirtani Jathas moving around who sing Shabads<br />
either fitted into film tunes or other popular tunes. In<br />
the process they distort Gurubani to fit in the tunes<br />
thus distorting in the process the emphasis and some<br />
time the meaning of the Shabad.<br />
I have spoken to many of them. <strong>The</strong> normal response<br />
is where can I learn to do Kirtan in Ragas and afford to<br />
spend years learning it. I come from a poor family and<br />
have taken up this profession to earn my livelihood. I<br />
was fortunate to have sweet voice and kirtan in tunes<br />
needs about six months to pick up.<br />
Another reason given is “<strong>The</strong> sangat likes it”. It is<br />
partially true. <strong>The</strong> Sangat has not been exposed to<br />
proper Gurmat Kirtan i.e. singing of the Shabad in the<br />
ragas as it is entered in SGGS including the Ghar and<br />
Tal. Those who are fortunate enough to listen to it<br />
will always swear by it. It has a magical effect because<br />
you understand every word of it, being very clear in<br />
Raga singing.<br />
Yes, some <strong>Sikh</strong>s have been turned away from Kirtan<br />
in ragas, because their exposure was to singing<br />
wherein classical ragas were in the forefront. In<br />
Gurmat Kirtan, classical ragas (including musical<br />
instruments) though very important take a back seat<br />
and assume a supporting role to the gurshabad.<br />
<strong>The</strong>re is a college at Amritsar, run by SGPC but the<br />
capacity is very little. We need to re look at the needs<br />
of the community and make suitable amends to ensure<br />
proper kirtan at all historical Gurudwaras and those<br />
Kirtani Jathas traveling abroad.<br />
4. AKAL TAKHAT SAHIB.<br />
Akal Takhat is the only Takhat which was established<br />
by Guru Hargobind Sahib Ji. <strong>The</strong> Akal Takhat is an<br />
embodiment of truth, fearlessness and fair play. It was<br />
established as one central <strong>Sikh</strong> authority. <strong>Sikh</strong>s all<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 16
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
over the world, irrespective of their personal<br />
affiliations, gladly accept its authority<br />
<strong>The</strong> other four Takhats though associated with the life<br />
of Guru Gobind Singh ji, none was established by him.<br />
<strong>The</strong>y all came up under the authority of the Panth, after<br />
1849. <strong>The</strong> Takhat at Damdama Sahib was established<br />
only a decade ago. <strong>The</strong>re is no mention of any other<br />
Takhat except Akal Takhat during the Misal period, or<br />
even Maharaja Ranjit Singh’s time. I have asked many<br />
a learned scholars about the need, when, why and under<br />
whose authority these other Takhats were established.<br />
No one has ever been able to give a satisfactory reply,<br />
except that these were established under the authority of<br />
the Panth as the need was felt. (I will stand corrected on<br />
this). However, it has diluted / taken away the concept<br />
of one central core authority on <strong>Sikh</strong> temporal affairs.<br />
Unfortunately this acceptance is now getting<br />
questioned. <strong>The</strong> Authority, Prestige and Vikar of this<br />
unique institution has taken a beating in the last three<br />
decades. <strong>The</strong> main reason has been edicts which are<br />
seen as less than fair or failing on the scale of<br />
truthfulness. Summary dismissal of Jathedars and<br />
appointment of politically acceptable and pliable<br />
Jathedars has also contributed to this unfortunate<br />
development.<br />
<strong>The</strong> SGPC Act does not authorize SGPC to appoint the<br />
Jathedar of Akal Takhat sahib. It is silent on the issue,<br />
which also implies that SGPC has no authority to<br />
appoint or dismiss the Jathedar. However, since all the<br />
funds are controlled by the SGPC, it has assumed to<br />
itself the authority to do so.<br />
Historically, the Jathedar has always been appointed by<br />
the Sarbat Khalsa. <strong>The</strong> need of the hour is to frame<br />
rules for appointment of and impeachment (if ever the<br />
need arises) of the Jathedar, rules which will ensure<br />
selection and appointment of the person who<br />
commands all around respect for his piety, uprightness,<br />
truthfulness, fearlessness and knowledge.<br />
To start with, a 21 member selection committee<br />
consisting of SGPC reps, DSGPC reps, reps from other<br />
provinces; key <strong>Sikh</strong> institutions like IOSS, Chief<br />
Khalsa Dewan, Jathedars of other Takhats , Taksals,<br />
Sant samajas reps, reps from other countries should be<br />
included. (Say one each from USA, Canada, UK and<br />
Europe, and South East Asia). A QR could also be<br />
prepared for the post. Suitable persons could be<br />
nominated as candidates for the post by any of the<br />
above constituents. All candidates would be screened<br />
by the selection committee including background<br />
social and financial checks, political affiliations etc.<br />
What I have in mind is like a confirmation hearing of<br />
US senate.<br />
Similar procedure should be followed for any<br />
perceived wrong doing and eventual impeachment if<br />
the need ever arises. <strong>The</strong> Jathedar would have a fixed<br />
tenure of 10 years.<br />
5. AKHAND PATHS<br />
In my humble opinion, paying money to have<br />
Gurubani read or receiving money to read Gurubani,<br />
both are highly incorrect and amount to Gurshabad<br />
niradar. <strong>The</strong>re are references in SGGS which support<br />
my view point.<br />
Gur Shabad as enshrined in SGGS is the Guru of the<br />
<strong>Sikh</strong>. Anyone who calls himself/herself a <strong>Sikh</strong> is<br />
expected to take direction for his/her daily life from<br />
the teachings as enshrined therein. It is stated at many<br />
places in SGGS that reflecting on the ONE Lord and<br />
Gurshabad Vichar is of essence. It is this Vichar and<br />
self reflection in the light of the gurshabad Vichar<br />
which will motivate you for commitment to abide by it<br />
(MAN NA) and put in practice Shabad’s teaching (<br />
KAMANA). Gur ki sewa has been defined as Gur<br />
Shabad Vichar in SGGS.<br />
We all know that one cannot contemplate/discuss on<br />
any subject unless one knows about it and understands<br />
it thoroughly. This is one area in which we <strong>Sikh</strong>s are<br />
failing today. <strong>The</strong>re are three ways of knowing a<br />
subject; reading, listening and observing.<br />
Unfortunately all three have been forsaken and an easy<br />
way of paid Akhand Paths (Where all self interests<br />
converge) has been adopted, sadly with the blessings<br />
of those very institutions which should have been<br />
decrying the practice. <strong>The</strong> person feels that by getting<br />
the path done (though paid for) he is collecting some<br />
religious merit, the pathi singh is happy with the<br />
money he gets, the Gurudwara management is happy<br />
with the increased offerings in the Golak and Giani ji<br />
is happy to do the Ardas for transfer of the “Paths<br />
sacha and sucha bhav’ to another person, in return<br />
again for money. <strong>The</strong> situation is exactly as described<br />
and decried by Guru Nanak Dev ji in Asa de War.<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 17
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
I would stop all paid Akhand Paths at Akal Takhat<br />
sahib, and forbid Akhand Path at any other Gurudwara<br />
without actual physical presence of the family members<br />
during the path, not as it is today (Empty halls and pathi<br />
Singh’s reading in his own mouth only). Readymade<br />
paths today are being offered for bhog ceremony. I will<br />
have an education drive to encourage <strong>Sikh</strong>s to do path<br />
themselves and understand the futility of these paid<br />
paths. This is pure manmat.<br />
Yes, continuous path of SGGS done by volunteers,<br />
shud (accurate) with sehaj (deliberate and at speed<br />
sangat can understand) and loud enough so it is clearly<br />
heard by everybody, without consideration of time,<br />
should be available at the Akal Takhat Sahib for the<br />
Sangat to listen to and understand and for as long as<br />
and whenever they can.<br />
6. SIKH HISTORY RESEARCH INSTITUTE<br />
I will take steps to establish and maintain a credible<br />
<strong>Sikh</strong> History Institute for research in <strong>Sikh</strong> History. Bulk<br />
of our history is recorded in Persian (it being the<br />
official language from the time of Guru Nanak in 1469<br />
to the fall of <strong>Sikh</strong> Kingdom in 1949, nearly 500 years).<br />
Hence, there is need to identify and obtain the relevant<br />
records and have these translated in both Punjabi and<br />
English.<br />
For too long have we neglected this important area with<br />
the result our history is being distorted and rewritten by<br />
vested interests. Effective rebuttal to wrong statements<br />
would also need to be covered.<br />
DASAM GRANTH<br />
It has become a very sensitive issue. But it can no<br />
longer be pushed under the carpet. It is time the Panth<br />
faces the issue squarely. Unfortunately, politics and<br />
political interests have weighed heavily on this<br />
sensitive issue and more we delay it, the worst it will<br />
get.<br />
<strong>The</strong>re are three areas involved and this is what I will do<br />
in each area.<br />
1. <strong>The</strong>re is and should be NO doubt in anyone’s mind<br />
that SGGS is the only living and eternal guru of the<br />
<strong>Sikh</strong>s. Hence, there cannot be parkash of any other<br />
Granth alongside Shri Guru Granth Sahib in any<br />
Gurudwara. Guruship was vested by Shri Guru Gobind<br />
Singh ji in SGGS only and he bowed his head to it. We<br />
all sing after Ardas (Guru Maniou Granth) what was<br />
ordained. We must follow it vigorously and persuade<br />
others to do it.<br />
2. I will make all efforts to implement 1973 resolution<br />
of SGPC declaring (after due studies by <strong>Sikh</strong> scholars)<br />
that Chritro Pakhian is not part of Dasam Granth. This<br />
resolution has not been implemented for various<br />
reasons. I will arrange for special informative sessions<br />
with all those organizations and heads who disagree,<br />
with its translation and explanation (presentation by<br />
scholars) to those who feel otherwise, to convince<br />
them of correctness of the step.<br />
3. Establish an expert committee of <strong>Sikh</strong> scholars of<br />
all shades to critically examine with an open mind the<br />
contents of balance of Dasam Granth (minus Chirtro<br />
Pakhian and universally agreed guru’s banis, Jap<br />
sahib, Swayas, Akal ustat and Khalsa mehma). <strong>The</strong>ir<br />
report should be discussed openly and in the<br />
discussion all organizations and heads of Taksals, AKJ<br />
and like should participate.<br />
FOLLOW SIKH REHAT MARYADA<br />
This is an area which again has been festering. <strong>The</strong>re<br />
cannot be different maryadas for a <strong>Sikh</strong>. <strong>The</strong>re are two<br />
issues involved. This is what I will do:<br />
1. First issue of importance is for all and everyone who<br />
calls himself/herself a <strong>Sikh</strong> to follow the<br />
established <strong>Sikh</strong> Rehat Maryada as was finalized and<br />
promulgated from Sri Akal Takhat Sahib. <strong>The</strong> Jathedar<br />
of Akal Takhat should take immediate cognizance of<br />
any non observance. It has this moral responsibility as<br />
the Central <strong>Sikh</strong> Authority and must exercise it. If we<br />
<strong>Sikh</strong>s are saint-soldiers, then first thing required is to<br />
follow the established order even if you do not<br />
personally agree.<br />
2. Establish a committee to examine and deliberate on<br />
the views of others and reasons thereof. Leaving issues<br />
unattended for long periods for whatever reasons<br />
including political expediency of the ruling party, is<br />
damaging the long range interests of the Panth.<br />
DE-POLITICALISATION OF SGPC<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 18
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
SGPC was created as a purely religious organization.<br />
Over the period of time, it has become more political<br />
than religious. Religion has taken a backseat in its<br />
affairs and politics is in the forefront. We all know that<br />
pursuit of politics has no morals or ethics. <strong>The</strong>se two<br />
qualities are the backbone of any religion. That is why<br />
in <strong>Sikh</strong>ism, in the concept of Miri-Piri, it is the Piri<br />
which must lead and Miri must follow. That is why<br />
Akali dal was to be under SGPC. Today it is the other<br />
way around.<br />
This equation must be corrected. Any member once he<br />
is elected as the President of SGPC must serve all<br />
connections with the political party. It is like the<br />
President of India who gets elected with the help of a<br />
party but must serve all connections with the party and<br />
rise above party or politics. <strong>The</strong> same applies to<br />
President of SGPC. His primary concern must be<br />
management of <strong>Sikh</strong> Gurudwaras and promotion of<br />
<strong>Sikh</strong>ism and <strong>Sikh</strong> education.<br />
<strong>The</strong>re are many more areas needing attention but I will<br />
stop at it for now.<br />
*****<br />
SARDAR TUJHE SALAAM<br />
Vijay Nair<br />
Vijay Nair is an organisational coach, consultant,<br />
fiction writer, critic and theatre director. A collection of<br />
his plays and a novel have been published<br />
Nothing has saddened me more in recent times as the<br />
brutal slaying of the two <strong>Sikh</strong>s by the Taliban and their<br />
subsequent vicious gesture of sending the mutilated<br />
bodies to a gurudwara in Pakistan. <strong>Sikh</strong>s have always<br />
been a part of my life from the time I was growing up<br />
in a cosmopolitan town. We had <strong>Sikh</strong> neighbours, <strong>Sikh</strong><br />
classmates and <strong>Sikh</strong> friends. Bad jokes about Sardars<br />
were our staple diet and we usually cracked the Barah<br />
baj gaye ones in their presence. It’s all kind of baffling<br />
in retrospect. For I have never met a dumb Sardar in<br />
my life.<br />
I have known hard working Sardars, Sardars with<br />
business acumen, mild and affable Sardars, sturdy and<br />
macho Sardars who opted to be in the police or armed<br />
forces and Sardars who own dhabas that serve yummy<br />
food. And yes, I know of a Sardar who is undoubtedly<br />
the most civil and upright Prime Minister this nation<br />
has known. You can have difficulty in comprehending<br />
some of Manmohan Singh’s policies, but I doubt if<br />
even the opposition parties can find fault with the<br />
gentleman’s personhood. A Sardar is also an integral<br />
part of the literary background of this nation and<br />
sometimes we find it difficult to separate him from the<br />
history of Indian writing in English. I am talking about<br />
the irreprisible Khushwant Singh of course, who at 95<br />
continues to be an icon and his book, Train to<br />
Pakistan, a must read for any aspiring novelist.<br />
It’s difficult to understand when and why other<br />
religious affiliations started alienating the <strong>Sikh</strong>s, not<br />
just as it turns out in this country but in the sub<br />
continent as well. We all know about the festering<br />
cauldron Punjab had turned out to be in the 80’s and<br />
the bitter aftermath that resulted in Operation Bluestar<br />
and the assassination of Indira Gandhi. But surely the<br />
policy of the ruling Congress party that created a<br />
Frankestein like Bhindaranwale was responsible for<br />
the misguided aspirations. And then of course the plot<br />
played out in familiar ways.<br />
<strong>The</strong> separatists received training across the border and<br />
yet the government of the day displayed little patience<br />
and understanding as compared to what<br />
fundamentalists and separatists of contemporary times<br />
seem to enjoy. <strong>The</strong> recurring argument to counter all<br />
this is the horror of the two bodyguards gunning down<br />
the Prime Minister to retaliate against the desecration<br />
of the Golden Temple . But the entire community paid<br />
for it with the son of the slain leader egging on the<br />
rioters with statements like “When an enormous tree is<br />
felled, there are bound to be tremors.” Some secular<br />
statesmanship that!<br />
Despite the persecution, the <strong>Sikh</strong>s have continued to<br />
pour into the public and armed services and do their<br />
bit towards strengthening the country.<br />
We only need a bit of history to understand and value<br />
this community. <strong>The</strong> first hymn of the Guru Granth<br />
Sahib, the revered holy text of the <strong>Sikh</strong>s, says, “<strong>The</strong>re<br />
is one supreme eternal reality; the truth; imminent in<br />
all things; creator of all things; immanent in creation.<br />
Without fear and without hatred; not subject to time;<br />
beyond birth and death; self-revealing. Known by the<br />
Guru’s grace.”<br />
<strong>The</strong> Gurudwaras welcome non <strong>Sikh</strong>s and members of<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 19
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
any religious affiliation or socio economic background<br />
to participate in all their ceremonies. Can there be a<br />
better testimony to the inclusive nature of this religion<br />
and its members?<br />
<strong>The</strong> paradox is the ninth Guru of the <strong>Sikh</strong>s, Guru Teg<br />
Bahadur Singh lay down his life to protect Hindus from<br />
religious persecution in this country and the Hindus<br />
turned against the <strong>Sikh</strong>s a few centuries later. What is<br />
not as well known is that during the numerous Hindu-<br />
Muslim communal riots this country has witnessed, the<br />
<strong>Sikh</strong>s have very often risked their lives to give shelter<br />
and protect their Islamic friends and neighbours. And<br />
now the Islamic terrorists are targeting them. A<br />
community that evolved to settle differences between<br />
two feuding religions now finds itself at the receiving<br />
end of the ire from both of them.<br />
<strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> gurus were mystics. <strong>The</strong>y preached affection<br />
and tolerance. <strong>The</strong> community has internalised it. <strong>The</strong>y<br />
are charitable, fun loving and gregarious. <strong>The</strong>y also<br />
have a unique quality other Indians don’t have. <strong>The</strong>y<br />
can laugh at themselves. Since we Indians are masters<br />
of subversion, we have used this commendable quality<br />
of theirs against them by evolving a set of jokes in bad<br />
taste against them. Little do we know the joke is on the<br />
rest of us.<br />
After all what is more heart warming in this country<br />
than meeting a little turbaned sardar burdened by his<br />
school bag and smiling at you in your child’s bus stop?<br />
*****<br />
LETTER TO THE EDITOR<br />
Wahe Guru Ji Ka Khalsa. Wahe Guru Ji Ki Fetah<br />
I just noticed in the <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> (Sep - Oct, 2009)<br />
about the passing of Dr. Beldev Singh Ji. It is indeed a<br />
shock to me and I am sure to the entire <strong>Sikh</strong><br />
community, at large, as we don't have Dr. Beldev Singh<br />
Ji with us who had the potential of making significantly<br />
more contributions to promoting the "true"<br />
interpretation of GuruBani to the <strong>Sikh</strong> community<br />
world wide.<br />
About a few weeks ago, one of my friends forwarded<br />
me an electronic copy of Nanakian Philosophy written<br />
by dear Beldev Ji. Although this work was completed<br />
in 2008, last week was the first time I had the chance to<br />
review it. It is an outstanding piece of work.<br />
As I have recently embarked on my personal mission<br />
to understand GuruBani, Dr. Beldev Singh Ji's work<br />
provided me a knowledge-base to launch from on my<br />
mission. Given his analytical and in-depth review and<br />
interpretation of GuruBani, I sent him an e-mail last<br />
week (attached) to have a dialogue with him on certain<br />
aspects of his presentation of the Nanakian<br />
philosophy. I was hoping he can be a great mentor as I<br />
work to understand and hopefully apply Guru's<br />
teachings in my personal life. I was hoping to hear<br />
from him and was thinking of contacing him by phone<br />
in a day or two. But now I know why I did not hear<br />
back from him. It is indeed sad we don't have him with<br />
us any more.<br />
I would like to take this moment to express my<br />
sympathy and condolences to his family and to the<br />
<strong>Sikh</strong> community on the passing of a great academic,<br />
intellectual and a "Gurmukh".<br />
Paramjit Singh Rana. e-mail: jeetrana@shaw.ca<br />
*****<br />
jb lg dunIAw rhIAY nwnk ikCu suxIAY ikCu khIAY<br />
Avqwr isMG imSnrI (510-432-5827)<br />
ieh pwvn pMkqI gurU nwnk swihb jI dI aucwrx kIqI<br />
hoeI gurU gRMQ swihb jI dy pMnw 661 qy DnwsrI rwg ivKy<br />
AMikq hY[ies iv`c gurU jI PurmWdy hn ik AY dunIAW dy<br />
logo ijnW icr AsIN dunIAW iv`c srIr krky jIvq hW<br />
swnUM ie`k dUjy qoN is`Kx leI kuJ suxnw Aqy kuJ kihxw<br />
cwhIdw hY Bwv cMgI ivcwr crcw krdy rihxw cwhIdw<br />
hY[ dyKo! pRmwqmW ny ivcwr ivtWdry dI Ku`lH sB nUM<br />
brwbr id`qI hY[ keI vwr swfy ivcwr Awps iv`c nhIN<br />
vI imldy qW koeI g`l nhIN ikauNik krqy ny isRStI dw<br />
Kyl hI AYsw ricAw hY rMg rUp Aqy AMgW krky sB v`K<br />
v`K hn Bwv ieMn ibMn srIrW dI bxqr vI nhIN imldI,<br />
Anyk DrqIAW qy pqwl hn, AnykW ndIAW nwly smuMdr,<br />
phwV jMgl Aqy dyS hn[ AsIN Al`g Al`g dySW<br />
idSwqrW dy vsnIk hW[ swfI sB dI bolI, siBAwcwr,<br />
rihx sihx Aqy AwdqW v`KrIAW v`KrIAW hn-myrY pRiB<br />
swcY ieku Kylu rcwieAw]koeI n iksy jyhw aupwieAw]<br />
Awpy Prku kry vyiK ivgsY siB rs dyhI mwhw<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 20
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
hy](1056) ievyN hI swfy ivcwr vI v`K v`K hn jo AsIN<br />
ie`k dUjy nwl iml bYT ky sWJy kr skdy hW[ ij`QoN q`k<br />
swfy ivcwr Awps iv`c iml jwx, myl lYxy cwhIdy hn Aqy<br />
nW imlx qy lVweI JgVw nhIN krnw cwhIdw A`gy ivcwr<br />
cldI rihxI cwhIdI hY[ ieh hI pRmwqmW dI mrjI Aqy<br />
gurU dw hukm hY[<br />
dunIAW dy rihbr gurU nwnk sMswr iv`c ivcry, v`K v`K<br />
Drm AsQwnW qy gey Aqy aunHW dy v`K v`K AwgUAW nwl<br />
AwpsI ivcwr ivtWdry dI sWJ pwauNdy rhy, ikqy vI lVweI<br />
JgVw nhIN kIqw, iksy nUM vI ivcwr nW imlx qy kdy<br />
DmkI nhIN id`qI, ijs dw sbUq “is`D gosit” dI bwxI<br />
gurU gRMQ swihb ivKy suBwiemwn hY[ jrw TMfy idmwZ nwl<br />
ivcwrIey qW pqw lgdw hY ik swry JgVy hI haum,Y hMkwr,<br />
loB-lwlc, cODr, KudgrzI, eIrKw AigAwnqw Aqy nW<br />
smJI krky pYdw huMdy hn[ so swnUM pihlW ienHW mwrU AOguxW<br />
dw iqAwg krnw cwhIdw hY jo gurbwxI ivcwry Aqy Dwry<br />
ibnw nhIN ho skdw[ bwhrI ByK dw, qW hI Pwiedw hY jy<br />
AMdr gux vI cMgy hox[ ikRpwn Dwrn dy nwl swnUM gurU<br />
Sbd dw igAwn vI hoxw cwhIdw hY[ gur igAwn ivhUxw<br />
is`K ikRpwn dI Zlq vrqoN vI kr skdw hY[ gurU igAwn<br />
qW swnUM drswauNdw hY ik jd ivcwr ivtWdry (gl bwq) dy<br />
swry hIly Kqm ho jwx qW hI quhwfw h`Q ikRpwn dI mu`TI qy<br />
jwxw cwhIdw hY[ swfy puriKAW dw ieiqhws vI ies<br />
isDWq dI vrqoN nwl BirAw ipAw hY[<br />
gurU gRMQ swihb AwpsI BweIcwry, myl imlwp, sMgq-pMgq<br />
Aqy ivcwrW dy isDWqW dw suMdr guldsqw hY[ sMswrI lok jwq<br />
pwq, bolI, v`K v`K gRMQW Aqy DrmW dy nW qy Awps iv`c lVdy<br />
sn[ ie`k Drm dw AwgU, dUjy Drm dw, nw hI gRMQ pVHdw vwcdw<br />
sI Aqy nW hI dUjy dy Drm AsQwn qy ivcwr ivtWdrw krn<br />
jWdw sI ijs krky nPrq hor vDdI jWdI sI[ ihMdU, muslmwn<br />
nUM mlyC Aqy muslmwn, ihMdU nUM kwPr kihMdw sI[ loV qW sI<br />
kMpYryitv st`fI rwhIN guxW dI sWJ pweI jWdI pr ie`k dUjy dy<br />
Drm gRMQ pVHn vwcn qoN ibnw hI ktVvwdI AwgUAW dy mgr l`g<br />
ky aunHW dy BVkwey hoey AigAwnI lok ie`k dUjy ivru`D qlvwrW<br />
soty cu`k lYNdy sn[ A`j vI bhuqy JgVy AwpsI ivcwr ivtWdry<br />
dI Gwt krky hI ho rhy hn[ gurUAW BgqW dI PrwKidlI dyKo!<br />
aunHW dw nwhrw hI ieh sI-eyku ipqw eyksu ky hm bwirk<br />
(611) Avil Alh nUru aupwieAw kudrq ky sB bMdy<br />
(1349) Aqy-sBy sWJIvwl sdwiein qUM iksy nW idsih bwhrw<br />
jIau] (97) iek`lw nwhrw hI nhIN gurU gRMQ swihb pVH ky<br />
dyKo! v`K v`K bolIAW, rwgW, jwqW, iPrikAW Aqy ielwikAW dy<br />
BgqW dI bwxI gurU gRMQ swihb ivKy drj hY[ ihMdI, pMjwbI,<br />
sMsikRq, ArbI-PwrsI, aurdU Aqy hor keI bolIAW vrqIAW<br />
geIAW hn[ A`j ijhVw vI ienswn s`cy idloN gurU gRMQ swihb<br />
jI nUM pVH ky ivcwr lYNdw hY, auh gurUAW BgqW dy isDWqW qoN<br />
pRBwivq ho jWdw hY ikauNik ieh igAwn srbsWJw Aqy<br />
sWieMtyiPk hY[ so gurU jI ny AwpsI ivcwr ivtWdry rwhIN hI<br />
srbsWJIvwlqw dy isDWq nUM v`K v`K DrmW dy AwgUAW Aqy<br />
AnuXweIAW nwl sWJw kIqw[ ij`QoN vI aunHW nUM srbsWJy Aqy<br />
mnu`Kqw dI eykqw Aqy BlweI vwly ivcwr imly, lY ley[ r`bI<br />
BgqW dI bwxI ievyN hI gurU nwnk jI ny iek`qr krky AwpxI<br />
poQI iv`c ilKI jo sdw nwl r`Kdy sn[ ijs dw sbUq Bw.<br />
gurdws jI ilKdy hn ik-Awsw hiQ ikqwb kiC kUzw bWg<br />
mus`lwDwrI] iPr sInw bwsInw ieh poQI gurU Arjn swihb<br />
jI kol phuMcI qW gurU jI ny gurU gRMQ iv`c AMikq krky AwpsI<br />
ivcwrW dI sWJ nUM sdIvI QW dy id`qw[ dsvyN nwnk gurU goibMd<br />
isMG jI ny Awpxy ipqw gurU qyZbhwdr dI bwxI nUM ies gRMQ<br />
iv`c cVHw ky sMpUrn kIqw Aqy joqI joiq smwaux qoN pihlW BrI<br />
sBw iv`c srbsWJy gurU dw drjw idNdy hoie hukm kIqw ik-siB<br />
isKn kau hukm hY gurU mwinEN gRMQ[ so hor koeI gRMQ jo<br />
srbsWJI vwlqw dy isDWq nUM KMfn krdw hY gurU jI ny pRvwn<br />
nhIN kIqw[ hW swry Drm gRMQW nUM pVHn ivcwrn dI K`ulH jrUr<br />
id`qI hY[ so is`K ny A`j vI gurU dy hukmW dI pwlnw krnI hY<br />
nw ik bwAd dy ilKwrIAW dy ilKy iksy gurmiq ivroDI gRMQ dI[<br />
imqro! ies sMswr iv`c iksy ny vI sdw leI bYTy nhIN rihxw<br />
iPr AsIN mnu`Kw jnm nUM eIrKw, n&rq, lVweIAW, JgiVAW,<br />
moh-mwieAw, myr-qyr, haumY-hMkwr Aqy cODr dI Kwqr,<br />
ZPlq dI nINd iv`c AjweIN ikauN gvw rhy hW? rYix gvweI<br />
soie kY idvsu gvwieAw Kwie] hIry jYsw jnmu hY kaufI<br />
bdly jwie](156) AwE AwpsI mqByd Bulw ky ivcwr<br />
ivtWdirAW rwhIN gurU igAwn dIAW sWJW pweIey Aqy s`cy gurU<br />
dy igAwn nUM hI A`gy vMfIey[ gurU nwnk swihb jI ny sMswr<br />
iv`c ivcridAW ieh srbsWJw aupdyS swnUM sB nUM id`qw sI<br />
ik-jb lg dunIAw rhIAY nwnk ikCu suxIAY ikCu<br />
khIAY]Bwil rhy hm rhxu n pwieAw jIviqAw mir<br />
rhIAY](661) ArQ-ijnW icr sMswr iv`c ivcrnw hY kuJ<br />
suxnw Aqy kuJ kihxw vI hY Bwv vIcwrW dI sWJ bxweI<br />
r`KxI hY[ nPrq AwpsI pwVy pwauNdI Aqy vIcwrW dw rsqw<br />
hI dUr gieAW nUM nyVy ilAw skdw hY[ ies ivcwr nUM Dwrn<br />
iv`c hI swfw sB dw Blw hY[ ivcwr leI Awp ies nM:<br />
510-432-5827.qy Pon kr skdy ho[<br />
*****<br />
igafnI iekbfl isMG jI,<br />
vfihgurU jI kf Kflsf] vfihgurU jI kI Piqh]<br />
ivsLf:- dsm gRMQ<br />
igafnI iekbfl isMG jI, dysL-ivdysL dIaF aKbfrF ivwc afp<br />
jI df ibafn, “dsm gRMQ iswK kOm df siqkfirq gRMQ” (jQy[<br />
iekbfl isMG) buhq hI pRmuKqf nfl Cipaf hY. ies sbMDI<br />
sfzIaF kuJ bynqIaF hn. asIN afs krdy hF ijQy afp jI<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 21
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
afpxI Koj BrBUr jfxkfrI nfl sfzI ieh qswlI krvfEgy ik<br />
ieh gurU jI dI hI ilKq hY AuQy hI dysL-ivdysL dIaF sMgqF vI<br />
ies ivcfr crcf qoN lfhf pRfpq krngIaF.<br />
afp jI dy bcn, “dsm ipqf sRI gurU goibMd isMG jI dI bfxI<br />
vflf dsm gRMQ iswK kOm df siqkfirq gRMQ hY”<br />
bynqI:- afp jI ieh ikvy sfbq krogy ik dsm gRMQ gurU goibMd<br />
isMG jI dI rcnf hY? kI afp jI, ies gRMQ `c iewk vI sLbd df<br />
hvflf dy skogy jo nfnk nfm nfl arMB huMdf hovy aqy slok<br />
mhlf 10 nfl Kqm huMdf hovy? jy nhIN qF asIN quhfzy afKy hoey<br />
nMU swc ikEN mMnIey?<br />
afp jI dy bcn, “kuJ pMQ ivroDI lok afpxy inwjI svfrQF<br />
Kfqr iswK kOm aMdr Brm BulyKy pYdf krn leI dsm gRMQ bfry<br />
kUV pRcfr kr rhy hn, jo ik srfsr glq hY.”<br />
bynqI:- igafnI jI, inwjI ihwq AunHF dy hn jo gurU goibMd isMG<br />
jI dy pivwqr nfm nfl nwQI kIqy jF rhy gMd dI aslIaq qoN<br />
sMgqF nUM jfxU krvf rhy hn jF quhfzy jo dunIaF Br dy gMd nUM<br />
gurU goibMd isMG jI dy nfm nfl hI nhIN joVdy sgoN gurU gRMQ<br />
sfihb jI df srIk vI KVf kr rhy ho? ieQy ieh dwsxf vI<br />
jrUrI hY ik afr aYs aYs vloN bxfeI geI pwwqvMiqaF dI sUcI<br />
ivwc igafnI iekbfl isMG jI df nfm nMU: 3 qy hY.<br />
afp jI dy bcn, “gurU goibMd isMG jI dI bfxI iswKF aMdr ijQy<br />
afqimk rs BrdI hY AuQy hI vIr rs vI pYdf krdI hY.”<br />
bynqI :-igafnI jI, quhfzy ‘sRI dsm gRMQ sfihb jI `c kuJ<br />
hvfly dy rhy hF, ienHF sLbdF dI ivafiKaf krn dI ikRpflqf<br />
krnI jI qF jo dysL-vdysL dIaF sMgqF quhfzI aqy quhfqy gRMQ dI<br />
aslIaq qoN jfxU ho skx.<br />
afp dI jfxkfrI leI ieh dwsxf jrUrI hY ky ieh sfry hvfly<br />
(ipafrf isMG pdm dI Koj muqfbk) gurU goibMd isMG jI dIaF<br />
hwz bIqIaF `c hn. "jyhf ik asIN agy vI afKL cuky hF ik<br />
sfrIaF khfxIaF iqRXf cirqr nhIN, keI purK cirqr vI hn<br />
ijnHF ivwc ikqy ikqy mrdF dI cuqrfeI qy bIrqf df cirqr<br />
drsfieaf igaf hY. ies df Bfv vI ieho hY ik ibKm hflfq<br />
ivwcoN vI cyqMn ho ky inkl jfxf isafxy pursLf df kMm hY. gurU<br />
sfihb ny kuJ afp-bIqIaF vI drj kIqIaF hn jo ik QF QF<br />
afey hvfilaF qoN spsLt ho hI jFdIaF hn. (dsm gRMQ drsLn,<br />
pMnf 125)<br />
qum mdrf pIvhu Gno hmY ipvfvhu BMg ]<br />
cfir phr kO mfinhO Boig iqhfry sMg ]39]…<br />
posq BFg aPIm buh gihrI BFg Gutfie.<br />
qurq qrin lHHXfvq BeI md sq bfr cuafie. 41(pMnf 832)<br />
iCmf krhu ab iqRX hmY bhuir n kirXhu rfiD.<br />
bIs shMs tkf iqsY deI iCmfhI bfiD] 12] (pMnf 844)<br />
pRfq lyq sB Doie mgfeI. sB hI isKÙnX ko bMDvfeI.<br />
bcI sU byic qruq qh leI. bfkI bcI ispfihn deI. 9. (pMnf<br />
902)<br />
suiD jb qy hm DrI bcn gur dey hmfry. puq iehY pRn qoih<br />
pRfn jb lg Gt Qfry.<br />
inj nfrI ky sfQ nyhu qum inq bZYXhu. pr nfrI kI syj BUil<br />
supny hUM n jYXhu. 51. (pMnf 842)<br />
igafnI jI, anMd kfrj smy styj qoN awzIaF cuk-cuk ky<br />
suxfeIaF jfx vflIaF AupRokq pMgqIaF jy gurU goibd isMG jI<br />
vlo AucfrIaF geIaF sn qF juwqI qy cfdr Cwz ky Bwjx vflf<br />
Pyr kOx hoieaf ? sfrI khfxI `c pfqr qF isrP iewk hY.<br />
‘pnI pfmrI qij BjXo suiD n rhI mfih’. 60. (pMnf 843)<br />
afp jI dy bcn, “AudfsI sMprdf df iswK kOm ivwc aihm aqy<br />
ivsLysL sQfn hY”<br />
bynqI:- igafnI jI, hyT ilKy pfvn sLbd dI ivafiKaf krn<br />
dI vI ikRpflqf krnI jI.<br />
puqRI kAulu n pfilE kir pIrhu kMnÙ murtIaY ]<br />
idil KotY afkI iPrinÙ bMinÙ Bfru AucfieinÙ CtIaY ](pMnf 966)<br />
igafnI iekbfl isMG jI, sfzf qF ieh Xqn hY ik quhfzy sRI<br />
dsm gRMQ sfihb jI dI bfxI qoN vwD qoN vwD sMgqF nUM jfxU<br />
krvfieaf jfvy. sfzI qF ieh idlI iewCf hY ik afp jI smyq<br />
hor ivdvfnF qoN dsm gRMQ sbMDI shI-shI jfxkfrI pRfpq<br />
kIqI jfvy. asIN afp jI nUM pihlF vI keI vyr bynqIaF<br />
kIqIaF hn ik sfnUM ies sbMDI hor jfxkfrI idE qF jo asIN<br />
sMgqF qwk shI jfxkfrI pujdI kr skeIey. iesy Kfqr hI<br />
asIN afp jI pfsoN ryzIE sLyry-ey pMjfb qy vI jfxkfrI pRfpq<br />
krn leI Xqn kIqf sI . qusIN kyho jyhy ivdvfn ho? jo qy<br />
svflF df jvfb dyx dI bjfey lfeIn Cwz ky hI Bwj gey sI.<br />
hux afp jI df ibafn aKbfrF `c pVHn AupRMq afp jI nUM ies<br />
pwqr rfhIN bynqI krdy hF, AupRokq sfKIaF, ijnHF nMU ipafrf<br />
isMG pdm ny gurU goibMd isMG jI dIaF hwz bIqIaF iliKaf hY,<br />
dI ivafiKaf krn dI ikRpflqf krnI jI qF jo ienHF dI awgoN<br />
ivafiKaf krn vyly sfQoN koeI Bul nf ho jfvy. sfnUM pUrI afs<br />
hY ky afp jI ies vfrI sfnMU inrfsL nhIN krogy.<br />
afp dy huMgfry dI AuzIk ivwc<br />
srvjIq isMG, avqfr isMG imsLnrI, po mwKx isMG sYkrfmYNt, zf[ gurmIq<br />
isMG, igafn isMG imsLnrI, amrbIr isMG stfktn, pRo[ ipafrf isMG<br />
imsLnrI, sqpRkfsL isMG inAUXfrk, ig[ rxjIq isMG ieMizafnf, sR[ kuldIp<br />
isMG XUbfistI.<br />
( pfTkF nUM bynqI hY ky ies ilMk qy kilMk krn dI Kycl jrUr kr lYxI jI.<br />
http://www.singhsabhacanada.com/Video/29)<br />
*****<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 22
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
C`fy nyh qW kyhy Qyh<br />
pRYs not<br />
5 PrvrI 2010<br />
A`j j`Qydwr dy ibAwn ny auhnW dI soc bynkwb kr id`qI<br />
hY ik hux auhnW nUM sRI Akwl qKq qy pySI mMzUr nhIN hY<br />
ikauNik Ajy qk auhnW ny Awpxy Akwl qKq qy pyS hox<br />
dI r`t lweI hoeI hY[<br />
mY ieh g`l spSt krnw cwhuMdw hW ik j`QWydwr jI ! mYN<br />
sRI gurU gRMQ swihb jI dy isDWq rUp Akwl qKq dw is`K<br />
hW, auQy myrw sIs Ju`kdw hY, ies leI mYN auQy pyS ho<br />
AwieAw hW[ ikauNik mYN quhwfw is`K nhIN hW, ies leI<br />
ieh Aws nw r`Ko ik quhwfIAW sRI Akwl qKq qy KloA ky<br />
boly JUT auqy ADwrq iksy ic`TI dy AwDwr qy mYN quhwfy A`gy<br />
pyS hovWgw[<br />
blik ijs idn qusIN myry kwlkw pMQ iv`co v`K hox dw<br />
AYlwn kIqw, aus idn mYN KuSI pRqIq kIqI Aqy aus qoN<br />
bwAd ikauNik gurU gRMQ dy Kwlsw pMQ ny mYnUM AwpxI bu`kl<br />
iv`c lY ky pihlW qoN vI ikqy v`D ipAwr qy snyh id`qw Aqy<br />
dy irhw hY[ ies leI mYN quhwnUM Bu`l cukw hW, pr pqw nhIN<br />
qusI mYnUM ikauN nhIN Bulw s`ky ? quhwfy pRDwn m`kV dI qW<br />
ijvyN nINd vI hrwm ho geI hY qy supny iv`c vI brVw ky<br />
auh myrw nwm hI lYNdy hn[ cMgw hI hovy jy ie`k dUjy qoN<br />
bycYn hox dI QwvyN hux ie`k dujy nUM Bu`l jweIey[quhwnUM<br />
quhwfw kwlkw pMQ mubwrk, swnUM swfw Kwlsw pMQ<br />
mubwrk[<br />
guru gRMQ swihb dy dr dw kUkr<br />
drSn isMG Kwlsw<br />
swbkw syvwdwr, sRI Akwl qKq swihb, sRI AMimRqsr<br />
*****<br />
‘gurU gRMQ dw Kwlsw pMQ’<br />
nwgpur c’pMQk eykqw qy cVHdI klw leI ‘gurU<br />
gRMQ dw Kwlsw pMQ’ gurmiq smwgm jy kwlw Pqvw<br />
vwps nw hoieAW qW SIAw qy suMnI vWg is`K pMQ<br />
doPwV hovygw [<br />
swrIAW kmytIAW ny hukmnwmw kIqw r`d,<br />
pRo. drSn isMG dw swQ id`qw jwvygw[<br />
pujwrIAW nUM jgwaux leI dsqKqI muihMm ArMB<br />
nwgpur,(mhwrwStr) 8 PrvrI, (gurjMt isMG<br />
rUpovwlI) : ipCly idnIN mhwn ivdvwn qy gurU Gr<br />
dy kIrqnIey pRo. drSn isMG jI nUM isAwsI lokW<br />
Aqy sMq smwj dy pRBwv ADIn pMQ ivcoN jo Cykx<br />
dI jo kwrvweI kIqI geI hY ies nwl pMQ ivc<br />
m`qByd pYdw hoey hn[ is`KW ivc duibDw KVI hoeI<br />
hY qy vIcwrvwnW ivc inrwsqw pweI jw rhI hY[<br />
ies smyN ‘c auBrn leI nwgpur dy gurduAwirAW<br />
dIAW pRbMDk kmytIAW Aqy sMgqW v`loN AYqvwr<br />
rwq nUM pMQk eykqw Aqy is`K kOm dI cVHdI klw<br />
leI ‘gurU gRMQ dw Kwlsw pMQ’ dy nwm hyT gurmiq<br />
smwgm krvwieAw igAw[ ijs ivc nwgpur dy<br />
swry kIrqnIey j`iQAW ny kIrqn dI hwzrI<br />
lvweI Aqy ies mOky v`K-v`K bulwirAW ny vIcwr<br />
sWJy kIqy[<br />
s. AmrIk isMG sMgqW nUM sMboDn kridAW ikhw<br />
A`j sRI gurU gRMQ swihb jI dy mwx siqkwr Aqy<br />
ies ivc drj bwxI dy ruqby nUM Gtwaux leI<br />
dsm gRMQ (bicqR nwtk) nUM gurU gRMQ swihb jI dy<br />
brwbr pRcwirAw jw irhw hY[ swnUM Xwd rhy ik<br />
gurU goibMd isMG jI ny sMn 1708 nUM nNdyV ivKy<br />
kyvl gurU gRMQ swihb jI nUM gurg`dI bKiSS kIqI<br />
hY Aqy swnUM idRV krvwieAw ik ‘sB isKn ko<br />
hukm hY gurU mwinE gRMQ’ qIsry pwqSwh jI dw<br />
pwvn Purmwn vI hr is`K rozwnw pVdw hY ik<br />
‘siqgurU ibnw hor kcI hY bwxI’[ ies leI gurU<br />
gRMQ swihb jI dI iksy hor gRMQ jW pusqk nwl<br />
qulnw krnI Gor AinAW Aqy pMQk rihq<br />
mrXwdw dI aulMGxw hY[ aunHW ikhw ik jykr pRo.<br />
drSn isMG, s. gurbKS isMG kwlw APgwnw<br />
Aqy s. joigMdr isMG bwry kIqI geI kwrvweI nUM<br />
vwps nw ilAw igAw qW ijvyN ieslwm ivc vWg<br />
sIAw qy suMnI do iPRky hn TIk Esy qrHW is`K pMQ<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 23
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
vI doPwV ho jwvygw[<br />
s. privMdr isMG ny ikhw ik A`j is`K Drm nUM<br />
ijMnI gMBIr cxOqI hY, EnI Swied pihlW kdy vI<br />
nhIN sI[ ikauNik pihlW duSmx pRq`K qOr qy vwr<br />
krky is`KW nUM Kqm krn dI koiSS krdw sI, Aqy<br />
siqgurU dI ikRpw nwl hwr vwr duSmx nUM hwr dw<br />
mUMh vyKxw ipAw[ Kwlsy nUM jMglW ivc rihxw<br />
ipAw, Pu`l p`qy Kw ky GoiVAW dI kwTIAW qy guzwrw<br />
krnw ipAw, is`Kr dy qsIhy J`ly, byAMq<br />
kurbwnIAW kIqIAW, pr AMq Pqih Kwlsy nUM hI<br />
imlI[ Asl ivc Kwlsy dy mgr qwkq sI<br />
gurbwxI dI, gur isDWq dI, AmlI guxW nwl<br />
BrpUr au~cy-sucy ikrdwr dI, ijs ny is`KW nUM<br />
Afol r`iKAw[ duSmx ny smJ ilAw ik jd q`k<br />
is`K nUM gurU gRMQ swihb dI pwvn bwxI nwloN nhIN<br />
qoiVAw jWdw, mwxm`qy is`K ieiqhws nwloN Al`g<br />
nhIN kIqw jWdw EnI dyr is`K nhIN muk skdy[<br />
eysy socI smJI cwl rwhIN duSmx jmwq ny lukvyN<br />
rUp ivc vwr krnw SurU kr id`qw hY[ is`K<br />
ieiqhws nUM qoV mroV ky ilKvwieAw igAw hY Aqy<br />
gurU gRMQ swihb jI nwloN is`K nUM dUr krn leI<br />
srvau~c is`K sMsQwvW nUM vrq ky, is`K pRcwrkW<br />
nUM lwlc dy ky Aqy keI ByKI Aqy pwKMfI sMq<br />
bwibAW nUM ieh kMm sOipAw igAw hY[ A`j k`l<br />
ieh hmlw pUry zorW qy hY[ ies leI ieh vI zrUrI<br />
hY ik gurbwxI qoN dUr jw rhy is`KW nUM gurU crnW<br />
nwl joVn leI pRyirq kIqw jwvy swnUM swirAW nUM<br />
AwpxI smr`Qw Anuswr Xqn krnw cwhIdw hY[<br />
glq PYsly lYx vwly pujwrIAW nUM jgwaux leI<br />
