ปีที่ 5 ฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน 2552 - สำนักงานนโยบายและแผน ...

ในปี พ.ศ. 2549 ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุงได้รับคําประกาศรับรอง
ให้เป็นสินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ Geographical Indication (GI)
ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ พ.ศ. 2546 โดย
ใช้ชื่อว่า “ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง (Sangyod Muang Phatthalung
Rice)” (23 มิถุนายน 2549, ทะเบียนเลขที่ สช 49100011) นับเป็น
ข้าวพันธุ์แรกในประเทศไทยที่ได้รับการคุ้มครองสิทธิประโยชน์แก่ชุมชน
ผู้ผลิต
สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ คือ ทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหนึ่งซึ่ง
เป็นชื ่อของแหล่งภูมิศาสตร์ที ่ใช้กับสินค้าใดสินค้าหนึ ่งซึ ่งเชื ่อมโยงระหว่าง
สินค้ากับแหล่งภูมิศาสตร์และระบบวัฒนธรรมหนึ่ง ทั้งในด้านปัจจัย
ธรรมชาติ (ดิน-น้ํา-ลม-ไฟ) และปัจจัยอันเกิดจากมนุษย์ (ภูมิศาสตร์
เฉพาะถิ่น ระบบวัฒนธรรม) ที่เกิดขึ้นมาช้านาน มีเอกลักษณ์เฉพาะพื้นที่
ทั้งที่เกิดขึ้นในประเทศและต่างประเทศ
ทั้งนี้ สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์มีลักษณะสําคัญ คือ 1. ถือเป็นทรัพย์สิน
ทางปัญญาประเภทหนึ่ง 2. มีความเชื่อมโยงระหว่างธรรมชาติและมนุษย์
3. เน้นผู้ผลิตกับพื้นที่ผลิต/ทรัพยากรในพื้นที่ 4. สินค้ามีเอกลักษณ์พิเศษ
แตกต่างจากสินค้าชนิดเดียวกัน 5. ผู้บริโภคมั่นใจและพึงพอใจที่จะซื้อ
สินค้าในราคาที่สูงกว่าสินค้าชนิดเดียวกันที่ผลิตจากที่อื่น
Geographical indications are one way of identifying
Intellectual Property. This can involve identifying geographical
sites linked with production of certain items, especially
when linked with culturally-specific production methods (e.g.
the soil-water-air-fire cycle), as well as human factors (e.g.
specific geography and cultural systems) that have been in
existence for some time, with unique areas identified both
domestically and overseas.
GI can include such significant geographical features
as the following: 1. Being a certain type of Intellectual
Property; 2. Connecting people with nature; 3. Putting
emphasis on the producers and production areas/area
resources; 4. Having a unique identity distinct from other
instances of the same type of product; 5. Giving consumers
more confidence and satisfaction in buying products even if
they have higher prices.
GI categorization also provided five key benefits:
1. Legal protection for the community to manufacture
good quality products; 2. Adding value to merchandize as
well as being a marketing tool to further develop trade;
3. Motivating local producers to maintain product standards
in order to maintain their own product images; 4. Promoting
local industry to increase and distribute income locally;
5. Building strong community and local pride in preserving
indigenous wisdom as a part of tourism promotion.
Mr. Samrueng also observed that rice is one of the
world’s most important staple foods. Improving Sangyod rice
to become a pure breed would lead to it becoming a
stable and unique product both in height and length that
could be grown and provide the same yield elsewhere, so
long as the control gene was not altered.
วารสารธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย
22