La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf
La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf
La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
jurisdicción que compete al obispe a lo determinado por el <strong>derecho</strong> canónico,<br />
tal como refiere Jaume de Montjuiclo8. Por ello, no es extraño que se excluya al<br />
Us.97 de las compilaciones <strong>del</strong> <strong>derecho</strong> <strong>feudal</strong> catalán <strong>del</strong> s. XV, ya que éste se<br />
refiere exclusivam<strong>en</strong>te a la transgresión de la paz y tregua como materia <strong>en</strong> la<br />
que es compet<strong>en</strong>te la jurisdicción de los Obispos, y no contempla otros supuestos<br />
específicam<strong>en</strong>te eclesiásticos, como el Us.96.<br />
Además, <strong>en</strong> 1188 hay una alusión concreta a diversos usatges escritos que<br />
id<strong>en</strong>tificamos como probables refer<strong>en</strong>cias al Us. 12 Baiulu~~~ y a los Us. 30 Si<br />
quis contradixerit y Us.42 Potestatem. Estas dos últimas alusiones se dirig<strong>en</strong> a<br />
establecer el vigor e impedir la derogación de los respectivos Usatges por las<br />
disposiciones de la asamblea gerund<strong>en</strong>sellO. Se trata de la obligación de dar la<br />
potestad <strong>del</strong> castillo al señor o la de restituir ésta al vasallo, obligación, la<br />
última, que se habrá de realizar d<strong>en</strong>tro de los 10 días sigui<strong>en</strong>tes a partir de la<br />
<strong>recepción</strong> de la potestad, según ya se había estableció por la Curia de Barcelona<br />
<strong>en</strong> fecha imprecisa, pero anteriror al 23.04.1 160 y según se establecerá<br />
posteriorm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> el siglo XIII por las CPA'I1.<br />
En las Cortes de Barbastro de 1192 se m<strong>en</strong>ciona la exist<strong>en</strong>cia de una<br />
redacción escrita de Usatges <strong>en</strong> donde se da testimonio de la labor constitutiva<br />
108 ABL, f.137 v" g1.JM <strong>La</strong>udaverunt al Us.96: «Videtur quod iste usaticus daret<br />
iurisditionem Episcopis circa clericos et eorum iura, et circa treugas, et sacrilegia, et hoc in omni<br />
casu, et indisctincte, sed non facit: Nullam <strong>en</strong>im hab<strong>en</strong>t Episcopi etiam circa predicta iurisditionem,<br />
nisi eam qui alias eis de iure communi canonico competit, et iste usa.hoc solum voluit dicere,<br />
quod episcopi iurisditionem sibi compet<strong>en</strong>tem in praedictis non exerceant per se in camera, sed<br />
in capitulis: ve1 synodiis, quod etiam non observatur nec forte fuit domino comiti domino<br />
temporali ius taliter statud<strong>en</strong>di.~<br />
109 CARAVYC, 1.1.7.7, p. 66 (Cortes de Gerona de 1188): «Item decernimus ne quis<br />
cuiuscumque professionis lic<strong>en</strong>tiam habeat pignorandi aliquem rusticorum ve1 baiulorum<br />
ex contractu domini sui ... exceptis illis baiulis qui militibus sicut scriptum usaticum<br />
comparantur, ... D<br />
110 Cfr. CARAVYC, 1.1.7.15, cap. 15 (Cortes de Gerona de 1188): «Item volumus quod<br />
occasione huius constitutionis in nullo derogetur usatico scripto, scilicet, in dandis potestatibus<br />
castrorum a vasallis dominis suis, sive in restitu<strong>en</strong>dis vassallis ve1 omnibus aliis».<br />
11 1 Cfr. Anscari MUNDO, «Fragm<strong>en</strong>t <strong>del</strong> Libre Jutge, versió catalana antiga <strong>del</strong> Liber<br />
Iudiciorum», <strong>en</strong>: Miscel.lania Aramon i Serra, vol. IV, Barcelona, 1984, p. 180, n. 70 y<br />
Cartulario de «Sant Cugat» <strong>del</strong> Vallés, ed. Mons. José Rius Serrd, vol. 111, Barcelona, 1947, doc.<br />
1.030, p. 198 (1 160, abril 23). Ber<strong>en</strong>guer Reverter <strong>en</strong>trega a Amaldo de Montserrat todo el<br />
«honor» de que era propietario, partiéndose los frutos <strong>en</strong>tre ambos: «...et ego Arnaldus de<br />
Montserrad conv<strong>en</strong>io tibi Ber<strong>en</strong>gario Reverter, ut sim tuus fi<strong>del</strong>is homo sicut de meo meliori<br />
s<strong>en</strong>iore, et donem tibi potestatem supradictorum castellorum infra X die sicut constitutum est in<br />
Barchinon<strong>en</strong>se Curia ... » y CPA, 7: «Finits deu dies, pus que haura reebuda lo S<strong>en</strong>yor francam<strong>en</strong>t<br />
postat, lo S<strong>en</strong>yor deu de antiga, y provada costuma de Cathalunya <strong>en</strong> lo deze die retre lo Castell<br />
al vassall, ... D.