nwgpur dIAW is`K sMgqW v`loN dsqKqI muihMm vI<br />
ArMB kIqI geI hY[ pihly idn hI hzwrW is`KW ny<br />
dsqKq krky pRo. drSn isMG jI v`loN ley gey<br />
stYNf nwl sihmqI pRgtweI hY[ jld hI ieh<br />
sweIn krky v`K v`K q^qW dy pujwrIAW nUM Byjy<br />
jwxgy[<br />
isrP iek kmytI nUM C`f ky bwkI nwgpur dIAW<br />
smUh gurdAwrw pRbMDk kmytIAW, Dwrimk<br />
jQybMdIAW Aqy pqvMiqAW v`loN iek mqy ivc ikhw<br />
igAw hY ik isAwsI lokW Aqy sMq smwj dy pRBwv<br />
ADIn AKOqI jQydwrW v`loN mhwn ivdvwn qy<br />
gurmiq dy ivAwiKAwkwr kIrqnIey pRo. drSn<br />
isMG jI nUM pMQ ivcoN Cykx dI jo kwrvweI kIqI<br />
geI hY AsIN ies dI purjor inKyDI krdy hW[ pRo.<br />
drSn isMG jI sRI gurU grMQ swihb jI dI<br />
srbaucqw leI XqnSIl hn Aqy is`K rihq<br />
mrXwdw Aqy nwnkswhI kYlMfr dy pUrn hmwieqI<br />
hn ies leI auhnW nUM pUrn sihXog id`qw<br />
jwvygw[ smUh pRbMDkW qy sMgqW dI mMg hY ik ieh<br />
hukmnwmw vwps ilAw jwvy qW jo pMQ ivc pUrn<br />
eykqw kwiem rih sky[ ijhVIAW pRbMDk<br />
kmytIAW ny sihmqI pRgtweI hY aunHW ivc<br />
gurduAwrw sRI gurU nwnk drbwr, nwnkpurw,<br />
nwgpur, gurduAwrw sRI gurU klgIDr drbwr, bu`D<br />
ngr, nwgpur, gurduAwrw sRI gurU gRMQ swihb jI,<br />
bwbw dIp isMG ngr, nwgpur, gurduAwrw ShId<br />
BweI mqI dws jI, gurU qyZ bhwdr swihb ngr,<br />
nwgpur, gurduAwrw sRI gurU rwmdws jI, rwmdws<br />
pyT, nwgpur, gurduAwrw sRI gurU gRMQ swihb jI,<br />
rwxI durgwvqI cONk, pMcSIl, nwgpur,<br />
gurduAwrw gurU Amrdws swihb jIvwVI, nwgpur,<br />
gurduAwrw gurU qyZ bhwdr swihb, l`kV gMj,<br />
nwgpur, gurduAwrw pMjwbI lweIn, pMjwbI<br />
lweIn, nwgpur, gurduAwrw gurU Arjun swihb<br />
jI, Bgq isMG ngr, nwgpur, gurduAwrw gurU<br />
hirgoibMd swihb jI, gurU hirgoibMd swihb jI<br />
ngr, nwgpur, iesqrI sqsMg sBw nwgpur,<br />
inAwrw Kwlsw, nwgpur iekweI, is`K nOjvwn<br />
sBw,nwgpur, gurU qyZ bhwdr swihb jI gqkw<br />
AKwVw, gurmiq pRcwr sMsQw nwgpur qoN ielwvw<br />
p`qqvMqy s`jxW ny auprokq mqy qy shI pweI hY[<br />
pUry nwgpur ivcoN kyvl iek gurduAwrw sRI gurU<br />
isMG sBw ny ies mslw ivc Awpxy Awp nUM dUr<br />
r`iKAw hY ikauNik ies gurduAwry dy pRbMDk<br />
sihbwn hzUr swihb vwly pujwrIAW dy dbwA hyT<br />
hn[ eysy hI gurduAwry dI bs hr SnIvwr hzUr<br />
swihb jWdI hY Aqy ies gurduAwry ivc Aksr<br />
mnmqIey pRcwrk ijvyN ik BweI guriekbwl isMG,<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 24
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
bIbI kOlW tr`st, AMimRqsr, BweI cmnjIq isMG<br />
(cmn lwl) id`lI vwlw, rwgI divMdr isMG soFI,<br />
Awidk AwauNdy rihMdy hn Aqy ku`J idn hI pihlW<br />
ivSyS qOr qy hzUr swihb qoN kQwkwr vI (bic`qrR<br />
nwtk) dsm gMRQ dy h`k ivc pRcwr krky igAw<br />
hY[<br />
*****<br />
pRYs not<br />
DmkIAW nwl koeI mjbUr nhIN mzbUq hI huMdw hY kuJ lok<br />
g`l krn l`igAW AwpxI hwr nUM vI nhIN Cupw skdy[<br />
AYsI hI g`l A`j Awpxy AwkwvW nUM KuS krn dI dOV iv`c<br />
dOV rhy lokW v`loN pMjwbI itRibaUn Akbwr iv`c l`gy<br />
ibAwn iv`coN pVHn nUM imlI[<br />
ienHW iv`c tkswl muKI hrnwm isMG DuMmw Swml hY ijs ny<br />
Awp Kud 6 jUn 2008 dy dsm gRMQ sbMDI hoey Akwl<br />
qKq dy PYsly nUM 19 jUn nUM hI r`d kridAW ausnUM nw<br />
mMnx dw PYslw suxwieAw sI Aqy nwl hI PYfrySnIAW dw<br />
iek tolw hY jo nMgIAW qlvwrW idKw ky ieh kih irhw hY<br />
ik AsIN pRo: drSn isMG nUM AwKdy hW ik auh qurMq inmwxy<br />
is`K vWgU pyS hox, nhIN qW PYfrySn pihrydwr dw rol<br />
inBwauidAW aunHW nUM ieQy pyS hox<br />
leI mjbUr krygI[<br />
BilE ! ieho ijhy hrby qusIN spoksmYn nUM bMd krwaun jW<br />
mjbUr krn leI vI vrqdy rhy ho pr qusIN sPl nhIN<br />
hoey[ ies nwl spoksmYn mjbUr nhIN hoieAw blik<br />
mzbUq hoieAw hY Aqy quhwnUM ies qoN sbk lY lYxw cwhIdw<br />
hY[<br />
mYN sRI Akwl qKq swihb dI mwn mirXwdw nUM jwxdw hW<br />
Aqy gurU hirgoibMd swihb jI dy isrjy isDWq rUp sRI<br />
Akwl qKq qoN mYN kdy vI tu`t nhIN skdw[ ausdy drbwr<br />
iv`c mYN nmskwr AwpxI SrDw Bwvnw nwl kr AwieAw<br />
hW[ mYN quhwfy bwdl qKq dy jQydwrW dw is`K nhIN hW,<br />
ies leI auhnW dy bMd kmrw qKq iv`c nw igAw hW Aqy<br />
nw hI iksy dI DmkI nwl jwvWgw[ hW, ieh g`l mYN Bwrq<br />
dy gRih mMqrwly qy XU.AYs.ey. dUqwvws nUM ilK ky dy cukw hW<br />
Aqy hux Kwlsw pMQ nUM vI sucyq kr irhw hW ik<br />
ihMdusqwn dy iksy ih`sy iv`c vI jykr myry jW myry pirvwr<br />
dy iksy mYNbr nUM nukswn pu`jdw hY qW Avqwr isG m`kV,<br />
qKqW dy jQydwr Aqy auhnW dy ieSwirAW auqy DmkIAW<br />
dyx vwly lok izMmyvwr hoxgy[<br />
BilEo ! quhwfy jQydwrW ny mYnUM Cyk idqw hY, mYN ies iv`c<br />
KuSI pRqIq kIqI hY[ myrw hux kwlkw pMQ nwl koeI<br />
irSqw hI nhIN irhw hY, mYN quhwnUM Bu`l cukw hW Aqy hux<br />
muV quhwfy kwlkw pMQ iv`c jwx dw myrw mn vI nhIN hY[<br />
gurU gRMQ dy Kwlsw pMQ dI glv`kVI iv`c mY pRsMn hW[<br />
myrw quhwfy ibnw srHdw hY, pr hYrwnI dI g`l ieh hY ik<br />
qusIN bVy prySwn ho[ mYnUM ieauN jwpdw hY ik ijvyN myry<br />
ibnw quhwfw nhIN sr irhw Aqy iesy leI ipAwr nwl,<br />
qkrwr nwl, qlvwr nwl, iksy FMg nwl vI qusIN mYnUM<br />
vwps jwx leI mjbUr krnw cwhuMdy ho[<br />
bicEo, mYN quhwnUM slwh idMdw hW ik ies qrHW dy ibAwnW<br />
nwl quhwfy AMdr dI hwr id`sdI hY, Aqy hwr hmySw Cupw<br />
ky rKI dI hY[<br />
gurU gRMQ dy Kwlsw pMQ dw dws,<br />
15 PrvrI 2010 drSn isMG Kwlsw,<br />
swbkw j`Qydwr, sRI Akwl qKq swihb, AMimRqsr<br />
*****<br />
pRYs not<br />
spSt stYNf<br />
iek g`l mY spSt kr dyxw cwhuMdw hW ik mYnUM CyikAw<br />
jwxw jW nw CyikAw jwxw, myry sMGrS dw m`udw nhIN hY[<br />
iesy leI iksy isAwsI swjS ADIn Cyky jwx dy<br />
GtnwkRm dw hornW vIrW vWgU myry mn qy koeI boJ nhIN<br />
hY, ikauNik mNY gurU dw hW, gurU myrw hY Aqy koeI myry koloN<br />
is`KI nhIN Koh skdw[<br />
mYnUM pqw hY ik bViI socI smJI swjS ADIn myrI qv`jo<br />
Asl sMGrS v`loN moV ky hor pwsy aulJwaux dI koiSS<br />
kIqI jw rhI hY[ iesy leI Awey idn JUT, Pryb Aqy mn<br />
GVMq APvwhW auqy ADwrq surKIAW lwaux dw islslw<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 25
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
jwrI kIqw igAw hY[ iesy leI ies jvwb rwhIN ies<br />
islsly nUM Kqm kr irhw hW[ myrI lVweI v`fI hY, ies<br />
nUM iehnW nwl aulJ ky AwpxI SkqI brbwd nhIN<br />
krWgw[<br />
jdoN ik myry sMGrS dw Asl mu`dw hY, sRI gurU gRMQ swihb<br />
pwqSwh jI dy swhmxy iksy hor gRMQ dw pRkwS krky gurU<br />
dI byAdbI nw kIqI jwvy[ ikauNik ieko iek sRI gurU gRMQ<br />
swihb hI is`K dw gurU hY, koeI hor gRMQ is`K dw gurU nhIN<br />
ho skdw[ Aqy ies sMGrS pRqI jwx-bu`J ky SMky KVHy<br />
krn vwilAW vIrW smyq smucy gurU gRMQ dy Kwlsw pMQ nwl<br />
bcn krdw hW ik siqgurU dy snmwn dy ies Asl mu`dy qy<br />
kdy iksy nwl iksy kImq auqy koeI smJOqw nhIN krWgw[<br />
Awpxy mu`idAW qoN if`g ky smJOqy auh lok hI krdy hn<br />
ijnHW nUM Dn Aqy DMnvwd dI Bu`K huMdI hY[ auh lok v`fy v`fy<br />
pRojYkt d`s ky lokW ivc roz ieh pRcwr hI krdy hn ik<br />
loko Dn idE, DMnvwd idE, swfy pRojYkt qW hI pUry<br />
hoxgy[ pr sRI gurU gRMQ swihb jI dy ieko iek isMGwsx<br />
bhwl krvwaux qoN ielwvw myrw hor koeI pRojYkt nhIN,<br />
ies leI mY pMQ koloN nw DMnvwd mMgdw hW qy nw hI Dn<br />
mMgdw hW, kyvl ieko sRI gurU gRMQ swihb nwl juVn dw pRx<br />
mMgdw hW[<br />
sRI Akwl qKq swihb qoN pMQ pRvwxq rihq mirXwdw dI<br />
mwxqw Anuswr inqnym dIAW bwxIAW sbMDI myrw stYNf jo<br />
pihly sI, A`j BI mYN EQy hI KVHw hW[inq nym dIAW<br />
bwxIAW nUM pMQ pRvwxq bwxIAW mMndw hW Aqy isK rihq<br />
mirXwdw dy PYsly A`gy isr JukwauNidAW kihMdw hW ik nvyN<br />
PYsly qk ies dI Awlocnw nw kIqI jwvy[ is~K rihq<br />
mirAwdw Anuswr ‘bicqr nwtk’ dw pRkwS htw ky Aqy<br />
aus nwloN gurU lPz htvw ky aus qoN bwAd ies ikqwb nUM<br />
ivdvwnW dy pYnl dy hvwly krky bw dlIl ivcwr nwl<br />
ies ivclIAW rcnwvW dw PYslw kr ilAw jwvy Aqy audoN<br />
hI AwpxIAW dlIlW rwhIN zor lw ky Xog pMQk PYslw krw<br />
ilAw jwvy[ auqnI dyr ieho g`l mY rihq mirAwdw nUM nw<br />
mMnx vwilAW nUM spSt pihly BI kr id`qI sI Aqy auhnW<br />
ivcoN myry nwl sihmq vIr, ieh g`l mMn ky hI myry nwl<br />
qury sn[ pr Asl sMGrS nUM kmzor krn dy smJOqy<br />
ADIn auhnW smJ ky qury vIrW nUM myry nwloN qoVn dI<br />
swjS nwl kdy Dvn Aqy kdy G`gw swihb dy rwhIN A`j<br />
inqnym dIAW bwxIAW dw suAwl KVw krky auhnW vIrW<br />
leI duibDw KVI kIqI geI hY jdik myrw stYNf kdy BI<br />
nhIN bdilAw[<br />
13 mwrc 2010<br />
sRI guru gRMQ swihb jI dy dr dw kUkr,<br />
drSn isMG Kwlsw<br />
swbkw syvwdwr,<br />
sRI Akwl qKq swihb<br />
*****<br />
ijn min horu muiK horu is kWFy kicAw<br />
srbjIq isMG<br />
aukq slok iv`c Sy^ PrId jI ny aunHW lokW bwry<br />
spSt inrxw id`qw hY, ijhVy kihμdy (jW ilKdy)<br />
kuJ hor hn, pr ic`q m`kwrI hox kwrn krdy kuJ<br />
hor hn[ Aijhw iek S^s hY pμjwbI A^bwr<br />
‘rozwnw spoksmYn’ dw sμpwdk joigMdr isMG, ijs<br />
ƒ AwpxIAW ‘sOdybwz’ (^brW qy lyKW dI sOdybwzI<br />
krn vwlIAW) nIqIAW kwrn ‘sOdw sμpwdk’ ikhw<br />
jw skdw hY[ ies S^s dIAW m`kwr, mOkwpRsq<br />
Aqy haumY nwl lbryj kwrvweIAW Aqy nIqIAW<br />
kwrn, iksy smyN iesdy ‘swQI’ rhy ivdvwn Aqy<br />
p`qrkwr ies qoN iknwrw krky dUr huμdy rhy hn[<br />
pihlW sOdw sμpwdk ƒ iek v`fy pμQ-drdI Aqy<br />
AgWh-v`DU soc vwly ivAkqI vjoN pRcwrn Aqy<br />
jwdUeI CVI vWg is`KW dIAW sm`isAwvW h`l krn<br />
dw dwAvw krdy ausdy ‘pRwjYktW’ leI dyS-ivdyS<br />
dy jzbwqI is`KW qoN AQwh mwiek Aqy nYiqk mdd<br />
pRwpq krn dw rwh p`Drw krn dI glqI krn<br />
krky ieh swQI Aqy swbkw p`qrkwr hux<br />
SrimμdgI kwrn ies ivAkqI bwry bolxw vI<br />
psμd nhIN krdy[ pr q^qW qy pujwrIAW v`loN sOdw<br />
sμpwdk iKlw& jwrI kIqy gey byloVy Pqvy Aqy<br />
ADpVH ’kwlIAW dI mUrKqwpUrn kwrvweIAW kwrn<br />
ssqI Sohrq K`tx Aqy ^ud ƒ is`KW dI<br />
bRwhmdvwd-ivroDI bOiDk lVweI dw msIhw smJx<br />
dy AwdI ies ivAkqI ƒ jykr iksy msly iv`c<br />
BweIvwl nw bxwieAw jwey (tμg AVwaux dw mOkw<br />
nw id`qw jwey), qW ieh iks qrHW A`g-bbUlw ho ky<br />
q`q gurmiq ivcwrDwrw dy pRcwrkW/lyKkW iKlw&<br />
mμdI SbdwvlI vrqdw hY Aqy aunHW ƒ bdnwm<br />
krn leI kI-kI hQkμfy ApxwauNdw hY, ieh<br />
jwxkwrI iesdy swbkw swQIAW Aqy p`qrkwrW qoN<br />
leI jw skdI hY[<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 26
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
sOdw sμpwdk dI ieh nIqI 7 mwrc 10 ƒ ausdI<br />
A^bwr ivcly Awpxy kwlm ‘myrI injI fwierI dy<br />
pμny’ iv`c ‘‘pRo: drSn isμG dI lVweI AsIN qW<br />
ApxI lVweI bxw ky lVI pr...’’ isrlyK vwly<br />
ausdy lyK qoN iek vwr iPr spSt ho geI hY[<br />
ies smu`cy lyK dI mnSw bwry koeI it`pxI krn dI<br />
bjwey, lyK iv`c pyS kIqy gey ivcwrW/dwAivAW ‘qy<br />
qrqIb-vwr crcw krnI izAwdw auicq rhygI[<br />
lyK dy SurU iv`c hI sOdw sμpwdk ny dwAvw kIqw hY<br />
ik ‘‘mYN ‘rozwnw spoksmYn’ au`qy Apxw mwlkI vwlw<br />
h`k kdy nhIN jqwieAw, nw mYN ies ’coN kdy koeI<br />
pYsw Dylw hI ilAw hY[ kwƒnI Srq pUrI krn leI<br />
mYN kyvl iek ripAw qn^wh vjoN zrUr lYNdw hW[’’<br />
sOdw sμpwdk dw ieh dwAvw q`QW ’qy iblkul Krw<br />
nhIN auqrdw[ A^bwr jW ies ƒ mwiek lwB<br />
phuμcwaux leI bxweIAW geIAW jQybμdIAW dI<br />
mlkIAq pRqI sOdw sμpwdk dI phuμc ikμnI ku<br />
inμmrqw vwlI hY, ies bwbq sOdw sμpwdk dy iksy<br />
vI swbkw swQI, lyKk jW p`qrkwr qoN jwxkwrI<br />
leI jw skdI hY[ spoksmYn A^bwr iv`c ies vyly<br />
vI kμm kr rhy p`qrkwr vI sOdw sμpwdk qy ausdI<br />
pqnI dy rveIAy qoN cμgI qrHW vwik& hn pr<br />
AwpxI nOkrI ƒ pY skdy ^qry ƒ mihsUs kridAW<br />
Ku`l ky ies bwbq boldy nhIN[ pr jykr iksy<br />
ivAkqI dI sposkmYn dy iksy p`qrkwr nwl cμgI<br />
dosqI hovy, qW auh injI g`lbwq dOrwn, ^ud aus<br />
p`qrkwr ƒ ‘kuryd’ ky, sRImqI qy sRI sOdw sμpwdk<br />
dy rveIey Aqy mwniskqw bwry jwxkwrI pRwpq kr<br />
skdw hY[<br />
spoksmYn dy hI kuJ mOjUdw qy swbkw swQIAW qoN<br />
imlI jwxkwrI muqwibk, nw isr& ivvhwrk qOr<br />
’qy blik kwƒnI qOr ’qy vI ies A^bwr dy mwlk<br />
ieh pqI-pqnI hI hn[ ijsdw pRq`K sbUq 28<br />
PrvrI 2010 dI A^bwr dy pμnw 2 ’qy pRkwiSq<br />
Pwrm-4 iv`c id`qI geI jwxkwrI hY[ ies Pwrm dy<br />
kwlm 6, ijQy A^bwr dI mlkIAq bwry jwxkwrI<br />
id`qI jWdI hY, iv`c dìsAw igAw hY ik A^bwr dI<br />
mwlk jgjIq pibiliSμg kμpnI ilimtf hY pr<br />
kμpnI dy SyAr-holfrW iv`c isr& sOdw sμpwdk qy<br />
jgjIq kOr dw nwm hI id`qw igAw hY[ ‘‘swrI<br />
jwiedwd dwn kr id`qI’’ dw dwAvw krn vwly<br />
mhWpurKW ny Asl iv`c mwqr 501 rupey dwn krky<br />
‘spoksmYn tRst’ kwiem kIqw hY (n`k ƒ is`Dw<br />
nhIN PiVAw, h`Q Gumw ky PiVAw hY), ijsdI<br />
qsdIk ies tRst dI mOilk ‘fIf’ pVH ky kIqI jw<br />
skdI hY[ pr Boly-Bwly is`KW ƒ guμmrwh krn leI<br />
bwr-bwr ieh JUT duhrwaux iv`c sμkoc nhIN kIqw<br />
jWdw ik AsIN AwpxI swrI jwiedwd pμQ vwsqy<br />
dwn kr id`qI hY Aqy tRst ’coN kdy koeI pYsw-Dylw<br />
nhIN ilAw[ jykr sOdw sμpwdk qy ausdI pqnI<br />
tRst qoN koeI vI pYsw nhIN lY rhy, qW iPr aunHW<br />
dI AwmdnI dw sRoq kI hY? ies bwbq koeI hor<br />
JUTw dwAvw krn dI bjwey kI auh AwpxI<br />
ienkm-tYks irtrn Aqy spoksmYn tRst dy bYNk<br />
AkwaUNt dI ipCly 5 swlW dI bYNk stytmYNt ƒ<br />
jnq`k krky Awmdn qy Krc dw vyrvw dy skdy<br />
hn, qW jo aunHW dI A^bwr dy kiQq ‘mwlk’<br />
(pwTk) ^ud s`c qy JUT dw inrxw kr skx?<br />
ies qrHW, AwpxI kiQq dwnvIrqw dw iFμForw<br />
ip`tx Aqy hornW A^bwrW dy pRbμDkW ƒ Bμfx<br />
auprμq sOdw sμpwdk lyK dy Asl nukqy (pRo:<br />
drSn isμG ƒ mwVw ivAkqI swibq krn) v`l<br />
prqidAW ielzwm lgwauNdw hY ik pRo: drSn isμG<br />
dy hmwieqIAW ’coN kuJ ku ny ies glq-ibAwnI ƒ<br />
zor nwl auCwilAw hY ik spoksmYn ny bwdl dy<br />
ieSiqhwr lYx leI ApxI nIqI bdl leI hY[<br />
ieQy iDAwn dyx vwlI g`l ieh hY ik sOdw<br />
sμpwdk dI AwpxI ilKq muqwibk vI, aus iKlw&<br />
doS pRo: drSn isμG ny nhIN blik aunHW dy iksy<br />
kiQq hmwieqI ny lgwey hn[ pihlI g`l, qW<br />
ieh ielzwm iblkul inrwDwr pRqIq nhIN huμdw[<br />
dUjw, jykr ies iv`c kuJ glq-ibAwn hY vI, qW<br />
‘scu suxwiesI scu kI bylw’’ dw nwArw mwrn vwly<br />
sμpwdk ƒ q`Q-BrpUr jwxkwrI dy ky ies mu`dy<br />
bwbq is`Dy-spSt Fμg nwl spStIkrn dy dyxw<br />
cwhIdw hY (AwKr, Aijhw ielzwm lgwaux vwly<br />
lok vI qW spoksmYn dy pwTk hn, jo bkOl sOdw<br />
sμpwdk, ausdI A^bwr dy mwlk hn)[ qIjw,<br />
jykr iksy pwTk ny sOdw sμpwdk dIAW nIqIAW<br />
bwry Sμkw pRgtwA ky kwƒnI qOr ’qy koeI AprwD<br />
jW Dwrmk p`KoN koeI ‘pwp’ kr vI id`qw hovy, qW<br />
vI ies vwsqy pRo: drSn isμG ƒ ikvyN qy ikauN<br />
doSI TihrwieAw jw skdw hY? kI pRo: drSn isμG<br />
dw koeI kiQq hmwieqI iksy dw kql kr dyvy,<br />
qW aus vwsqy PWsI dI szw kI pRo: drSn isμG ƒ<br />
dyxI cwhIdI hY? (sOdw sμpwdk dI mhwn ilKq ’qy<br />
Aml krnw krnw hovy, qW iehI krnw peygw[)<br />
lyK iv`c AwpxI ‘mhwnqw’ drswaux leI sOdw<br />
sμpwdk dwAvw krdw hY ik kwlw A&gwnw ƒ Cyky<br />
jwx auprμq, sOdw sμpwdk dy iek swQI (ikhVw<br />
swQI, koeI nwm nhIN) ny ausƒ ikhw ik jd q`k<br />
auh ^ud auT ky A`gy nhIN l`gdw, iksy ny kwlw<br />
A&gwnw nwl hoeI izAwdqI iKlw& ibAwn nhIN<br />
dyxw[ pr Awpxy mUμh mIAW im`TU bxn vwly sOdw<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 27
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
sμpwdk dw ieh dwAvw q`QW qoN iblkul ault hY<br />
ikauNik kwlw A&gwnw ƒ Cykx dw Pqvw jwrI hox<br />
qoN pihlW hI pμQ-drdI ivdvwnW ny nw isr& aunHW<br />
dy h`k iv`c lyK ilKxy Aqy ibAwn dyxy ArμB kr<br />
id`qy sn (ienHW iv`coN keI lyK qW ^ud sOdw sμpwdk<br />
ny Awpxy mwsk rswly iv`c pRkwiSq kIqy sn)[<br />
swbkw AweI.ey.AYs. A&sr Aqy pRo: Aw& is`Kiezm<br />
gurqyj isμG ny qW kwlw A&gwnw ƒ Pqvy dI mwr<br />
qoN bcwaux leI pujwrIAW nwl iml ky aunHW dw p`K<br />
r`Kx dI koiSS vI kIqI sI (pr pujwrI hI gurqyj<br />
isμG ƒ pihlW imlx dw smW dy ky, bwAd iv`c<br />
imlx qoN mukr gey sn)[ iesleI sOdw sμpwdk dw<br />
ieh dwAvw bhuq hwsohIxw Aqy JUT dw isKr hY<br />
ik aus qoN pihlW kwlw A&gwnw dy h`k iv`c iksy<br />
ny koeI ibAwn hI nhIN id`qw[<br />
mOjUdw smyN iv`c gurbKS isμG kwlw A&gwnw pRqI<br />
hyj jqw rhy sOdw sμpwdk dy Asl iv`c ies<br />
ivAkqI bwry kI ivcwr hn, ieh g`l 2004 iv`c<br />
hI pRkwiSq ho cu`kI, ausdw prdwPwS krdI<br />
pusiqkw qoN leI jw skdI hY[ sOdw sμpwdk dy<br />
(swbkw) swQIAW v`loN hI ilKI geI ies pusiqkw<br />
iv`c d`isAw igAw hY ik 20 nvμbr 2004 ƒ iqμn<br />
isμG ausƒ imlx gey qW aunHW iv`coN iek pRBjIq<br />
isμG v`loN kwlw Ag&wnw bwry g`lbwq CyVn ’qy sOdw<br />
sμpwdk ny ikhw, ‘‘kwlw A&gwnw qW bhuq nIc<br />
AwdmI hY[ aus dy vrgw frpok bμdw swry sμswr<br />
iv`c nhIN iml skdw[ swfy Gr pRY`s kOnPrμs dOrwn<br />
qW aus ƒ pRY`s irpotrW ly ieauN aulJwieAw ik<br />
lwjvwb ho igAw[ nwly auh qW pμjwb Aw hI nhIN<br />
skdw sI, Agr mYN Es dI mdd n krdw ikauNik<br />
aus dy iKlw& qW kys pYNifμg hY[ mYN mdd nw krdw<br />
qW aus ƒ id`lI eyArport ’qy hI PV lYxw sI[<br />
AsIN qW aus dIAW ikqwbW nhIN r`K skdy[<br />
k`iFAW-v`iFAW dIAW ikqwbW AsIN kI krnIAW<br />
hn? iqμn kroV dI g`l swfy kol kr ky mu`kr<br />
igAw[ mYN Es vwsqy kI-kI pwpV vyly[ auh myry<br />
koloN ikqwbW vI nhIN Cpdw skdw?’’ spSt hY ik<br />
sOdw sμpwdk ilKdw kuJ hor hY pr kihμdw Aqy<br />
Aml iksy hor g`l ’qy krdw hY[ XwnI, ‘‘ijn<br />
min horu muiK horu’’ vwlw gurbwxI dw piv`qr vwk<br />
sOdw sμpwdk ’qy pUrI qrHW FukvW swibq huμdw hY[<br />
sOdw sμpwdk ilKdw hY ik ‘‘kwnPrμs dOrwn hI mYƒ<br />
pqw l`g igAw ik swfy Aμdr vI kuJ swQI Aijhy<br />
hn, ijnHW nwl rl ky clx dw ArQ hovygw, Biv`K<br />
dy swry supinAW ƒ im`tI ivc imlw dyxw[’’ sOdw<br />
sμpwdk ny BwvyN iesdI ivAwiKAw nhIN kIqI pr<br />
ies ilKq dw ArQ iehI hY ik sOdw sμpwdk ƒ<br />
mihsUs ho igAw sI ik ausdy kuJ swQI Aijhy<br />
hn, ijhVy aus dIAW lwlc-BrpUr Aqy gurmiqivroDI<br />
kwrvweIAW dI hW iv`c hW nhIN imlwauxgy,<br />
ijs nwl aus vwsqy pwTkW dw AwrQk, Dwrmk qy<br />
mwnisk SoSx krnw qy p`qrkwrI dy ik`qy ƒ<br />
Dwrmk-isAwsI AwgUAW pRqI DONs jmwaux dy<br />
hiQAwr vjoN vrqx leI AOKw ho jwvygw[ iesleI<br />
ausny ^ud hI, ieh knvYSn isry cVHn qoN pihlW<br />
hI, ienHW swQI ivdvwnW dI Awny-bhwny byiezqI<br />
krky aunHW ƒ Awpxy nwloN v`K krn dI BrpUr<br />
koiSS kIqI Aqy knvYnSn ƒ pUrI qrHW (aus dI<br />
^ud dI ilKq muqwibk - styj au`qy cVH ky)<br />
hweIjY`k vI kr ilAw[ KYr, knvYSn ƒ s&lqw<br />
nwl isry cVHwaux leI ienHW ivdvwnW ny aus smyN<br />
Apmwn dw Gu`t Br ky vI sOdw sμpwdk dw swQ<br />
id`qw pr bwAd iv`c aus nwloN hmySw leI iknwrw<br />
kr ilAw[<br />
sOdw sμpwdk dw ieh dwAvw vI iblkul JUTw hY<br />
ik 2003 dI knvYnSn dw pRbμD ausny Apxy qOr<br />
’qy Aqy Apxy Krcy au`qy kIqw sI[ s`cweI ieh hY<br />
ik knvYnSn leI izAwdwqr mwieAw ivdySW iv`c<br />
rih rhy kuJ pμQ-drdIAW ny ByjI sI (ies q`Q dI<br />
qsdIk hwlW vI ienHW s`jxW qoN kIqI jw skdI<br />
hY) Aqy iesdy pRbμDkI kwrj sR: gurqyj isμG qy<br />
rijμdr isμG ^wlsw ny ^ud pUrI srgrmI Aqy<br />
byAμq muSklW dw swhmxw krky pUry kIqy sn[pr<br />
jykr sOdw sμpwdk Awpxy dwAvy ƒ s`c swibq<br />
krnw cwhuμdw hY qW aus ienHW KricAW bwbq<br />
ivsQwrq vyrvw Aqy sbμiDq dsqwvyz jwrI krny<br />
cwhIdy hn[<br />
sOdw sμpwdk dI ieh purwxI nIqI hY ik auh<br />
s&lqw dw ishrw Awpxy isr bμnH lYNdw hY Aqy<br />
hr nwkwmI leI dUjy ivAkqIAW ƒ doSI<br />
Tihrwauxw SurU kr idμdw hY[ iesy kVI iv`c ausny<br />
dwAvw kIqw hY ik ‘‘myry v`loN ibAwny s`c kwrn,<br />
do swQI eyny AOKy ho gey qy aunHW ny ijvyN shuμ hI<br />
Kw leI ik mƒ hr qrHW nwl bdnwm kr ky hI<br />
rihxw hY qy ‘rozwnw spoksmYn’ SurU krn dw myrw<br />
