ekonomija

energijaMr. Du{an Vukoti}, dipl. el. ing.Tomislav Milanov, dipl. el. ing.UDC:621.722.1Džulovi gubici uniskonaponskim,srednjenaponskim ivisokonaponskim mrežamana konzumu „EDB“1. UvodBeogradski elektroenergetski čvor samrežama 110 kV i 35 kV počeo je dase izgrađuje pedesetih godina prošlogveka sa prvom TS 110/35 kV¸/kV (TSBeograd II, 2x20 MVA) i nizom TS35/10 kV. Intenzivan razvoj elektrifikacijenametnuo je izgradnju prve TS220/110 kV/kV oko 1960. godine (TSBeograd III, 2x150 MVA) i prve TS400/220 kV/kV oko 1970. godine (TSBeograd VIII, 2x400 MVA).Svakako da je intenzivnom rastupotrošnje električne energije odgovaranoplanskom izgradnjom mreža te su utom smislu značajne dve tipske faze uizgradnji mreža. Naime, prema prvomkoncepcijskom planu [1] beogradskeelektroenergetski čvor se napajaelektričnom energijom na naponu 110kV (220 kV) a distribucija električneenergije obavlja putem mreža 35kV, 10 kV i 0,4 kV. Prema drugomkoncepcijskom planu beogradski čvorse napaja putem mreža 400(220 kV) i110 kV a električna energija distribuirapreko mreža 10 kV i 0,4 kV.Sa aspekta proračuna Džulovihgubitaka u elektrodistributivnim iprenosnim mrežama ovde će odmahbiti napomenuto da su ukupni tehničkii komercijalni gubici u elektrodistributivnimmrežama na konzumu EDBbili reda 10 % sve do 1995. godine,a da potom ukupni godišnji gubicienormno rastu.. U narednoj tabeli I. jeprikazano njihovo kretanje u perioduod 1972. godine do 2008. godine, kaoprocentualni odnos između kupljene iprodate električne energije - a premazvaničnim podacima EDB.Prema tome, kako kazuje tabela 1,očigledne su značajne varijacije uukupnim procentualnim gubicima uRezimeU radu se iznosi deterministički globalni pristup proračunima procentualnihDžulovih gubitaka u svim elektrodistributivnim i prenosnim mrežama u funkcijiod opterećenja potrošača na konzumu »Elektrodistribucije-Beograd« (u daljemtekstu EDB). Ovi zaključci su dobijeni preciznim proračunima na modelimamreže koji su tipični za pojedine delove mreže na konuzumu EDB. Zaključuje seda su tehnički gubici u mrežama u proteklim periodima razvoja mreže bili veomastabilni, ali da zbog sve većih razlika u potrošnji električne energije u zimskim iletnjim uslovima treba Joule-ove gubitke prikazivati posebno za ova dva režimapogona mreža, kako na gradskom tako i na prigradskom i vangradskom delukonzuma EDB.S obzirom na korelacije nivoa Džulovih gubitaka sa padovima napona umrežama, naglašava se da u sledećem investicionom ciklusu u EDB treba predvidetiznačajna fi nansijska sredstva radi eliminisanja načina napajanja sa visokimnivoima Džulovih gubitaka i nezadovoljavajućim kvalitetom električne energije umrežama i kod potrošača.Ključne reči: Elektrodistributivne mreže, Džulovi gubiciJoule Losses in Low-Voltage, Medium-Voltage and High-VoltageConsumer Supply Networks in the EDB Consumer SectorThe paper presents a deterministic global approach towards calculating percentagesof Joule losses in all power distribution and transmission networks in thefunction of the load in the consumer sector of »Elektrodistribucija-Beograd«(hereinafter EDB). These conclusions result from precise calculations based onnetwork models typical for certain parts of the network in the EDB consumersector. The conclusion is that the technical losses in the networks were verystable in the past network development, but due to growing differences in electricpower consumption during the winter and summer season it is necessary to presentthe Joule losses separately for these two network operation regimes, both inthe urban and suburban part of the EDB consumer sector.Taking into account the correlation between the level of Joule losses and drop ofvoltage in the networks, it is emphasized that signifi cant funds should be foreseenin the forthcoming EDB investment cycle in order to eliminate any power supplyresulting in high Joule losses and low quality of electrical energy in the networksas well as unsatisfactory consumer supply.Key words: Power distribution networks, Joule lossesdesetogodišnjim periodima u odnosuna prosek za posmatrani period, štose u kompetentnim krugovima običnokomentariše kao posledica promenljivevremenske dinamike očitavanja brojila[032]u toku godina u najbrojnijoj klasipotrošača – domaćinstvima, kao i uslednestabilnog i restriktivnog investiranjau nove mreže (tabela 2).Međutim, dosadašnji razvoj kupljene