pobierz - Katowice
pobierz - Katowice
pobierz - Katowice
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
26<br />
Orzech w niebie - podniebne opowieści Czarka Orzecha<br />
Orzech in heaven - the soaring tales of Czarek Orzech<br />
When I first saw the Airbus A380 at the Paris Airshow at the<br />
Le Bourget airport in Paris, my thoughts first turned to the Polish<br />
contribution to the development of this giant of the skies.<br />
I must say I felt proud. The turbine blades of the Rolls-Royce<br />
Trent 900 engines are produced in Bielsko- Biała and the<br />
barges used to transport the oversized elements between<br />
factories were launched at the Gdańska Stocznia Remontowa<br />
Transatlantyk przestworzy<br />
The trans-Atlantic skies<br />
Gdy po raz pierwszy, podczas paryskiego Salonu Lotniczego<br />
na lotnisku Le Bourget, zobaczyłem Airbusa A380, to przede<br />
wszystkim pomyślałem o udziale Polaków w stworzeniu tego<br />
giganta przestworzy. I nie ukrywam – poczułem dumę. Łopaty<br />
turbin silników Rolls-Royce Trent 900 są produkowane w Bielsku-Białej,<br />
a barka, którą są transportowane wielkogabarytowe<br />
elementy między poszczególnymi fabrykami, zwodowana została<br />
w Gdańskiej Stoczni Remontowej im. Józefa Piłsudskiego.<br />
Wielki, chociaż przysadzisty i nie tak smukły jak inne airbusy,<br />
robi wrażenie. Obecnie jest to największy samolot pasażerski<br />
świata, a jego powstająca transportowa wersja A380-800F<br />
ustępuje jedynie ukraińskiemu Antonowowi An-225 Mrija.<br />
Od początku, tj. od 1994 r., gdy ogłoszono koncepcję stworzenia<br />
tak dużego samolotu, większego od Boeinga–747<br />
Jumbo Jeta, rozgorzała dyskusja czy jest potrzebny. To był czas<br />
bezpardonowej rywalizacji między tymi koncernami o dominację<br />
na rynku lotniczym.<br />
Airbus jako firma, należąca do EADS – European Aeronautic<br />
Defence and Space Company (Europejskiego Koncernu Lotniczo-Rakietowego<br />
i Obronnego), stał się swego rodzaju ikoną<br />
europejskiej ambicji prześcignięcia Amerykanów. Nie miejsce<br />
tu na opisywanie awantur, jakie na forum międzynarodowym<br />
wywoływała jego budowa. Europejczykom zarzucano przede<br />
wszystkim niezgodne z grą rynkową dofinansowywanie przez<br />
rządy projektu. Koniec końców jest i lata. Amerykanie nie zdecydowani<br />
się na skonstruowanie jeszcze większego samolotu.<br />
Poszli inną drogą, tworząc Boeinga-787 Dreamliner’a. Już<br />
w najbliższej przyszłości zobaczymy kto miał rację. Jak na razie<br />
nowy Boeing, podobnie jak wcześniej Airbus, ma kłopoty z kooperantami<br />
i pierwszy start opóźnia się, a A380 odzyskuje stare<br />
zamówienia.<br />
Początkową nazwę A3XX, zamieniono na A380, zrywając<br />
z tradycją nadawania kolejnych numerów nowym konstrukcjom<br />
(ostatnia z serii to A340), wychodząc z założenia, że<br />
cyfra 8 przypomina poprzeczny przekrój dwupokładowej maszyny,<br />
a ponadto w niektórych kulturach oznacza szczęście.<br />
Maszyna powstawała jako zupełnie nowa konstrukcja, a nie<br />
rozwinięcie już istniejących z serii A. Tylko konfigurację kokpitu<br />
zachowano bardzo zbliżoną do istniejących w airbusach<br />
z myślą o prostszym przeszkalaniu pilotów na nowy typ. Aby<br />
samolot mógł pomieścić w wersji jednoklasowej 853. pasażerów<br />
wybrano kształt dwupoziomowy, z pokładami umieszczonymi<br />
jeden nad drugim. Dość szybko odrzucono<br />
koncepcję budowy samolotu składającego się z dwóch przylegających<br />
do siebie bokami kadłubów największego Airbusa<br />
A340, cos na wzór North American P-82 Mustang (był to ciężki<br />
myśliwiec o dużym zasiegu, który odnosił spore sukcesy podczas<br />
wojny w Korei). Zanim nadano mu obecny wyraz, długo<br />
zbierano opinie potencjalnych nabywców o tym, jakie powinien<br />
spełniać wymagania. I tak powstał samolot niezwykle ob-<br />
im. Józefa Piłsudskiego. Putting aside its stocky shape lacking<br />
in the slender lines of the airbuses to date, it certainly makes<br />
an impression.<br />
Currently, it is the largest passenger jet in the world and its<br />
transporter version, A380-800F, is, in terms of payload,<br />
exceeded only by the Ukranian Antonov An-225 Mrija.<br />
From the very beginning, in 1994, when the concept for the<br />
creation of an aircraft that would be bigger than the existing<br />
Boeing 747 Jumbo was floated, there were heated discussions<br />
as to whether such an aircraft was at all necessary. This was a<br />
time of intense rivalry between the two market leaders – Airbus<br />
and Boeing.<br />
Airbus, as a company belonging to the European Aeronautic<br />
Defence and Space Company (EADS), became an icon of Europe’s<br />
ambitions to outdo the Americans. There isn’t enough<br />
space here to go into details about the rows the building of the<br />
A380 triggered on the international scene. Europeans were accused,<br />
first and foremost, of breaking the unwritten rules of<br />
the market regarding the acceptance of government subsidies.<br />
All in all, the A380 exists and it’s in the air. The Americans decided<br />
against building an even larger aircraft. They, in turn,<br />
changed tack and developed the Boeing 787 Dreamliner.<br />
Who was on the right track will be made very clear in the nearest<br />
future. At this moment, the new Boeing is encountering<br />
similar problems to those Airbus had and the initial take-off<br />
continues to be delayed. The A380, however, is winning back<br />
lapsed orders.<br />
In breaking with tradition, what was originally known as the<br />
A3XXX, was christened the A380. This designation was a<br />
break from previous Airbus constructions, which had progressed<br />
sequentially, the last of which being the A340. It was<br />
chosen because the number 8 resembles the double-deck cross<br />
section, and is a lucky number in some countries. Another reason<br />
given was that the aircraft was not simply an improvement<br />
on the existing A-series but an entirely new design. Only the<br />
cockpit retained a similar design to other airbuses to simplify<br />
training procedures for pilots.<br />
So it could fit 853 passenger in a single-class layout, a doubledecker<br />
design was chosen. A side-by-side design of a combination<br />
of two fuselages from Airbus’s largest jet, the A340,<br />
- similar to the North American P-82 Mustang (a long-distance<br />
heavy fighter used successfully during the Korean War) was<br />
quickly overturned. Before it was given its current design,<br />
SILESIA airport 6 (14) 2007