Klinische (bio)chemie en methodologie - NVKC
Klinische (bio)chemie en methodologie - NVKC
Klinische (bio)chemie en methodologie - NVKC
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
methioninebelasting ded<strong>en</strong> vermoed<strong>en</strong>. Overig<strong>en</strong>s, het effect<br />
van homocysteïnemie op de stolling zou mede gezi<strong>en</strong> de gesuggereerde<br />
pathofysiologie (<strong>en</strong>dotheel- schade, factor V <strong>en</strong><br />
factor VIII verhoging, competitieve remming van de thrombine-thrombomoduline-binding)<br />
op e<strong>en</strong> langere termijn dan de<br />
hier aangehoud<strong>en</strong> 6 uur evid<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Moleculaire Biologie<br />
55. G<strong>en</strong>otypering van het Cytochroom P450 2C19 systeem<br />
M.A.M. BON, E. FALCONI, I. VERMES <strong>en</strong> F.A.J.T.M. van d<strong>en</strong> BERGH<br />
Medisch Spectrum Tw<strong>en</strong>te, Enschede<br />
E<strong>en</strong> belangrijke metabole weg in de afbraak van lipofiele stoff<strong>en</strong>,<br />
waaronder veel g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>, is het cytochroom P450<br />
<strong>en</strong>zym systeem (CYP450). Van e<strong>en</strong> aantal iso<strong>en</strong>zym<strong>en</strong> zijn<br />
g<strong>en</strong>etische polymorfism<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d, gepaard gaand met e<strong>en</strong><br />
veranderde metabole capaciteit. T<strong>en</strong> gevolge hiervan hebb<strong>en</strong><br />
z.g. poor metabolizers (PM f<strong>en</strong>otype) te hoge bloedspiegels<br />
van bepaalde antidepressiva, neuroleptica, ß-blokkers <strong>en</strong> opiat<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoogd risico op bijwerking<strong>en</strong>. Het CYP2C19<br />
iso<strong>en</strong>zym hydroxyleert S-mef<strong>en</strong>ytoïne <strong>en</strong> is tev<strong>en</strong>s betrokk<strong>en</strong><br />
bij de afbraak van tricyclische antidepressiva zoals amitryptiline<br />
<strong>en</strong> clomipramine, <strong>en</strong> voorts o.a. van barbiturat<strong>en</strong>, diazepam,<br />
<strong>en</strong> fluoxetine. Van CYP2C19 zijn twee mutaties (M1 <strong>en</strong><br />
M2) beschrev<strong>en</strong> die aanleiding zijn voor het PM f<strong>en</strong>otype. De<br />
frequ<strong>en</strong>tie van het polymorfisme is afhankelijk van het ras,<br />
waarbij CYP 2C19 M1 in Aziat<strong>en</strong> bij 13-23% van de bevolking<br />
voorkomt, in het Kaukasische ras 3-5% <strong>en</strong> in het negroïde<br />
ras 4%. M2 is tot nu toe alle<strong>en</strong> gesignaleerd bij Aziat<strong>en</strong>.<br />
Getracht is om e<strong>en</strong> assay op te zett<strong>en</strong> voor de mutatie M1,<br />
e<strong>en</strong> G 681 → A substitutie in exon 5.<br />
56. BglI restrictie analyse van HLA-B27 PCR fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
G. de KORT, C. POSTMA, A.P. SPAANS <strong>en</strong> P.H.F. FRANCK<br />
C<strong>en</strong>traal Klinisch Chemisch Laboratorium, Ziek<strong>en</strong>huis Ley<strong>en</strong>burg, D<strong>en</strong> Haag<br />
Spondylitis ankylopoetica (SA) is e<strong>en</strong> vorm van reumatoide<br />
artritis die leidt tot aantasting van de ruggewervels (ziekte van<br />
Bechterew). Indi<strong>en</strong> na klinisch <strong>en</strong> röntg<strong>en</strong>ologisch onderzoek<br />
onzekerheid bestaat over de diagnose, dan kan de uitslag<br />
HLA-B27 van de bepaling behulpzaam zijn bij het stell<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> diagnose. Verder is geblek<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> HLA-B27 positieve<br />
SA patiënt e<strong>en</strong> slechtere prognose heeft dan één die negatief<br />
is.<br />
De procedure voor de HLA-B27 DNA-typering is snel, nauwkeurig<br />
<strong>en</strong> relatief e<strong>en</strong>voudig. Het DNA van de patiënt wordt<br />
geïsoleerd uit bloed. E<strong>en</strong> gedeelte van het DNA wordt verm<strong>en</strong>igvuldigd<br />
met de zgn. PCR (Polymerase Chain Reaction)<br />
Techniek. Het geamplificeerde DNA wordt nader geanaly-<br />
57. Bezint eer ge begint: pitfalls in RT-PCR studies<br />
M.A.M. BON, I. VERMES, L.A.P. BALLERING <strong>en</strong> F.A.J.T.M. van d<strong>en</strong> BERGH<br />
Medisch Spectrum Tw<strong>en</strong>te, Enschede<br />
We hebb<strong>en</strong> getracht om assays op te zett<strong>en</strong> waarbij vroegtijdig<br />
micrometastases in perifeer bloed, lymfeklier<strong>en</strong> <strong>en</strong> be<strong>en</strong>merg<br />
aangetoond kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. De tumorcell<strong>en</strong> zijn afkomstig<br />
van het mamma- respectievelijk het prostaatcarcinoom, de<br />
