Wyd. specjalne/2011 - Regionalny Ośrodek Informacji Patentowej ...

z punktu widzenia potrzeb współczesnegowzornictwa przemysłowego oraz unijnej liniiorzecznictwa w tym zakresie.3. W art. 102 ust. 2 p.w.p. zdefiniowano pojęcie„wytworu”, które stanowi odpowiednikpojęcia “produkt” stosowanego w dyrektywie98/71/WE (art. 1 b). Mimo różnic terminologicznychzakres tych pojęć jest identyczny,choć pojęcie „wytworu” językowo wydaje sięcelniejsze, gdyż nie powoduje ograniczeniaznaczenia jedynie do przedmiotów wytwarzanychna skalę produkcyjną, przemysłową.4. Rozbieżności między prawem polskima regulacją unijną zauważalne są natomiastw definicji „wytworu złożonego” oraz zasadochrony części składowych tego wytworu.Konstrukcja tej definicji w art. 102 ust. 3 p.w.p.odbiega od wymogów przewidzianych w art.3 ust. 3 dyrektywy 98/71/WE, gdyż wyodrębnionaw niej została dodatkowa kategoriawytworu w postaci części składowej, któramoże być przedmiotem samodzielnego obrotu,co stanowi nieprawidłowe wdrożenie postanowieńdyrektywy 98/71/WE 5 .5. W rezultacie implementacji dyrektywy98/71/WE dotychczasowe przesłanki ochronywzorów przemysłowych, tj. nowość i oryginalność,zostały zastąpione ujednoliconymina obszarze całej UE przesłankami „nowości”i „indywidualnego charakteru”. Niestety rozumienietych przesłanek na gruncie p.w.p.odbiega nieco od ich unijnego pierwowzoru.W definiującym pojęcie udostępnienia publicznegowzoru przemysłowego art. 103ust. 2 p.w.p. brak geograficznego zawężenia,iż chodzi o potencjalny stan wiedzy specjalistówz danej branży działających w UniiEuropejskiej (w tekście dyrektywy: na obszarzeWspólnoty), które znalazło się w art. 6 dyrektywynr 98/71/WE. Przyjęta w prawie polskimkoncepcja skutkuje znacznym rozszerzeniemzbioru wzorów uwzględnianych przy ocenieprzesłanek ochrony wzorów przemysłowych,co w praktyce może skutkować łatwością unieważnianiawzorów zarejestrowanych w Polscez powołaniem na ich wcześniejsze publiczneudostępnienie gdziekolwiek na świecie nawetwówczas, gdy wzory nie mogły być znanekręgom specjalistów działających w Polscea także na obszarze Unii Europejskiej.6. Wskutek harmonizacji prawa polskiegoz wymogami unijnymi, dodana została regulacjatzw. ulgi w nowości (ang. grace period,fr. delai de grâce), umożliwiająca testowaniena rynku produktów według wzoru przed ostatecznądecyzją o zgłoszeniu wzoru do rejestracji.W myśl art. 103 ust. 3 p.w.p. udostępnieniepubliczne przez projektanta lub jego następcówprawnych, bądź udostępnienie przez osobętrzecią z nadużyciem prawa w okresie 12miesięcy poprzedzających datę dokonaniazgłoszenia wzoru przemysłowego do rejestracjinie stanowi przeszkody w ocenie nowościwzoru przemysłowego. W art. 6 ust. 2 dyrektywyjednakże wyraźnie wskazano, że ujawnieniawzoru przemysłowego, określone w tym przepisie,nie są brane pod uwagę dla oceny zarównonowości jak i indywidualnego charakteru wzoru.Mimo innej konstrukcji przepisów ustawy p.w.p.(tj. uregulowania problematyki tzw. „grace period”w artykule poświęconym nowości wzoruprzemysłowego, bez rozszerzenia jego stosowaniado przypadków oceny indywidualnegocharakteru wzoru), ich interpretacja powinnabyć zgodna z brzmieniem dyrektywy. Byłobybowiem pozbawione sensu ograniczanie działaniatej instytucji jedynie do oceny przesłankinowości, gdyż ze względu na specyfikę przesłanekzdolności rejestracyjnej wzorów przemysłowych,które pozostają w ścisłych związkach,w praktyce skutek, jaki ma być osiągniętyz jej pomocą, byłby unicestwiony.7. Regulacja dotycząca zakresu i treściprawa z rejestracji wzoru przemysłowego(art. 105 p.w.p.) jest wzorowana na postanowieniachart. 