supnw swkwr nhIN hox dyxw[’’ pr sOdw sμpwdk ny<br />
ieh nhIN d`isAw ik ausny knvYnSn dOrwn<br />
Aijhw ikhVw AswDwrn s`c bol id`qw, ijs qoN<br />
aus dy swQI nrwz ho gey[ nw hI sOdw sμpwdk ny<br />
ieh dìsAw ik ausdy AKOqI s`c bolx nwl ienHW<br />
swQIAW ƒ iks qrHW dw nukswn hoieAw sI, ijs<br />
kwrn ieh aus qoN nrwz ho gey sn[ sOdw sμpwdk<br />
ny ieh vI spSt nhIN kIqw ik mIfIAw dy swDnW<br />
(A^bwr/rswly) qoN rihq huμidAW vI aunHW swQIAW<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 28
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
ny ausƒ ikvyN bdnwm krn dI koiSS kIqI jW<br />
spoksmYn A^bwr cwlU krn dI rwh iv`c kI<br />
rukwvtW KVIAW kIqIAW[<br />
sOdw sμpwdk ny ielzwm lgwieAw hY ik aus dy<br />
aukq swQIAW v`loN ‘‘ieh ikhw igAw ik ieh (mYN)<br />
ruipAw iek`Tw kr ky ivdyS B`j jwvygw qy A^bwr<br />
k`F dI myry iv`c smr`Qw hI koeI nhIN[’’ vYsy sOdw<br />
sμpwdk ny ieh qW spSt nhIN kIqw ik aus dy<br />
swQIAW ny jnq`k qOr ’qy kdoN ieh g`l khI (injI<br />
qOr ’qy, Awpxy swQIAW nwl ivcwr-vtWdrw krn<br />
dw h`k qW hr iksy ƒ hY)[ pr jykr ieh ielzwm<br />
s`cw hY, qW vwkeI sOdw sμpwdk dy swbkw swQIAW<br />
ny bVI glq-ibAwnI kIqI[ aunHW ƒ Swied smJ<br />
nhIN sI ik ijs ivAkqI ƒ dyS-ivdyS dy is`KW<br />
v`loN AQwh mwiek shwieqw Aqy mwn-siqkwr iml<br />
irhw hovy, ijhVw pμjwb dI isAwsq dIAW dovyN<br />
iDrW nwl A`tI-s`tI krky gu`ly lu`tx dy smr`Q hovy,<br />
ijhVw DrmI POjI Pμf, tI.vI. cYnl, gurmiq<br />
lihr, au`cw dr bwby nwnk, eyks ky bwrk Awid<br />
byAμq ‘pRwjYkt’ igxw ky, is`KW qoN kroVW ruipAw<br />
iek`qr kr skx dy kwibl hovy - ausƒ ivdyS<br />
dOVn dI loV nhIN blik auh Aijhy pYsy rwhIN<br />
Awpxw hor ivSwl ibzns sQwipq krky Aqy ies<br />
vpwr ƒ ‘is`KI pRcwr kyNdr’ dw nwm dy ky is`KW qoN<br />
hor v`D mwieAw qy snmwn pRwpq kr skdw hY[<br />
iesy qrHW, A^bwr k`Fx sbμDI sOdw sμpwdk dI<br />
kwiblIAq qy S`k krnw vI BwrI glqI sI ikauNik<br />
SihrW iv`c A^bwr qW hr glI-muh`ly qoN pRkwiSq<br />
huμdy vyKy jWdy hn, ijhVy vpwrI jW ‘augrwhI’ krn<br />
dy ie`Cuk ivAkqIAW v`loN clwey jw rhy huμdy hn[<br />
iesleI A^bwr pRkwiSq krn leI qW bhuqI<br />
kwiblIAq dI loV pRqIq nhIN huμdI, pr A^bwr ƒ<br />
‘pμQk-syvw’ dw nwm dy ky lokW qoN mwieAw augrwhux<br />
leI vwkeI bhuq kwiblIAq cwhIdI hY, jo sOdw<br />
sμpwdk iv`c ku`t-ku`t ky BrI hoeI hY[ KYr, sOdw<br />
sμpwdk ieh JUT ilKx iv`c koeI sμkoc nhIN krdw<br />
ik dUjI iDr ny iek idn vI golIbwrI bμd nw<br />
kIqI, XwnI ausdy ivru`D pRcwr bμd nw kIqw[ pr,<br />
ijvyN ik pihlW ikhw igAw hY, auh ies q`Q dI<br />
koeI imswl nhIN idμdw ik ieh ‘iDr’ ikhVy sμcwr<br />
swDnW dI vrqoN krky, iks qrHW aus ivru`D<br />
golIbwrI kr rhIAW sn[<br />
A`gy sOdw sμpwdk dwAvw krdw hY ik A^bwr ArμB<br />
hox ’qy ausny Awpxy p`qrkwrW ƒ ikhw ik auh<br />
^brW isr& gux-doS dy ADwr ’qy lgwaux, ausdy<br />
ivroDIAW jW hmwieqIAW bwry nw socx[ sOdw<br />
sμpwdk dw ieh dwAvw ikμnw JUTw Aqy hwsohIxw hY,<br />
ies bwbq spoksmYn A^bwr dy iksy vI swbkw<br />
p`qrkwr ijvyN ikRpwl isμG biTμfw, hrlwj isμG<br />
bhwdrpur, gurnwm isμG AkIdw, gurmIq isμG<br />
kwdIAwnI, AmrjIq isμG cμdI Awid nwl sμprk<br />
krky aunHW qoN jwxkwrI pRwpq kIqI jw skdI hY[<br />
A`gy sOdw sμpwdk doS lwauNdw hY ik Acwnk<br />
ivdySW qoN ^brW imlx l`g peIAW ik ijhVIAW<br />
g`lW ausdy swbkw swQI cμfIgVH iv`c kiQq qOr<br />
’qy aus ivru`D krdy sn, auhI g`lW pRo: drSn<br />
isμG ivdyS iv`c myry ivru`D kihx l`g pey sn[<br />
pwTkW swhmxy ies JUTy dwAvy ƒ pyS krn leI<br />
joigμdr isμG ny nw qW ieh izkr kIqw hY ik pRo:<br />
drSn isμG ausdy iKlw& kiQq qOr ’qy ikhVIAW<br />
g`lW krdy sn, nw ieh ik aunHW ny ieh g`lW<br />
ikhVI A^bwr jW gurduAwry dI styj qy khIAW<br />
Aqy nw hI ieh ik ausƒ ies bwbq ‘Acwnk’<br />
AkwSvwxI ikauN hox l`g peI sI[ hW, jykr<br />
ivdyS iv`c jW Bwrq iv`c iksy bu`DIjIvI (ijvyN<br />
fw: gurSrnjIq isμG) nwl mulwkwq dOrwn, sOdw<br />
sμpwdk dIAW nIqIAW dw izkr auTx ’qy pRo:<br />
drSn isμG v`loN aunHW bwbq AwpxI AsihmqI<br />
jqweI jWdI hY qW ies iv`c aunHW ikhVw ‘pwp’<br />
kr id`qw?<br />
sOdw sμpwdk pihlW vI ieh dwAvw krdw irhw hY<br />
ik ausny pRo: drSn isμG ƒ pujwrIvwd ivru`D<br />
lVweI dI kmwn sμBwlx leI ikhw pr pRo: drSn<br />
isμG ny nWh kr id`qI[ pr ies ƒ puìCAw jwey ik<br />
ieh ‘pujwrIvwd ivru`D lVweI’ dw Awpxw dwierw<br />
dw spSt krygw? kI pujwrIvwd isr& q^qW dy<br />
pujwrIAW q`k hI sImq hY, ijnHW ny sOdw sμpwdk<br />
ivru`D Pqvw jwrI kIqw sI, jW iesdI hoNd hr<br />
gurduAwry iv`c kwiem hY? jykr hr gurduAwry<br />
iv`c, qW iPr gurduAwirAW iv`coN pujwrIvwd ƒ<br />
htwaux leI sOdw sμpwdk ny AmlI qOr qy A`j q`k<br />
kI kIqw hY - ies bwbq auh jW ausdy hmwieqI<br />
do tUk l&zW iv`c au`qr dyx dI Kycl krn[ auh<br />
ieh d`sx dI Kycl vI krn ik sOdw sμpwdk ƒ<br />
ieh glqPihmI ikvyN ho geI hY ik pujwrIvwd<br />
ivru`D lVweI (jykr Aijhw koeI Aμdoln vwkeI<br />
iv`c clwieAw jw irhw hovy) dI kmwn ausny<br />
sμBwlI hoeI hY? spSt hY ‘kmwn sμBwlo’ dy l&zW<br />
ip`Cy ‘myry inrdySW muqwibk c`lo’ dw AwdyS Aqy<br />
mwniskqw kwiem kr rhI sI, ijs qoN iknwrw<br />
krky pRo: drSn isμG ny iblkul drusq qy FukvW<br />
inrxw ilAw[ qy ieQoN hI sOdw sμpwdk ny pRo:<br />
drSn isμG nwl auNvyN hI Kwr KwxI SurU kr<br />
id`qI, ijvyN gurU nwnk swihb v`loN bRwhmxvwdI<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 29
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
jnyaU pwx qoN ienkwr krn ’qy bRwhmxvwdIAW ny<br />
aunHW nwl Kwr KwxI SurU kr id`qI sI[<br />
iesleI sOdw sμpwdk ilKdw hY, ‘‘dUijAW ƒ Cykx<br />
vwly pRo: drSn isμG A^Ir Awp vI pujwrIAW h`QoN<br />
Cyky gey[’’ Awpxy SrwrqI suBwA qy JUT ƒ s`c dI<br />
qrHW pyS krn dI nIqI qihq sOdw sμpwdk ieh<br />
izkr nhIN krdw ik pRo: drSn isμG AwpxI<br />
syvwdwrI dOrwn qqkwlI mu`K mμqrI surjIq isμG<br />
brnwlw ƒ drbwr swihb kμplYks ’qy muV qoN POjI<br />
qy nIm-POjI blW dw hmlw krvwaux dy mwmly iv`c<br />
qlb kIqw sI[ jdik pRo: drSn isμG ƒ gurU gRμQ<br />
swihb dw siqkwr qy bic`qr nwtk dw ivroD krn<br />
krky ‘CyikAw’ igAw[ ienHW dohW mwmilAW dI<br />
qulnw iek-swr krn vwly dI jW qW A`K Krwb<br />
hovygI jW iPr nIAq[ ikauNik sOdw sμpwdk dIAW<br />
A`KW qW TIk-Twk hn, iesleI ausdI nIAq ’qy<br />
hI svwlIAw inSwn lg skdw hY[<br />
A`gy sOdw sμpwdk dwAvw krdw hY ik pRo: drSn<br />
isμG ƒ Cyky jwx mgroN iksy vI ‘mh`qvpUrn<br />
ivAkqI’ dw iek vI ibAwn pujwrIAW ivru`D nw<br />
AwieAw[ ieQy sOdw sμpwdk ƒ puìCAw jwvy ik auh<br />
mh`qvpUrn ivAkqI mμndw iks ƒ hY - aunHW<br />
isAwsqdwnW ƒ ijnHW dy h`Q iv`c AwpxI A^bwr<br />
PVw ky auh Agly idn dI A^bwr dy mu`K pμny ’qy<br />
Cwpdw hY, jW iPr aunHW ivAkqIAW ƒ ijhVy isr&<br />
qy isr& gurU gRμQ swihb ƒ Awpxw gurU mμndy qy<br />
pRcwrdy hn[ BwvyN ik AmlI qOr ’qy sOdw sμpwdk<br />
pihly vrg dy lokW ƒ hI mh`qvpUrn mμndw hY pr<br />
jykr Srmo-SrmI ausƒ dUjy vrg dy lokW ƒ<br />
mh`qvpUrn kihxw pY jwey qW ieQoN ausdw dwAvw<br />
^ud hI Kwirj ho jWdw hY ikauNik pRo: drSn isμG<br />
iKlw& Pqvw jwrI hox dy qurμq auprμq dyS-ivdyS<br />
dy bhuq swry jwgruk is`KW Aqy keI gurduAwirAW<br />
dIAW pRbμDk kmytIAW ny byAμq A^bwrW, vYbsweItW,<br />
ryfIE stySnW Awidk ’qy pujwrIAW iKlw& ibAwn<br />
id`qy sn[ pr sOdw sμpwdk bVI bySrmI nwl<br />
dwAvw krdw hY ik ‘‘jy mYN Awp, pwglW vWg, pRo:<br />
drSl isμG dy Cyky jwx ivru`D ibAwn qy ^brW lYx<br />
dI koiSS iv`c idn-rwq iek nw krdw qW iksy<br />
A^bwr iv`c Cpx Xog iek vI ibAwn nhIN sI<br />
Awauxw’’ (???) jdik s`cweI ieh hY ik pRo:<br />
drSn isμG iKl& Pqvy ivru`D roh pRgtwaux leI<br />
vI pμQ-drdIAW qoN ieSiqhwr pRwpq krky Awpxw<br />
au`lU is`Dw kr ilAw[<br />
A`gy sOdw sμpwdk iglw krdw hY ik pRo: drSn<br />
isμG ny iek vwr vI AwpxI iksy qkrIr iv`c<br />
‘spoksmYn’ dI qrIP nhIN sI kIqI[ ieQy pihlw<br />
svwl qW ieh auTdw hY ik spoksmYn (dy sμpwdk)<br />
dw Dμnvwd iks vwsqy kIqw jWdw? ies vwsqy ik<br />
aus ny gurU gRμQ swihb dy siqkwr dI lVweI dy<br />
Aihm pRcwrk iKlw& Pqvw jwrI hox dy GtnwkRm<br />
ƒ vI mwiek lwB dw swDn bxw ilAw sI? jW<br />
ies vwsqy ik pRo: drSn isμG dy 5 dsμbr ƒ<br />
Akwl q^q swihb jwx qoN pihlW hI AwpxI<br />
sμpwdkIAW iv`c keI vwr aunHW dI iq`KI Awlocnw<br />
krky aunHW dw Apmwn krn qy aunHW dIAW nIqIAW<br />
ƒ glq Tihrwaux (blik drbwr swihb kμplYks<br />
iv`c koeI ihμsk Gtnw vwprn ’qy, ausdI<br />
izμmyvwrI vI pRo: drSn isμG ’qy su`tx) dI koiSS<br />
kIqI sI? dUjw, sOdw sμpwdk dI AwpxI ilKq<br />
muqwibk, jd pRo: drSn isμG sbμDI ^brW<br />
pRkwiSq krky auh iksy ’qy Aihswn nhIN kr<br />
irhw sI, qW iPr Dμnvwd kwhdw - AKIr Dμnvwd<br />
qW Aihswn pRqI hI jqwieAw jWdw hY nw? jW qW<br />
sOdw sμpwdk mμny ik ausny pRo: drSn isμG dy<br />
ivvwd nwl sbμiDq ^brW pRkwiSq krky ‘dUjI<br />
iDr’ qy koeI Aihswn kIqw sI jW iPr Awpxy<br />
ies mUrKqwpUrn qrk leI pwTkW qoN muAwPI<br />
mμgy[ qIjw, spoksmYn A^bwr iv`c hI pμjwb Aqy<br />
kyNdr srkwr dy mμqrIAW Aqy hor isAwsqdwnW<br />
dIAW ^brW vI lgBg roz hI l`gIAW huμdIAW<br />
hn[ kI ieh lok AwpxIAW qkrIrW iv`c<br />
‘spoksmYn’ dw izkr krdy hn jW iPr iesdy<br />
sμpwdk dw Dμnvwd krdy hn? jy nhIN, qW mwqr<br />
pRo: drSn isμG qoN hI ieh mμg ikauN? jykr sOdw<br />
sμpwdk k`l ƒ ieh dwAvw kr dyvy ik mYN qW fw:<br />
mnmohn isμG bwry roz ^brW pRkwiSq krdw hW<br />
pr auh myrw Dμnvwd hI nhIN idμdy Aqy nw hI<br />
cμfIgVH Awaux ’qy mYƒ imldy hn, qW ieh kQn<br />
ausdI ilAwkq drsweygw jW mwnisk kμgwlpuxy<br />
ƒ? cOQw, pRo: drSn isμG dy p`K iv`c mwqr sOdw<br />
sμpwdk dI A^bwr iv`c hI nhIN blik dunIAw<br />
Br dI pμjwbI A^bwrW, rswilAW (ieμfIAw<br />
AvyArnY`s iv`c vI) qy vYbsweItW iv`c ^brW<br />
pRkwiSq hoeIAW sn[ kI pRo: drSn isμG ƒ hryk<br />
mIfIAw sμgTn dw Dμnvwd krnw cwhIdw hY qy<br />
AwpxIAW qkrIrW iv`c aunHW dw izkr krnw<br />
cwhIdw hY?<br />
ies qoN A`gy jsjIq isμG tonI Aqy ig: jgqwr<br />
isμG jwck dw nwm lY ky kihμdw hY ik ienHW<br />
s`jxW ny mYƒ ikhw ik pRo: drSn isμG jd vI<br />
cμfIgVH jwxgy, auh spoksmYn dy d&qr iv`c Awp<br />
Aw ky Dμnvwd krngy[ ienHW s`jxW ny ieh g`l<br />
ikauN khI (jykr khI qW), ieh qW auhI jwxn<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 30
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
pr sOdw sμpwdk ƒ ^ud ieh socxw cwhIdw hY ik<br />
iksy ivAkqI dI nIqIAW bwry koeI dUjw ivAkqI<br />
ikvyN grμtI dy skdw hY? pRo: drSn isμG cμfIgVH<br />
iv`c iks nwl mulwkwq krngy Aqy iks nwl nhIN,<br />
ies PYsly dw AiDkwr ^ud aunHW ƒ hY jW iksy hor<br />
kiQq swQI ƒ? k`l jykr luiDAwxw dw koeI<br />
ivAkqI ieh khy ik sOdw sμpwdk dy hmwieqI ny<br />
mYƒ vwAdw kIqw sI ik jd auh (sOdw sμpwdk)<br />
luiDAwxw Awxgy qW myry nwl zrUr mulwkwq krngy;<br />
pr auh qW myry nwl mulwkwq krn Awey hI nhIN -<br />
qW sOdw sμpwdk iesdw kI jvwb dyvygw?<br />
ijQoN q`k, ‘sposkmYn dI ivroDqw’ krn dI g`l hY,<br />
jykr koeI ivAkqI pRo: drSn isμG qoN ieh pu`Cy<br />
ik auh eyks ky bwrk jQybμdI dy mYNbr ikauN nhIN<br />
bxy jW sOdw sμpwdk nwl rl ky ikauN nhIN c`l<br />
rhy, qW pRo: drSn isμG ƒ mjbUrI v`s sOdw<br />
sμpwdk dIAW gurmiq ivroDI nIqIAW (is`KW dw<br />
jzbwqI qy AwrQk SoSx, gurU nwnk swihb dy<br />
ielwvw bwkI gurU swihbwn ƒ gurU nw mμnxw, Kμfybwty<br />
dI pwhul dy sμskwr ƒ bRwhmxvwdI d`sxw,<br />
gurU gRμQ swihb dy pRcilq srUp ƒ nklI d`sxw qy<br />
AijhIAW hor keI ‘KojW’) dw izkr krnw lwzmI<br />
ho jWdw hY qy d`sxw pYNdw hY ik Aijhy ivAkqI<br />
nwl iml ky c`lx nwl Biv`K iv`c aunHW dI AwpxI<br />
swK Krwb hox dy ielwvw iksy vyly vI gurmiq<br />
pRcwr dI muihμm ƒ BwrI Jtkw lg skdw hY[ ies<br />
qrHW, sOdw sμpwdk dIAW nIqIAW bwry Awpxw p`K<br />
spSt krn ƒ (ausdI hr kwrvweI jW ilKq dI<br />
hW iv`c hW nw imlwaux ƒ) ‘spoksmYn’ dw ivroD<br />
krnw ikvyN ikhw jw skdw hY? ies siQqI qoN<br />
bcx dw iek-mwqr rsqw iehI hY pRo: drSn isμG<br />
jI sOdw sμpwdk dI qrHW svwl krn vwly ƒ ieh<br />
kih ky twl dyx ik auh kWvW, icμVIAW dI kW-kW,<br />
cIN-cIN dw jvwb nhIN idμdy[ pr zwihr hY ik pRo:<br />
drSn isμG jW koeI vI hor siBA ivAkqI Aijhw<br />
jvwb dyx dI bjwey Awpxw p`K spSt krnw hI<br />
psμd krygw - Aijhy jvwb qW mhwn sμpwdk jI dy<br />
Kwqy iv`c hI AwauNdy hn[<br />
iPr, jsjIq isμG tonI dy Gr hoeI mIitμg iv`c mYN<br />
^ud vI hwzr sI pr au`Qy Aijhw koeI vwikAw nhIN<br />
vriqAw ijs qrHW dw sOdw sμpwdk ny dwAvw kIqw<br />
hY (ik pRBjIq isμG KVy ho gey qy pRo: drSn isμG<br />
qoN spoksmYn dI kiQq mdd bwry svwl kIqw)[<br />
blik eynw zrUr sI ik jd sR: pRBjIq isμG Dvn<br />
ny sμgqW nwl AwpxI jwx-pCwx krvweI qW aunHW<br />
v`loN Awpxy nwm nwl jwqI-sUck l&z aupXog krn<br />
pRqI, myry nyVy KVy kuJ vIrW ny AwpsI g`lbwq iv`c<br />
ieqrwz jqwieAw sI[ ienHW vIrW dw kihxw sI<br />
ik ijs ivAkqI ƒ jwq-pwq ivvsQw ƒ nw mμnx<br />
dy gurU gRμQ swihb dy muFly aupdyS dI vI jwxkwrI<br />
nw hovy, jW ies ’qy Aml nw krdw hovy, auh<br />
dsm gRμQ dI AslIAq bwry ikvyN pRcwr kr<br />
skdw hY, jdik iesdy vwsqy gurU gRμQ swihb dy<br />
isDWqW dI bhuq cμgI jwxkwrI r`Kxw jrUrI hY[<br />
iPr, sOdw sμpwdk ^ud ilKdw hY sRI Dvn dI pRo:<br />
drSn isμG nwl g`lbwq gurmiq isDWqW bwry<br />
nhIN blik aunHW ƒ sOdw sμpwdk nwl ‘rlwaux’<br />
bwry sI[ zwihr hY ik pRo: drSn isμG ny sOdw<br />
sμpwdk dIAW krqUqW dw izkr krky aus nwl<br />
imlx qoN ienkwr kr id`qw hovygw, ijs ƒ sOdw<br />
sμpwdk ‘‘k`cIAW qy eIrKw nwl BrIAW g`lW’’ kih<br />
ky ienHW bwbq g`l krn qoN twlw v`t irhw hY[<br />
A`gy sOdw sμpwdk iksy AmrIkI s`jx v`loN<br />
spoksmYn iv`c pRkwiSq ^br bwry Dμnvwd krn<br />
’qy pRo: drSn isμG v`loN Dμnvwd nw kIqy jwx dw<br />
aulwhmw idμidAW kihμdw hY ik ‘‘AsIN vI mnu`K hI<br />
hW qy swfw vI idl hY[’’ Bwv, mYN vI aunHW<br />
ienswnW dI qrHW hI hW, ijnHW dw idl AwpxI<br />
is&q (cwplUsI) krvwaux dw krdw hY[ qy pRo:<br />
drSn isμG v`loN Aijhw nw krn ’qy auh inry JUTy<br />
qy q`QhIx sμpwdkI ilKx ’qy auqwrU ho jWdw hY[<br />
auh pRo: drSn isμG v`loN PrIdwbwd smwgm iv`c<br />
Awpxy iKlw& bolx dw doS qW lwauNdw hY pr<br />
Asl g`l, ik pRo: drSn isμG ny sOdw sμpwdk<br />
dIAW nIqIAW pRqI Awpxy ivcwr smwgm qoN bwhr,<br />
kuJ ^ws ivAkqIAW nwl g`lbwq dOrwn pRgtwey<br />
sn - styj ’qy nhIN - ƒ bRYkyt () iv`c ilK idμdw<br />
hY[ A`gy, sOdw sμpwdk ny pRo: drSn isμG v`loN<br />
cμfIgVH PyrI dOrwn aus dy drSn nw krn ’qy ros<br />
pRgtwieAw hY Aqy iesdw ielzwm Awpxy swbkw<br />
swQIAW dy isr mVH id`qw hY pr ies nukqy bwbq<br />
AsIN pihlW hI crcw kr cu`ky hW[<br />
Aμq iv`c sOdw sμpwdk ny ielzwm lgwieAw hY ik<br />
‘‘pRo: drSn isμG dy kuJ is`KW v`loN Sor pw id`qw<br />
igAw ik bwdl koloN ieSiqhwr lYx leI mYN pRo:<br />
drSn isμG qoN dUrI ie^iqAwr kr leI hY[’’ pr<br />
Asl iv`c ieh nukqw spoksmYn dy swbkw<br />
p`qrkwr gurmIq isμG kwdIAwnI v`loN cu`ikAw<br />
igAw sI[ jykr sOdw sμpwdk dIAW is`K-ivroDI<br />
nIqIAW kwrn sR: gurmIq isμG kwdIAwnI ny ^ud<br />
ƒ sOdw sμpwdk dI A^bwr qoN Al`g kr ilAw,<br />
qW ausdw ieh ArQ nhIN ik auh pRo: drSn isμG<br />
dy is`K ho gey[ kI sOdw sμpwdk ieh kihxw<br />
cwhuμdw hY ik ausdI A^bwr ’c kμm krn vwly<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 31
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
p`qrkwr qy A^bwr dy pwTk aus dy is`K hn pr<br />
pRo: drSn isμG dw kIrqn suxn vwly aunHW dy<br />
is`K?<br />
ij`QoN q`k lwlc ADIn A^bwr dIAW nIqIAW<br />
bdlx dI Sμkw hY, iesdy vwsqy sOdw sμpwdk dy<br />
smrQkW dy ibAwn iksy kμm nhIN ikauNik A^bwr<br />
iv`c bwdl prvwr dI cwplUsI vwlIAW ^brW<br />
(ijvyN, biTμfw iv`c AkwlI dl dI rYlI dOrwn 40<br />
iklomItr lμby jwm l`g gey) s`c ƒ swibq kr<br />
idμdy hn[<br />
ieh qW g`l sI 7 mwrc 2010 ƒ sOdw sμpwdk v`loN<br />
‘myrI injI fwierI dy pμny’ kwlm ivc qoly gey<br />
ku&r dI[ pr ijvyN kI sR: kulbIr isμG kOVw ny<br />
AwpxI pusqk ‘is`K vI ingilAw igAw’ iv`c<br />
iliKAw hY : ‘‘jd koeI ivAkqI ifgdw hY, qW<br />
iPr ifgdw hI clw jWdw hY, ifgdw hI clw jWdw<br />
hY...[’’ iesy qrHW sOdw sμpwdk dI nYiqk qy<br />
p`qrkwrI nIqIAW iv`c igrwvt lgwqwr jwrI hY[<br />
iesy kVI iv`c 8 mwrc 2010 dI AwpxI A^bwr dy<br />
mu`K pμny ’qy ausny iek ^br pRkwiSq kr id`qI ik<br />
‘‘pRo: drSn isμG nwl pujwrIAW dw AμdrKwqy<br />
smJOqw ho igAw?’’ BwvyN ies isrlyK dy Aμq iv`c<br />
svwlIAw inSwn dw aupXog kIqw igAw hY, pr<br />
ArμBqw iv`c ‘kI’ nhIN iliKAw igAw[ XwnI pwTkW<br />
swhmxy iek qrHW dw inrxw hI dy id`qw igAw hY<br />
ik pRo: drSn isμG dw pujwrIAW nwl smJOqw ho<br />
igAw hY[<br />
^br (jW guμmrwhkuμn ilKq) iv`c ieh aukq dwAvw<br />
krn dy bwvjUd ies bwbq koeI jwxkwrI pyS nhIN<br />
kIqI geI ik pujwrIAW ny iks lwB vwsqy pRo:<br />
drSn isμG nwl smJOqw krnw mnzUr kIqw hY[<br />
iesy ilKq iv`c pRo: drSn isμG v`loN SRomxI kmytI<br />
coxW iv`c iksy vI iDr dw swQ nw dyx Aqy ivdyS<br />
cly jwx dI g`l khI geI hY[ SRomxI kmytI coxW<br />
vyly kI huμdw hY Aqy kI nhIN, ieh qW Biv`K iv`c<br />
hI pqw l`gygw pr hwlW q`k pRo: drSn isμG ny<br />
ies iksm dw koeI vwAdw jW dwAvw nhIN kIqw[<br />
Aijhy iv`c sOdw sμpwdk ƒ ieh AkwSvwxI ikQoN<br />
ho geI, ieh smJ pwauxw muSkl hY[<br />
ijQoN q`k ivdyS jwx dI g`l hY, sOdw sμpwdk qy<br />
ausdy hmwieqI vI cμgI qrHW jwxdy hn ik pRo:<br />
drSn isμG Bwrq dy nhIN blik kYnyfw dy nwgirk<br />
hn qy auQoN Bwrq dw vIzw pRwpq krky hr swl<br />
ieQy AwauNdy hn qy mwrc mhIny iv`c vwps cly<br />
jWdy hn[ ies swl vI aunHW ny Bwrq Awaux qoN<br />
pihlW hI AwpxI vwpsI dI itkt 17 sqμbr<br />
2009 ƒ (Awpxy iKlw& Pqvw jwrI hox qoN bhuq<br />
pihlW) hI bu`k krvw leI sI qy iesy itkt rwhIN<br />
auh 15 mwrc ƒ Bwrq qoN vwps cly gey[<br />
iesleI aunHW dy ivdyS vwps jwx dI kwrvweI ƒ<br />
pujwrIAW nwl smJOqy dI imswl vjoN pyS krnw<br />
bhuq hI bySrmI BirAw qy byhUdw JUT hY[<br />
iesy ilKq iv`c iek hor hwsohIxI g`l ilKI geI<br />
hY ik ‘‘pujwrIAW ny Srq r`KI sI ik pRo: drSn<br />
isμG, sR: gurbKS isμG kwlw A&gwnw qwy rozwnw<br />
spoksmYn dy mu`K sμpwdk qoN dUrI r`Kx qy aunHW<br />
nwl myl-jol nw r`Kx[’’ pr gOrqlb hY ik dUrI<br />
r`Kx leI qW qd ikhw jWdw, jd aunHW dI aukq<br />
ivAkqIAW nwl koeI nyVqw huμdI[ pRo: drSn isμG<br />
qW AwpxI pRcwr muihμm iek`ly qOr ’qy hI clwauNdy<br />
rhy hn Aqy ^wskr sOdw sμpwdk qoN qW aunHW ny<br />
hmySw hI dUrI bxw ky r`KI hY, ijs q`Q ƒ sOdw<br />
sμpwdk ^ud mμndw hY[ spSt hY ik pujwrIAW v`loN<br />
AijhI Srq r`Kx dI g`l iblkul mnGVq qy<br />
AKOqI sμpwdk ƒ aucyrw bxw ky pyS krn dI<br />
Srwrq hY[<br />
hor keI gpOVW dI qrHW aukq ilKq iv`c ieh vI<br />
ikhw igAw hY ik ‘‘pujwrI ies g`loN vI KuS hn<br />
ik pRo: drSn isμG ny Awpxy ros ƒ pujwrIvwd<br />
ivru`D lVweI kihx qoN kμnI kqrweI hy, ‘ipRQm<br />
BgOqI ismr ky’ dI hmwieq kIqI hY qy AwpxI<br />
‘jQydwrI’ dOrwn Akwl q^q ’qy szwvW dyx ƒ<br />
glq nhIN mμinAw[’’ sOdw sμpwdk dI ieh purwxI<br />
Awdq hY ik auh ijs ivAkqI ƒ Awpxw swQI<br />
bxwaux dI pySkS krdw hY, AwpxI mrzI dy<br />
l&z aus dy mUμh/ilKq ’coN kFvwauxw cwhuμdw hY qy<br />
ijhVw ivAkqI auh l&z vrqx qoN ienkwr<br />
krdw hY, ausƒ auh pujwrIAW dw swQI jW<br />
gurmiq-ivroDI krwr dy idμdw hY[ pRo: drSn isμG<br />
dy mwmly iv`c vI iehI nIqI ApxwauNidAW ies<br />
q`Q ƒ lukox dI koiSS kIqI jw rhI hY ik jd<br />
aunHW (pRo:) ny q^qW dy pujwrIAW v`loN bμd kmry<br />
iv`c pyS hox dI Srq ƒ nw-mnzUr krky ^ud ƒ<br />
‘iCkvw’ ilAw, qW ieh pujwrIvwd ivru`D lVweI<br />
nhIN qW hor kI hY[<br />
ieh mμnxw peygw ik pRo: drSn ny ‘ipRQm BgOqI<br />