meest voorkom<strong>en</strong>de maligniteit bij vrouw<strong>en</strong> respectievelijk<br />
mann<strong>en</strong>. De RT-PCR reacties zijn ontwikkeld om de expressie<br />
van de mammatumormarkers cytokeratine-19 (K19) <strong>en</strong> mucine-1<br />
(Muc-1), <strong>en</strong> de prostaattumormarkers PSA (prostaat<br />
Ned Tijdschr Klin Chem 1997, vol. 22, no. 3<br />
Hoewel er vooralsnog ge<strong>en</strong> duidelijke casuïstiek over bestaat,<br />
zou gezi<strong>en</strong> de associatie tuss<strong>en</strong> hyperhomocysteïnemie <strong>en</strong><br />
vaatlijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> de gesuggereerde pathofysiologie, e<strong>en</strong> methionine-belastingsproef<br />
luxer<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> bij patiënt<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> thrombotisch risico. Het hier gepres<strong>en</strong>teerde onderzoek<br />
geeft hier echter ge<strong>en</strong> aanwijzing<strong>en</strong> voor.<br />
DNA wordt geïsoleerd uit volbloed m.b.v de Qiag<strong>en</strong> blood kit<br />
(Westburg). Vervolg<strong>en</strong>s kan het specifieke M1-bevatt<strong>en</strong>d CYP<br />
2C19 g<strong>en</strong>fragm<strong>en</strong>t geamplificeerd word<strong>en</strong>. Dit levert e<strong>en</strong> 169bp<br />
produkt op waarvan de sequ<strong>en</strong>tie (Dr.W.van Soling<strong>en</strong>,<br />
Eemland Zkh, Amersfoort) overe<strong>en</strong>komt met de literatuur.<br />
T<strong>en</strong>gevolge van de puntmutatie bezit het restrictie-<strong>en</strong>zym<br />
Sma-I e<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>ningsplaats in het wildtype doch niet in<br />
het gemuteerde g<strong>en</strong>fragm<strong>en</strong>t. Omgekeerd knipt het restrictie<strong>en</strong>zym<br />
Mva-I het gemuteerde fragm<strong>en</strong>t in brokstukk<strong>en</strong> ter<br />
grootte van 49 <strong>en</strong> 120 bp maar niet het wildtype. Toepassing<br />
van beide restrictie-analyses resulteert in e<strong>en</strong>duidige g<strong>en</strong>otypering.<br />
Ofschoon op 12% PAGE gel in sommige gevall<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
tweede fragm<strong>en</strong>t detecteerbaar is ter hoogte van 170 bp, leidt<br />
tweezijdige restrictie-analyse niet tot interpretatie-problem<strong>en</strong>.<br />
Scre<strong>en</strong>ing van e<strong>en</strong> normale populatie (n=106) levert e<strong>en</strong> allel<br />
frekw<strong>en</strong>tie voor de mutatie op van 16,5 ±0,5%, overe<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>d<br />
met e<strong>en</strong> homozygootfrekw<strong>en</strong>tie voor de CYP 2C19 M1<br />
mutatie van 3%. Dit correleert goed met de in de literatuur gevond<strong>en</strong><br />
waarde van 3-5% in het Kaukasische ras.<br />
seerd d.m.v. gel-elektroforese. Hierbij geeft e<strong>en</strong> HLA-B27 positieve<br />
PCR e<strong>en</strong> fragm<strong>en</strong>t van 136 bp te zi<strong>en</strong>. Nadere controle<br />
van dit fragm<strong>en</strong>t wordt veelal niet uitgevoerd. In onze og<strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong>t dit wel te geschied<strong>en</strong>. Wij hebb<strong>en</strong> het HLA-B27 fragm<strong>en</strong>t<br />
dan ook onderzocht op de mogelijkheid om e<strong>en</strong> restrictie-fragm<strong>en</strong>t<br />
analyse uit te voer<strong>en</strong>. Hieruit kwam naar vor<strong>en</strong><br />
dat BglI het meest geschikte <strong>en</strong>zym voor e<strong>en</strong> dergelijke bepaling<br />
is. Indi<strong>en</strong> het 136 bp fragm<strong>en</strong>t afkomstig is van het HLA-<br />
B27 g<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt geknipt met BglI, dan word<strong>en</strong> er twee fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
geg<strong>en</strong>ereerd: e<strong>en</strong> van 80 bp <strong>en</strong> e<strong>en</strong> van 56 bp. Deze<br />
restrictie-<strong>en</strong>zym digestie is volg<strong>en</strong>s ons ess<strong>en</strong>tieel voor e<strong>en</strong><br />
kwalitatief goede HLA-B27 test.<br />
specifiek antige<strong>en</strong>) <strong>en</strong> PSM prostaat specifiek membraan<br />
antige<strong>en</strong>) te detecter<strong>en</strong>. Voor de optimalisatie zijn positieve<br />
mamma- <strong>en</strong> prostaat-carcinoma cellijn<strong>en</strong> gebruikt.<br />
Totaal RNA wordt geïsoleerd m.b.v de RNAzolB kit (Campro<br />
Sci<strong>en</strong>tific, Ve<strong>en</strong><strong>en</strong>daal, the Netherlands). Voor de synthese<br />
van het cDNA wordt gebruik gemaakt van de random- of de<br />
specifieke priming methode. Vervolg<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong> de specifieke<br />
tumormarker sequ<strong>en</strong>ties geamplificeerd word<strong>en</strong>. De detectie<br />
135