energija1. UvodRazvoj potrošnje električne energijei snage na širem području beogradskogelektroenergetskog čvora udosadašnjem periodu je bio veoma intenzivani često je zbunjivao i najvećepoznavaoce elektroprivredne delatnosti;svakako da potrošnja električneenergije itekako zavisi od ceneelektrične energije, ali deluje gotovoneverovatno da su najveći trendovizabeleženi u dugoročnim periodimakada je ovaj parametar bio itekakovisok za naše uslove. Takođe, i u periodimakada je cena električne energijebila izuzetno depresirana u odnosu nadruge energente, a takva je situacijai danas, zabeleženi su visoki trendiviporasta, ali ipak ne tako izrazitikao šezdesetih godina prošlog veka.Tada se potrošnja električne energijei snage odvijala prema logaritamskimzakonima, tako da se i prognoze daljegrasta iz sedamdesetih godina i danassa strahopoštovanjem komentarišu –jer se i danas pojavljuju na pojedinimmikroreonima konzuma «ElektrodistribucijeBeograd» ( u daljem tekstuEDB).Udvostručenje potrošnje električneenergije i snage za svakih 7 – 8 godinana nivou konzuma EDB je danas amortizovanodugoročno i ovaj pokazateljse od osamdesetih godina prošlogveka kreće po linearnom zakonu, alina pojedinim mikroreonima i danas sutrendovi rasta enormno visoki. Predenergetičare i planere elektrodistributivnihmreža su se tada postavljali najraznovrsnijii najkomplikovaniji problemi,jer su i «proverena rešenja» čestobila «pesimistička» sa ovog aspekta tezahtevala brzo ponovno investiranje naistom mikroreonu. Danas je to situacijau mnogim naseljima na prigradskomkonzumu EDB, čak i u naseljima saviše od 20.000. stanovnika – tako da sepred EDB postavljaju itekako delikatneodluke da, s jedne strane, ne preinvestira,a s druge strane, ne podinvestirau mrežu!Zato se od devedesetih godina prošlogveka kod izrade prognoza u izradiistih koriste podaci širokog spektraraznih «struka», raznih demografskih,komunalnih, finansijskih, ekonomskih,privrednih i neprivrednih delatnosti,...itd. Tako se praćenjem porasta tzv.specifičnog opterećenja (opterećenjapo stanovniku ) i površinskih gustinaopterećenja, dolazi do trendovai prirodnog rasta potrošnje kodpostojećih potrošača, kao i do porastapotrošnje usled svih novih potrošača,sa neizbežnim praćenjem potrošnjeelektrične energije i sveukupne zaposlenostiu svim privrednim preduzećimate čak i u neprivrednoj delatnosti!!! Uovom radu će radi toga biti prikazandosadašnji razvoj vršne snage samo zanaselja Borča, Kaluđerica i Sremčica,ali će, zbog nedostajućeg prostora,samo ovlaš biti prikazan i dosadašnjirazvoj vršne snage i u nekoliko drugihnaselja na konzumu EDB, sa, danasviše od 20.000. stanovnika.Naime, na primeru odluka donešenihposle izrade srednjoročnog plana zaizgradnju mreža u periodu 1986. -1990. godine, biće ilustrovan nagli rast«stihijske» izgradnje, «neplanske», uEDB najčešće zvane «divlja» stambenaizgradnja, na području naseljaBorča, Kaluđerica i Sremčica naprigradskom konzumu EDB, sa, tada,itekako opravdanim dijametralnimrešenjima u izgradnji mreže – u naseljuBorča sa daljom izgradnjom mreže35 kV i TS 35/10 kV/kV, u naseljuKaluđerica sa desetostruko skupljiimrešenjem (sa izgradnjom TS 110/10kV/kV između naselja Kaluđerica iLeštani, sa više od 20.000. stanovnika), a u naselju Sremčica sa izgradnjomnajsavremenije tronaponske TS110/35/10 kV/kV/kV ( skuplje za još30% nego rešenje sa TS 110/10 kV/kV) za napajanje električnom energijomnaselja Sremčica i