ismr ky’ vwlI quk iv`c BgOqI dy ArQ durgw dI<br />
bjwey suKmnI swihb ivclI qu`k dy ADwr ’qy<br />
‘‘Bgμvq (r`b) dI BgqI krn vwlw’’ kIqw hY,<br />
joik srwsr glq hY[ pihlI g`l, ieh pμkqIAW<br />
bic`qr nwtk dI rcnw ‘‘BgOqI kI vwr’’ dy<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 32
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
ArμBly Bwg dIAW hn[ ikauNik ‘vwr’ iv`c durgw<br />
dI ausqiq kIqI geI hY Aqy bwr-bwr durgw leI<br />
‘BgOqI’ l&z aupXog kIqw igAw hY, iesleI<br />
spSt hY ik isrlyK (vwr sRI BgOqI jI kI) iv`c<br />
vI BgOqI dyvI dw hI izkr kIqw igAw hY Aqy<br />
AglI pμkqI (ipRQm BgOqI ismr kY) iv`c vI[<br />
Aijhw kihxw do qy do pμj kihx qu`l hY ik<br />
isrlyK Aqy bwkI vwr iv`c qW BgOqI dy ArQ<br />
durgw hn pr ‘ipRQm BgOqI’ vwlI pμkqI iv`c<br />
iesdy ArQ r`b dI BgqI krn vwlw BgOqI hY[<br />
jykr QoVI dyr leI Aijhw mμn vI ilAw jwey ik<br />
ies qu`k iv`c vwkeI durgw dyvI dw izkr nhIN,<br />
qW vI ieh socxw peygw ik kI r`b dI BgqI krn<br />
vwly iksy ienswn dI swfy leI eynI izAwdw<br />
mh`qqw hY ik AsIN gurU nwnk Aqy hor gurU<br />
swihbwn qoN vI pihlW ausƒ ismrIey?<br />
pRo: drSn isμG dy ies stYNf iv`c ijμnIAW vI<br />
KwmIAW hox, iDAwn dyx Xog q`Q hY ik aunHW dw<br />
ieh stYNf bic`qr nwtk gRμQ dI ivroDqw dI<br />
muihμm iv`c Swml hox smyN qoN hI irhw hY - Awpxy<br />
iKlw& Pqvw jwrI ho jwx auprμq nhIN[ iesleI<br />
ieh kihxw v`fI m`kwrI qy Srwrq hY ik aunHW ny<br />
ieh stYNf pujwrIAW nwl smJOqw krn leI<br />
A^iqAwr kIqw hY[ ijQoN q`k aunHW dy kwrj-kwl<br />
dOrwn Akwl q^q qoN prμprwgq szwvW dyx dI<br />
g`l hY, surjIq isμG brnwlw vrgy pμQ-DRohI qoN<br />
spStIkrn mμgx Aqy ausƒ doSI AYlwnx iv`c kuJ<br />
glq pRqIq nhIN huμdw[ g`l isr& eynI hY ik pRo:<br />
drSn isμG ƒ bdnwm krn Aqy ^ud ƒ mhwn<br />
drswaux leI sOdw sμpwdk ny Awpxy iksy p`qrkwr<br />
dy nwm qoN ieh q`Q-hIx ^br pRkwiSq kIqI sI,<br />
ijs iv`c iksy vI dwAvy leI iksy ivAkqI dw<br />
hvwlw nhIN id`qw igAw[<br />
Biv`KbwxI krn vwlI AijhI ^br dI<br />
ivSvsnIkqw dw Aμdwzw ies q`Q qoN vI lgwieAw<br />
jw skdw hY ik jd fw: mnmohn isμG pihlI vwr<br />
pRDwn mμqrI bxy sn qW iesy bhuqy isAwxy bxdy<br />
sμpwdk ny Awpxy rswly dy mu`K pμny ’qy ieh g`l<br />
ilK mwrI sI ik fw: isμG dI srkwr isr& ds ku<br />
mhIny hI c`l skygI[ jdik hr koeI jwxdw hY ik<br />
fw: mnmohn isμG ny isr& Awpxy kwrjkwl dy 5<br />
swl pUry kIqy, blik AglIAW coxW iv`c kWgrs ƒ<br />
hor vDyry mjbUqI nwl sμsd iv`c ilAw ky dubwrw<br />
srkwr sQwipq kr leI[ spSt hY ik pRo: drSn<br />
isμG dy bwry vI sOdw sμpwdk dI Biv`KbwxI eynI hI<br />
JUTI qy q`QhIx hY[<br />
pRo: drSn isμG ƒ hor bAwc-p`KI (defensive)<br />
krn Aqy aunHW dw swQ dy rhy lokW ivckwr aunHW<br />
pRqI Sμky KVy krn leI sOdw sμpwdk ny 10 mwrc<br />
dI AwpxI A^bwr iv`c pRo: ieμdr isμG G`gw dy<br />
nwm qoN ieh ibAwn lgvw id`qw ik pRo: drSn<br />
isμG cOpeI, jwpu, sveIey Aqy BgOqI dy mu`dy qy<br />
sμgqW ƒ guμmrwh kr rhy hn[ pr ijvyN ik<br />
au_pr izkr kIqw igAw hY, ienHW mu`idAW ’qy pRo:<br />
drSn isμG dw stYNf (rihq mirAwdw dy dwier<br />
ADIn rihxw) BwvyN SlwGwXog nw hovy, pr<br />
iblkul ADwrhIn nhIN hY[ aunHW ny hmySw iehI<br />
ikhw hY ik aukq rcnwvW ‘pμQ pRvwnq’ hn (gurU<br />
ikRq hox jW nw hox bwry koeI ivcwr pyS nhIN<br />
kIqw)[ iPr, injI qOr ’qy iksy rcnw dw pwT<br />
krnw jW nw krnw hor g`l hY pr rihq mirAwdw<br />
rwhIN is`K sμskwrW dw ih`sw bx cukIAW rcnwvW<br />
pRqI rihq mirAwdw iv`c qbdIlI qoN pihlW hI<br />
swrw zor ies pwsy lw dyx nwl tkswlIAW qy<br />
bRwhmxvwdI mwniskqw vwly hornW smUhW ƒ hI<br />
lwB hovygw[ ieh vI iDAwl dyxw cwhIdw hY ik<br />
pRo: drSn isμG qRIAw-cir`qrW dy iKlw& qW pRcwr<br />
kr hI rhy hn Aqy cOpeI vI qRIAw-cir`qrW dw<br />
hI ih`sw hY[ iesleI ijhVw ivAkqI AigAwn qoN<br />
mukq ho ky ieh smJ jweygw ik ieh ASlIl<br />
khwxIAW gurU goibμd isμG jI dIAW ilKIAW nhIN,<br />
auh ieh vI smJ skdw jweygw ik ienHW khwxIAW<br />
dw ih`sw hox Aqy isDWqk qOr ’qy gurmiq-ivroDI<br />
hox kwrn cOpeI vI gurU ikRq nhIN hY[ ijhVw<br />
ivAkqI cOpeI ijhI pRcilq rcnw dw iqAwg kr<br />
skdw hY, auh hor vDyry mwnisk ivkws hox ’qy<br />
jwpu swihb qy sveIey dw ip`Cw vI C`f skdw hY[<br />
mOjUdw smyN iv`c isr& gurU gRμQ swihb ƒ gurU<br />
mμnx vwly izAwdwqr is`KW dw mwnisk ivkws vI<br />
ienHW hI pVwvW iv`c hoieAw hY[<br />
pRo: ieμdr isμG G`gw vI ies siQqI ƒ cμgI qrHW<br />
smJdy hn Aqy aunHW ipCokV iv`c kdy pRo: drSn<br />
isμG iKlw& koeI nrwzgI zwihr nhIN kIqI blik<br />
kYnyfw iv`c ^ud bwry tkswlIAW v`loN clweI geI<br />
JUTy pRwpygμfw dI lihr dy twkry dOrwn pRo: drSn<br />
isμG nwl slwh-mSvrw zrUr kIqw sI[ mOjUdw<br />
smyN iv`c vI aunHW ƒ vwkeI pRo: drSn isμG dI<br />
muihμm dIAW nIqIgq sImwvW nwl koeI ieqrwz<br />
nhIN ho skdw pr auh AijhI siQqI iv`c vI<br />
nhIN ik sOdw sμpwdk ƒ Awpxy nW dI durvrqoN<br />
krn qoN rok skx ikauNik pujwrIAW v`loN aunHW<br />
iKlw& Pqvw jwrI krn qoN bwAd sOdw sμpwdk hI<br />
aunHW dy ivcwr pRgt krn leI iek-mwqr swDn<br />
(A^bwr) pyS krdw hY[ qy ies mjbUrI ADIn<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 33
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
auh aukq ibAwn ƒ AwpxI mrzI nwl jwrI kIqw<br />
igAw ibAwn hI kihμdy rihx[ pRo: G`gw ieh vI<br />
jwxdy hn ik aunHW ƒ pRo: drSn isμG ƒ ieh<br />
svwl pu`Cx dw koeI nYiqk AiDkwr nhIN ikauNik<br />
aunHW ^ud gurduAwirAW iv`c Awpxy lYkcrW dOrwn jW<br />
AwpxI pusqkW iv`c Aijhy ivcwr pyS nhIN kIqy[<br />
KYr, ies ‘^br’ rwhIN sOdw sμpwdk m`kwrI iesy<br />
nukqy qoN smJI jw skdI hY ik ilKq dy ArμB<br />
iv`c qW auh izkr krdw hY ik ‘‘pRo: drSn isμG<br />
dy Acwnk bdly rveIey ny ijQy is`K icμqkW ƒ<br />
BμblBUsy iv`c pw id`qw hY...’’ auQy Agly hI vwk<br />
iv`c izkr hY ik ‘‘pRo: drSn isμG ny BgOqI,<br />
cOpeI, jwpu swihb Aqy sveIhy Awid dy mu`dy ’qy<br />
Awpxw purwxw stYNf brkrwr rìKAw hoieAw<br />
hY...’’[ Bwv, dovyN pμkqIAW Awpw-ivroDI jwxkwrI<br />
pyS kr rhIAW hn - pihlI pμkqI iv`c aukq<br />
mu`idAW bwry pRo: drSn isμG dw stYNf bdl jwx<br />
(kiQq qOr ’qy pujwrIAW nwl smJOqy kwrn) dw<br />
izkr hY qW dUjI pμkqI iv`c ies ƒ aunHW dI<br />
purwxI nIqI d`isAw igAw hY[ spSt hY ik swrI<br />
‘^br’ ADwrhIx qy JUTw pRwpygμfw mwqr hY[<br />
JUTy sμpwdk ny pRo: drSn isμG iKlw& pRwpygμfw dI<br />
muihμm jwrI r`KidAW 15 mwrc dI AwpxI A^bwr<br />
iv`c ^br pRkwiSq kIqI ik ‘‘jdoN ivdvwn<br />
ivcoilAW ny pRo: drSn isμG ƒ spoksmYn (sOdw<br />
sμpwdk) nwl j`PI pwaux leI iqAwr kr ilAw<br />
pr rwqo rwq iek tYlIPon sunyhy ny aunHW ƒ<br />
ivcoilAW dy Xqn Tukrw dyx leI iqAwr kr<br />
idqw’’[ ies AKoqI irport iv`c ig: jgqw isμG<br />
jwck, aupkwr isμG, qrsym isμG qy jsjIq isμG<br />
tonI dy nW vrqky sOdw sμpwdk ny pRBwv id`qw hY<br />
ik ienHW ivAkqIAW dI ivcolgI sdkw pRo: drSn<br />
isμG ausdy Gr kIrqn krn leI pihlW iqAwr ho<br />
gey pr ‘‘rwqo rwq iksy gupq QW qoN Awey sunyhy ƒ<br />
mμn ky’’ (XwnI sOdw sμpwdk muqwibk, pujwrIAW dy<br />
inrdyS ’qy) AwpxI ^rwb ishq dw bhwnw bxw ky,<br />
ausdy Gr kIrqn krn qoN mukr gey[ pr sOdw<br />
sμpwdk ƒ pu`iCAw jwvy ik jd pRo: drSn isμG<br />
bhuq hI mwVw, gYr-isDWqk qy pujwrIvwd dw<br />
smrQn krn vwlw ivAkqI (sOdw sμpwdk dIAW<br />
il^qW muqwibk) hY, qW iPr qUμ Awpxy Gr ausdw<br />
kIrqn krvwaux dI iejwzq dyx dI ‘imhrbwnI’<br />
ikauN kIqI? jykr pRo: drSn isμG ny sOdw sμpwdk<br />
dI iksy mhwn il^q qoN nrwz ho ky ‘sμpwdk ivru`D<br />
bolxw SurU kr id`qw sI’, qW kI aunHW dw ieh gu`sw<br />
isr& ausdy Gr kIrqn krn nwl hI SWq ho<br />
skdw sI? aunHW dw gu`sw qW sOdw sμpwdk v`loN JUTw<br />
pRwpygμfw rokx Aqy ipClIAW krqUqW leI muAwPI<br />
mμgx nwl hI Tμfw ho skdw sI[ nhIN, s`cweI ieh<br />
hY ik kIrqn krvwaux dw AwiefIAw qy pySkS<br />
isr& ienHW ivcoilAW dI hI sI - sOdw sμpwdk ny<br />
kdy vI pRo: drSn ƒ ilKqI jW Pon rwhIN Awpxy<br />
Gr kIrqn krn dw koeI s`dw hI nhIN id`qw Aqy<br />
ivcoilAW v`loN Aijhw krn dI bynqI krn ’qy vI<br />
ies qoN sw& ienkwr kr id`qw[ ikauNik sOdw<br />
sμpwdk cwhuμdw sI ik pRo: drSn isμG AwpxI<br />
mrzI nwl jW ivcoilAW dy dbwA kwrn hI ausdy<br />
Gr kIrqn krn Aw jwey qy pwTkW PYl jwey ik<br />
spoksmYn iv`c do-cwr idn Awpxy iKlw& ^brW<br />
lgidAW hI pRo: drSn isμG fr ky sOdw sμpwdk<br />
dy Gr cly gey (Aqy izAwdw mhwn hox nwqy sOdw<br />
sμpwdk aunHW ƒ imlx nhIN igAw)[ sB qoN v`fI<br />
g`l, sOdw sμpwdk ny ^ud ieh iekbwl kIqw hY ik<br />
aus ƒ qW pRo: drSn isμG dw kIrqn krvwaux<br />
iv`c koeI idlcspI hI nhIN sI, auh qW isr&<br />
ivcoilAW Aqy pRo: drSn isμG ’qy Aihswn krn<br />
leI iqAwr hoieAw sI[<br />
Awpxy GmμfI suBwA kwrn q^qW dy pujwrIAW dI<br />
ies mμg ik pRo: drSn isμG bμd kmry iv`c swfy<br />
swhmxy pyS hox, dI qrHW sOdw sμpwdk vI kihμdw<br />
Aqy cwhuμdw hY ik pRo: drSn isμG myry Gr, myry<br />
swhmxy pyS hox[ ieh vI iDAwn dyx Xog hY ik<br />
ies GtnwkRm sbμDI ‘^br’ iv`c ausny pRo: drSn<br />
isμG dw nwm vrq ky hor vI bhuq swrIAW<br />
mnGVq g`lW (ijvyN ik AwpxI Aqy AwpxI<br />
A^bwr dI ausqiq jW jzbwqI pμQk msilAW<br />
sbμDI ^ud ƒ lwB phuμcwaux vwly ibAwn) ilK<br />
dyxIAW sn[ jykr ies siQqI ƒ mihsUs kridAW<br />
pRo: drSn isμG ny sOdw sμpwdk dy Gr jwx qoN<br />
ienkwr kr id`qw, qW iesƒ aunHW dI sUJbUJ hI<br />
ikhw jw skdw hY[<br />
sOdw sμpwdk Ais`Dy Fμg nwl kihμdw hY ik jsjIq<br />
isμG tonI v`loN ‘smJOqw’ krvwey jwx dI pySkS dy<br />
bwvjUd pRo: drSn isμG ny pujwrIAW dy inrdyS<br />
kwrn AwpxI AmrIkw Xwqrw A`gy nhIN kIqI[ pr<br />
ijvyN ik pihlW vI dìsAw igAw hY, pRo: drSn<br />
isμG ny AwpxI vwpsI dI itkt 17 sqμbr 2009<br />
ƒ hI bu`k krvw leI sI Aqy aunHW dw vwpsI dw<br />
pRogrwm bhuq pihlW hI inSicq sI[ ieh TIk hY<br />
ik auh AwpxI itkt r`d krvw ky dubwrw nvIN<br />
itkt vI bxvw skdy sn pr ausdw lwB kI hoxw<br />
sI? sOdw sμpwdk nwl smJOqy dw ieko-iek Srq<br />
hY ausdI eIn mμn ky ausdy swhmxy pyS hoxw Aqy<br />
AwpxI pRcwr muihμm ƒ ausdI mrzI muqwibk bdl<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 34
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
dyxw[ ikauNik Aijhw krnw nYiqk Aqy isDWqk<br />
qOr ’qy iblkul glq hovygw, iesleI pRo: drSn<br />
isμG v`loN im`Qy pRogrwm muqwibk Xwqrw krn nwl<br />
koeI ‘pwp’ nhIN ho igAw[<br />
ies ilKq iv`c sOdw sμpwdk doS lwauNdw hY ik pRo:<br />
drSn isμG ny (pRo: G`gw dy ibAwn dy pRqIkrm<br />
iv`c) iC`Qy pey bμdy vwlI BwSw vwlw ibAwn jwrI<br />
kr id`qw[ jdik hr inrp`K ivAkqI ies ibAwn<br />
ivclI npI-qulI SbdwvlI Aqy sOdw sμpwdk dIAW<br />
kVvwht BrpUr ilKqW dI qulnw krky ^ud<br />
mihsUs kr skdw hY ik ienHW iv`coN iC`Qw ipAw<br />
ivAkqI ikhVw hY qy ‘hlkI SbdwvlI’ iksny<br />
vrqI hY[<br />
A`gy, sOdw sμpwdk iPr iek vwrI Awpxy ‘dwnI’<br />
hox dw JUTw FμForw ip`tdw hY qy pYsy dugxy vwps<br />
krn dw dwAvw kridAW-kridAW AwpxI eIrKwlU<br />
privrqI zwihr kridAW ilKdw hY ik ‘‘pRo:<br />
swihb hr roz hzwrW rupey kIrqn bdly mμgdy<br />
hn qy jwxkwrW Anuswr, kIrqn vyc ky ijμnI dOlq<br />
aunHW ny bxweI hY, Swied hI iksy hor ny bxweI<br />
hovy pr iek ruipAw vI aunHW ny kdy kOmI kwrjW<br />
leI nhIN id`qw hoxw[’’ hux ieQy sB qoN v`fw JUT<br />
qW ieh hY ik pRo+ drSn isμG Awpxy kIrqn bdly<br />
hzwrW rupey mμgdw hY[ ikauNik ^ud myry sμprk<br />
iv`c Aijhy keI ivAkqI hn, ijnHW ny mYƒ d`isAw<br />
hY ik aunHW ny pRo: drSn isμG ƒ koeI vI Bytw id`qy<br />
ibnW aunHW qoN kIrqn krvwieAw sI[ kuJ hor<br />
s`jxW ny dìsAw hY ik aunHW ny AwpxI smr`Qw<br />
muqwibk pRo: drSn isμG ƒ, hornW rwgIAW mukwbly<br />
bhuq G`t pYsy id`qy sn, pr pRo: drSn isμG ny<br />
ibnW iksy iSkn dy, blik pYsy igxy ibnW hI<br />
svIkwr kr ley sn[ ieh vI iDAwn dyx vwlI<br />
g`l hY ik jykr iksy ivAkqI dI Avwz qy sur<br />
cμgw hovy Aqy kIrqn krnw ausdw ik`qy iv`c<br />
qbdIl ho jwvy, qW iPr aus v`loN AwpxI ies<br />
muhwrq dI pySkwrI bdly Xog mwieAw lYx iv`c<br />
gurmiq dy ikhVy isDWq dI aulμGxw huμdI hY? jykr<br />
pySyvr rwgIAW v`loN kIrqn bdly Bytw lYxw ‘pwp’<br />
hY qW iPr kI is`K pμQ dy swry rwgIAW ƒ inSkwm<br />
kIrqn krnw cwhIdw hY jW AijhI Aws isrP<br />
drSn isμG rwgI qoN kIqI jwxI cwhIdI hY? kI<br />
muPq kIrqn krn vwly swry rwgIAW ƒ aunHW dy<br />
prvwrk KricAW dI qn^wh sOdw sμpwdk qy ausdI<br />
pqnI dyxgy? iPr, kIrqn rwhIN mwieAw kwmauxw<br />
jykr glq hY qW ^brW vyc ky (ieSiqhwr dyx<br />
vwilAW dIAW is&qW dIAW ^brW lgw ky qy aunHW dy<br />
iKlw& AwauNdIAW ^brW ƒ dbw ky) mwieAw<br />
kmwauxw ikμnw ku jwiez hY?<br />
jykr pRo: drSn isμG ny kIrqn krky iksy vI<br />
hor rwgI nwloN kiQq qOr ’qy izAwdw dOlq bxweI<br />
hY, qW ies nwl sOdw sμpwdk dy iF`f iv`c pIV<br />
ikauN ho rhI hY? kI izAwdw pYsw kmwauxw gurmiq<br />
dy iksy isDWq dI aulμGxw hY? iPr, pRo: drSn<br />
isμG ƒ qwAxw mwrn qoN pihlW sOdw sμpwdk ƒ<br />
AwpxI pIVHI hyTW sotw Pyrlw cwhIdw hY ik pμQk-<br />
A^bwr dw SoSw C`f ky A`j q`k sB qoN v`D dOlq<br />
iek`TI krn vwlw S^s auh ^ud hY[ pr dUijAW<br />
dIAW kmIAW l`Bx qoN pihlW auh Awpxy bwry qW<br />
d`sy ik pμQk kwrj vwsqy mYN AwpxI AwmdnI<br />
iv`coN (sμgqW v`loN Byt kIqy gey pYsy iv`coN nhIN)<br />
iksy ƒ ikμnw ku dwn (Asl dwn, AwpxI hI<br />
jwiedwd dw kμtrol AwpxI hI mlkIAq vwly<br />
tRst krn dw FoNg nhIN) id`qw hY[ kI pRo: drSn<br />
isμG ƒ Awpxy pYsy rwhIN kIqy gey smwj BlweI dy<br />
kwrjW leI pihlW sOdw sμpwdk koloN koeI<br />
srtIiPkyt jwrI krvwauxw peygw?<br />
sOdw sμpwdk Bolw ijhw bx ky kihμdw hY ik<br />
spoksmYn iv`c qW kyvl isDWqk p`Dr dy kuJ<br />
swl hI ivdvwnW ny auTwey sn[ pr ^ud jd<br />
iesƒ koeI ivAkqI isDWqk svwl pu`Cdw hY qW<br />
ieh swP kihμdw hY ik mYN kwvW-icVIAW dy jvwb<br />
nhIN idμdw !! kI iesy qrz qy, hux pRo: drSn<br />
isμG ƒ ieh g`l kihx dw h`k nhIN? vYsy<br />
isDWqk svwlW dw jvwb auh Awpxy ibAwn iv`c<br />
dy cu`ky hn[<br />
sOdw sμpwdk dI bySrmI qy lwlc ies ‘suJwA’ qoN<br />
vI pRgt huμdw hY ik pRo: drSn isμG AwpxI<br />
jwiedwd dw dsvμD hI sOdw sμpwdk ƒ AμgryzI<br />
A^bwr, tI.vI. cYnl jW ‘au`cw dr bwby nwnk dw’<br />
vrgy SoiSAW (AKOqI pμQk kwrjW) leI dy dyx<br />
nwl swrI sm`isAw ^qm ho jweygI[ XwnI, jykr<br />
pRo: drSn isμG, sOdw sμpwdk dI mwiek qOr ’qy<br />
syvw kr dyx, iPr qW auh cμgy qy isDWqk p`KoN<br />
pUrn is`K hn pr ikauNik auh Aijhw nhIN kr<br />
rhy, iesleI sOdw sμpwdk dUjy ivAkqIAW dy nwvW<br />
dw durpXog krky pRo: drSn isMG ƒ iek mwVy,<br />
lwlcI qy isDWqhIx is`K vjoN pRcwr irhw hY[<br />
JUTI ilKq ilK ky pRo: drSn isμG ƒ nIvW<br />
idKwaux dI hoV iv`c sOdw sμpwdk ieQoN q`k ifg<br />
jWdw hY ik swbkw mu`K syvwdwr dy aukq ibAwn ƒ<br />
qoV-mroV ky pyS kridAW kihμdw hY ik ‘‘ivdySW<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 35
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
ivcoN fwlrW dy Fyr mμg-mμg ky vI jy auh ‘QYNk XU’<br />
kihxw nhIN is`Ky qW r`b vI Swied aunHW ƒ<br />
iSStwcwr dw sbk nhIN dy skygw[ aunHW dy krIbI<br />
swQIAW ny vI hYrwnI pRgt kIqI hY ik ‘Dnvwd’<br />
krn qoN ienkwr krn ƒ vI auh Awpxw ‘gux’ ds<br />
rhy hn[’’ ieQy iDAwn dyx Xog pihlI g`l ieh<br />
hY ik pRo: drSn isμG ny sOdw sμpwdk dI qrHW<br />
is`KW dw kdy jzbwqI qy AwrQk SoSx nhIN kIqw[<br />
jykr auh ivdySW iv`c iksy QW kIrqn krdy hn,<br />
qW zwihrI qOr ’qy aunHW ƒ Bytw vI fwlr jW pONf<br />
Awidk mudrwvW iv`c imlygI[ pr sOdw sμpwdk ƒ<br />
ieh AkwSvwxI ikvyN ho geI ik pRo: drSn isμG<br />
Bytw dyx vwly dw Dμnvwd nhIN krdy[ Dμnvwd nw<br />
krnw qW sOdw sμpwdk dI nIqI hY, ijsdw iksy vI<br />
QW Aqy iksy vI mOky id`qw igAw lYkcr is`KW ƒ<br />
iesy g`l leI Bμfdw rihμdw hY ik auh ausƒ AKOqI<br />
pμQk kwrjW vwsqy mwieAw nhIN idμdy[ iPr, pRo:<br />
drSn isμG ny Dμnvwd krn qoN ienkwr nhIN kIqw<br />
blik ieh ikhw hY ik mYN (AwpxIAW syvwvW jW<br />
pRcwr muihμm leI) Dμnvwd nhIN mμgdw (jo koeI<br />
mwVI nhIN blik SlwGwXog g`l hY)[<br />
pr pwTkW ƒ guμmrwh krn leI sOdw sμpwdk iksy<br />
vI h`d q`k Q`ly ifg jwx iv`c Srm mihsUs nhIN<br />
krdw[ ausdI iesy igrwvt dI iek hor imswl 17<br />
mwrc ƒ ilKy gey ausdy sμpwdkI qoN vI pRq`K ho<br />
jWdI hY, ijs iv`c ausny ivvwidq fyrydwr rxjIq<br />
isμG FFrIAW vwly ƒ pRo: drSn isμG nwloN vDIAw<br />
pRcwrk swibq krn dI koiSS kIqI hY[ ies<br />
ilKq iv`c sOdw sμpwdk ny FFrIAW vwly leI<br />
‘sμq’ ivSySx dw aupXog kIqw hY, jdik Awpxy<br />
rswly qy A^bwr iv`c ieh keI lyKkW dy Aijhy<br />
lyK Cwp cu`kw hY, ijnHW muqwibk gurmiq iv`c ‘sμq’<br />
l&z gurU dy qu`l mμinAw igAw hY Aqy iesƒ iksy<br />
vI ivAkqI dy nwm nwl nhIN joiVAw jwxw cwhIdw[<br />
dUjw, iesy rxjIq isμG FFrIAW vwly iKlw& sOdw<br />
sμpwdk AijhIAW ^brW lgwauNdw irhw hY ik<br />
FFrIAW vwlw vwjw vjwauNdw rih igAw, pr ausdy<br />
cyly pYsy ’k`Ty kr ky lY gey[ qIjw, hr koeI<br />
jwxdw hY ik fyrydwr swD, smwj BlweI dy kuJ<br />
kwrj krdy zrUr hn, pr ienHW kwrjW dw mksd<br />
Sohrq K`t ky, DnwF lokW qoN ies syvw vwsqy hor<br />
Dn pRwpq krnw huμdw hY, jo Asl iv`c ienHW dIAW<br />
AwpxIAW jybW iv`c clw jWdw hY[ Aijhy iv`c, pRo:<br />
drSn isμG ƒ FFrIAW vwly vrgy fyrydwr qoN vI<br />
nIvyN drjy dw pRcwrk swibq krn dI APsosjnk<br />
koiSS isr& sOdw sμpwdk vrgw bySrm ivAkqI<br />
hI kr skdw hY[<br />
aukq lμmI-cOVI crcw Aqy sOdw sμpwdk dIAW<br />
ilKqW dy ivSlySx rwhIN ieh spSt kIqw igAw<br />
hY ik pRo: drSn isμG ƒ nIvW drswaux sbμDI<br />
spoksmYn A^bwr iv`c pRkwiSq ho rhIAW<br />
irportW, ibAwn qy sμpwdkI iblkul JUTy, q`QhIx<br />
Aqy guμmrwhkuμn hn[ pr hr g`l dI koeI vjHw jW<br />
kwrn zrUr huμdw hY[ iesleI ies q`Q dI pVcol<br />
krn dI vI bVI loV hY ik AKIr sOdw sμpwdk,<br />
pRo: drSn isμG ƒ bdnwm krn dI muihμm clw<br />
ikauN irhw hY[<br />
sOdw sμpwdk dI S^sIAq qoN vwik& izAwdwqr<br />
s`jx ies vrqwry ƒ ausdI ‘eIrKw’ dI aupj<br />
d`sxgy[ ieh g`l kwPI h`d q`k hY vI TIk[ Aiq<br />
eIrKwlU qy hYNkV suBwA dw ieh ivAkqI cwhuμdw<br />
hY ik is`K pμQ isr& ausy ƒ Awpxw iek-mwqr<br />
bu`DIjIvI, pRcwrk, lyKk, p`qrkwr qy msIhw mμn<br />
ky, hr msly bwbq aus qoN hI slwh mμgy qy ausdy<br />
inrdySW muqwibk hI c`ly[ ies vwsqy auh AwpxI<br />
A^bwr dy mu`K pμny ’qy, AwpxI hI jQybμdI dy nwm<br />
qoN ieh mμg krvwaux iv`c vI koeI Srm mihsUs<br />
nhIN krdw ik id`lI iv`c krvweI jw rhI ivSv<br />
is`K knvYnSn iv`c ausƒ ‘kOmI hIrw’ AYlwn<br />
id`qw jwvy !!! knvYnSn dy pRbμDkW v`loN ies<br />
hwsohIxI mμg pRqI koeI huμgwrw nw id`qy jwx ’qy<br />
auh kuJ bulwirAW dy nwvW dy ADwr ’qy knvYnSn<br />
ƒ iPzUl d`sidAW iesdy mksd ’qy hI svwlIAw<br />
inSwn lgw idμdw hY[ pr kuJ idnW bwAd bVI<br />
bySrmI nwl sμgqW ƒ ausy knvYnSn iv`c Swml<br />
hox dI ApIl krdw ieSiqhwr vI pRkwiSq kr<br />
idμdw hY[<br />
pr pRo: drSn isμG vwlw mslw aukq imswl nwloN<br />
ikqy v`D gμBIr qy pycIdw hY[ BrosyXog sUqrW qoN<br />
imlI jwxkwrI muqwibk, s`cweI ieh hY ik sOdw<br />
sμpwdk KuPIAw eyjμsIAW Aqy bwdl dl dy h`QW<br />
iv`c Kyf irhw hY Aqy iesdy d&qr iv`c Aihm<br />
AhuidAW ’qy kμm kr rhy keI ‘mulwzm’ Asl<br />
iv`c KuPIAw eyjμsIAW dy plwt kIqy gey eyjμt hn,<br />
jo nw isr& spoksmYn A^bwr ƒ pμQ-drdIAW<br />
v`loN ByjIAW jWdIAW ^brW Aqy lyKW ƒ ‘sYNsr’<br />
krdy rihμdy hn blik Aijhy pμQ-drdIAW dy<br />
ivcwrW Aqy Biv`K dIAW XojnwvW bwry Awpxy<br />
sInIAr APsrW ƒ sUicq vI krdy rihμdy hn[<br />
ipCly do-FweI swl qoN pRo: drSn isμG v`loN ijs<br />
sUJbUJ qy s&lqw nwl bic`qr nwtk gRμQ ivru`D<br />
jwgrukqw dI muihμm clweI geI sI, aus nwl<br />
bRwhmxvwdI nIqIAW dw pwlx krdIAW KuPIAw<br />
