23.04.2013 Views

La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf

La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf

La recepción del derecho feudal común en Cataluña I(1211-1330).pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

También se invoca la costumbre de Barcelona <strong>en</strong> relación a preceptos cont<strong>en</strong>idos<br />

<strong>en</strong> los Us. 41 y 43Iz7.<br />

En las Cortes de Barcelona de 125 1, aparte de la famosa disposición sobre<br />

las fu<strong>en</strong>tes <strong>del</strong> <strong>derecho</strong> catalán, se establec<strong>en</strong> unos plazos <strong>en</strong> las causas seculares<br />

que implican un trato de prefer<strong>en</strong>cia para los nobles, pero, al mismo tiempo, se<br />

reglam<strong>en</strong>ta la apelación, ya prevista <strong>en</strong> el Us.87, que el Rey se compromete a<br />

observar y a hacer valer, con lo que ello supone <strong>en</strong> pro de una unificación de las<br />

jurisdicciones e indirectam<strong>en</strong>te también de los <strong>derecho</strong>sIz8.<br />

En 1283, como ya hemos m<strong>en</strong>cionado anteriorm<strong>en</strong>te, se perfila una apelación<br />

al rey aceptándose la posibilildad de <strong>del</strong>egar su conocimi<strong>en</strong>to'29 y se insiste <strong>en</strong><br />

la compet<strong>en</strong>cia jurisdiccional que compete al monarca por regalía130 o por razón<br />

<strong>del</strong> <strong>del</strong>ito de bausíaI3' al monarca, aunque se reconoc<strong>en</strong> y fortalec<strong>en</strong>, al mismo<br />

tiempo, las jurisdicciones la inmunidad de los castillos con<br />

127 CARAVYC. 1.1.19.4, p. 129 (Cortes de Tarragona de 1235): «Item statuimus quod<br />

nullus reptatus de bauzia sustineatur in nostra Curia ve1 alibi nisi se purgare voluerit de bauzia<br />

secundum consuetudinem Barchinone)). Disposición que se dirige a objetiva el <strong>derecho</strong> y a<br />

imponer los Usalges de Barcelona, aquí con el nombre de costumbre de Barcelona, como norma<br />

obligatoria para dirimir las controversias más típicam<strong>en</strong>te <strong>feudal</strong>es como son las derivadas de la<br />

traición (bausía). Esta situación se ratifica <strong>en</strong> 1283 = CARAVYC, 1.1.22.16 (Cortes de Barcelona<br />

de 1283): «Item statuimus quod nullus reptatus de bausia sustineatur per nos ve1 aliquem alium<br />

de Catalonia nisi se escondire voluerit juxta usaticum Barchinone, et ubi etiam se escondire<br />

voluerit nos ve1 filii nostri ipsum non sustineamus nec deff<strong>en</strong>damus in pignoribus ve1 aliis cum<br />

nos judices esse oporteat in predictis.))<br />

128 Cfr. CARAVYC, 1.1.21.9, p. 139: «Infra quot dies causa appelationis terminetur)). Los<br />

oríg<strong>en</strong>es altomedievales de la apelación se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> la mejora <strong>del</strong> juicio, sobre la que trata<br />

el Us.28.<br />

129 Vide CARAVYC, 1.1.22.7-8, p. 144 (Cortes de Barcelona de 1283): «VI1 ... Ita quod in<br />

quacumque parte Catalonie fuerimus possimus cognoscer de causis appellacionum si voluerimus.»<br />

«VIII. Item quod cause vicariie tract<strong>en</strong>tur infra quamlibet vicariam, et non alibi. Si tam<strong>en</strong><br />

contingat in aliquam predictarum causarum ad nos appellari et nolimus cognoscere de causis<br />

appellacionum predictarum infra Cataloniam, comittamus ipsam causam appellacionis infra<br />

vicariam in qua appellatum extiterit terminandam.))<br />

130 Ibidem, 45, p. 152. Se configura a los caballeros como ag<strong>en</strong>tes auxiliares de la justicia<br />

real, de manera que si deti<strong>en</strong><strong>en</strong> a algún caballero o persona «g<strong>en</strong>erosa» no podrán esconderlo <strong>en</strong><br />

su castillo sino tan sólo ret<strong>en</strong>erlo <strong>en</strong> él, de forma pública y a disposición <strong>del</strong> rey «et cum nos<br />

ipsam requisierimus secundam regaliam nostram quod nobis obediat et ipsum restituat.)). <strong>La</strong><br />

«poteStas constitu<strong>en</strong>dorum magistratuum ad iustitiam expedi<strong>en</strong>dam)) es una de las regalías<br />

el<strong>en</strong>cadas <strong>en</strong> Roncaglia (Cfr. M.G.H., Leg. Sect. IV. 1, n. 175, p. 245 y Us.16).<br />

13 1 Vide supra n. 127.<br />

132 CARAVYC, 1.1.22.32, pp. 149-150 (Cortes de Barcelona de 1283): «Item quod vicarii<br />

nostri non possint aliquid petere racione ritxe cont<strong>en</strong>cionis seu maleficii racione pacis et treugue<br />

si homines eiusdem loci aliquid fori fecerint ve1 <strong>del</strong>inquerint inter se infra territorium seu<br />

terminum Castri unde sunt, cum ea que infra terminos seu clausuras alicuius loci comittuntur ve1<br />

fiunt a quibuscumque personis privatis ve1 extraneis, et illa fiunt et comituntur ab hominibus

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!