Železnik te vangradskeopštine Barajevo, sa u svakojcelini više od 20.000. stanovnika; nataj način su se u periodu od 1991. do2009. godine dostekla itekako značajnaiskustva,a koja su implicirala definitivnuodluku donešenu oko 2005.godine da se ubuduće ne preinvestirau izgradnju mreža i po svaku cenuprigradski konzum izgrađuje najpreputem TS 35/10 kV/kV ( dok to «dozvoljava»postojeća mreža 35 kV ) aposle određenog perioda i stavljanjemu težište opterećenja i nove TS 110/35kV/kV !I, na kraju ovih uvodnih napomena,da napomenemo i to da su sva ovarešenja prošla i kroz najozbiljnijetehnoekonomske studije, i da su onepokazale da je rešenje sa napajanjemnaselja Borča sa najmanjim ukupnimaktualizovanim troškovima jer su nataj način odložena za kasniji periodznačajnija finansijska ulaganja u mrežu( za izgradnju TS 110/35 kV/kV tadavredne oko 12.000.000. nemačkihmaraka ), ali da zahtevaju nove investicijeu TS 35/10 kV/kV za 10 godina,da drugo rešenje predstavlja najperspektivnijerešenje – jer eliminišeponovne investicione intervencije unaselju Kaluđerica dugoročno, a datreće rešenje sa izgradnjom tronaponskeTS u naselju Sremčica predstavlja[019]«iznuđeno rešenje» - jer sa najvišefinansijskih sredstava omogućavanajkvalitetnije dalje napajanjepostojećom mrežom 35 kV značajnovećeg broja potrošača - i naseljaŽeleznik ( sa tri TS 35/10 kV/kV ) tei opštine Barajevo (sa, takođe, tri TS35/10 kV/kV).2. Osnovni naturalni pokazateljio dosada{njem napajanjuelektri~nom energijomnaselja Bor~a, Kalu|erica iSrem~icaU okviru ove tačke biće najpreprikazan razvoj veličine svih naseljau Srbiji u periodu od 1953. godine dodanas – kako bi se uvidelo da na konzumuEDB naselja sa više od 20.000.stanovnika imaju značajno učešće usvim naseljima ove veličine u CentralnojSrbiji:Dalje, u okviru ove tačke biće prikazanokretanje ukupnog broja stanovnikai stanova u godinama popisa, kao iukupni kapaciteti u TS 10/0,42 kV/kV u naseljima Borča, Kaluđerica,Sremčica, Železnik i opštini Barajevo(sa oko 20 manjih naselja). Očigledanje veoma intenzivan razvoj svih ovihnaselja u novije vreme – kao posledicadoseljavanja iz drugih naselja iz Srbijei drugih južnoslovenskih republika.Očigledno je, kako kazuju tabele, dainstalisana snaga TS 10/0,42 kV/kV postanovniku u svim ovim naseljima imavrednost od 1,2 kVA/st. do 2,2 kVA/st. , a specifično opterećenje u 2002.godini u granicama od 680 do 1 425W/stanovniku – što su itekako visokevrednosti; ovi pokazatelji govore otome da veliki broj potrošača u ovimnaseljima za grejanje koristi električnuenergiju sa termoakumulacionimpećima ili čak i moćnim bojlerima sapripadajućim etažnim grejanjem celekuće.3. Elektrodistributivne mre`eza napajanje naselja Bor~a,Kalu|erica i Srem~icaElektrodistributivne mreže za napajanjeelektričnom energijom naseljaBorča, Kaluđerica i Sremčica su navisokom naponu 110 kV i 35 kVnadzemne, a na srednjem naponu 10kV kablovske; na niskom naponu sudanas bezmalo u potpunosti izvedenesamonosećim kablovskim snopom 1kV izvedenim na betonskim stubovima.Jednopolna uprošćena shema mreže35 kV na kompletnom konzumu EDBje prikazana na Sl. 1, sa napomenomda se naselje Borča nalazi na severnomdelu konzuma EDB sa vodovima
energijaTabela 1 Ukupno naselja u funkciji od veličine naselja u Centralnoj Srbiji u periodu od 1953. do 2002. godineTabela 2 Naselje Borča( površina konzuma 37 km 2 )Tabela 3 Naselje Kaluđerica( površina konzuma 9 km 2 )[020]
Change language