Yakka. Año XI. Número 9 (1999) - Bibliotecas Públicas
Yakka. Año XI. Número 9 (1999) - Bibliotecas Públicas
Yakka. Año XI. Número 9 (1999) - Bibliotecas Públicas
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Martin de la Cadena, mi contador. Fecha a honze dias de<br />
setienbre, año del nascimiento del Nuestro Señor Jhesuchristo<br />
de mill e quatrocientos e setenta e seis años. El marques. Yo,<br />
Martin de la Cadena, la fíz escrevir por mandado del marques<br />
mi señor.<br />
XV<br />
1504-VII-7. Roma. Carta del cardenal de San Marcelo,<br />
penitenciario del Papa Julio II, comunicándole la relajación<br />
del juramento y pleito homenaje realizado por el marqués en<br />
la segunda capitulación con los RR.CC. sobre el marquesado<br />
de Villena para que pudiese pedir en justicia el daño que<br />
considerase haber tenido. A.H.N. Sección Nobleza. Duques<br />
de Frías 113/5.<br />
A la muerte de doña Isabel, la nobleza castellana intentó<br />
recuperar su antiguo poder y las posesiones que habían<br />
revertido a la corona durante el reinado de los Reyes Católicos.<br />
Para ello no dudaron en volver la espalda a don Fernando de<br />
Aragón y aproximarse a un príncipe extranjero como era<br />
Felipe el Hermoso. Uno de los nobles que con más claridad<br />
mostró su enemistad hacia el rey Católico y que con mayor<br />
rapidez ofreció sus servicios y apoyo al Austria, fue Diego<br />
López Pacheco, a la vez que iniciaba una serie de maniobras<br />
e intrigas para tratar de recuperar las posesiones perdidas en<br />
el Señorío de Villena, como consecuencia de la guerra dinástica<br />
entre Isabel y Juana la Beltraneja. Sus intentos se vieron<br />
inicialmente frustrados por la prematura muerte del marido<br />
de Juana I de Castilla. La posterior negociación con don<br />
Fernando de A ragón en manera alguna le pareció satisfactoria,<br />
pues las concesiones que éste le ofrecía a cambio de su apoyo<br />
para conseguir la gobernación de Castilla no respondían a<br />
sus ambiciosas pretensiones. Para facilitar la consecución de<br />
sus objetivos no dudó en solicitar de la autoridad eclesiástica<br />
la absolución de los compromisos contraídos con los Reyes<br />
Católicos en los acuerdos y cesiones llevadas a cabo en 1480.<br />
Invocó para ello haberlos realizado por el miedo a perderlo<br />
todo, incluso la propia vida, si se enfrentaba a señores tan<br />
poderosos que no sólo incumplieron los acuerdos de 1476,<br />
sino que siguieron haciéndole la guerra, sintiendo sobre sí la<br />
amenaza de perderlo todo. Don Diego consiguió del Papa<br />
Julio II la relajación de sus juramentos, lo que le permitía<br />
reivindicar sus derechos ante cualquier tribunal eclesiástico<br />
o civil. 9<br />
Ludovicus, miseratione divina (...) Santi Marcelli presbiter<br />
cardinalis, discretis viris archidiacono de Madrid ac scolastico<br />
ecclesie Toletum salutem in domino. Ex parte nobilis viri<br />
Didaci Lupi Pacheco, marchionis de Villena, nobis nuper<br />
exibita petio continebat quod cuius alias civitas de Chinchilla<br />
el opidi de Albacete, Hellim, Tovarra, Villena, Almansa, Ecla,<br />
Saxaet Villanueba de Laxara, Iniesta, Utiel et la Robda et Sant<br />
9 El presente documento tiene dos versiones muy parecidas, con<br />
algunos detalles distintos en cada una de ellas, destacados en negrita, redactados<br />
por personas distintas, aunque refrendados por la misma.<br />
170<br />
Clemente, Manuera, Lazuza, Villanueva de la Frente e<br />
Bonilla, Villa Robledo et certa alia loca ad prefatum<br />
exponentem ratione sui marchionatum legitime spectantia.<br />