eyjμsIAW Aqy bwdlikAW iv`c KlblI mcxI SurU<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 36
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
ho geI sI[ iesleI aunHW v`loN sOdw sμpwdk ’qy<br />
dbwA pwieAw jw irhw sI ik auh pRo: drSn isμG<br />
ƒ bdnwm krky sμgqW dw aunHW pRqI Brosw ^qm<br />
kr dyvy Aqy ies qrHW ivvwidq gRμQ ivroDI muihμm<br />
ƒ T`p kr dyvy[ ies mksd leI sOdw sμpwdk ny<br />
gurbKS isμG kwlw A&gwnw dI iek pusqk iv`c<br />
pRkwiSq pRo: drSn isμG dy nwm iek p`qr ƒ keI<br />
vwr pRkwiSq krdw irhw[ pr ies nwl siQqI<br />
iv`c kuJ ^ws &rk nw ipAw[ iesleI<br />
bRwhmxvwdIAW qy bwdlikAW ny Awpxy purwxy<br />
hQkμfy, XwnI q^qW dy pujwrIAw ƒ vrqx dI<br />
Xojnw ƒ Aml iv`c lY AWdw[<br />
pujwrIAW v`loN pRo: drSn isμG ƒ 5 dsμbr 09 ƒ<br />
Awpxy swhmxy pyS hox dw Pqvw jwrI huμidAW hI<br />
sOdw sμpwdk ny KuPIAw eyjμsIAW dy inrdyS ’qy<br />
Awpxy sμpwdkIAW rwhIN ieh rOlw pwauxw SurU kr<br />
id`qw ik pRo: drSn isμG pujwrIAW kol pyS ho ky<br />
muAwPI mμg leygw[ 2 Aqy 3 dsμbr ƒ qW sOdw<br />
sμpwdk ny bhuq hI bySrmI Bry qy guμmrwhkuμn<br />
sμpwdkI ilK mwry, ijnHW dw dws ny qurμq q`QW ’qy<br />
ADwirq Kμfn pyS krky v`K-v`K vYbsweItW ’qy<br />
pRkwiSq krvw id`qw sI[ ies kwrvweI nwl pwTkW<br />
iv`c AweI kuJ jwigRqI kwrn sOdw sμpwdk ny Agly<br />
kuJ idnW q`k pRo: drSn isμG iKlw& ilKxw bμd<br />
kr id`qw[ iPr, pRo: drSn isμG ƒ Awpxy Kymy<br />
iv`c rlw ky, aunHW qoN is`K kOm dy ihqW dy ault<br />
jWdy ibAwn idvwaux leI, sOdw sμpwdk ny iekdm<br />
‘XU-trn’ lY ilAw Aqy pRo: v`loN Akwl q^q swihb<br />
’qy cly jwx ƒ ‘‘pRo: drSn isμG dw TIk kdm’’<br />
d`s ky aunHW dI is&q krn l`g ipAw[ ies dy<br />
nwl-nwl, iesny Awpxy smrQkW rwhIN pRo: drSn<br />
isμG kol sμdyS iBjvwauxy SurU kr id`qy ik auh<br />
sOdw sμpwdk nwl rl ky ivvwdq gRμQ ivroDI muihμm<br />
ƒ clwaux[ sOdw sμpwdk dw iek eyjμt qW roz hI<br />
pRo: drSn isμG nwl rihx l`g ipAw Aqy aunHW dy<br />
nwl hr pRogrwm iv`c iSrkq krn l`g ipAw pr<br />
ausdw Asl mksd pRo: drSn isμG dIAW Biv`K<br />
dIAW nIqIAW qy pRogrwmW bwry jwxkwrI pRwpq krnw<br />
sI[ (iesy jwxkwrI dy ADwr ’qy hI bwAd iv`c<br />
ieh guμmrwhkuμn ‘irport’ pRkwiSq kIqI geI ik<br />
pRo: drSn isμG CyqI hI ivdyS vwps clw jweygw)[<br />
pr BrosyXog sUqrW muqwibk, iek hμiFAw hoieAw<br />
ibznsmYn qy Swiqr isAwsI soc r`Kx kwrn sOdw<br />
sμpwdk KuPIAw eyjμsIAW qy bwdlikAW v`loN iml<br />
rhy ‘syvw-Pl’ dy nwl-nwl jwgruk pr jzbwqI<br />
is`KW qoN vI mwieAw augrwhux dw mOkw h`QoN C`fxw<br />
nhIN cwhuμdw sI[ iesleI ausny pRo: drSn isμG ƒ<br />
Cyky jwx auprμq QoVw smW aunHW iKlw& ilKx dI<br />
nIqI bμd kr id`qI Aqy pRo: iKlw& jwrI hoey Pqvy<br />
vjoN ros pRgtwaux dy ieCu`k lokW qoN ieSiqhwrW dy<br />
rUp iv`c mwieAw augrwhuxI SurU kr id`qI[<br />
jzbwqI ivcwrW vwly Aijhy ieSiqhwr kuJ smyN<br />
q`k hI iml skdy sn Aqy hoieAw vI ieμj hI[<br />
ies qrHW dI siQqI ivkisq huμidAW vyK sOdw<br />
sμpwdk ny pihlW pRo: drSn isμG dy kIrqn<br />
smwgmW dIAW ^brW pRkwiSq krnIAW bμd krvw<br />
id`qIAW Aqy iPr AwpxI injI fwierI dy pμinAW<br />
vwly lyK rwhIN pRo: drSn isμG iKlw& iek<br />
AYlwnIAw jμg CyV ky aunHW ƒ bdnwm krn Aqy<br />
bic`qr nwtk gRμQ dy ivroDIAW ivckwr Pu`t<br />
puAwaux dI kwrvweI iv`c bVI qyzI lY AWdI[<br />
KuPIAw eyjμsIAW qy bwdlikAW dy ieSwry ’qy KyfI<br />
jw rhI ies Kyf qoN pμjwb dy swry isAwsqdwn<br />
Aqy fyrydwr vwik& hn, iesleI sOdw sμpwdk v`loN<br />
in`qnym dIAW bwxIAW sbμDI, blik gurU gRμQ<br />
swihb dIAW mOjUdw bIVW dI ivSvsnIkqw ’qy<br />
svwl cukx dy bwvjUd vI SRomxI kmytI jW iksy<br />
hor AwgU/sμsQw ny koeI ieqrwz nhIN jqwieAw<br />
jdik ies qoN pihlW auh Coty-moty nukiqAW dy<br />
ADwr ’qy vI sOdw sμpwdk dI Awlocnw krdy rhy<br />
hn[ Aijhw iesy krky hoieAw hY ik ienHW is`KivroDI<br />
qwkqW ƒ pqw hY ik jykr ies smyN aunHW<br />
ny sOdw sμpwdk ivru`D koeI ibAwnbwzI kIqI, qW<br />
aus nwl is`KW dw iDAwn sOdw sμpwdk dIAW kOmmwrU<br />
nIqIAW v`l clw jweygw Aqy iPr aus dI pRo:<br />
drSn isμG ivroDI ilKqW dw vI koeI pRBwv nhIN<br />
rhygw[<br />
AijhIAW gu`JIAW cwlW smJx qoN Asmr`Q Awm<br />
is`K qW kI, ^ud ƒ jwgruk smJx vwly lyKk Aqy<br />
pRcwrk vI sOdw sμpwdk dI ies cwl dy iSkwr ho<br />
gey hn Aqy bic`qr nwtk gRμQ ivru`D iekjutqw<br />
nwl koeI swrQk lihr KVI krn dI bjwey,<br />
pihlW AwpsI mqBydW (jwpu, sveIey, cOpeI,<br />
BgOqI Awidk) mwqr bwry crcw q`k, auh vI<br />
A^bwrW qy vYbsweItW rwhIN ArμB kr id`qI hY[<br />
ies qrHW, ipCly iqμn-cwr mhIinAW qoN pihlW<br />
nwloN kwPI v`D srgrmI Aqy pRBwvSwlI Fμg nwl<br />
c`l rhI bic`qr nwtk gRμQ ivroDI muihμm iblkul<br />
Tu`s Aqy PylH ijhI ho ky rih geI hY[ ies qrHW,<br />
sOdw sμpwdk qy aus dy cwr-pμj ipCl`gUAW ny auh<br />
kμm kr idKwieAw hY, jo ipCly keI swlW qoN<br />
tkswlIey Aqy bRwhmxvwdI mwniskqw vwly hor<br />
‘is`K’ vI nhIN kr sky sn[<br />
kUV qy AigAwnqw dy ies mwhOl ƒ vyK keI vwr<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 37
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
qW bhuq inrwsqw huμdI hY pr iPr gurU gRμQ swihb<br />
dy ienHW piv`qr bcnW ik :<br />
kUV inKuty nwnkw EVik sic rhI[[<br />
qoN mn ƒ ies kUV vrqwry dw twkrw krn leI<br />
muV qoN Awqm-bl iml jWdw hY[ hwl dI GVI BwvyN<br />
sOdw sμpwdk iek jyqU Aμdwz iv`c AwpxIAW JUTIAW<br />
qy guμmrwhkuμn ilKqW nwl is`KW ƒ pRBwivq krn<br />
iv`c s&l ho irhw hY, pr Aijhw hmySw nhIN huμdw<br />
rhygw[ AmrIkI ivdvwn nwEm cOmskI dw vI<br />
kihxw hY :<br />
‘‘qusIN swry lokW ƒ QoVw smW mUrK bxw skdy ho[<br />
qusIN QoVy lokW ƒ swrw smW mUrK bxw skdy ho[<br />
pr qusIN swry lokW ƒ swrw smW mUrK nhIN bxw<br />
skdy[’’<br />
ies g`l dI KuPIAw eyjμsIAW dy eyjμtW ƒ ijμnI<br />
mrzI smJ hovy, pr aunHW ƒ Awpxy AwkwvW dy<br />
hukmW dI pwlxw krky is`KW ƒ guμmrwh krdy hI<br />
rihxw hovygw[ pr jwxy-Anjwxy iv`c ienHW pμQ-<br />
GwqIAW dy hmwieqI bxy hoey jW pRo: drSn isμG ƒ<br />
bdnwm krn dy aunHW dy mnsUibAW ƒ pUrw krn<br />
vwly lokW ƒ hI QoVw ijhw Awqm-mμQn kr lYxw<br />
cwhIdw hY[<br />
SARABJEET SINGH<br />
Editor-India Awareness<br />
A-11, Sham Nagar,<br />
New Delhi-110018<br />
Telefax: +91-11-25984673<br />
Mobile : 9871683322<br />
Email: editor@indiaawareness.com<br />
*****<br />
kI BwulF nUM suDfrnf awvigaf hY?<br />
srvjIq isMG kYlyPornIafM<br />
lMmy avyslypx kfrn sfzIaF keI smwisafvF eynIaF<br />
guMJl dfr ho geIaF hn ik ienHF df hwl krnf qF iek<br />
pfsy, awj ienHF bfry socxf vI gunfh bx igaf hY. afpxy<br />
afp nMU ÈoRmxI aKvfAux vflI sMsQf, afpxy aslI mwksd<br />
qoN awj eynI Btk cuwkI hY ik Aus qoN koeI afs rwKxI hI<br />
byarQ hY. iek-awDf lyK ilKx jF injI pwDr dI kfrvfeI<br />
vI koeI arQ nhIN rwKdI. ieh qF iek smfbwD Xojnf bxf<br />
ky, lihr clfAux nfl hI iksy iswty qy puijaf jf skdf hY.<br />
ies leI iswK sMgq ivwc jfgRqI ilafAuxI buhq hI jrUrI<br />
hY.<br />
gurU gRMQ sfihb jI df pfT krn vfly sfry swjx BwlIBFq<br />
jfxdy hn ik gurU gRMQ sfihb jI dy arMB ivwc aqy jdoN<br />
vI nvF rfg arMB huMdf hY AuQy aqy Ausy rfg ivwc jdoN<br />
mhlf bdldf hY AuQy sMpUrn jF sMKyp mMgl (mMglfcrn,<br />
mMglcfr) ilKy hoey imldy hn. jo gurmq mfrqMz (pMnf<br />
594) ivwc hyT ilKy anusfr drj hn.<br />
(1) ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru akfl<br />
mUriq ajUnI sYBM gur pRsfid ],<br />
(2) ÃÄ siq nfmu krqf purKu gur pRsfid ],<br />
(3) ÃÄ siq nfmu gur pRsfid ]<br />
(4) ÃÄ siqgur pRsfid ],<br />
(5) ÃÄ<br />
ies qo pihlF ik ivcfr nMU awgy qoiraf jfvy iewQy ieh<br />
hkIkq nUM dwsxf vI jrUrI hY ik (5) ‘ÃÄ’ ijs df<br />
ijkr gurmq mfrqMz ivwc afieaf hY ieh Cfpy dI bIV<br />
ivwc nhIN hY. (krqfrpurI bIV dy drÈn pMnf 83) Cfpy<br />
dI bIV ivc, ‘ÃÄ siqgur pRsfid’ hY. ÃÄ siqgur<br />
pRsfid ] jb dyKf qb gfvf ](pMnf 656) (4) ÃÄ<br />
siqgur pRsfid ] jo sB qoN vwD vyr (522) afieaf hY<br />
ies dy Èbd joV vwl vI iDafn dyx dI loV hY. ‘gur’df<br />
sbMD pRsfid nfl hY nF ik siq nfl. ÃÄ siq gur<br />
pRsfid ] ieh Aupr nM: 1, 2 aqy 3 qoN vI spwÈt hY. mYnMU<br />
iek hwQ ilKq poQI vyKx df suBfg pRfpq hoieaf. ies dy<br />
aKIr ivwc sMmq 1825 imqI BfdoN vdI dsmI 10]<br />
iliKaf hoieaf hY. ijs ivwc 250 pwqiraF Aupr bfxI<br />
drj hY aqy do ilKfrIaF dI ilKq hY. jup, so dru, so<br />
purK aqy soihlf qfeIN qF bfxI dI qrqIb TIk hY pr<br />
awgy nhIN. ies hwQ ilKq poQI df hvflf dyx df myrf<br />
mMqv, isrP mMglF dy asQfn bfry ivcfr krn qfeIN hI<br />
sImq hY. pRfcIn hwQ ilKqF `c, mMgl nUM pwqry dy awD qoN<br />
swjy pfsy iliKaf hoieaf hY aqy rfgF dy isrlyK Kwby pfsy.<br />
Bfv swjy pfsy nMU sRyÈt smJy hoey mMgl pihlF iliKaf<br />
igaf hY.<br />
hux jy AupRokq Èbd nMU ilKx ÈYlI anUsfr piVaf jfvy qF<br />
ieh hyT ilKy anuMsfr hovygf.<br />
ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq<br />
ajUnI sYBM gur pRsfid ]<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 38
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
rfgu soriT mhlf ñ Gru ñ cAupdy ] sBnf mrxf afieaf<br />
vyCoVf sBnfh ] puChu jfie isafixaf afgY imlxu iknfh<br />
] iek hor Audfhrx-<br />
kI asIN AupRokq ilKq nMU ijvyN ieh idKfeI dy rhI hY AuvyN<br />
hI pVH skdy hF?<br />
rfgu rfmklI mhlf ñ ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu<br />
inrvYru cAupdy] Gr ñ akfl mUriq ajUnI sYBM gur<br />
pRsfid ] ieQy ieh vI spwÈt hY ky jdo mMgl pUrf iliKaf<br />
igaf hY AuQy pihlI pMgqI df bicaf ihwsf dUjI pMgqI<br />
ivc iliKaf igaf hY. pr Cfpy dI bIV ivc ieh ies qrHf<br />
nhI sgoN vwKrI qrHF iliKaf igaf.<br />
rfmklI mhlf ñ Gru ñ cAupdy ÃÄ siq nfmu krqf<br />
purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq ajUnI sYBM gur pRsfid<br />
] koeI pVqf shsfikrqf koeI pVY purfnf ] (pMnf 876)<br />
ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq<br />
ajUnI sYBM gur pRsfid ]] jpu ] afid scu jugfid scu ] hY<br />
BI scu nfnk hosI BI scu ]ñ]<br />
hwQ ilKq dy arMB ivwc drj mMgl qoN vI AupRkq dlIl<br />
dI puÈtI huMdI hY ik mMgl nMU Auqm jfx ky pihl idwqI<br />
geI hY. iPr bfxI df nfm ‘jpu’ iliKaf igaf hY. gurU gRMQ<br />
sfihb jI dy arMB ivwc vI ievyN hI drj kIqf igaf hY.<br />
“jd pfvn bIVF df kfrj sUJvfn pRymIaF dI QF, ikwqf<br />
kfrF (Professional) ilKfrIaF dy hwQ af igaf qF AunHF<br />
ny isrlyKF qy rfgF dI, swjy Kwby dI shI qrqIb qy ÈYlI nMU,<br />
ibnF smJy, AuGwV-duwGV kr idwqf aqy buhqy QfeIN isrlyK<br />
nMU, mMgl nfloN, spÈt AuWpr pihl dy idwqI”. ( ibbyk<br />
buD, pMnf 28) ies nMU smJx leI hyT ilKIaF hor<br />
AudfhrxF buhq hI ZukvIaF hn.<br />
hux ies pfvn sLbd nUM jy purfqn ilKq dy ilKx dI<br />
ivAuNqbMdI anusfr piVHaf jfvy qF ies qrHF pVFgy. ÃÄ<br />
siqgur pRsfid ] rfgu gAuVI mfJ mhlf õ] qUM myrf bhu<br />
mfxu krqy qUM myrf bhu mfxu ] pr awj asIN ies qrHf<br />
pVHdy hF, rfgu gAuVI mfJ mhlf õ ÃÄ siqgur pRsfid<br />
] qUM myrf bhu mfxu krqy qUM myrf bhu mfxu ] (pMnf 217)<br />
ies muqfbk ies rcnf df rfg qF hY gAuVI mfJ, rcnf<br />
kfr hn mhlf õ] hux mMgl, ÃÄ siqgur pRsfid ], df<br />
sbMD agly Èbd nfl juVdf hY ijs dy Aucfrn vfly hn<br />
pMjvyN nfnk. jdoN ik ies dy Aucfrn vfly qF gurU nfnk<br />
jI hn. ijAuN-ijAuN asIN sRI gurU gRMQ sfihb jI df pfT<br />
krdy jfvFgy, iqAuN-iqAuN ajyhy isrlyK sfnUM afm hI<br />
imlxgy. iksy ieksfr inXm dI pflxf njLr nhIN<br />
afAuNdI.<br />
isrIrfgu mhlf õ Gru ÷ ] qyrY BrosY ipafry mY lfz<br />
lzfieaf ] BUlih cUkih bfirk qUM hir ipqf mfieaf ]ñ]<br />
(pMnf 51) ieQy hwQ ilKq ivwc qF ÃÄ siqgur pRsfid<br />
hY pr Cfpy dI bIV ivwc nhIN hY. hwQ ilKq ivwc rfg<br />
isrIrfg hY jdoN ik Cfpy dI bIV ivwc iewklf isrIrfg.<br />
mfJ mhlf õ cAupdy Gru ñ ] myrf mnu locY gur drsn<br />
qfeI ] iblp kry cfiqRk kI inafeI ] (pMnf 96) hwQ<br />
ilKq muqfbk qF rfg df nfm rfgmfJ mhlf õ hY. ieQy<br />
vI Cfpy dI bIV ivwc ÃÄ siqgur pRsfid nhIN hY.<br />
ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq<br />
ajUnI sYBM gur pRsfid ] rfgu iblfvlu mhlf ñ cAupdy<br />
Gru ñ ] qU sulqfnu khf hAu mIaf qyrI kvn vzfeI ] jo<br />
qU dyih su khf suafmI mY mUrK khxu n jfeI ]ñ](795)<br />
ieh Èbd hwQ ilKq muqfbk TIk hY, mMgl pihlF hY,<br />
rfgu iblfvlu mhlf ñ cAupdy Gru ñ ] Prk isrP eynf<br />
hI hY ik hwQ ilKq ivwc ‘]’ cAupdy qoN ipCoN hn pr Cfpy<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 39
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
dI bIV ivwc Gru ñ qoN ipCoN.<br />
so dru rfgu afsf mhlf ñ<br />
ÃÄ siqgur pRsfid ] so dru qyrf kyhf so Gru kyhf ijqu<br />
bih srb smfly ](8)<br />
ieQy hwQ ilKq ivwc qF ‘rfgu afsf mhlf ñ’ hY aqy bfxI<br />
df nfm ‘ so dur’ ipCoN pr Cfpy dI bIV bfxI df nfm pihlF<br />
aqy rfg ipCoN.<br />
rfgu afsf mhlf ô so purKu<br />
ÃÄ siqgur pRsfid ] so purKu inrMjnu hir purKu inrMjnu<br />
hir agmf agm apfrf ](ñ0) iewQy hwQ ilKq vFgU rfg<br />
pihlF aqy bfxI df nfm ipCoN hY pr soihlf `c iPr<br />
Ault.<br />
soihlf rfgu gAuVI dIpkI mhlf ñ ÃÄ siqgur pRsfid<br />
] jY Gir kIriq afKIaY krqy kf hoie bIcfro ] iqqu Gir<br />
gfvhu soihlf isvirhu isrjxhfro ]ñ](12) ieQy Pyr<br />
bdl idwqf igaf hY. hwQ ilKq ivwc qF ‘rfgu gAuVI<br />
dIpkI mhlf ñ’ pihlF hI hY aqy bfxI df nfm ‘soihlf’<br />
ipCoN.<br />
mfJ mhlf õ cAupdy Gru ñ ] myrf mnu locY gur drsn<br />
qfeI ] iblp kry cfiqRk kI inafeI ]( 96) iewQy hwQ<br />
ilKq ivwc qF rfg dy nfm qoN pihlF rfg aqy ÃÄ<br />
siqgur pRsfid vI hY pr Cfpy dI bIV ivwc nhIN hY.<br />
ÃÄ siqgur pRsfid ] rfgu afsf Gru ÷ mhlf õ] lflu<br />
colnf qY qin soihaf ] suirjn BfnI qF mnu moihaf<br />
]ñ](384) iewQy mMgl qF hwQ ilKq dI qrHf pihlF drj<br />
kIqf igaf hY pr mhlf õ aqy Gru ÷ nhIN.<br />
ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq<br />
ajUnI sYBM gur pRsfid ] rfgu tozI mhlf ô Gru ñ ] hir<br />
ibnu rih n skY mnu myrf ] myry pRIqm pRfn hir pRBu guru<br />
myly bhuir n Bvjil Pyrf ]ñ] rhfAu ](711) iewQy hor<br />
qF sB TIk hY pr Cfpy dI ilKq ivwc ‘Gru ñ’qoN ipCo<br />
`cAupdy’ nhIN hY.<br />
ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq<br />
ajUnI sYBM gur pRsfid ] rfgu iblfvlu mhlf ñ cAupdy<br />
Gru ñ] qU sulqfnu khf hAu mIaf qyrI kvn vzfeI ] jo<br />
qU dyih su khf suafmI mY mUrK khxu n jfeI ]ñ](795)<br />
ieh Èbd Cfpy dI bIV ivwc vI hwQ ilKq muqfbk hI hY.<br />
iewQy qfeIN qF sfry iewk mwq hn ik, ‘ÃÄ siq nfmu<br />
krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq ajUnI sYBM gur<br />
pRsfid ]’ ieh gurU nfnk jI df Aucfrn kIqf hoieaf hY<br />
nFik siqkfr Xog BgqF jF BwtF df .<br />
gurU jI ny BgqF dI bfxI nUM iekwqr kIqf sI. gurU gRMQ<br />
sfihb jI ivwc bfxI nUM drj krn vyly hryk Bgq jI dI<br />
bfxI qoN pihlF mMgl drj kIqf sI. pr jdoN asIN BgqF<br />
dI bfxI dy drÈn krdy hF qF ieh igafn huMdf hY ky<br />
Auqfry krn vfilaF ny bfxI dI ilKx ÈYlI nUM smJx qoN<br />
bgYr hI mMgl nUM asl QF qoN bdl idwqf hY. ijs qo ieh<br />
BulyKf pY irhf hY ik mMgl Bgq jI df Aucfrn kIqf<br />
hoieaf hY.<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 40
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
rfgu gAuVI rivdfs jI ky pdy gAuVI guafryrI ÃÄ<br />
siqnfmu krqf purKu gurpRsfid ] myrI sMgiq poc soc idnu<br />
rfqI ] (345) pr iesy hI pMny qy Bgq rivdfs jI df hI<br />
aglf Èbd vyKo , ieQy mMgl Èbd qoN pihlF, TIk asQfn<br />
`qy hY.<br />
ÃÄ siqgur pRsfid ] gAuVI bYrfgix rivdfs jIAu ] Gt<br />
avGt zUgr Gxf ieku inrguxu bYlu hmfr ] (345)<br />
gurU jI vloN pRvfnI geI bfxI ilKx dI qrqIv nUM jy iksy<br />
ny jfxy-axjfxy bdl idwqf hY qF ikE awj afpxy afp nUM<br />
bRhmigafnI aKvfAux vfly afpxI ijd kfrn ies nUM shI<br />
mMn rhy hn? dUjy pfsy afp hI afpxIaF ilKqF ivwc ieh<br />
vI ilK rhy hn ik “ieiqafidk kRIbn 1500 pfT hn jo<br />
dmdmI dy pfTF nfl nhIN imldy”. awj isafsI ihwqf dI<br />
Kfqr ivroD krn vfilaF nUM jy hor ivdvfnF dIaF ilKqF<br />
nhIN qF Gwto-Gwt afpxIaF ilKqF qF pVH hI lYxIaF<br />
cfhIdIaF hn. ieQy ieh vI svfl pYdf huMdf hY ik ijhVy<br />
bRhmigafnIaF nUM 1500 pfT Byd qF idKfeI idMdy hn pr<br />
mMglF dI by-qrqIbI idKfeI nhI idMdI AunHF nUM iemfndfr<br />
ikvy mMinaF jf skdf hY?<br />
hAu dohfgix KrI rMÖfxI ] gieaf su jobnu Dn pCuqfxI<br />
]ò] (pMnf 990) Cfpy dI ilKq ivwc rMÖfxI ivwc itwpI hY<br />
jdoN ik hwQ ilKq ivwc nhIN hY. ieQy svfl pYdf huMdf hY<br />
ik Bwul hwQ ilKq dy Auqfry vyly hoeI hY jF Cfpy vyly? gurU<br />
gRMQ sfihb jI ivc, gurU nfnk jI dI bfxI vfsqy mhlf 1<br />
iliKaf igaf hY Bfv Èbd mhlf hY pr pMnf 16 AuWpr,<br />
isrIrfgu mhlu ñ ] jfil mohu Gis msu kir miq kfgdu kir<br />
sfru ] aqy pMnf 19 Aupr isrIrfgu mhl ñ ] qnu jil bil<br />
mftI Bieaf mnu mfieaf moih mnUru ]Cwipaf hoieaf hY. iesy<br />
qrHF hI sfrMg dI QF sfrg mhlf ñ ] hir ibnu ikAu<br />
rhIaY duKu ibafpY ] (pMnf 1197)<br />
ÃÄ siqgur pRsfid ] rfgu gAuVI iQqMØI kbIr jI kMØI ]<br />
sloku ] pMdRh iQqMØI sfq vfr ] (343) Bgq kbIr jI<br />
AupRokq Èbd ivc iQqI aqy kI Apur itwpI hY. pr Bgq<br />
jI dy hI agly Èbd ivwc ‘kI’ Aupr itwpI nhIN hY.<br />
gAuVI kbIr jI kI nfil rlfie iliKaf mhlf 5 ]<br />
(326)<br />
iewQy ieh vI Xfd rhy ky itwpI smyq ‘kMI’ isrP iek vfr,<br />
AupRokq Èbd ivc afANudf hY jdo ky ‘kI’ 2551 vfr<br />
afAuNdf hY. iesy qrHF hI ‘iQqMI’ vI isrP 3 vfr AupRokq<br />
Èbd ivwc hI afAuNdf hY. jdoN ik ‘iQqI’ 13 vfr. iQqI<br />
gAuVI mhlf õ ] sloku ] ÃÄ siqgur pRsfid ] jil<br />
Qil mhIail pUiraf suafmI isrjnhfru ] (pMnf 296)<br />
soriT bfxI Bgq nfmdy jI kI Gru 2 ÃÄ siqgur<br />
pRsfid ] jb dyKf qb gfvf ] (pMnf 656) pr<br />
krqfrpurI bIV ivc mMgl isrP ‘ÃÄ’ hY. ies dy<br />
isrlyK vwl vI iDafn dyx dI loV hY Cfpy dI bIV ivc<br />
isrlyK hY, soriT bfxI Bgq nfmdy jI kI Gru 2, ieQy<br />
Bgq jI df nfm ‘nfmdy’ iliKaf hoieaf hY jdoN ik Bgq<br />
jI df nfm hY ‘nfmdyv’ jF ‘nfmdyAu’. krqfrpurI bIV<br />
ivwc ieh nfm ‘nfmdyv’ hI hY. (krqfrpurI bIV dy drÈn<br />
pMnf 83)<br />
ÃÄ siqgur pRsfid ] isrIrfg (pMnf 14), jYqsrI<br />
(pMnf 696), bYrfVI (pMnf 719), quKfrI (pMnf 1107) aqy<br />
kydfrf (pMnf 1118) ieQy rfg dI arMBqf vyly mMgl<br />
sMKyp hI hY. jdoN ik bfkI sfry rfgF dy arMB vyly mMgl<br />
pUrf hY- ÃÄ siq nfmu krqf purKu inrBAu inrvYru<br />
akfl mUriq ajUnI sYBM gur pRsfid ]<br />
isrIrfgu ] qohI mohI mohI qohI aMqru kYsf] knk kitk<br />
jl qrMg jYsf ]ñ] (pMnf 93)<br />
AupRokq Èbd, sRIrfg bfxI Bgq byxI jIAu kI ] phiraf<br />
kY Gir gfvxf ] dy isrlyK hyT drj hY. ijs muqfbk<br />
ieh Èbd Bgq byxI jI df hY pr asl ivc ajyhf nhI<br />
hY ieh Èbd qF Bgq rivdfs jI df hY. (rivdfs sm<br />
dl smJfvY koAU ]3])<br />
jYqsrI bfxI Bgqf kI] ÃÄ siqgur pRsfid ] nfQ<br />
kCUa n jfnAu ] mnu mfieaf kY hfiQ ibkfnAu ] ñ]<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 41
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
rhfAu ] (pMnf 710) ieh pfvn Èbd iks Bgq jI df hY?<br />
(ieh Èbd Bgq rivdfs jI df pr AunHF df nfm iewQy nhIN<br />
hY)<br />
ieh qF sI mMgflF dy asQfn, rfg, mhlf aqy ivafkrx<br />
sQMDI BulF df vyrvf, hux ivcfr krdy hF aMkF dI Bul<br />
bfry.<br />
sRI gurU gRMQ sfihb dI bfxI nUM ilKvfAux vyly gurU arjn<br />
sfihb jI ny iek ajyhf anoKf ZMg vriqaf ik koeI vI<br />
ies ivwc imlfvt nF kr sky. (Xfd rhy rfgmflf dI<br />
imlfvt gurbfxI dy aMdr nhIN hY sgoN bfhr hY) imsfl<br />
vjoN, jdoN gurU nfnk jI df pihlf Èbd ‘moqI q mMdr<br />
AUsrih rqnI q hoih jVfAu ]… mqu dyiK BUlf vIsrY qyrf<br />
iciq n afvY nfAu ]4] ñ]’ drj kIqf igaf qF ies dy<br />
aKIr ivc ]4]ñ] iliKaf igaf. aMk 4 df Bfv hY ky ies<br />
Èbd dy 4 pdy hn aqy Aus qoN ipCoN ñ df Bfv hY ik ieh<br />
