ezker abertzaleak egungo faserako
BERRIA, 2010-01-31 - datu-basea15
BERRIA, 2010-01-31 - datu-basea15
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
36 berria 2010eko urtarrilaren 31, igandea<br />
Plaza›Kultura<br />
Maialen Lujanbio, bakarka<br />
egindako saioetako batean.<br />
Behean, Unai Elizasuk<br />
Lujanbioren eskuetara ura<br />
botatzen eta Kukai dantza<br />
taldearen saioa. G.GARAIALDE / ARP<br />
Zortzi bertsolariak klarionaz margoturiko zirkuluan, Bertso Eguneko saioaren hasieran, Kursaaleko auditoriumean. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS<br />
Jorge Oteizaren pentsamendua oinarri hartuta aritu dira bertsotan Elortza, Gurrutxaga,<br />
Alberdi, Silveira, Maia, Sorozabal, Arzallus eta Lujanbio Bertso Egunean, Donostian.<br />
Erdi huts, erdi bete<br />
Gorka Erostarbe Donostia<br />
Nola begiratzen den.<br />
Horixe da sorkuntzak<br />
duena, arte adierazpidea<br />
edozein delarik<br />
ere. Hartzailearen begirada ezinbestekoa<br />
dela obra bere osotasunean<br />
hartzeko, obra ulertzeko,<br />
obra epaitzeko. Baita bertsogintzan<br />
ere. Batentzat bete-beteko<br />
saioa dena izan liteke hutsetik<br />
gertukoa bestearentzat, eta alderantziz.<br />
Jorge Oteizaren hustasunaren<br />
inguruko gogoeta unibertsal<br />
ezagunak ardatz harturik<br />
osatu zuten atzo aurtengo Bertso<br />
Eguna, Hustubetehustu izenburupean.<br />
Ezin esan bete-beteko saioa<br />
izan zenik, baina ezta bertaratuak<br />
hutsik atera zirenik Donostiako<br />
Kursaaletik ere. Batzuk beteago<br />
ikusiko zuten bertso edalontzia,<br />
besteek hutsago.<br />
Eguerdi partean zenbait bertsolari<br />
Parte Zaharrean bertsopoteoan<br />
ibili ondotik, eta gaueko<br />
afariari erraldoiaren aurretik,<br />
Igor Elortza, Iñaki Gurrutxaga,<br />
Uxue Alberdi, Xabier Silveira,<br />
Jon Maia, Jokin Sorozabal, Amets<br />
Arzallus eta Maialen Lujanbio<br />
aritu ziren Bertso Eguneko saio<br />
nagusian. Oteizaren pentsamendu,<br />
irudi, esaldi, ideia eta ekarpenak<br />
ardatz. Andoni Egaña saio bakoitzaren<br />
atariko testuingurua<br />
azaltzen eta Unai Elizasu gai zehatzak<br />
jartzen. Oholtzan hiru zirkulu<br />
klarionaz margoturik eta elkar-loturik<br />
—bertsolariek zirkulu<br />
horien barruan kantatu zuten—.<br />
Atzeko pantaila handian<br />
Oteizarekin zerikusia zuten irudiak<br />
eta bertsolariak eskultura<br />
zuri moduko batean eserita.<br />
Bertso Egunak aspaldian utzi<br />
zion bertsolari izen-abizendunak<br />
omentzeari, eta atzoko saioak<br />
Oteiza omentzeko asmorik ez zuela<br />
ere argi utzi zuten aurreko egunetan:<br />
«Oteiza ardatz izanagatik,<br />
gaur ez da egun hutsala/ ta omendua<br />
nor izaten den saioak esan dezala»,<br />
kantatu zuen Silveirak lehen<br />
agurrean.<br />
Esperimentaltasunak berekin<br />
dakartzan arriskuek izango dute<br />
zerikusirik, bertso esperientzia<br />
bete-beteak denboran hurbil izateak<br />
izango duen bezalaxe, kanpoko<br />
egun hits-hotzak ere izango<br />
zuen errurik, baina, hotzetik<br />
gehiago izan zuen saioak berotik<br />
baino, hutsetik betetik baino. Zaleek<br />
bete zituzten auditorioko goi,<br />
behe eta alboak. Apenas zegoen<br />
aulki hutsik —1.700 lagun inguru<br />
bildu ziren—. Eta bertsoen txinpartak<br />
