%35

B
olacağı belirsizdir. İştirakin esas itibariyle ceza hukukunun
bir müessesesi olduğu dikkate alınırsa, ceza yargılamasının
sonucunun öncelikli olarak dikkate alınması daha doğru
olacaktır. Ancak bu konudaki tereddütlerin de giderilmesi
için açıklayıcı bir düzenlemenin yapılmasında yarar vardır.
Mesleki faaliyetinden üç yıl süreyle geçici olarak alıkoyulan
meslek mensuplarının, bu süre sonunda tekrar faaliyete
başlamak istemeleri halinde kendilerinden bir ay içinde,
75.000 TL’den ve düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer
alan toplam tutarın %10’undan az olmamak üzere yazıyla
teminat istenmektedir. Verilen sürede teminatın gösterilmemesi
halinde, tahakkuk ettirilen teminat alacağı, gecikme
zammı uygulanarak takip ve tahsil edilmektedir.
4. Teminat Uygulanmasının Usül ve
Esasları
Sahte belge düzenlenmesi halinde istenecek teminat tutarı;
düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan tutarların
toplamı, faaliyet alanı, mükellefin hukuki statüsü, faaliyette
bulunulan il veya bölge, vergi borcu toplamı, fiilin tekrar
edip etmediği gibi kıstaslar esas alınarak Maliye Bakanlığı
tarafından belirlenen usul ve esaslara göre, vergi dairesi
müdürünün yazılı talebine istinaden defterdar ve/veya vergi
dairesi başkanı tarafından belirlenmektedir.
Teminat alınan mükelleflerin, teminatın alındığı tarihten
sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borçlarının
tutarı alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde,
teminat paraya çevrilerek mükellefin borçlarına mahsup
edilmektedir. Bu durumda ayrıca mükelleften teminat tutarını
tamamlaması istenmektedir. Teminatın tamamlanmaması
halinde teminat alacağı gecikme zammı uygulanarak takip
ve tahsil edilmektedir.
Sahte belge düzenleyenlerin tekrar işe başlaması, bir işletmeyi
devralması, bunların kanuni temsilcisi veya ortaklarının
bu girişimlerde bulunması hallerinde; teminat alınmasını
takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde,
sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması
hariç VUK md. 359’da sayılan fiillerden herhangi birinin işlenmediğinin
tespit edilmesi üzerine, başkaca vergi borcu
bulunmaması kaydıyla alınmış olan teminatlar mükellefe
iade edilmektedir.
Sahte belge düzenleyenler ile bu fiile iştirak eden meslek
mensuplarının durumunun kesinleşmesi halinde ise; teminat
alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren
beş yıl içinde sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge
kullanılması hariç VUK md. 359’da sayılan fiillerden herhangi
birinin işlendiğinin tespit edilmemesi durumunda alınmış
olan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla
mükellefe iade edilmektedir.
SONUÇ
Görüldüğü gibi VUK md. 153/A’da düzenlenen teminat uygulamasına
göre teminatın istenmesi sadece sahte belge
düzenleme fiiline bağlanmış iken, teminatın iadesi sahte
veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması hariç
VUK md. 359’da sayılan fiillerden herhangi birinin işlenmediğinin
tespitine bağlanmıştır. Kanaatimizce bu hüküm,
sahte belge düzenlenmesi girişimlerini önlemek amacıyla
getirilmiş olan teminat uygulamasını adeta mükellefleri cezalandırma
aracına dönüştürmektedir. Çünkü teminatın istenmesi
sadece sahte belge düzenlenmesi fiiline bağlanmış
iken, teminatın iadesi için VUK md. 359’da yer alan diğer
fiillerin de aranması ölçülülük ilkesine uygun değildir. Ayrıca,
bu fiillerin varlığının tespitinin sadece idareye verilmiş
olması ve bu durumun kesinleşmesinin aranmaması da
idareye keyfi davranma imkânı verdiğinden hukuk devleti
anlayışına aykırıdır. Birçok uyuşmazlığa yol açma ihtimali
bulunan bu şekildeki düzenlemede bir değişiklik yapılarak,
teminat iadesinin belirlenen süreler için sadece sahte belge
düzenlenmemesi şartına bağlanmasında yarar vardır (Bkz.
Gerçek, 2013: 56-65).
YARARLANILAN KAYNAKLAR
GERÇEK, Adnan, Türk Mali Hukukunda Teminat
Kurumu, Seçkin Yayınları, Ankara, 2013.
GÜÇLÜ, Faruk, Vergi Kaçakçılığı ve Uygulamaları,
Detay Yayınları, Ankara, 2011.
KIZILOT, Şükrü– Zuhal KIZILOT, Kaçakçılık Suçları
ve Naylon Fatura İhtilafları, 3. b., Yaklaşım Yayıncılık,
Ankara, 2010,
ŞENYÜZ, Doğan, Vergi Ceza Hukuku, 6. B., Ekin
Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2012.
YİĞİT, Uğur, Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Diğer
Hürriyeti Bağlayıcı Vergi Suç ve Cezaları, Beta
Yayınları, İstanbul, 2004.
YURTSEVER, Hatice, “Kritik Kontrol Noktası Analiziyle
Sahte Belge ve Yanıltıcı Belge Ayırımı”, Maliye
Dergisi, S. 156, Ocak-Haziran 2009.
6455 Sayılı Kanun madde 1 gerekçesi, http://www.
tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/ yil01/ss437.pdf,
(24.04.2013).
6455 sayılı Kanun, 11.04.2013 tarih ve 28615 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Dnş. 4. D., 28.12.2004, E: 2004/1483, K:
2004/2632.
Dnş. İBK, 02.07.2012, E: 2009/1, K: 2012/2,
26.02.2013 tarih ve 28571 sayılı Resmi Gazete.
Dnş. VDDGK, 27.10.2000, E: 2000/176, K:
2000/350.
Yrg. 11. CD., 13.06.2001, E: 2001/6053, K:
2001/6820.
Bilanço
67
AĞUSTOS / EYLÜL / EKİM 2013