platono - la respubliko.pdf - Hejmo

Vortaro kaj ŝajnis saĝe konservi ĝian literumadon de tiuj nomoj, eĉ
kvankam ili ne plene kongruas inter si nek kun la greka originalo. Sed
la plejmultaj nomoj ne troviĝas en tiu leksikono kaj mi devis uzi
propran sistemon de transliterumado el la greka alfabeto en la esperantan.
Pro la ĉiam kreskanta tendenco de nacilingvaj tradukistoj uzi
transliterumadon kiel eble plej fidelan al la greka teksto (ĝis antaŭ
nelonge oni kutimis uzi la latinajn transskribojn!), mi transskribas
proprajn nomojn laŭ la greka literumado—escepto estas nur la jam
menciitaj PIV-vortoj.
Mi devis arbitre decidi pri kelkaj principoj. a, b,
d, g, h, i/j, k, l, m, n, p, r, s, t, z restas en la esperanta transskribo
precize kiel en la greka originalo. Sed mi uzis la esperantan e por la
du grekaj literoj ε kaj η,
kaj o por la du literoj ο kaj ω,
dum f
reprezentas la grekan literon φ,
t la literojn τ kaj θ,
ks la literon ξ kaj
ĥ la literon χ.
Tio konformas al la kutima nuntempa transskribsistemo
en la plej multaj okcidentaj lingvoj kaj al la rekomendoj de
PIV.
Unu punkto tamen estas mencienda kaj eble provokos disputojn:
Por la greka litero υ mi uzas, kiel en PIV,
la literon i, kvankam υ laŭ
la internacia fonetika alfabeto estas reprezentata per y kaj en la greka
sonis kiel la modernaj germana ü kaj la ordinara franca u. Por eviti
konfuzon mi ankaŭ sekvas la PIVan
kutimon transskribi la grekan
literduopon ου per la simpla vokalo u, escepte de kelkaj piednotoj kie
konservo de la duopo ou estis necesa por komprenigi vortludojn aŭ
etimologiojn. Mi esperantigis ĉiujn nomojn.
Per piednotoj mi mallonge informas pri ĉiu persono menciita en la
teksto (kun escepto de kelkaj kies detalojn Platono mem donas). Por
multaj legantoj tio estas superflua, sed aliaj legantoj trovos tiujn
identigojn helpaj. Pri personaj nomoj ofte uzataj en ĉi tiu libro mi
piednotas nur unufoje; sed malpli famajn nomojn mi piednotas kiam
ajn tio ŝajnas dezirinda.
Platono ofte citas el aliaj verkoj, ne nur de Homero kaj la dramistoj
sed ankaŭ de nun malpli konataj verkintoj. Kvankam pluraj cititaj
verkoj jam ekzistas en esperanta traduko, mi retradukis ĉiujn citaĵojn,
ĉar Platono ofte atentigas pri specifaj vortoj en la citaĵoj. La citaĵoj do
perdas sian poezian karakteron, necesa ofero por klarigi liajn
komentojn. Kiam eble mi per noto indikas la fontojn de liaj citaĵoj
kvankam fojfoje lia citaĵo estas la nura restanta teksto de ies verko—
tiukaze mi en la noto simple donas la oficialan kodnomon, ekzemple
“Esĥilo, fragmento 160” (citita en St. 380a).
8