9 i 12 dyrektywy 98/71/WE(z wyjątkiem szczególnej regulacji zawartejw art. 105 ust. 5 p.w.p., o której była mowaw pkt. 3 powyżej). W art. 12 ust. 1 zd. 2 dyrektywy98/71/WE katalog czynności, które mogąbyć traktowane jako korzystanie ze wzorunie jest zamknięty. Natomiast w będącej jej niedokładnymodpowiednikiem regulacji zawartejw art. 105 ust. 3 p.w.p. obejmującej katalogdziałań, których uprawniony może zabronić,zabrakło zwrotu „w szczególności” wskazującegona przykładowy charakter wymienionychpostaci korzystania.8. Postanowienia art. 13 dyrektywy, dotycząceograniczeń treści prawa z rejestracjiwzoru, mają swój niedoskonały odpowiednikw art. 115 pkt 1 p.w.p., który różni się brzmieniemod unijnego wzorca. W dyrektywiemowa o użytku prywatnym i niekomercyjnym(w koniunkcji) jako nieobjętym treścią prawa,natomiast w ustawie o korzystaniu z wzorudo użytku osobistego lub niezwiązanegoz działalnością gospodarczą (w alternatywie),co istotnie zmienia zakres ograniczenia. Dodatkowo,ograniczenie ze względu na tzw. przywilejkomunikacyjny w art. 13 ust. 2 dyrektywy98/71/WE odnoszące się jedynie do statkówi samolotów, zostało rozszerzone przez polskiegoustawodawcę w art. 115 p.w.p.4-6 p.w.p. na środki transportu lądowego.9. Choć w dyrektywie nie znalazło sięjednak postanowienie dotyczące ograniczeniaprawa z rejestracji wzoru w odniesieniudo korzystania z wzoru części składowychstosowanych w naprawach produktu złożonego(ang. must-match), w art. 14 dyrektywyprzyjęto rozwiązanie o charakterze statusquo plus (ang. freeze plus albo standstillplus), dopuszczające ewentualne nowelizacjeprzepisów wewnętrznych jedynie w kierunkuliberalizacji ochrony takich części (poprzezwprowadzenie tzw. klauzuli napraw). Ustawodawcapolski zdecydował się na taki krok,wprowadzając ustawą z 29.06.2007 r. zmieniającąustawę – Prawo własności przemysłowej6 tzw. klauzulę napraw (art. 106 1 p.w.p.) 7 .W rezultacie tej nowelizacji ochrona z tytułuprawa z rejestracji wzoru przemysłowegonie przysługuje wytworowi, który stanowiczęść składową wytworu złożonego, używanądo naprawy tego wytworu w taki sposób,by przywrócić mu jego wygląd początkowy.Osoby trzecie mogą korzystać z takiego wytworupoprzez jego wytwarzanie, oferowanie,wprowadzanie do obrotu, import, eksport lubużywanie wytworu, w którym wzór jest zawartybądź zastosowany, lub poprzez składowanietakiego wytworu dla takich celów 8 .10. Choć zamieszczony w art. 11 dyrektywykatalog podstaw odmowy rejestracji (przeszkódrejestracji) oraz przesłanek stwierdzenianieważności (unieważnienia) rejestracji wzoruma charakter zamknięty, w prawie polskim brakregulacji, która enumeratywnie wymieniałabypodstawy stwierdzenia nieważności wzorówprzemysłowych. Zgodnie z art. 89 p.w.p. stosowanymodpowiednio do unieważnienia prawaz rejestracji wzoru przemysłowego w zw. z art.117 ust. 1 p.w.p. unieważnienie tego prawamoże nastąpić w przypadku, gdy zostaniewykazane, że nie zostały spełnione ustawoweWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 41