11.01.2013 Views

Klinische (bio)chemie en methodologie - NVKC

Klinische (bio)chemie en methodologie - NVKC

Klinische (bio)chemie en methodologie - NVKC

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

methioninebelasting ded<strong>en</strong> vermoed<strong>en</strong>. Overig<strong>en</strong>s, het effect<br />

van homocysteïnemie op de stolling zou mede gezi<strong>en</strong> de gesuggereerde<br />

pathofysiologie (<strong>en</strong>dotheel- schade, factor V <strong>en</strong><br />

factor VIII verhoging, competitieve remming van de thrombine-thrombomoduline-binding)<br />

op e<strong>en</strong> langere termijn dan de<br />

hier aangehoud<strong>en</strong> 6 uur evid<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

Moleculaire Biologie<br />

55. G<strong>en</strong>otypering van het Cytochroom P450 2C19 systeem<br />

M.A.M. BON, E. FALCONI, I. VERMES <strong>en</strong> F.A.J.T.M. van d<strong>en</strong> BERGH<br />

Medisch Spectrum Tw<strong>en</strong>te, Enschede<br />

E<strong>en</strong> belangrijke metabole weg in de afbraak van lipofiele stoff<strong>en</strong>,<br />

waaronder veel g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>, is het cytochroom P450<br />

<strong>en</strong>zym systeem (CYP450). Van e<strong>en</strong> aantal iso<strong>en</strong>zym<strong>en</strong> zijn<br />

g<strong>en</strong>etische polymorfism<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d, gepaard gaand met e<strong>en</strong><br />

veranderde metabole capaciteit. T<strong>en</strong> gevolge hiervan hebb<strong>en</strong><br />

z.g. poor metabolizers (PM f<strong>en</strong>otype) te hoge bloedspiegels<br />

van bepaalde antidepressiva, neuroleptica, ß-blokkers <strong>en</strong> opiat<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoogd risico op bijwerking<strong>en</strong>. Het CYP2C19<br />

iso<strong>en</strong>zym hydroxyleert S-mef<strong>en</strong>ytoïne <strong>en</strong> is tev<strong>en</strong>s betrokk<strong>en</strong><br />

bij de afbraak van tricyclische antidepressiva zoals amitryptiline<br />

<strong>en</strong> clomipramine, <strong>en</strong> voorts o.a. van barbiturat<strong>en</strong>, diazepam,<br />

<strong>en</strong> fluoxetine. Van CYP2C19 zijn twee mutaties (M1 <strong>en</strong><br />

M2) beschrev<strong>en</strong> die aanleiding zijn voor het PM f<strong>en</strong>otype. De<br />

frequ<strong>en</strong>tie van het polymorfisme is afhankelijk van het ras,<br />

waarbij CYP 2C19 M1 in Aziat<strong>en</strong> bij 13-23% van de bevolking<br />

voorkomt, in het Kaukasische ras 3-5% <strong>en</strong> in het negroïde<br />

ras 4%. M2 is tot nu toe alle<strong>en</strong> gesignaleerd bij Aziat<strong>en</strong>.<br />

Getracht is om e<strong>en</strong> assay op te zett<strong>en</strong> voor de mutatie M1,<br />

e<strong>en</strong> G 681 → A substitutie in exon 5.<br />

56. BglI restrictie analyse van HLA-B27 PCR fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

G. de KORT, C. POSTMA, A.P. SPAANS <strong>en</strong> P.H.F. FRANCK<br />

C<strong>en</strong>traal Klinisch Chemisch Laboratorium, Ziek<strong>en</strong>huis Ley<strong>en</strong>burg, D<strong>en</strong> Haag<br />

Spondylitis ankylopoetica (SA) is e<strong>en</strong> vorm van reumatoide<br />

artritis die leidt tot aantasting van de ruggewervels (ziekte van<br />

Bechterew). Indi<strong>en</strong> na klinisch <strong>en</strong> röntg<strong>en</strong>ologisch onderzoek<br />

onzekerheid bestaat over de diagnose, dan kan de uitslag<br />

HLA-B27 van de bepaling behulpzaam zijn bij het stell<strong>en</strong> van<br />

e<strong>en</strong> diagnose. Verder is geblek<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> HLA-B27 positieve<br />

SA patiënt e<strong>en</strong> slechtere prognose heeft dan één die negatief<br />

is.<br />

De procedure voor de HLA-B27 DNA-typering is snel, nauwkeurig<br />

<strong>en</strong> relatief e<strong>en</strong>voudig. Het DNA van de patiënt wordt<br />

geïsoleerd uit bloed. E<strong>en</strong> gedeelte van het DNA wordt verm<strong>en</strong>igvuldigd<br />

met de zgn. PCR (Polymerase Chain Reaction)<br />

Techniek. Het geamplificeerde DNA wordt nader geanaly-<br />

57. Bezint eer ge begint: pitfalls in RT-PCR studies<br />

M.A.M. BON, I. VERMES, L.A.P. BALLERING <strong>en</strong> F.A.J.T.M. van d<strong>en</strong> BERGH<br />

Medisch Spectrum Tw<strong>en</strong>te, Enschede<br />

We hebb<strong>en</strong> getracht om assays op te zett<strong>en</strong> waarbij vroegtijdig<br />

micrometastases in perifeer bloed, lymfeklier<strong>en</strong> <strong>en</strong> be<strong>en</strong>merg<br />

aangetoond kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. De tumorcell<strong>en</strong> zijn afkomstig<br />

van het mamma- respectievelijk het prostaatcarcinoom, de<br />

meest voorkom<strong>en</strong>de maligniteit bij vrouw<strong>en</strong> respectievelijk<br />

mann<strong>en</strong>. De RT-PCR reacties zijn ontwikkeld om de expressie<br />

van de mammatumormarkers cytokeratine-19 (K19) <strong>en</strong> mucine-1<br />

