ekonomija

energijaDr Andreja Todorovi}, van. prof.Fakultet tehničkih nauka, Kosovska MitrovicaDr Branimir Grgur, van. prof.Tehnološko-metalurški fakultet, BeogradUDC:620.93 : 621.35.001Određivanje električneprovodljivosti vodenograstvora kalijum-hidroksidai litijum- hloridamodeliranjem sistemadiferencijalnim jednačinama1. UvodNa osnovu dostupnih literaturnihinformacija domaćih i stranih autoraiz oblasti elektrohemije [1-7], autorimaovog rada nije poznato kako sena osnovu eksperimentalnih podatakamogu formirati sistemi diferencijalnihjednačina za određivanje dinamičkihkarakteristika elektrohemijskihsistema. To pitanje je upravo obrađenou ovom radu na primeru određivanjaelektrične provodljivosti elektrohemijskogprovodnog sistema vodenograstvora kalijum-hidroksida i litijumhlorida.U radu je pokazano kako se na osnovupodataka eksperimentalnih merenjaelektrične provodljivosti vodenogkalijum-hidroksida i litijum-hloridamogu formirati sistemi njihovihaproksimacionih linearnih diferencijalnihjednačina prvog reda sa dve iliviše jednačina, čijim se rešavanjempomoću odgovarajućih funkcija Matlabračunarskih programskih paketadobijaju približne vrednosti navedenihveličina [8-9]. Dobijeni rezultati seveoma dobro slažu sa eksperimentalnim[1,6-7], što opravdava ovakavpristup rešavanju ove problematike.Takođe, upoređivanjem eksperimentalnihsa dobijenim podacima razmatranihveličina, koji su u vidu numeričkihvrednosti promenljivih dati tabličnoi grafički, može se konstatovati da sudobijeni podaci zadovoljavajući i zapraksu i za istraživanja.Opravdanje za primenu predložene metodeputem formiranja odgovarajućihdiferencijalnih jednačina ili njihovihsistema za približno određivanjeelektrične provodljivosti navedenihelektrolita, pokazano je na osnovuostvarenih relativnih grešaka. Naime,RezimeU radu je predložen novi način modeliranja dinamičkih sistema, baziran naformiranju sistema aproksimacionih linearnih diferencijalnih jednačina prvogreda za približno određivanje električne provodljivosti vodenih rastvora kalijumhidroksidai litijum-hlorida. Rešavanje ovog pitanja je od velikog značaja zapraksu i istraživanja u oblasti elektrohemije, a navedene jednačine se postavljajuna osnovu eksperimentalnih merenja električne provodljivosti razmatranih elektrolita.Rešavanjem tako postavljenih jednačina metodom Runge-Kuta četvrtogreda pomoću odgovarajućih funkcija Matlab računarskog programa, dobijaju seveoma precizni, pouzdani i zadovoljavajući rezultati za relativno kratko vreme.Na taj način se dobijaju karaktetistike elektrolita u vidu numeričkih vrednostipromenljivih, što omogućuje analizu režima rada i spitivanje uticajnih parametarana osobine sistema.Ključne reči: sistem, aproksimacija, jednačina, električna provodljivost, kalijum-hidroksid,litijum-hlorid.Determinatiom of the Electrical Conductivity of Water DecomposeKalium-Hydroxside and Litium-Chloride BreadboardingSystem Differential EquationsThis work deals with problematical of approximate deterination of the electricalconductivity water solutions kalium-hydroxide and litium-chloride with metodof fermation system approximate differential equations of fi rst order. The solutionof the issue would be of great signifi cance for practice and research in theelectrochemistry, since the above-mentioned equations are based on experimentalmeasurements of electrical conductivity of the analyzed electrolytes. Veryprecise, reliable and useful results are obtained in very short period of time ifsuch equations solved by Runge-Cute method of the forth order, using the appropriatefunctions of the Matlab Computer Program. Thus, the characteristicsof the electrolytes are expressed by the numerical values of the variables, whichenables the analysis of working regime and revision of the parameters’ or certainquantity impact on system characteristics.Key words: system, approximation, equations, electrical conductivity, kaliumhydroxide,litium-chloride.te greške su bile minimalne, pa setako dobijeni rezultati i metoda mogusmatrati prihvatljivim za primenu. Naovaj način autori ovog rada su dali svojskroman doprinos rešavanju navedenogpitanja, stim što se može istaćida se ovakav pristup može primenitiza rešavanje i sličnih problematika uoblasti elektrohemije.[048]2. Metodologija formiranjasistema aproksimacionihlinearnih diferencijalnihjedna~ina za odre|ivanjeelektri~ne provodljivostielektrolitaJedna od značajnih karakteristikaelektrolita – provodnika druge vrste, je