Phân tích và đánh giá CLN giếng khu vực xã Sơn Trạch - Bố Trạch - Quảng Bình

8
vài thông số chất lượng kém sẽ bị che khuất. Trong khi đó, 1 mô hình có 1 biến đạt
chất lượng thấp nhất thì WQI sẽ thấp nhất, chẳng hạn như biến đó là kim loại độc
hoặc hóa chất bảo vệ thực vật. Do đó sẽ không phản ánh đúng thực trạng CLN;
- Thiếu sự nhất trí về cách tiếp cận chung để xây dựng mô hình WQI;
- WQI không bao hàm thông tin về hiệu quả kinh tế có được từ những nỗ lực
cải thiện CLN.
1.4.3. Tính toán WQI và đánh giá CLN qua WQI
1.4.3.1. Phương pháp chung để xây dựng một mô hình tính WQI
Việc xây dựng một mô hình tính WQI gồm 4 giai đoạn cơ bản [15]:
(i) Xác định các thông số CLN lựa chọn (Xi): một số ít các thông số được
lựa chọn để tính WQI và có thể thay đổi tùy thuộc vào đặc điểm dòng sông, từng
mục đích sử dụng nước,…
(ii) Xác định phần trọng lượng đóng góp của các thông số lựa chọn (w i ):
phần trọng lượng đóng góp thể hiện tầm quan trọng của mỗi thông số lựa chọn
trong mô hình tính WQI. Tuy nhiên, cũng có một số loại WQI không tính đến phần
trọng lượng đóng góp của các thông số lựa chọn.
(iii) Xác định chỉ số phụ (q i ): q i thể hiện chất lượng của thông số lựa chọn và
do vậy, nó phụ thuộc vào giá trị của thông số lựa chọn. Mặt khác, do các thông số
lựa chọn thường có đơn vị khác nhau nên phải quy về q i không có đơn vị, q i thường
nhận giá trị trong khoảng 0 ÷ 100 hoặc 0 ÷ 1. Để xác định q i , người ta phải xây dựng
mối quan hệ phụ thuộc giữa q i và giá trị đo x i của thông số lựa chọn (Xi) dưới dạng
phương trình toán, đồ thị hàm tuyến tính hoặc phi tuyến q i = f(x i ) được biểu diễn
trên hệ trục tọa độ 2 chiều hoặc tra cứu trong các bảng.
(iv) Tính các giá trị WQI theo công thức toán học xác định: theo Ott [27],
các công thức tính toán WQI có nhiều dạng khác nhau, có thể tính và không tính
đến phần trọng lượng đóng góp (w i ), có thể là dạng tổng hoặc dạng tích hoặc dạng
Solway,… Dưới đây liệt kê một số công thức dùng để tính WQI tổng quát (bảng
1.1). Các công thức này là cơ sở cho sự ra đời của nhiều công thức tính WQI của
các tác giả sau này.