(Muc-1), <strong>en</strong> de prostaattumormarkers PSA (prostaat<br />

Ned Tijdschr Klin Chem 1997, vol. 22, no. 3<br />

Hoewel er vooralsnog ge<strong>en</strong> duidelijke casuïstiek over bestaat,<br />

zou gezi<strong>en</strong> de associatie tuss<strong>en</strong> hyperhomocysteïnemie <strong>en</strong><br />

vaatlijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> de gesuggereerde pathofysiologie, e<strong>en</strong> methionine-belastingsproef<br />

luxer<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> bij patiënt<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> thrombotisch risico. Het hier gepres<strong>en</strong>teerde onderzoek<br />

geeft hier echter ge<strong>en</strong> aanwijzing<strong>en</strong> voor.<br />

DNA wordt geïsoleerd uit volbloed m.b.v de Qiag<strong>en</strong> blood kit<br />

(Westburg). Vervolg<strong>en</strong>s kan het specifieke M1-bevatt<strong>en</strong>d CYP<br />

2C19 g<strong>en</strong>fragm<strong>en</strong>t geamplificeerd word<strong>en</strong>. Dit levert e<strong>en</strong> 169bp<br />

produkt op waarvan de sequ<strong>en</strong>tie (Dr.W.van Soling<strong>en</strong>,<br />

Eemland Zkh, Amersfoort) overe<strong>en</strong>komt met de literatuur.<br />

T<strong>en</strong>gevolge van de puntmutatie bezit het restrictie-<strong>en</strong>zym<br />

Sma-I e<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>ningsplaats in het wildtype doch niet in<br />

het gemuteerde g<strong>en</strong>fragm<strong>en</strong>t. Omgekeerd knipt het restrictie<strong>en</strong>zym<br />

Mva-I het gemuteerde fragm<strong>en</strong>t in brokstukk<strong>en</strong> ter<br />

grootte van 49 <strong>en</strong> 120 bp maar niet het wildtype. Toepassing<br />

van beide restrictie-analyses resulteert in e<strong>en</strong>duidige g<strong>en</strong>otypering.<br />

Ofschoon op 12% PAGE gel in sommige gevall<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

tweede fragm<strong>en</strong>t detecteerbaar is ter hoogte van 170 bp, leidt<br />

tweezijdige restrictie-analyse niet tot interpretatie-problem<strong>en</strong>.<br />

Scre<strong>en</strong>ing van e<strong>en</strong> normale populatie (n=106) levert e<strong>en</strong> allel<br />

frekw<strong>en</strong>tie voor de mutatie op van 16,5 ±0,5%, overe<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>d<br />

met e<strong>en</strong> homozygootfrekw<strong>en</strong>tie voor de CYP 2C19 M1<br />

mutatie van 3%. Dit correleert goed met de in de literatuur gevond<strong>en</strong><br />

waarde van 3-5% in het Kaukasische ras.<br />

seerd d.m.v. gel-elektroforese. Hierbij geeft e<strong>en</strong> HLA-B27 positieve<br />

PCR e<strong>en</strong> fragm<strong>en</strong>t van 136 bp te zi<strong>en</strong>. Nadere controle<br />

van dit fragm<strong>en</strong>t wordt veelal niet uitgevoerd. In onze og<strong>en</strong><br />

di<strong>en</strong>t dit wel te geschied<strong>en</strong>. Wij hebb<strong>en</strong> het HLA-B27 fragm<strong>en</strong>t<br />

dan ook onderzocht op de mogelijkheid om e<strong>en</strong> restrictie-fragm<strong>en</strong>t<br />

analyse uit te voer<strong>en</strong>. Hieruit kwam naar vor<strong>en</strong><br />

dat BglI het meest geschikte <strong>en</strong>zym voor e<strong>en</strong> dergelijke bepaling<br />

is. Indi<strong>en</strong> het 136 bp fragm<strong>en</strong>t afkomstig is van het HLA-<br />

B27 g<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt geknipt met BglI, dan word<strong>en</strong> er twee fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

geg<strong>en</strong>ereerd: e<strong>en</strong> van 80 bp <strong>en</strong> e<strong>en</strong> van 56 bp. Deze<br />

restrictie-<strong>en</strong>zym digestie is volg<strong>en</strong>s ons ess<strong>en</strong>tieel voor e<strong>en</strong><br />

kwalitatief goede HLA-B27 test.<br />

specifiek antige<strong>en</strong>) <strong>en</strong> PSM prostaat specifiek membraan<br />

antige<strong>en</strong>) te detecter<strong>en</strong>. Voor de optimalisatie zijn positieve<br />

mamma- <strong>en</strong> prostaat-carcinoma cellijn<strong>en</strong> gebruikt.<br />

Totaal RNA wordt geïsoleerd m.b.v de RNAzolB kit (Campro<br />

Sci<strong>en</strong>tific, Ve<strong>en</strong><strong>en</strong>daal, the Netherlands). Voor de synthese<br />

van het cDNA wordt gebruik gemaakt van de random- of de<br />

specifieke priming methode. Vervolg<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong> de specifieke<br />

tumormarker sequ<strong>en</strong>ties geamplificeerd word<strong>en</strong>. De detectie<br />

135

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!