gurU nfnk jI df pihlf Èbd hY. ies Èbd smUh dy afKrI<br />
Èbd ‘khu nfnk bfh luzfeIaY ]4]33]’ dy aKIr ivwc 4<br />
df Bfv hY ies Èbd dy 4 pdy hn aqy 33 df Bfv hY ik<br />
hux qfeIN mhly pihly dy kul 33 Èbd hn. hux ies qoN<br />
agly Èbd nMU iDan nfl vyKo-<br />
isrIrfgu mhlf 3 Gru ñ ÃÄ siqgur pRsfid ] hAu<br />
siqguru syvI afpxf iek min iek iciq Bfie ] … nfnk<br />
ndrI pfeIaY scu nfmu guxqfsu ]4]ñ]34]<br />
ieh Èbd gurU amrdfs jI df Aucfrn kIqf hoieaf hY .<br />
ies dy aKIr ivwc afey aMk 4 df Bfv hY ik ies Èbd dy<br />
4 pdy hn aqy ñ df Bfv hY ik ieh mhly qIjy df pihlf<br />
Èbd hY. aKIr ivwc hY 34 iesdf Bfv hY ik hux qfeIN<br />
isrIrfg ivwc kul 34 Èbd drj hoey hn . 33 mhly<br />
pihly dy aqy iewk mhly dUjy df. sfrI bfxI iesy hI<br />
qrqIb nfl drj kIqI geI hY. hux ies Èbd nMU iDafn<br />
nfl vyKo-<br />
mhlf õ rfgu gAuVI guafryrI cAupdy ÃÄ siqgur pRsfid<br />
]<br />
ikn ibiD kuslu hoq myry BfeI] … ieAu pfeIaY hir rfm<br />
shfeI ]1] rhfAu dUjf ] (pMnf 176)<br />
ies Èbd dy aKIr ivwc koeI vI aMk nhIN hY. jdoN asIN<br />
ies qo pihlF Èbd dyKdy hF qF Aus df aMk hY ‘jn nfnk<br />
hir rsu pfeI jIAu ]4]6]20]18]32]70]’ (pMnf 175)<br />
aqy ies qo agly Èbd nMU vI ivcfro, gAuVI guafryrI<br />
mhlf õ] ikAu BRmIaY BRmu iks kf hoeI ]… jn nfnk kI<br />
hir pUrn afsf ]4]2]71] (pMnf 176)<br />
ivcfr:- ‘jn nfnk hir rsu pfeI jIAu<br />
]4]6]20]18]32]70]’ (pMnf 175) ies Èbd dy aKIr<br />
ivwc drj aMk 4 df Bfv hY ky ies Èbd dy cfr pdy, 6<br />
df Bfv hY cOQy mhly df gAuVI mfJ ivwc CyvF Èbd, 20<br />
df Bfv hY mhly pihly dy rfg gAuVI dy 20 Èbd, 18 df<br />
Bfv hY mhly qIjy dy 18 Èbd, 32 df Bfv hY mhly cOQy dy<br />
rfg gAuVI dy kul 32 Èbd aqy 70 Bfv hY hux qfeIN<br />
rfg gAuVI ivwc kul 70 (20+18+32) Èbd drj hoey<br />
hn. hux ies qoN agly Èbd dy drÈn kro-<br />
mhlf õ rfgu gAuVI guafryrI cAupdy ÃÄ siqgur<br />
pRsfid ] ikn ibiD kuslu hoq myry BfeI] … ieAu pfeIaY<br />
hir rfm shfeI ]1] rhfAu dUjf ] (pMnf 176)<br />
hux ies qrqIb nfl AupRokq ivcfr Xog Èbd dy aKIr<br />
ivc qF 4]1]71] hoxf cfhIdf sI jo nhI hY. jdo ik ies<br />
qo agly Èbd dy aKIr ivwc aMk hY ‘jn nfnk kI hir<br />
pUrn afsf ]4]2]71]’ (pMnf 176) ies df Bfv hY ies<br />
Èbd dy 4 pdy hn, mhly pMjvyN df dUjf Èbd hY aqy<br />
gAuVI rfg dy kul Èbd 71 hn pr ieQy qF 72 hoxf<br />
cfhIdf sI ikAuNik hux qFeI qF gAuVI rfg dy kul 72<br />
Èbd drj ho cuky hn. so spwÈt hY ik ‘jn nfnk kI hir<br />
pUrn afsf ]4] 2]71]’ ieh Èbd jo gAuVI rfg ivc<br />
mhly pMjvyN df dUjf Èbd qF TIk hY pr kul joV 71 TIk<br />
nhI hY asl ivwc ieQy kul joV 72 hoxF cfhIdf hY. ieh<br />
lVI iesy qrF hI, ‘inq inq nfnk rfm nfmu smfil<br />
]4]105]174]’ (pMnf 200) qwk cldI hY. jdoN ik iewQy<br />
kul joV 105+70=175 hoxf cfhIdf sI.<br />
ies Èbd df lyKk kOx hY? sfrMg ] ÃÄ siqgur pRsfid<br />
] qY nr ikaf purfnu suin kInf ] {pMnf 1253}<br />
hyT ilKI pMgqI df lyKk kOx hY?<br />
Cfiz mn hir ibmuKn ko sMgu] {pMnf 1253} ies pMgqI<br />
nfl sMbDq bfkI Èbd ikAuN nhIN iliKaf igaf?<br />
ies qoN pihly Èbd dy aKIr ivwc aKIr ivwc aMk 6 hY<br />
aqy ies qoN agly Èbd df aMk 8. kI ies Èbd df aMk<br />
7 qF nhIN hY?<br />
rfgmflf-isK rihq mrXfdf ivwc pMnf 18 Aupr drj<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 42
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
hY-<br />
Bog (A) “sRI gurU grMQ sfihb dy pfT (sihj jF aKMz)<br />
df Bog muMdfvxI Auqy jF rfgmflf pVH ky cldI sQfnk<br />
rIqI anusfr pfieaf jfvy. ies gwl bfbq pMQ `c ajy mq<br />
Byd hY, ies leI rfgmflf qoN ibnF sRI gurU gRMQ sfihb jI<br />
dI bIV ilKx jF Cfpx df hIaf koeI nf kry”. hux svfl<br />
pYdf huMdf hY ik ajyhf PYslf sfnMU kI syD idMdf hY? ies<br />
ivvfdpUrn PYsly dI QF spwsLt PYslf lYx leI sfnUM ajy<br />
hor ikMny dhfky lwgxgy? hux jdoN ieh spwsLt ho cukf hY<br />
ik rfgmflf kvI afilm dI ikRq ‘mfDv nl kfm kMdlf’,<br />
ijs dy kul 179 CMd hn, `c 5 CMd (CMd 34 qoN 38 qFeI)<br />
hn. kI rfgmflf qoN ibnF bIVF Cfpx df spwsLt PYslf<br />
nhIN kr lYxf cfhIdf?<br />
AupRokq ivcfry gey nukqy sRI gurU gRMQ sfihb jI dI<br />
aMdrUnI ilKq `qy aDfirq hn. ies lyK df mMqv ieh<br />
jrUrI nukqy ivdvfnF dy iDafn ivc ilafAuxf hI hY nfik<br />
koeI injI PYslf. kI ieh aqy ajyhIaF hor BulF, jo Auqfry<br />
krn vyly axjfxy ivwc hI jF afpo afpxI sUJ vrqx<br />
kfrn ho geIaF hn, nMU suDfr nhIN lYxf cfhIdf? awj sfzy<br />
pfs byaMq sfDn hn kI ienF dI vrqoN krky sfnMU ieh<br />
mslf sdf leI nijT nhIN lYxf cfhIdf? kI Auh bfby ijnHF<br />
ny afpxI ipCFh iKwcU soc kfrn, zFg dy jor ÈRomxI kmytI<br />
nMU, mMglF dy siqkfr nMU muK rwK ky pihlF Cfpx df kfrj<br />
bMd krn leI mjbUr kr idwqf sI, klm dy jor ies ivÈy<br />
qy dlIl nfl afpxf pwK pyÈ krn dI ikRpflqf krngy?<br />
kI hux iswKF nUM jlsy-jlUsF vloN iDafn htf ky ajyhy<br />
gMBIr pRÈnF nUM iekfgrqf nfl hwl nhIN krnf cfhIdf? kI<br />
iekoqrIaF krn-krvfAux jF quk-quk dy sMpt pfT krn<br />
nfl ieh smwisafvF hwl ho jfxgIaF? jy nhIN qF ikAuN<br />
nhIN ivdvfn isr joV ky bYTdy?<br />
aKIr ivwc zf: gurÈrnjIq isMG dy ÈbdF `c bynqI,<br />
“ies qoN pihlF ik bgfny sfzy Drm-gRMQ AuWpr AuNgl<br />
AuTfAux, sfnMU pMQk qOr `qy Xqn krky aYsy pfT BydF nUM<br />
TIk kr lYxf cfhIdf hY. ies ivwc nF qF imhxy vflI aqy<br />
nF hI Èrm vflI gwl hY. sB Drm gRMQ smyN dy nfl dUÈq<br />
huMdy afey hn. sUJvfn kOmF cfr sdIaF qIk aijhy gMBIr<br />
kMm krn leI ieMqjfr nhIN krdIaF. hwT Cwz ky afpxI<br />
soc nMU KulHf krn nfl msly hwl ho skdy hn. ivdvfnF nUM<br />
inMdx nfl koeI Pfiedf nhIN” (gurU gRMQ sfihb : prMprf<br />
aqy ieiqhfs, pMnf 200)<br />
*****<br />
spoksmYn i^lw& prcwr isAwsI,<br />
byAsUlw, byDrmw, byiensw&,<br />
ie^lwkhIx qy D`kySwhI hY-<br />
fw: hrijMdr isMG idlgIr<br />
D`kySwhI dI vI h`d huMdI hY, byiensw&I dw vI koeI ihswb<br />
huMdw hY, p`qrkwrI dw vI koeI ie^lwk huMdw hY, mu^wl&q<br />
krn dy vI koeI AsUl huMdy hn[ pr jwpdw hY ik s.<br />
joigMdr isMG dy ivroDIAW dy koeI AsUl nhIN, koeI<br />
imAwr nhIN, koeI ihswb nhIN, koeI h`d nhIN, qy Swied<br />
koeI Drm nhIN (aunHW nUM Drm nwloN DVw ipAwrw hY; auh<br />
qW gurUAW nwloN bwdl qy igAwnI gurbcn isMG iBMfrWvwly<br />
nUM vD ipAwr krdy hn)[<br />
s. joigMdr isMG ny Awpxy iek mzmUn ivc iek g`l khI<br />
ijs dy i^lw& qU&wn auTwieAw igAw hY[ aus nukqy nwl<br />
mYN vI pUrI qrHW iek rwey nhIN[ pUrI qrHW mYN ies vwsqy<br />
ikhw hY ik mYN mMndw hW ik guru gRMQ swihb dI CpweI<br />
ivc bhuq swrIAW ZlqIAW ho geIAW hoxgIAW[ pihlI<br />
vwr jdoN mYN igAwnI gurbcn isMG iBMfrW vwilAW dw<br />
iliKAw ieh nukqw piVHAw ik gurU gRMQ swihb dy mOjUdw<br />
srUp ivc 1500 qoN vD ZlqIAW hn qW mYnUM bhuq gu`sw<br />
AwieAw pr jd mYN Koj kIqI qW jwipAw ik auh Zlq<br />
nhIN sn[<br />
1998 ivc mYN is`K ihstrI rIsrc borf dw fwierYktr<br />
sI[ audoN igAwnI joigMdr isMG vydWqI myry kol gurbwxI<br />
dy rIsrc skwlr dy qOr ’qy nOkrI krdy sn[ auh gRMQI<br />
vjoN rItwier ho cuky sn qy j: gurcrn isMG tOhrw ny myry<br />
kol luAw id`qw sI[ auh audoN Awpxy iek hor swQI<br />
igAwnI joigMdr isMG qlvwVw (AKMf kIrqnI jQw) nUM lY<br />
ky myry kol Aksr Aw ky bYTy rihMdy sn qy AsIN ikMnwikMnw<br />
icr slwh mSvry krdy huMdy sI[ iek idn mYN qy<br />
j: gurcrn isMG tOhVw dovyN kuJ ivcwr kr rhy sI ik<br />
qlvwVw jI Aw gey qy aunHW ny ikhw ik gurU gRMQ swihb<br />
dw nvW AYfISn Cwpx vyly kuJ drusqIAW kr dyeIey[<br />
j: tOhVw kihx lgy ik jy pMj-s`q suDweIAW krnIAW<br />
hn qW fw: idlgIr swihb nwl mSvrw kr lE pr jy<br />
bhuq kuJ bdlxw hY qW mYN nhIN kr skdw[ mYN swry<br />
blwk nhIN bdlxy[ ^Yr kuJ icr cup rihx mgroN<br />
qlvwVw jI cly gey[ mYN qy jQydwr tOhVw iPr iek`ly<br />
rih gey[ j: tOhVw ny mYnUM pu`iCAw ikvyN krIey[ mYN ikhw<br />
vydWqI jI qy qlvwVw jI ny bhuq v`fw kMm kIqw hY qy mYN<br />
kuJ drusqIAW vyKIAW vI ny jo ik shI jwpdIAW ny[<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 43
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
ies qy j: tOhVw ny ikhw fwktr swihb qU&wn auT<br />
paUgw[ DUiqAW dI kOm AY, koeI DUSw auT ipAw qW myrI<br />
prDwngI clI jwaU[ vydWqI qy qlvwVy nUM kho ik hr nvIN<br />
AYfISn ivc pMj-pMj, s`q-sq drusqIAW krI clx[<br />
ieh g`l dsMbr 1998 dy pihly h&qy dI hY[ pr r`b dI<br />
krxI, kuJ idnW mgroN hI AYNtI-tOhVw qU&wn auT ipAw qy<br />
swrI g`l DrI DrweI rih geI[ (auN\ ies qU&wn dy ip`Cy<br />
vI myrw v`fw vIr AjIq dw AYfItr s: brijMdr isMG<br />
hmdrd hI sI)[ iek idn vydWqI jI qy qlvwVw jI myry<br />
kol Awey qy kihx lgy ik AsIN swrw gurU gRMQ swihb<br />
drusq kr ilAw hY pr hux tOhVw swihb bwdl dy h`QoN<br />
bc nhIN skxgy, so ies dw kI krIey? mYN ikhw jy quhwfy<br />
ivc jurAq hY qW Awp Cwp idE[ auh kMb gey[ eynI<br />
jurAq ik`Qy! Agly idn qlvwVw jI myry kol Awey qy<br />
kihx lgy fw: jI ies nUM Cwpx vwsqy gurdw cwhIdw hY qy<br />
auh quhwfy vrgy bbr Syr kol hI hY[ mYN ikhw qlvwVw jI<br />
jy mYN ieh jurAq kr vI lvW qW klH nUM iBMfrW-mihqw<br />
jQw qy AKMf kIrqnI jQw ny hI myry i^lw& qU&wn KVHw<br />
kr dyxw hY[ qlvwVw jI ‘hI…hI…hI’ kr ky cup kr<br />
gey[ Aj qlvwVw jI cVHweI kr cuky hn pr vydWqI jI<br />
Ajy vI ijaUNdy hn[<br />
ieh g`l mYN ies kr ky d`sI hY ik guru gRMQ swihb dIAW<br />
‘ZlqIAW’ TIk krn dI g`l iek`ly s. joigMdr isMG ny<br />
nhIN khI, vydWqI qy qlvwVw vI kr cuky hn[ ies qoN<br />
pihlW ies qoN vI v`fI g`l BweI qyjw isMG BsOV ny vI<br />
kIqI sI[ aunHW ny qW ies qy A`Dw kU Aml vI kr ilAw<br />
sI[ aunHW nUM pMQ coN AKOqI qOr ‘qy Cyk vI id`qw igAw<br />
sI[(mYN AKqI qOr ’qy l&z vriqAw hY ikauN ik is`K<br />
&ls&y ivc ieh Cykx vwlw isDWq hI nhIN hY)[<br />
hux s. joigMdr isMG dI g`l krW[ aus S^s ny iek g`l<br />
khI qy auh vwips vI lY leI[ dunIAW dw ikhVw AsUl hY<br />
ik iek g`l vwips vI lY leI geI hY qy iPr vI aus dy<br />
i^lw& zihr augl ky jhwd KVHw kIqw hoieAw hY[ mYN<br />
ienHW bwdlikAW, iBMfrw jQw vwilAW, rwStr is`K sMgq<br />
dI bI tIm nUM pu`Cdw hW ik mu^lw&q dw, eIrKw dw, ikV<br />
k`Fx dw koeI AsUl, Awdwb, qwAmIz, qOr-qrIkw vI<br />
huMdw hY! ies ivroDqw, BMfI prcwr nUM ‘GtIAw’ kihxw<br />
l&z ‘GtIAw’ dI vI byiezqI krnw hY[ nIcqw l&z vI<br />
ies ivroDqw vwsqy Fukdw nhIN hY[ mYN pu`CdW ienHW nUM ik<br />
s: qyjw isMG BsOV ny qW AKOqI ZlqI krn mgroN muAw&I<br />
vI nhIN sI mMgI; aus ny qW ZlqI dw suDwr vI nhIN sI<br />
kIqw; iPr Akwl q^q swihb dy ‘AKOqI jQydwr’ mnjIq<br />
isMG ny aus dy poiqAW qoN Akwl q^q swihb ’qy isr&<br />
dyZ krvw ky qyjw isMG BsOV nUM muAw& vI idvw id`qI<br />
sI[<br />
(muAw& krnw iek hor s`c vI bol idAW ik mnjIq isMG<br />
bwdl dw bMdw sI qy quhwfy qoN pu`Cy ibnW pySwb krn vI<br />
nhIN jWdw sI[ pr jd aus ny quhwfI isr& iek g`l nw<br />
mMnI qW aus nUM qusI ivBcwrI kih ky gRMQI dy Ahudy qoN vI<br />
k`F id`qw sI, pr mnjIq isMG klk`qw, qy aus dy ip`Cy<br />
l`g ky prmjIq isMG srnw qy bwdl dl dw SRomxI kmytI<br />
mYNbr jsivMdr isMG AYfvykyt qy aus dy kuJ hor cyly aus<br />
nUM hr vyly isr qy cu`kI iPrdy hn)<br />
dUjy pwsy s. joigMdr isMG spoksmYn ny &rw^ idlI<br />
ivKWidAW myry qy hor swQIAW (igAwnI jgqwr isMG<br />
jwck, jsjIq isMG tonI, kMvr mihMdr pRqwp isMG,<br />
ieMdrjIq isMG rwxw, srbjIq isMG DUMdw qy hor drjnW)<br />
dy kihx ’qy Awpxw lyK, ibnw Srq qoN, vwips lY ilAw[<br />
kI s. qyjw isMG BsOV ny kdy vI Awpxy iksy AYkSn ’qy<br />
swDwrn pCqwvw vI kIqw sI jW koeI kwrvweI krnI bMd<br />
vI kIqI sI? nhIN, auh AwpxI rOA ivc cldw irhw[<br />
kI aus nUM ‘Cykx’ mgroN kdy aus dI iksy ilKq, ikqwb,<br />
gRMQ nUM swiVAw igAw sI? kI kdy aus dy i^lw& muzwhrw<br />
kIqw igAw sI jW kI aus dy ivru`D kdy koeI ibAwn vI<br />
AwieAw sI? hrigz nhIN[ au~Qy hI g`l ^qm kr id`qI<br />
geI sI[ (hW iek ividAwrQx nwl ivAwh krn kr ky<br />
aus dy swQI aus dw swQ C`f gey vrnw A`j aus dI<br />
lihr kI huMdI, ikhw nhIN jw skdw)[<br />
mYN pu`Cdw hW byAsUly mu^wl&W qoN ik swrI aukr kdy vI<br />
muAw&I nw mMgx vwly qyjw isMG BsOV nUM qW qusIN AYvyN hI<br />
muAw& kr dyNdy ho pr jo Awpxw mzmUn vwips lY cukw hY<br />
aus dy i^lw& isAwsI jMg jwrI rKdy ho[<br />
hux sB nUM pqw hY ik ieh swrI ‘jMg’ bwdl DVy Aqy<br />
iBMfrW-mihqw jQw (jo 1977 qk Awpxy AwpxIAW<br />
ikqwbW ivc Awpxy-Awp nUM ‘iBMfrW tkswl’ ilKdy hn<br />
pr aus mgroN Awpxy Awp nUM ‘dmdmI tkswl’ kihx<br />
lg pey hn) dI hY Aqy AjIq A^bwr dI hY[ ies dw<br />
sbuq ieh hY ik s. joigMdr isMG dy i^lw& ^brW isr&<br />
AjIq A^bwr ivc lg rhIAW hn[ pr jgbwxI,<br />
pMjwbI itRibaUn, dyS syvk, nvW zmwnw, AMgryzI dIAW<br />
itRibaUn, ieMfIAn AYkspRYs, ihMdusqwn tweImz, tweImz<br />
Aw& ieMfIAw, ihMdI dIAW jwgrx, Amr aujwlw, dYink<br />
Bwskr, pMjwb kysrI, Xwin pMjwb ivc iksy vI A^bwr<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 44
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
ivc vI nhIN lg rhIAW[ ies qoN sw& zwihr hY ik ieh<br />
swrI myry vIr brijMdr isMG dI injI pr byAsUlI ikV<br />
hY[ dUjw, ies ip`Cy iBMfrW tkswl hY ijhVI AKOqI ‘dsm<br />
gRMQ’ (cirqropwKXwx dw gMd qy ihMdU imQhws) nUM is`KW qy<br />
Qop ky is`KW nUM ihMdUAW dw i&rkw bxwauxw cwhuMdI hY[ qIjw<br />
ies ip`Cy bwdl dl hY ijs ny bwkI swrw ielYktrOink<br />
mIfIAW ^rId ilAw hY qy hux ies nUM isr& spoksmYn qoN<br />
hI ^qrw hY[ ies isr& qy isr& isAwsI jMg hY ijs nUM<br />
bwdl ny byh`d nIvyN p`Dr ’qy ilAw KVHw kIqw hY[ ies<br />
ivc kuJ bwdl-ivroDI mUrK AwgU vI hn ijnHW nUM ieh<br />
nhIN pqw ik jy A`j spoksmYn nw hovy qW bwdl SRomxI<br />
kmytI dIAW 170 ivcoN jy 170 nw shI pr Gt qoN Gt 165<br />
zrUr ij`q jwvygw[ ieh mUrK AwgU ikqy, kinMGm dy kihx<br />
vWg, ‘SyrW dI &Oj dy gDy jrnYl’ qW nhIN bx rhy? aunHW<br />
nUM ieh g`l Awpxy-Awp qoN pu`CxI cwhIdI hY; pr ijsijs<br />
’qy kinMGm vwlI g`l FukdI hoeI qW auh socygw vI<br />
ikvyN?<br />
spoksmYn dIAW cwr kwpIAW lY ky swVn vwilAW nUM mYN<br />
ieh vI pu`Cxw cwhvWgw ik AwrIAW smwj dI ikqwb<br />
‘siqAwrQ pRkwS’ ivc gurU nwnk swihb dy i^lw&<br />
bkvws kIqI hoeI hY, qusIN aus nUM kdy swiVAw hY jW aus<br />
dy i^lw& kdy kuJ kIqw hY? guriblws pwqSwhI CyvI Aqy<br />
sMqoK isMG dy ‘sUrj prkwS’ ivc gurU swihb dy i^lw&<br />
ku&r qoilAw hoieAw hY; kI qusIN aus nUM kdy swiVAw hY?;<br />
quhwfy gurduAwirAW (drAsl fyirAW) ivc qW sgoN aus<br />
dI kQw huMdI hY[ kI qusIN inrMkwrIAW dI ‘Avqwr bwxI’<br />
rwDwsuAwmIAW dIAW bhuq swrIAW ikqwbW, nwmDwrIAW dy<br />
ieMdr isMG ckrvrqI dI ikqwb ‘mwlvyNdr’ ivc is`KI dy<br />
i^lw& zihr BirAw ipAw hY; kdy aunHW dy i^lw& iek<br />
l&z vI boilAw hY? (pr iksy ny ienHW ivcoN iksy ikqwb nUM<br />
iksy cODrI ny kdy piVHAw hovy qW hY nw!)[ ipSOrw isMh,<br />
guirMdr mwn qy jy.AYs. gryvwl ny is`KI dy i^lw& bhuq<br />
Zlq iliKAw; kI iksy aunHW dy i^lw& lihr clweI?<br />
jy.AYs. gryvwl nUM qW id`lI gurduAwrw kmytI ny Avwrf vI<br />
dy id`qw sI[ gurU gRMQ swihb ivc scmuc qbdIlIAW krn<br />
vwky BwnUMmqI nUM id`lI kmytI dy swbk prDwn Avqwr isMG<br />
ihq ny qW isropy vI id`qy sI[ qusIN hux ihq dy i^lw&<br />
morcw ikauN nhIN lwauNdy?<br />
so BweI, bMd kro ieh byAsULIAW hrkqW, s`c, AsUl,<br />
iensw& dI g`l kro[ gurU qoN fro, r`b dw Bau r`Ko[ D`kw,<br />
guMfwgrdI, izAwdqI, A`q dw r`b nwl vYr huMdw hY[ is`KI<br />
dy Asl duSmx dy i^lw& jMg kro[ ij`Qy quhwfIAW klmW,<br />
hiQAwr clxy cwhIdy hn aus pwsy v`l mUMh kro[ mYN s.<br />
joigMdr isMG dw irSqydwr nhIN; spoksmYn dw mulwzm<br />
nhIN; mYN s`c dI g``l krdw hW[ jd spoksmYn s`c dw<br />
rwh C`fygw qW mYN sB qoN A`gy ho ky ies dw ivroD krWgw[<br />
myrw iSAr hY:<br />
s`c boilAW dosqI tu`t jwvy, smJo bhuq nhIN s`c dw<br />
mu`l id`qw[<br />
- fwktr hrijMdr isMG idlgIr<br />
- hsdilgeer@yahoo.com (Tel: 0044-<br />
7975608632)<br />
vIr jI, ies nUM lyK bxwvo jW AYfItorIAl, ieh quhwfI cox hY<br />
*****<br />
11 AprYl dI id`lI knvYnSn<br />
jy AKOqI jQydwrI, pujwrIvwd, fyrwvwd nUM r`d<br />
nhIN krdI qW 11 AprYl dI id`lI knvYnSn<br />
isr& pMQ duSmxW dy h`Q hI mzbUq krygI –<br />
fw: hrijMdr isMG idlgIr<br />
lMfn (srbjIq isMG bnUV) – is`K ivdvwn fwktr<br />
hrijMdr isMG idlgIr dw ivcwr hY ik s. prmjIq<br />
isMG srnw v`loN 11 AprYl 2010 nUM s`dI knvYnSn<br />
pMQ dy msilAW nUM h`l krn dI QW sgN ienHW<br />
msilAW nUM pYdw krn vwilAW dy hI h`Q mzbUq<br />
krygI[ ies kwn&rMs dy AjMfy dIAW pihlIAW do<br />
m`dW hI pujwrIAW Aqy bwdl dy h`Q mzbUq krn<br />
vwsqy kw&I hn[<br />
aunHW ikhw ik is`K pMQ dy mOjUdw swry AMdrUnI<br />
msilAW dw iek-iek jW Gto-Gt muK kwrn Akwl<br />
q^q swihb dw jQydwr nW dw nklI Ahudw hY[<br />
AKOqI jQydwr ny hI qkrIbn swry msly KVHy kIqy<br />
hn qy ieh swrw kuJ prkwS bwdl nUM qwkq dyx<br />
vwsqy kIqw igAw hY[ jy pMQ ny AMdrUnI msilAW qoN<br />
injwq pwauxI hY qW Akwl q^q nUM pujwrIAW qoN<br />
Awzwd krvwauxw lwzmI hY[ nw qW is`K isDWqW<br />
muqwibk ieh koeI Ahudw hY qy nw hI is`K qvwrI^<br />
ivc ies dw koeI vjUd sI[ 1920 ivc q^q dI<br />
eImwrq dI syvw sMBwl vwsqy bxwey jQy dw muKI<br />
1984 qoN mgroN ‘jQydwr’ vjoN kOm dw mwlk bxw<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 45
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
id`qw igAw hY qy hux auh kOm nUM auNglIAW ‘qy ncw<br />
irhw hY qy auh Awp bwdl Aqy Awr.AYs.AYs. dy ip`Cy<br />
pUC ihlwauNdw iPrdw hY[ jy s. prmjIq isMG srnw<br />
ies Ahudy nUM r`d krn vwsqy knvYnSn krdy qW<br />
ies dw koeI mksd bxdw sI[ hux qW ieh nklI<br />
Ahudy vwsqy kwiedw kwnUMn bxwaux dw pqw pws kr<br />
ky ieh iek`T ies Ahudy ’qy p`kI muhr lwaux dw<br />
mqw pws kr ky kOm dw nukswn krygw[<br />
fw idlgIr ny ikhw ik srbq Kwlsw iek`T bulwaux<br />
dw hokw pRo. drSn isMG nUM AKOqI Kwrj krn vwly<br />
idn mYN hI id`qw sI qy sYNkVy &on kr ky dyS qy ivdyS<br />
dy is`K AwgUAW nUM iqAwr kIqw sI[ pr jd s.<br />
prmjIq isMG srnw ny pujwrIAW nUM A`gy lwaux dI<br />
g`l kIqI qW AsIN ies knvYnSn qoN iknwrw kr<br />
ilAw[ sB qoN pihlW mYN ies nUM r`d kIqw[ iPr pRo<br />
drSn isMG, ijs qoN ieh mslw hux SurU hoieAw<br />
sI, aus ny vI ies nUM r`d kr id`qw[ hux ies ivc<br />
nw qW pMjwb dy pMj AkwlI dl (bwdl, mwn,<br />
ib`tU, rvIieMdr, jsjIq isMG tonI) Swiml hn,<br />
nw Kwlsw pMcwieq, nw dl Kwlsw, nw cI& Kwlsw<br />
dIvwn, nw gurmiq tkswl Swiml hn[ ies ivc<br />
dsW imSnrI kwljW ivcoN iek vI Swiml nhIN ho<br />
irhw[ AKMf kIrqnI jQw, iqMny iBMfrW-mihqw jQy<br />
(tkswl), AKOqI sMq smwj, inhMg jQy, is`K<br />
stUfYNts &YfrySnW vZYrw qW A`gy hI ies dw ivroD<br />
kr rhIAW hn[ jy ieh swry hI bweIkwt kr rhy<br />
hn qW ies ivc Swiml kOx ho irhw hY? ivdySW<br />
ivcoN id`qy nWvW ivcoN A`Dy qoN vD bbr Kwlsw<br />
(ieMglYNf dy jogw isMG grup) dy hn[ ivdySW ivcoN vI<br />
muK jQybMdIAW ies knvYnSn ivc nhIN Aw rhIAW[<br />
aunHW ikhw ik srnw jI nUM vydWqI qy mhMq mnjIq<br />
isMG vrigAW qoN bcxw cwhIdw sI qy ienHW pMj<br />
pujwrIAW qy fyrdwrW nUM hI aunHW ny isrmOr bxw ky<br />
ies knvYnSn dw Bog pw id`qw hY (ienHW ivcoN iek<br />
rwm isMG qW B`j igAw)[ aunHW hor ikhw ik iek hor<br />
kmwl ieh hY ik mnjIq isMG klk`qw ies dw swrw<br />
krqw Drqw hY[ klk`qw jI nUM A`j bwdl koeI<br />
in`kI ijhI burkI pw dyvy qW auh kwn&rMs vwly<br />
idn hI bwdl dI JolI ivc jw bYTxgy qy srnw jI<br />
nUM ‘kWgrs dw eyjMt’ AwKx vwsqy ibAwn vI dy<br />
dyxgy, ijhw ik aunNHW ny 2003 ivc kIqw vI sI[<br />
cyqy rhy ik aunHW ny tOhVw-bwdl eykqw vyly srnw jI<br />
nUM ‘kWgrs dw dlwl’ ikhw sI[ ieho ijhy dl-bdlU<br />
qy c`ly kwrqUs nUM srnw jI Azmw cuky hn[ klk`qw<br />
jI is`K imSn ieMtrnYSnl qy SRomxI is`K kONsl nUM<br />
