23.04.2013 Views

La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf

La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf

La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

por el poder público, mi<strong>en</strong>tras lo hubo, y <strong>en</strong>carnada <strong>en</strong> la práctica a través de<br />

costumbres que reflejan <strong>en</strong> parte sus disposiciones, cuarido tal poder atraviesa<br />

períodos de crisis o debilidad. Como característica notable de este <strong>derecho</strong><br />

señala también la de diversidad, <strong>en</strong> cuanto parte <strong>del</strong> postulado de<br />

que la analogía de cont<strong>en</strong>ido <strong>en</strong>tre dos <strong>derecho</strong>s no supone que se produzca una<br />

igualdad o id<strong>en</strong>tidad <strong>en</strong>tre ellos.<br />

El Us.23" establece que todos los hombres han de firmar <strong>derecho</strong> a sus<br />

señores desde los vizcondes hasta los campesinos. Cada señor ti<strong>en</strong>e atribuida<br />

una jurisdicción merced a la cual puede hacer <strong>derecho</strong> a sus hombres (los que<br />

moran <strong>en</strong> sus tierras)44. Este «hacer <strong>derecho</strong>», que supone participar <strong>en</strong> el<br />

descubrimi<strong>en</strong>to <strong>del</strong> <strong>derecho</strong> aplicable a un caso concreto y que deriva de los<br />

poderes jurisdiccionales de los señores, es una facultad que permite cierta<br />

producción jurídica4%n cada señorío, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te análoga al de otros señoríos,<br />

pero es<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te diversa, por su orig<strong>en</strong> y su manifestación coyuntural y<br />

concreta.<br />

Lo mismo sucede con las relaciones derivadas, no <strong>del</strong> poder de jurisdiscción,<br />

sino de los pactos o conv<strong>en</strong>ciones a que nos referíamos anteriorm<strong>en</strong>te. A pesar<br />

de que con el tiempo se vuelv<strong>en</strong> homogéneas, de hecho no pierd<strong>en</strong> su naturaleza<br />

originaria de contratos bilaterales y particulares <strong>en</strong>tre los nobles y el conde,<br />

<strong>en</strong>tre los nobles o <strong>en</strong>tre los mismos condes, cuya obligatoriedad es sancionada<br />

por los mismos Usatges de Barcelona (U~.70)~! T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do pres<strong>en</strong>tes estas<br />

características <strong>del</strong> <strong>derecho</strong> señorial y también <strong>del</strong> <strong>feudal</strong>, se puede compr<strong>en</strong>der<br />

mejor las aportaciones de BALAR1 y de BROCA4' que, <strong>en</strong> definitiva, podemos<br />

considerar como s<strong>en</strong>das exposiciones <strong>del</strong> <strong>derecho</strong> <strong>feudal</strong> catalán. El primero,<br />

42 Ibidem, 122.<br />

43 Us.23 = «Omnes homines deb<strong>en</strong>t firmare directum s<strong>en</strong>ioribiis suis ubicumque s<strong>en</strong>iores<br />

eorum illis mandaverint in suo; ... »<br />

44 Cfr. infra pp. 94 SS.<br />

45 No se trata ya de un poder supremo, sino que debe <strong>en</strong>cuadrarse d<strong>en</strong>tro <strong>del</strong> ord<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to<br />

jundico g<strong>en</strong>eral que se está construy<strong>en</strong>do con el impulso decisivo de la monarquía y de sus<br />

juristas. Sobre la <strong>del</strong>imitación jurisprud<strong>en</strong>cia1 de las compet<strong>en</strong>cias que correspond<strong>en</strong> a las<br />

jurisdicciones ordinaria y señorial, vide infra n. 254 (=gl.JM s<strong>en</strong>iorihus al Us.23).<br />

46 Us.70 = «Communie et conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>cie quas invicem milites et pedites fec<strong>en</strong>nt in cavalcata<br />

et in v<strong>en</strong>aciones ire vol<strong>en</strong>tes firmiter t<strong>en</strong>eantur ab eis qui eas audierint et auctorizaverint, ... »;<br />

Us.36 = «Qui solidus est de s<strong>en</strong>iore optime debet illi servire secundunl suum posse ve1 secundum<br />

illorum conv<strong>en</strong>cionem; ... D. <strong>La</strong> afirmación, <strong>en</strong> los Usarges de Barcelona de este principio jundico<br />

(pacta sunt servanda), es decir, <strong>en</strong> el texto de mayor rango normativo <strong>del</strong> <strong>derecho</strong> catalán g<strong>en</strong>eral,<br />

justifica el planteami<strong>en</strong>to de Victor Ferro, según el cual: «<strong>La</strong> idea <strong>del</strong> pacte com a fixación,<br />

objectivació i també creació d'unes normes (legitimades per un ordre superior diví) fou transferida<br />

sota l'influx <strong>feudal</strong> al camp <strong>del</strong> dret públic, com a fonam<strong>en</strong>t de la legislació positiva i garantia de<br />

I'obligatorietat de les lleis pel sobiri i per als vassalls.~ (=FERRO, El Drer Públic, 290).<br />

47 Vide supra pp. 18 SS.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!