ŻYCIE OBRAZÓW

PL
EN
klu wystaw Ocalić od zapomnienia, czytamy: „W pamięci
tych nielicznych, którzy jeszcze go pamiętają, pozostał
Staszkiem, prawym, skromnym, uczynnym, wrażliwym
człowiekiem, wybitnym malarzem, który nigdy nie dbał
o swoją karierę […] Nigdy nie pchał się na afisz. Jego nieprawdopodobnie
wielka skromność zamykała jego sztukę
w gronie najbliższych” 05 . Po tragicznej śmierci w katastrofie
lotniczej Zbigniewa Jaskierskiego (1928–1969),
absolwenta warszawskiej ASP, na łamach „Trybuny
Ludu” Ewa Garztecka charakteryzuje tego znakomicie
zapowiadającego się malarza jako „człowieka wyjątkowej
wręcz skromności”, który „miał do przekazywania
młodzieży wartości istotne, pełne, bez reszty oddanie
sztuce, rzetelność i skromność w jej służbie”. Nadto –
podobnie jak Grzybowski i Wójcik – Jaskierski również
„nie zabiegał o urządzanie wystaw indywidualnych” 06 .
Część jego osieroconych prac została przekazana dyrekcji
Miejskiego Domu Kultury w Płońsku jako zalążek
kolekcji Galerii Sztuki Współczesnej. Niestety, koncepcji
tej nigdy nie zrealizowano. Jeszcze w 1970 roku, dzięki
staraniom przyjaciół, w CBWA „Zachęta” udało się zorganizować
dużą wystawę artysty, potem jednak pamięć
o nim stopniowo gasła. Z „awersji do wszelkich tytułów,
nagród i odznaczeń” 07 znany był pracujący przez niemal
pół wieku w warszawskiej ASP Tomasz Żołnierkiewicz
(1935–2018). Nazwiska Anny Huskowskiej-Młynarskiej
(1922–1989), zdolnej uczennicy Henryka Tomaszewskiego,
plakacistki, graficzki, malarki i rysowniczki, na
próżno będziemy szukać w annałach polskiej historii
sztuki. Prace Huskowskiej znalazły się za jej życia w prestiżowym
szwajcarskim magazynie poświęconym grafice
„Graphis”, jej nazwisko pojawiało się tuż obok Świerzego,
Młodożeńca, Cieślewicza. Mimo to nie wymienia się jej
wśród (męskiej) czołówki przedstawicieli polskiej szkoły
plakatu, co bywa również tłumaczone tym, że Huskowska
wolała tworzyć na rubieżach świata sztuki niż błyszczeć
w świetle reflektorów 08 . Inną znakomitą kobietą artystką
o podobnym rysie charakterologicznym była pochodząca
gly modest 05 artist.” Following the tragic death of
Zbigniew Jaskierski (1928–1969), a graduate of the
Academy of Fine Arts in Warsaw, Ewa Garztecka
describes the promising painter in the “Trybuna
Ludu” as “a man of exceptional modesty”, who
“instilled in young people essential and wholesome
values such as absolute commitment to creating
as well as integrity and modesty in the service of art.”
Similarly to Grzybowski and Wójcik, Jaskierski “did
not seek to have individual exhibitions 06 .” Some
of the works he had left behind were handed over
to the management of the Municipal Cultural Center
in Płońsk to later grow into a collection of the
Contemporary Art Gallery. Unfortunately, the collection
never came into being. In 1970, the artist’s
friends helped to organise a large exhibition of his
works at the CBWA Zachęta Centre, but then the
memory of him started to fade away. Another artist
known for his “aversion to all titles, awards and
distinctions” 07 was Tomasz Żołnierkiewicz (1935–
2018), who worked for almost half a century at
the Academy of Fine Arts in Warsaw. The name of
Anna Huskowska-Młynarska (1922–1989), a talented
student of Henryk Tomaszewski, poster artist,
graphic artist, painter and drawing artist, is missing
from chronicles of the Polish history of art. During
her lifetime, Huskowska’s works were published in
the prestigious Swiss graphic magazine “Graphis”,
and was often mentioned next to Świerzy, Młodożeniec
and Cieślewicz. And yet, her name is never
listed among the leading figures of the Polish
poster school. The popular explanation is that she
always liked to make her art away from the spotlight
08 . Another great woman artist with a similar
preference was the Silesian painter Urszula Broll
(1930–2020), long overshadowed by her husband
Andrzej Urbanowicz (1938–2011). While Urbanowicz
was a colourful and charismatic figure, Broll
ŻYCIE OBRAZÓW / THE LIVES OF PAINTINGS
05 https://www.zpap-gdansk.pl/index.php?op
tion=com_content&view=article&id=542:ocalic-od-
-zapomnienia-stanislaw-wojcik&catid=17&Itemid=250
(dostęp: 8.08.2020).
05 https://www.zpap-gdansk.pl/index.php?​
option=com_content&view=article&id=542:ocalic-od-zarzenia-stanislaw-wojcik&catid=17&Itemid=
250 (accessed: 8/08/2020).
44
06 Ewa Garztecka, Spóźnione odkrycie, „Trybuna
Ludu” 1970, nr 84.)
07 Notka towarzysząca wystawie Tomasz Żołnierkiewicz.
Obrazy w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie,
25.04–31.08.2013.
08 Beata Młynarska, Anna Huskowska (1922–
1989). Plakacistka, grafik, malarka. Niepublikowana
praca magisterska, Uniwersytet Warszawski 2016.
06 Ewa Garztecka, Spóźnione odkrycie, “Trybuna
Ludu” 1970, No 84.
07 A note accompanying the exhibition Tomasz
Żołnierkiewicz. Obrazy at the Railway Museum
in Warsaw, 25/04–31/08/2013.
08 Beata Młynarska, Anna Huskowska (1922–
1989). Plakacistka, grafik, malarka. Unpublished
master’s thesis, University of Warsaw 2016.
Stanisław Wójcik
45
45
Bez tytułu
lata 80. XX wieku
55 × 46 cm
technika mieszana, płyta pilśniowa
dzięki uprzejmości żony
– Wandy Wójcik
Untitled
1980s
55 × 46 cm
mixed technique, fiberboard
courtesy of his wife
– Wanda Wójcik