jMmx qoN pihlW hI mwr cuky hn[ hux ies knvYnSn<br />
nUM vI aunHW ny bymwAnw kr id`qw hY[ lokW ivc qW<br />
hux vI crcw hY ik klk`qw jI nUM m`kV jW suKbIr<br />
ny hI ByijAw hovy, qW jo vwips lYx qoN pihlW aunHW<br />
koloN ies knvYnSn dw Bog puAw id`qw jwvy[<br />
aunHW ikhw ik jy srnw jI scmuc kuJ krnw cwhuMdy<br />
hn qW ies knvYnSn ivc:<br />
Akwl q^q swihb dy AKOqI jQydwr dw nklI<br />
Ahudw r`d krn;<br />
pujwrI jmwq nUM r`d krn;<br />
AKOqI sMqW qy fyrwvwd nUM r`d krn;<br />
nMdyV Aqy ptnw ivc AKOqI dsm gRMQ dy pRkwS nOM<br />
pwp grdwnn;<br />
pMQ coN Kwrj krn dy hux qk dy swry frwmy r`d<br />
krn;<br />
rihq mirAwdw nUM soDx vwsqy kmytI bxwaux dw<br />
pqw pws krn; dunIAW Br dy is`KW dI ‘vrlf<br />
is`K pwrlImYNt’ kwiem krn vwsqy mqw pws<br />
krn qW jo is`KW dI p`kI jmwq kwiem ho sky[<br />
nhIN qW ieh knvYnSn vydWqI, klkqw qy srnw nUM<br />
kwiem krn dw frwmw bx ky rih jwvygI[ srnw jI<br />
ieh Brm nw bux lYx ik mYN aunHW nUM r`d krdw hW[<br />
jd vI auh shI stYNf lYxgy mYN sB qoN vD rol Adw<br />
krWgw[<br />
*****<br />
gurduAwrw is`K lihr brYNptn, ikrpwn,<br />
pRo.drSn isMG, Akwl q^q<br />
fwktr hrijMdr isMG idlgIr<br />
swbkw fwierYktr is`K ihstrI rIsrc bof (SRomxI gu. pR.<br />
kmytI)<br />
hsdilgeer@yahoo.com<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 46
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
2 AprYl 2010 dy idn gurduAwrw is`K lihr dy muK syvwdwr s.<br />
mnjIq isMG mWgt au~qy qlvwr (ikrpwn nhIN) nwl hmlw<br />
kIqw igAw[ hmlwvr PiVAw igAw qy aus nUM ierwdw kql hyT<br />
cwrj kIqw jw irhw hY[ ies Gtnw ivcoN kuJ svwl pYdw hoey<br />
hn:<br />
1. kI ikrpwn nUM hmlwvr qlvwr/hiQAwr vjoN<br />
vrqxw shI sI?<br />
2. kI iek ivroDI DVy dw gurduAwry ‘qy dwvw krnw<br />
shI sI?<br />
3. kI pRo. drSn isMG dw au~Qy kIrqn krn Awauxw<br />
shI sI?<br />
4. kI drSn isMG pMQ coN Kwrj hY?<br />
1. ikrpwn is`KW dw kkwr hY, ieh icMnH nhIN hiQAwr hY;<br />
pr ieh ‘Awn’ nUM bcwaux vwsqy ‘ikrpw nwl’<br />
vriqAw jwx vwlw, ‘ih&wzq krnw vwlw’<br />
(defensive) hiQAwr hY, nw ik hmlw krn vwlw<br />
(offensive)[ gurU dw hukm hY ik ikrpwn dI vrqoN<br />
audoN krnI hY jdoN Drm nUM ^qrw hovy Aqy jdo swry hIly<br />
^qm ho cuky hox[ guru dw hukm swhvyN rKidAW ieh<br />
sw& zwihr hY ik s. mnjIq isMG mWgt ‘qy qlvwr<br />
dw vwr hmlwvr sI nw ik ih&wzq vwsqy; so ieh<br />
Zlq sI qy guru dy hukm dy ault sI[ ie`Qy nw qW Drm<br />
nUM ^qrw sI qy nw hI swry hIly ^qm ho gey sn[ so,<br />
ies mOky ‘qy vriqAw igAw hiQAwr qlvwr sI nw ik<br />
gurU dI id`qI ikrpwn[<br />
2. iek ivroDI DVy ny plwn kr ky lok iek`Ty kIqy Aqy<br />
dUjy DVy dy Adwry ‘qy hmlw kIqw[ nw qW ieh kwnUMnI<br />
shI sI Aqy nw AsULI qOr ‘qy shI hY[ ieh Adwrw<br />
iek Awzwd kmytI dw hY[ aunHW dw h`k hY ik auh ijs<br />
nUM mrzI bulwaux jW nw[ jy iksy nUM koeI bMdw cMgw nhIN<br />
lgdw jW Zlq lgdw hY qW auh Awpxy Adwry ivc,<br />
Awpxy A`fy ‘qy, pRY~s jW hor mIfIAw rwhIN aus dy<br />
i^lw& bw-dlIl prcwr kry[ pr iksy dy Adwry ‘qy<br />
hmlw kr ky aus nUM Awpxy mihmwn nUM bulwaux qoN<br />
rokxw nw kwnUMnI kwrvweI hY, nw swDwrn qrk (logic)<br />
‘qy ADwrq hY[ kI kdy iksy ny AwrIAw smwj dy fyry<br />
‘qy hmlw kIqw hY ikauNik aunHW dy qW gRMQ vc hI guru<br />
nwnk swihb dy i^lw& bkvws kIqI hoeI hY? knyfw<br />
ivc inrMkwrIAW dy fyry vI hn; kI kdy iksy ny<br />
inrMkwrIAW dy fyry qy hmlw kIqw hY ikauN ik auh pMQ<br />
coN Kwrj hn? inhMg bkry Jtkw ky Awpxy ‘lMgr<br />
ivc’ mws (keI ies nUM mhW ‘prSwd’ kihMdy hn)<br />
pkWdy hn; kI aunHW ‘qy hmlw krn dw su&nw vI iksy<br />
ilAw hY?<br />
iPr, kI muslmwnW ivcoN kdy iksy SIAw ny suMnIAW dy<br />
fyry ‘qy hmlw kIqw hY ijhVy AlI nUM pYZMbr nhIN<br />
mMndy? kI kdy iksy ny qblIgIAW dy iek`T qy hmlw<br />
kIqw hY ikhVy hzrq muhMmd nUM ^ws jgh dyx dI<br />
bjiwe isr& r`b nUM hI mMndy hn; auh kbrW nUM vI<br />
nhIN mMndy qy hor vI keI kuJ (is`K imSnrIAW<br />
vW|)? kI kdy vYSnUAW ny SYvW (ISv dy cyly mws vI<br />
KWdy hn qy Srwb vI pINdy hn) au~qy hmlw kIqw hY ik<br />
auh mws ikauN KWdy hn? kI kdy kYQoilk pRotYstYNt<br />
eIsweIAW v`loN pop nUM (jQydwr vWg) kbUl nw krn<br />
kwrn nwl ieM\ krdy hn? hrigz nhIN[ pr jd<br />
ikqy AijhI (tWvIN-tWvIN) hrkq hoeI hY qW aus nUM<br />
sB ny ‘dihSqgrd’ kwrvweI grdwinAw hY[<br />
is`K Drm qW Aijhy hmly dI iblkul iejwzq nhIN<br />
dyNdw[ is`K qvwrI^ ivc qW Aijhw slUk rwm rwey<br />
nwl vI nhIN hoieAw sI[ aus nUM guru hr rwie swihb<br />
ny r`d kr id`qw sI pr ieh kdy nhIN sI hoieAw ik<br />
rwm rwey ‘qy iksy is`K ny hmlw kIqw hovy[ bhuq swry<br />
is`KW ny rwm rwie nUM mdd id`qI; pr kdy vI iksy<br />
is`K ny aunHW dy i^lw& boilAw qk nhIN sI; aunHW ‘qy<br />
hmlw krn dw qW svwl hI nhIN sI pYdw huMdw[ A`j<br />
vI DIrm`lIey, rwm rweIey mOjUd hn; kI kdy iksy ny<br />
aunHW dy Adwry ‘qy hmlw kIqw hY? iblkul nhIN[<br />
ienHW hmlwvrW muqwibk pRo. drSn isMG AKOqI qOr<br />
‘qy pMQ ivcoN Kwrj hY[ jy mIxy, DIrm`lIey,<br />
rwmrweIey, inrMkwrIey Awpxy fyirAW ‘qy kwrvweIAW<br />
jwrI rK skdy hn qW drSn isMG jW aus dy swQI<br />
ikauN nhIN[ hW, quhwnUM h`k hY ik qusI Awpxy<br />
AdwirAW ivcoN ijvyN DIrm`lIAW vZYrw dy i^lw&<br />
prcwr krdy ho auvyN drSn isMG jW is`K lihr<br />
gurduAwry dy i^lw& prcwr kro[ ies dw quhwnUM<br />
kwnUMnI vI h`k hY Aqy AsUlI qOr qy vI qusIN Aijhw<br />
kr skdy ho[<br />
3. pRo. drSn isMG nUM is`K lihr gurduAwry vwilAW ny<br />
bulwieAw sI[ ieh aunHW dI kmytI dw h`k hY ik auh<br />
ijs nUM mrzI bulwaux[ qusIN Awpxy Adwry ivc ijs<br />
nUM mrzI bulwE jW nw vVn idE ieh quhwfw h`k hY[<br />
drSn isMG ny nwrvy, jrmnI, XU.pI. dy vIh SihrW<br />
ivc kIrqn kIqw[ pr au~Qy koeI kuJ nhIN kr<br />
sikAw[ au~Qy sMgq ivcoN iek jxy ny vI ivroD nhIN<br />
kIqw[ kI ies dw mqlb ieh ilAw jwvy ik ij`Qy<br />
aus dy ivroDIAW dy ‘gYNg’ hn, au~Qy dihSqgrdI ho<br />
skdI hY? drSn isMG AwpxI AkYfmI ivc, Awpxy<br />
Gr ivc, Awpxy irSqydwrW ivc vI jWdw hY qy au~Qy<br />
lYkcr, kIrqn vI krdw hY[ qW kI iPr qusIN klH nUM<br />
aus dy Gr, Adwry jW aus smwgm ‘qy vI hmlw<br />
krogy? ieh hmlw iksy qrIky nwl vI jwiez nhIN;<br />
nw AsUlI qOr ‘qy, nw kwnUMnI qOr ‘qy Aqy nw gurmiq<br />
dy AsUlW muqwibk[<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 47
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
4. cOQW, Aw^rI Aqy sB qoN Aihm nukqw hY ik kI pRo.<br />
drSn isMG pMQ coN Kwrj? jvwb hY: nhIN[ pihlI g`l<br />
qW is`K rihq mirAwdw ivc iksy nUM pMQ coN Kwirj<br />
krn dw koeI qrIkw nhIN[ dUjw, isr& iek qrIkw hY<br />
qy auh hY ik srbq Kwlsw v`loN iek rwey (srb sMmqI)<br />
nwl AksrIAq (bhu sMmqI) nwl jW iek DVy dI<br />
mrzI nwl nhIN, iksy nUM pMQ coN Kwrj kIqw jw skdw<br />
hY[ 1978 ivc inrMkwrIAW dw bweIkwt is`KW dI iek<br />
rwey nwl iek kmytI bxw ky aus kmytI qoN ‘hukmnwmw’<br />
iqAwr krvwieAw igAw sI (ieh hukmnwmw iksy gRMQI,<br />
pujwrI jW AKOqI jQydwr ny nhIN kIqw sI)[<br />
Zlq svwlW dy Zlq jvwb<br />
ijhVw svwl hI Zlq hovy aus dw jvwb qW Zlq hI hovygw[<br />
ieh swry svwl hI ingUxy hn[ Asl nukqw qW AKOqI jQydwr<br />
dw Ahudw hY is`K &sl&y jW is`K qvwrI^ ivc AKOqI jQydwr<br />
dw koeI Ahudw nhIN hY[ drAsl ijhVw Ahudw hI nhIN hY aus<br />
bwry ieho ijhy svwl pu`Cxy vI Zlq hn[ ieh Ahudw 1920 ivc<br />
Acwxk hoeI iek Gtnw ivcoN bxw ilAw igAw sI[ hoieAw ieM\<br />
sI ik 12 AkqUbr 1920 dy idn jd kuJ AKOqI-ACUq is`K<br />
kVwh pRSwd lY ky Akwl q^q swihb 'qy gey qW auQoN dy pujwrI<br />
pRSwd kUl krn qoN bcx vwsqy iKsk gey qy Akwl q^q swihb<br />
nUM 'suM\w' C`f gey[ au~Qy hwzr sMgq ny ies dw sMjIdw noits<br />
ilAw[ ies mOky 'qy hwzr jQydwr krqwr isMG J`br ny sMgqW dy<br />
iek`T ivc KVw ho ky ikhw ik pujwrI q^q nUM suM\w C`f gey hn<br />
ies kr ky ies dI syvw sMBwl vwsqy kuJ is`K inqrx[ aunHW<br />
qjvIz kIqI ik 21 isMG Awpxy Awp nUM pyS krn[ aus vyly<br />
isr& 17 nW pyS hoey[ ienHW ivcoN pMj-pMj isMG q^q dy iqMnW<br />
gytW 'qy, iek gurU gRMQ swihb dI qwibAw Aqy iek pRSwd vwsqy<br />
lw id`qw igAw[ ies jQy dy jQydwr qyjw isMG Bu`cr bxwey gey[<br />
(auh q^q dy jQydwr nhIN, ies “rwKI krn vwly jQy dy<br />
jQydwr” sn)[ iek mhIny ip`CoN aunHW ‘Cu`tIAW’ mMgIAW qW ieh<br />
syvw dIdwr isMG m`tU BweIky nUM sONpI geI[ (vyKo ikqwb: SRomxI<br />
gurduAwrw pRbMDk kmytI ikvyN bxI)[<br />
kuJ mhIny ieM\ cldw irhw[ pr jd cwbIAW dw morcw l`gw qy<br />
igR&qwrIAW hox lg peIAW qW Akwl q^q sihb 'qy iek isMG<br />
p`kw gRMQI lw id`qw igAw qy iek isMG nUM syvw sMBwl dw jQydwr[<br />
bs aus idn qoN kuJ A^bwrW ny ZlqI nwl aus gRMQI nUM 'jQydwr'<br />
ilK id`qw[ Ajy vI ies gRMQI aur& AKOqI-jQydwr dw kMm<br />
Akwl q^q dI rwKI krnw qy jiQAW nUM igR&qwrI vwsqy qornw<br />
sI[<br />
cyqy rhy ik SRomxI kmytI bxwaux vwsqy 15 nvMbr 1920 dy<br />
idn s`dy srbq Kwlsw iek`T vwsqy 'hukmnwmw' qyjw isMG<br />
Bu`cr (jQydwr Akwl q^q dI syvw sMBwl vwlw ‘syvk jQw’) ny<br />
vI nhIN blik fw: gurb^S isMG (AMgryz fI.sI. v`loN bxweI<br />
nON mYNbrI kmytI dy sk`qr) ny jwrI kIqw sI[<br />
1925 ivc gurduAwrw AYkt bx igAw[ aus ivc vI AKOqI<br />
jQydwr dw koeI izkr nhIN ikauNik ieh koeI Ahudw hY hI nhIN<br />
sI[ AkqUbr 1920 qoN mgroN vI ieh koeI Ahudw nhIN sI qy<br />
nw hI koeI imswl hY ijs ivc 'AKOqI jQydwr' ny koeI AYkSn<br />
Awp ilAw hovy[ 1936 ivc CUqCwq dy i^lw& 'hukmnwmw' vI<br />
SRomxI kmytI dI AYZzYkitv ny iqAwr kIqw qy q^q qoN jwrI<br />
kIqw sI (q&sIl vyKo ikqwb: is`K qvwrI^ ivc Akwl q^q<br />
swihb dw rol)[<br />
mwstr qwrw isMG qy &qih isMG nUM nvMbr 1961 ivc szw lgI<br />
qW iksy jQydwr dw 'hukmnwmw' nhIN sI, ieh pMj gRMQIAW dw<br />
‘&Yslw’ sI, qy auh vI aus dr^wsq 'qy ijhVI ienHW (qwrw<br />
isMG, Pqih isMG vZYrw) ny Awp pyS kIqI sI nw ik iksy dI<br />
qlbI hoeI sI[<br />
hor qW hor jUn 1978 ivc inrMkwrIAW dy i^lw& 'hukmnwmw'<br />
iksy jQydwr ny jwrI nhIN sI kIqw[ ieh srbq Kwlsw iek`T<br />
ivc cuxI iek s`q-mYNbrI kmytI ny bxwieAw sI qy muK<br />
syvwdwr swDU isMG BOrw ny q^q qoN jwrI kIqw sI[<br />
1979 ivc gurcrn isMG tOhVw ny hrikSn isMG surjIq<br />
(ie`q&wkn dovyN tur gey hn) dI slwh 'qy Akwl q^q dy<br />
pujwrI (AKOqI jQydwr) nUM bwdl dy i^lw& vrqx dI koiSS<br />
kIqI sI ijhVI kwmXwb nhIN hoeI sI[ ieh sI SurUAwq<br />
Akwl q^q swihb dy nvyN Ahudy AKOqI ‘jQydwr’ dI<br />
‘qwkq’ dI vrqoN dI[<br />
ies mgroN Pyr 1984 qk cupcwp rhI[ drbwr swihb ’qy<br />
hmly mgroN srkwr ny ienHW gRMQIAW nUM vrqxw SurU kr id`qw[<br />
ikrpwl isMG nUM aunHW ny bQyrw vriqAw[<br />
iPr jd KwVkUAW ny drbwr swihb 'qy kuJ icr kbzw kIqw qW<br />
aunHW ny ies Ahudy nUM r`j ky vriqAw[ iPr jd KwVkUAW dw<br />
zvwl AwieAw qW gurcrn isMG tOhVw ny ies dI vrqoN krn<br />
dI koiSS kIqI[ aus ny ies nUM bhuqw kr ky bwdl qy hor<br />
ivroDIAW dy i^lw& injI qy isAwsI mksdW vwsqy vriqAw[<br />
pr 1999 ivc jd Akwl q^q bwdl h`Q igAw qW aus ny<br />
ies nUM tOhVw (qy aus nwl dobwrw XwrI pYx mgroN) ismrnjIq<br />
isMG mwn, prmjIq isMG srnw, jgdIS isMG JINfw jW drSn<br />
isMG dy i^lw& vriqAw[<br />
Xwin ies 'nwjwiez Ahudy' nUM 'nwjwiez qrIky' nwl hr<br />
aus cODrI ny vriqAw ijs dw dwA l`igAw jW ijs dw<br />
isM|IN h`Q pY igAw[<br />
kI jQydwr dw Ahudw is`K &ls&y muqwibk shI hY?<br />
nhIN, ieh iek nwjwiez, ApMQk, gurbwxI Aqy is`K qvwrI^<br />
dy ault kwiem kIqw igAw, Ahudw hY[ guru nw qW is`K nUM<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 48
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
Kwlsw bxwieAw hY, qy auh vI Akwl purK dw (‘Kwlsw Akwl<br />
purK dI &Oj’ hY)[ pr eyQy qW is`K Aqy guru gRMQ swihb hI nhIN<br />
blik Akwl purK dy ivckwr hI iek haUAw KVHw kr id`qw<br />
igAw hY[ ieh qW vwihgurU qoN vI au~pr dw Ahudw bxw id`qw<br />
igAw hY[ is`KW nUM ieh muihMm clwauxI cwhIdI hY ik pMQ ies<br />
nklI AYNtI-is`K Ahudy nUM r`d kr dyvy[ pMQ dy mOjUdw msilAW<br />
ivcoN bhuqy ies nklI Ahudy ny hI KVHy kIqy hn qy ies dw ieko<br />
iek h`l hY ik pMQ AKOqI jQydwr dy ies nwjwiez Ahudy nUM r`d<br />
kr dyvy[<br />
ip`Cy ijhy iek iek`T ivc mYN iehI g`l khI sI ik ieh Ahudw<br />
gurbwxI Aqy is`K qvwrI^ dy ault hY[ ies smyN kuJ k`cGrV,<br />
mOkwpRsq qy kmzor AKOqI 'ivdvwnW' ny ieh dlIl id`qI sI ik<br />
byS`k ieh Ahudw gurbwxI Aqy is`K qvwrI^ muqwibk TIk nhIN<br />
hY pr ies nUM pMQ dw bhuqw ih`sw mnzUr kr cukw hY (jW jbrI<br />
krvwieAw igAw hY Aqy lokW nUM s`c pqw hI nhIN ik ieh nklI<br />
Ahudw hY kI) ies kr ky ies nUM kwiem rihx id`qw jwvy qy<br />
AKOqI jQydwr nUM lwaux/htwaux/&rz/h`k bwry nym bxw ley<br />
jwx[ ikMny GtIAw, bySrm qy ZlIz soc dy hn ieh lok jo<br />
kihMdy hn ik ieh Ahudw hY qW gurbwxI dy ault pr iPr vI<br />
ies nUM mMn lE[ iPr qW nwmDwrIAW v`loN XwrHvW, bwrHvW guru<br />
dw &rwf vI kbUk kr lE ikauN ik pMjwb kU hzwr bMdy aus nUM<br />
vI mMndy hn[ klH nUM qW koeI ieh vI khygw ik 80% is`KW ny<br />
vwl ktvw id`qy hn ies kr ky ies nUM isDWq vjoN mwnqw dy<br />
id`qI jwvy[ aunHW dI dlIl hovygI ik jy pMQ iek Zlq g`l<br />
(jQydwr dy nvyN Ahudy) nUM mnzUr kr skdw hY qW ies nUM ikauN<br />
nhIN? AjIb rol hY ienHW 'ivdvwnW' dw, jo dlIl qy &ls&y dI<br />
QW isr& 29 swl (1979 ivc) pihlW GVI geI swizS muqwibk<br />
is`KI dy AsUl bdlx vwsqy vI iqAwr hn[ aunHW nUM gurbwxI<br />
Aqy gurU dI isiKAw nUM r`d kr ky, nwjwiez Ahudw mnzUr krnw<br />
hI shI jwpdw hY[<br />
hyT iliKAw nukqw mYN pihlW vI pyS kr cukw hW qy ies nUM<br />
AwpxIAW ikqwbW ‘is`K qvwrI^ ivc Akwl q^q swihb<br />
dw rol’ Aqy’nwnkSwhI kYlMfr’ ivc coKI q&sIl nwl pyS<br />
kr cukw hW[ ies nUM Pyr duhwrwaUdw hW[:<br />
kI swnUM iksy Aijhy Ahudy dI loV hY?: ieh svwl ik kOm nUM<br />
iksy Aijhy AKOqI jQydwr dy Ahudy (Swied 'haUAw') dI loV hY?<br />
auN\ qW ies dw sw& jvwb hY 'nhIN'[ pr iek g`l dI bVI v`fI<br />
loV hY[ auh hY kOm nUM iek sWJy plyt&wrm dI ij`Qy bYT ky swry<br />
AwgU qy ivdvwn kOm dy Dwrimk msilAW bwry g`l kr skx[<br />
is`KW nUM 'XhUdI pwrlImYNt' (ijaUieS kWgrs), ieslwimk<br />
kwn&rMs (jW ieslwimk kort), bOD mhWsMG (boDI pwrlImYNt)<br />
vWg, iek Dwrimk (inrol Dwrimk) ‘is`K pwrlImYNt’ dI loV<br />
hY[ ies dw nW vrlf is`K pwrlImYNt, vrlf is`K AsYNblI,<br />
vrlf is`K kONsl, vrlf is`K kwn&rMs jW 'srbq Kwlsw' jW<br />
kuJ vI r`iKAw jw skdw hY[ ies jmwq ivc kOm dy Dwrimk qy<br />
smwjk msly ivcwry jwx[ ies dI kwrvweI 100% ^u&IAw<br />
hovy[ ies dI cox p`Kpwq-rihq hovy[ ies ivc kOm dy hr<br />
ih`sy nUM numwieMdgI imly qy ivdvwnW dw ies ivc v`fw rol hovy[<br />
ies pwrlImYNt dI cox ikvyN hovy? ieh Aihm svwl hY[ ies<br />
dw iek vDIAw qrIkw ieh hY ik hr iek ielwky ivc, isKW<br />
dI AwbwdI muqwibk numwieMdgI hovy[ imswl vjoN pMjwb,<br />
hirAwxw, cMfIgVH, ihmWcl (SRomxI kmytI dw Kyqr) ivc 65-<br />
70% is`K hn[ ies pwrlImYNt ivc eynI igxqI SromxI kmytI<br />
coN cuxI jwvy[ (Xwin jy 200 mYNbrW dI 'is`K pwrlImYNt' hovy qW<br />
SRomxI kmytI coN 130/140 mYNbr Byjy jwx)[ ieM\ hI is`K<br />
AbwdI dw 5% id`lI ivc hn qy eynw ih`sw id`lI kmytI coN<br />
cuixAw jwvy[ ieM\ hI hor sUibAw qy ivdySW coN numieMdy ley jw<br />
skdy hn[ ies qoN ielwvw ies ivc 20-25 ivdvwn vI<br />
Swiml kIqy jwx[ ieh auhI ivdvwn hox jo &ls&y dy mwihr<br />
hox Aqy is`KI nUM prxwey hox (Xwin Bwjpw jW kWgrs jW<br />
kimaUinstW jW hornW dy Asr qoN Awzwd hox)[ ienHW dI cox<br />
iek 'kor kmytI' kry ijs nUM 'is`K pwrlImYNt' cuxy[ ies<br />
pwrlImYNt ivc swry &Ysly gurmqy rwhIN hox jW Gto Gt doiqhweI<br />
mYNbr aus nUM mnzUrI dyx[ mYN qW qrIkw suJwieAw hY,<br />
ies bwry ivcwrW ho skdIAW hn qy iek isstm kwiem kIqw<br />
jw skdw hY[<br />
hW hlky-vwr numwieMdgI (ijs nUM mYN au~pr pyS kIqw hY jW aus<br />
vWg iksy hor qrIky dI) vwlI vrlf is`K jmwq kwmXwb ho<br />
skdI hY[ vrnw, jVw-jQydwr jW AKOqI-jQydwr vZYrw dw<br />
nwjwiez Ahudw kOm vwsqy msly KVy krdw rhygw Aqy kOm dw<br />
nukswn krdw rhygw[ kOm dy AwgUAW nUM cwhIdw hY ik ies bwry<br />
gurU nwnk swihb dI isiKAw muqwibk dlyrwnw stYNf lYx Aqy<br />
rwm rwey vWg frn nw[ kOm mrdW nUM kbUl krdI hY, qvwrI^<br />
mrdW nUM cyqy krdI hY, ij`q mrdW nUM imldI hY nw ik iF`ly<br />
m`iTAW nUM[ AwE, s`cy bxo, bwbr nUM jwbr kho, pKMfI pWfy nUM<br />
bnwrs dy T`g kho, 'krm kWf' nUM 'Drm' nw kho[<br />
gurU ny ikhw sI: bRwhmx so jo bRhm bIcwry, muslmwn so jo<br />
muslmwnI Drm jIvy, jogI so jo jugq pCwxY[ ieM\ hI is`K so<br />
hI hY jo is`KI AsUlW 'qy c`ly[ gurU swnUM qW hI qwkq dyvygw jy<br />
qusIN aus dy pUrinAW qy clogy jy AsIN rwm rwey dy qrIky 'qy<br />
c`lWgy qW gurU swfy v`l ip`T kr leygw[ AwE gurU vwly bxIey[<br />
'ihMmqy mrdW mddy-^udw'[<br />
*****<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 49
he <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong> cyq-vYYyswK 542 nwnkSwhI March-April 2010<br />
BOOKS FROM KHALSA TRICENTENNIAL FOUNDATION OF NORTH AMERICA INC.<br />
Realizing the need for correct information about <strong>Sikh</strong>ism in the English language for the benefit of Diaspora<br />
youth, KTF requested S. Gurbachan Singh Sidhu, UK, to revise some of his books and write new ones. Mr. Sidhu<br />
is one of the founders of <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> Missionary Society of UK and Guru Nanak Charitable Trust, Mullanpur<br />
Mandi, Ludhiana. Of the many books and pamphlets in English that he has authored we have been able to afford<br />
to publish only four:<br />
1. <strong>Sikh</strong> Religion and Christianity – 110 pages<br />
2. <strong>Sikh</strong> Religion and Islam – 153 pages (Co-authored with Gurmukh Singh)<br />
3. An Introduction to <strong>Sikh</strong>ism – 76 pages<br />
4. Panjab and Panjabi – 177 pages<br />
<strong>The</strong>se are excellent books for <strong>Sikh</strong>s and non <strong>Sikh</strong>s alike. Reading these books you will get the real meaning of<br />
<strong>Sikh</strong>i, something that Gurdwaras have miserably failed to teach. <strong>The</strong>se books are for free distribution. We invite<br />
our readers in the USA to order any combination of 40 books for a donation to KTF of $100.00, including postage,<br />
and distribute them free to their family, friends, local sangats or schools operated by Gurdwaras. Your donation<br />
will help in the publication of <strong>The</strong> <strong>Sikh</strong> <strong>Bulletin</strong>.<br />
*****<br />
TEACH YOURSELF GURBANI. FOLLOWING TWO SOURCES ARE EXCELLENT:<br />
1. www.srigranth.org This website will help you find page number of a shabad in Gurmukhi, English,<br />
Devanagari and Transliteration; and also to Panjabi translation by Prof Sahib Singh.<br />
2. www.gurugranthdarpan.com This site carries the Panjabi translation of GGS by Prof Sahib Singh.<br />
*****<br />
Some other useful links<br />
Aarti condemned by the <strong>Sikh</strong> Gurus being practiced at Patna Sahib: http://www.youtube.com/watch?v=1gWDcBddddU<br />
www.sawaddinewsusa.com; www.sikhmarg.com;<br />
Khalsa Tricentennial Foundation of North America Inc.<br />
3524 Rocky Ridge Way<br />
El Dorado Hills, Ca 95762<br />
Address<br />
Label<br />
Here<br />
If you do not wish to receive this bulletin, please write ‘do not mail’ across the label and return to sender.<br />
If you wish for someone else to receive it, please provide us with their mailing address. Thank you.<br />
K. T. F. of N. A. Inc. 3524 Rocky Ridge Way, El Dorado Hills, CA. 95762 50