obedientiam illustri domino Ferdinando regi et bene memorie<br />
Elisabet, tunc eius uxori Castelle et Legionis regnorum<br />
regine, asserendo eas ad se tunc pertinere prestitisent; et<br />
prefatus exponens super hoc de eiusdem terris conquereretur<br />
dicti rex et regina cum eodem ore convenerunt quod infra<br />
viginti menses a die conventionis limites inmediate sequentes<br />
e idem exponenti equivalentiam dictarum terrarum darent et<br />
alias dicte terre eidem exponenti restituerentur. Et deinde<br />
transactis dictis viginti mensibus, cum dicti rex et regina<br />
nedum eidem exponenti equivalentiam dictarum terrarum<br />
dare recusasent, verum etiam eidem exponenti super certis sibi<br />
restantibus terris et in inobilibus bonis bellum induxisent et<br />
ipsum exponentem eisdem bonis spoliare comminati fuisent.<br />
idem exponens tune potentiam dictorum regis et regine<br />
formidans nec illis resistere posse sperans, cum eisdem rege et<br />
regina iterum convenit quod dicte terre el dominia apud<br />
prefatos regem et reginam manerent et quod huiusmodi terrarum<br />
loco certum aliam quantitatem cum magna parte ad<br />
equivalentiam dictarum terrarum non non ascendente eidem<br />
exponenti darent, cui quidem conventioni prefatus exponens<br />
aquievit et illi nullatenus contravenire promisit et juravit et in<br />
forma solemni ut milles homagium fecit prout in instrumentis<br />
de super confectis dicitur plenius contineri. Cum autem sicut<br />
eadem petitio subiungebat, dicte conventiones in maximum<br />
ipsius exponentis cessent atque cedant preiudicium et ex eis<br />
enormiter lesus existat cupiatque propterea ad illarum et<br />
instrumentorum de super confectorum predictorum<br />
rescissionem et anullationem agere justitiam mediante quod<br />
tamen facere non potest iuramentis obsistentibus predictis,<br />
quare suplican fecit humiliter idem exponens sibi super hiis<br />
per sedem apostolicam de oportuno remedio nunc provideri.<br />
Nos igitur atendentes quod juramentum non debet ese vinculum<br />
iniquitatis, autoritate domini pape cuius primarie curam gerimus<br />
et de eius speciali mandato super hoc vive vocis oraculo nobis<br />
facto, discretioni nostre et cuilibet vestrum in solidum<br />
comittimus quantus iniuncta inde sibi a temeritate iurandi<br />
huiusmodi absolutione debita, previa pro modo culpe pecunia<br />
salutari eidem exponenti iuramenta predicta in utroque foro<br />
tam ecclisiastico quam seculari ad efectum agendi dumtaxat<br />
relaxetis et deinde nuncietis ipsum exponentem ad illorum<br />
observantiam quo ad dictum effetum non teneri. Date Rome<br />
apud Sanctum Petrum sub sigillo officii primarie (?) in nonas<br />
julii pontificad domini Julii pape ii, anno secundo. M. de<br />
Vutsia. A. de Sinebarbis.<br />
Ludovicus, miseratione divina (...) Santi Marcelli presbiter<br />
cardinalis, discretis viris archidiacono de Madrid in ecclesia<br />
Toletum ac scolastico iusdem ecclesie, salutem in domino. Ex<br />
parte nobilis viri Didaci Lupi Pacheco, marchionis de Villena.<br />
nobis oblata petio continebat quod cuius alias civitas de<br />
Chinchilla et opidi de Albacete, Hellim, Tovarra, Villena.<br />
Almansa, Ecla, Saxa et Villanueba de Laxara, Iniesta, Utiel et<br />
la Robda et Sant Clemente, Manuera, Lazuza. Villanueva de<br />
la Frente e Bonillo, Villa Robledo et certa alia loca ad dictum<br />
exponentem ratione sui marchionatum legitime spectantia.<br />
obedientiam domino Ferdinando regi el quondam excelenx<br />
memorie Elisabet. tunc eius uxori Castelle et Legionis regine.