ekonomija

energijaDr Sre}ko ]ur~i}, dr Sne`ana Dragi}evi}Tehnički fakultet, ČačakMr Dragana Labovi}Visoka škola za poslovnu ekonomiju i preduzetništvo, BeogradUDC:662.63Logistički sistemi zakorišćenje biomasei otpadnog drveta kaoenergenata u komunalnimsistemima1. UvodOpšti pojam biomase veoma je široki podrazumeva organsku materijubiljnog i životinjskog porekla. Premaprocenama od ukupno nastale biomasena planeti Zemlji iskoristi se manjeod 4 % (za hranu ljudi i životinja,za proizvodnju papira i kartona,u energetske svrhe -gorivo, itd).Energetska primena biomase većimdelom ograničena je na drvo kaogorivo za loženje, što uglavnom nijeekološki opravdano i ne može bitiosnov za dalje povećanje upotrebebiomaseOsnovne karakteristike pri upotrebibiomase kao energenta iste sukao kod svakog goriva: hemijskisastav, toplotna moć temperaturasamozapaljenja, temperaturasagorevanja, fizička svojstva koja utičuna toplotnu moć (npr. gustina, vlažnosti dr). Osnovna veličina za proračunenergije iz određene količine biomasejeste njegova toplotna moć. Najvećiuticaj na nju ima vlaga (vlažnost,udeo vlage), potom hemijski sastavi gustina. Na toplotnu moć nedrvnebiomase podjednako utiču udeo vlagei pepela. Udeo pepela u nedrvenimbiljnim ostacima može iznositi i do20% pa značajno utiče na toplotnumoć. Iskustva iz razvijenih zemalja,u Europi, posebno Danske, pokazujukako se radi o vrednom izvoru energijekoji se ne bi trebao zanemariti.Jedan od najbitnijih faktora kojiodređuju potencijalnu ulogu biomaseu energetskoj industriji, predstavljajaka konkurencija koja postojiizmeđu vrednosti biomase i zemljištaneophodnog za njen uzgoj, štonije slučaj sa ostalim obnovljivimizvorima. Biomasa može da se koristiRezimeBiomase predstavljaju biološki razgradive materije koje se formiraju u poljoprivredi,stočarstvu i sa njima povezanim granama industrije, kao i biološkirazgradivi deo industrijskog i gradskog otpada. Ona je potencijalni energentraspoloživ u ogromnim količinama, koji se veoma malo ili uopšte ne koristi. Udanašnje vreme kada količina organskog otpada neprestao raste čovek treba dashvati da je taj isti otpad istovremeno i nepresušni izvor energije. Tehnologije ukojima se može koristiti biomasa kao gorivo, pogotovu tehnologije sagorevanjasu relativno jednostavne, dok je priprema biomase (sakupljanje, briketiranje,paletiranje, pakovanje, distribucija, skladištenje) nešto složeniji proces.Korišćenje biomasa i otpadnog drveta kao energenata u komunalnim sistemimaima niz pozitivnih efekata: poboljšanje stanja životne sredine lokalne zajednice,povećanje tehnološkog razvoja u energetici, kao i razvoj slabo razvijenih oblastikoje su bogate biomasom.Ključne reči: biomasa, logistički sistemi, energent.AbstractBiomass is biological material derived from living, or recently living organisms.The term biomass is most often intended to refer to the organic materialsproduced from agricultural wastes, wood materials and municipal waste. Currently,it is available renewable energy sources but still insuffi ciently used. Whileamount of organic waste permanently increase today, at the same time biomasspresents the inexhaustible energy source. Available technologies for usage ofbiomass energy are relative simple, as combustion of biomass, but preparation ofbiomass is more complex process (collection, brick and palette making, packing,distribution, storage).Usage of biomass and wood waste as energy sources in municipal communal systemhas following advantages: environment improvement of local areas, increasegrowth of the energetics technology, and development of low developed regionswith abundantly available biomass.Key words: biomass, logistic system, energy source.kao hrana, đubrivo, za proizvodnjupapirnih vlakana i kao gorivo. Čaki među derivatima biomase postojikonkurencija koja može da smanjinjen značaj kao potencijalnog goriva:stajnjak je važno đubrivo, papir možeda se reciklira, ljuspice pamuka moguda se koriste u naftnim bušotinama,piljevina može da se koristi kao[071]zaštitini sloj plodnog zemljišta, aotpadne masti iz restorana kao hranaza domaće životinje. Iako mnogistručnjaci smatraju da biomasa možeda se uzgaja isključivo za energetskepotrebe, njihova dvostruka ilivišestruka uloga se ne može zanemaritiuključujući i ulogu sekundarnihproizvoda žetve.