atzeman orduko, txalokada<br />
betez erantzun zuten, baina berotasun<br />
beteko sentsaziorik gabe<br />
bukatu zuten saioa.<br />
Saio betea eta zaleen barrenak<br />
bete eta berotu zituena Maialen<br />
Lujanbiok euskararen gainean<br />
botatakoak izan ziren. Andoni<br />
Egañak azaldu zuen Jorge Oteizak<br />
minez bizi izan zuela euskara<br />
ez jakin izana, «halaxe hilko zen».<br />
Unai Elizasuk pitxar bat ur hartu<br />
eta Maialen Lujanbioren eskuetara<br />
bota zuen, «esku artean duzun<br />
hori da gure hizkuntza esanez».<br />
Gaiari botatako azken bi bertsoak<br />
dira honakoak:<br />
Maialen Lujanbio<br />
Hizkuntzarentzat museo bat da<br />
oso etorkizun hitsa<br />
basamortua izan liteke<br />
ontzia edo kaliza<br />
hitza ahotik ahora doa<br />
haizea joaten den gisa<br />
lau haizetara ugarituko<br />
ta zabalduko balitza<br />
busti dezala ur horrek lurra<br />
ta erne dezala hitza.<br />
Beste askok ere ez du ikasi<br />
Jorge Oteizan gisara<br />
eztiet jartzen barkamenaren<br />
ta aitzakien izara<br />
hurbil zaitezte gure ondora<br />
zuen gogoz bizi gara<br />
ura hizkuntza, hizkuntza ura<br />
parekotasuna hara!<br />
gure hizkuntza ura da_eta<br />
ura berriz bizitza da.<br />
Umorerako bide eman zezaketen<br />
gaietan egin zuten hutsik<br />
gehien bertsolariek ziur aski,<br />
nahiz eta ale gutxi batzutan txinparta<br />
beteak atera zituzten. Oteizak<br />
Arantzazurako egindako 14<br />
apostoluetatik bi Amets Arzallus<br />
eta Uxue Alberdi direla jarri zien<br />
gaia Elizasuk: «40 urte inguru<br />
egin dituzue Arantzazun, eta Vatikanoko<br />
grua zuek kentzera etorri<br />
da»:<br />
Amets Arzallus<br />
Jorge Oteizak egin gintuen<br />
fin, zintzo eta ondradu<br />
baina itxuraz pekatuaren<br />
zama gurekin dakargu<br />
Vatikanoak agindu eta<br />
grua_ondoan hor gara gu<br />
onartuko dut kentzea grua<br />
Munillak gidatzen badu.<br />
Uxue Alberdik honela erantzun<br />
zion Arzallusen lehen bertsoari,<br />
Arantzazu uztear dela gogoan<br />
hartuta: «baina halare, poztasun<br />
pixkat badaukat ezin dut<br />
uka / urte gehiegi da arantza bat<br />
bizkar atzean sartuta».<br />
Jon Maia ere bizi eta paperean<br />
guztiz sartuta aritu zen bertsolaritza<br />
probokatzailearen ikuspegitik<br />
kantatzerako orduan:<br />
Jon Maia<br />
Bertsolaria super-gizona<br />
super-neska ze abila<br />
pulpitura_igo, predikuz hasi<br />
aurrean beti kuadrila<br />
orain aipatu guardia-zibila<br />
eta egurtu Munilla<br />
baina ea nork kantatzen duen<br />
etortzen badira bila.<br />
Jorge Oteizak eta Eduardo Txillidak<br />
beraien bizitzaren azkenean<br />
elkarri emandako besarkadari<br />
helduta, elkarri inoiz besarkadarik<br />
eman ez dioten lagun bikotearen<br />
paperean jarri zituen Elizasuk<br />
Igor Elortza eta Jokin Sorozabal.<br />
Honela zioen Sorozabalen hirugarren<br />
zortziko txikiaren<br />
amaierak: «Baina guk elkartzeko<br />
ze estuasunak!/ oso orgullosoak<br />
gara euskaldunak». Eta Elortzak<br />
erantzun Maialen Lujanbiok BE-<br />
Ceko finalean bota zuen hura gogoan<br />
hartuta: «Maialenek bota<br />
zun badakizu Jokin / nahiko su<br />
egin leike bi begiradekin». Saioa<br />
amaitzean elkar besarkatu zuten<br />
jendearen barreak eta txaloak jasoz.
Change language