La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf
La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf
La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
eoruni filiis qui inter se guerram habuerint manifeste, et excepti propriis<br />
hominibus quos dominis in caminis capere liceat»"'. A la exist<strong>en</strong>cia de esta<br />
guerra privada lícita <strong>en</strong>tre señores y vasallos se refier<strong>en</strong> también las disposiciones<br />
de las Cortes de Barcelona de 1200 caps. 4, 11, 13 y 16'18. Esta costumbre se<br />
reconoce de nuevo <strong>en</strong> el cap. 12 de las Cortes de Tortosa de 1225Il9. En las<br />
Cortes de higcerdá de 1207 se desarrolla el supuesto g<strong>en</strong>eral <strong>del</strong> Us.42<br />
Potestatem <strong>en</strong> caso de que un magnate o noble infractor de la paz y tregua sea<br />
t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te de Castillos o fortalezas por el Rey y no quiera firmar <strong>derecho</strong> por su<br />
conducta viol<strong>en</strong>ta. Estamos asisti<strong>en</strong>do al proceso formativo de un ord<strong>en</strong> de<br />
legalidad que debe transigir, por su escasa fortaleza, con elem<strong>en</strong>tos característicos<br />
de un ord<strong>en</strong> anterior de legitimidad'20.<br />
En las Cortes de Barcelona de 121 1 ya se invocan los Usatges de Barcelona<br />
junto al <strong>derecho</strong> <strong>común</strong> y a disposiciones regias anteriores como hemos visto<br />
<strong>en</strong> páginas atrás. <strong>La</strong>s de Lérida de 1214 regulan <strong>en</strong> diversos capítulos (8, 10,<br />
11, 15 y 19) la relación <strong>en</strong>tre la paz pública y territorial (impuesta y tutelada por<br />
el monarca con el auxilo de los obispos y sus sanciones canónicas) y el <strong>derecho</strong><br />
de guerrear que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> los caballeros, invocando claram<strong>en</strong>te el Us.15 Captio<br />
Vero <strong>en</strong> el cap. 1412'.<br />
En las Cortes de Tortosa de 1225 se distingue claram<strong>en</strong>te <strong>en</strong> su cap. 7 <strong>en</strong>tre<br />
la naturaleza alodial o <strong>feudal</strong> de los castillos, villas, mansos, casas y posesiones<br />
de los magnates y caballeros catalanes aunque ambas clases de bi<strong>en</strong>es quedan<br />
117 Vide supran. 116.<br />
118 Cfr. CARAVYC, 1.1.10, pp. 76-85.<br />
119 CARAVYC, 1.1.16.12, pp. 104-105. (Cortes de Tortosa de 1225): «Item sub eadem<br />
pace sint omnia mol<strong>en</strong>dina columbaria palearia mansi domus campi vinee et omnes arbores<br />
cuiuscumque g<strong>en</strong>eris sint, trillee orti ortales et g<strong>en</strong>eraliter omnia alia que possint haberi possideri<br />
et etiam quasi possideri. Et omnes homines et femine cuiuscumque sint condicionis et sexus,<br />
exceptis militibus et filiis eorum a XV" anno supra qui inter se guerram habuerint cum toto suo<br />
arnesio, et exceptis propriis hominibus quos dominis suis liceat in camino ve1 extra capere».<br />
120 MARCA, n. 495, col. 1395-1396. <strong>La</strong> ampliación consiste <strong>en</strong> que el demandado por<br />
infringir la Paz y Tregua, que no fuera vasallo <strong>del</strong> Rey, quedará expuesto a ser objeto de guerra<br />
lícita y <strong>en</strong> que, si ti<strong>en</strong>e un señor éste estará obligado a emparar los bi<strong>en</strong>es <strong>del</strong> infractor o a<br />
cederlos al Rey para que se haga justicia. Sobre las útiles nociones Schmittianas de legitimidad/<br />
legalidad que nos ayudan a compr<strong>en</strong>der este proceso histórico, vide: Celestino PARDO, «Ex<br />
proposito proditorie (Notas a un com<strong>en</strong>tario de Bártolo a D.48.19.11.2)», <strong>en</strong>: Estudios jurídicos.<br />
Hom<strong>en</strong>aje al Profesor Alfonso Otero, Santiago de Compostela, 198 1, p. 290.<br />
121 CARAVYC, 1 .l. 14., p. 94 (Cortes de Lérida de 1214): «Item statuimus ut si quis contra<br />
t<strong>en</strong>orem pacis cep<strong>en</strong>t aliquem hominem in hac pace constitutum, statim t<strong>en</strong>eat se a pace et treuga<br />
eiectum ... Et si ante quam malum sibi fiat captum restitu<strong>en</strong>t, pro capcione faciat et det secundum<br />
quod in usaticis continetur; ... ». Esta disposición se vuelve a producir <strong>en</strong> 1225 = (CARAVYV,<br />
1.1.16.22 (Cortes de Tortosa de 1225).