platono - la respubliko.pdf - Hejmo

Parto Unu 353
estas la konkludo de la argumento. Sed ni pli zorge ekzamenu ĉar
temas ne pri banalaĵo sed pri kiel ni devas vivi.”
“Do ekzamenu,” li diris.
“Mi ekzamenas,” mi diris. “Diru al mi: Ĉu vi kredas ke ĉevalo
havas funkcion?”
“Mi kredas ke jes.”
“Kaj ĉu vi dirus ke la funkcio de ĉevalo, aŭ de io alia, estas tio, por
kio oni povas utiligi nur ĝin—aŭ almenaŭ plejbone ĝin?”
“Mi ne komprenas,” li diris.
“Estas ĉi tiel: Ĉu vi vidas per io alia ol la okuloj?”
“Ne.”
“Ĉu vi aŭdas per io alia ol la oreloj?”
“Tute ne.”
“Do oni pravus dirante ke jen iliaj funkcioj, ĉu ne?”
“Certe oni pravus.”
“Nu, ĉu vi povas fortranĉi vitbranĉon per klingo, tondilo, kaj
multaj aliaj instrumentoj?”
“Kompreneble.”
“Sed mi opinias per nenio tiel bone kiel per vitotondilo speciale
farita tiucele.”
“Estas vere.”
“Nu, ĉu ni konsideru tion ĝia funkcio?”
“Ni konsideru ĝin tia.”
“Nun mi kredas ke vi pli bone komprenos kion mi ĵus demandis.
Mi volis scii ĉu la funkcio de ĉio estas tio, kion nur ĝi povas fari—aŭ
almenaŭ kion ĝi faras pli bone ol ĉio alia.”
“Nun mi komprenas,” li diris, “kaj mi opinias ke ĉiu objekto havas
tian funkcion.”
“Bone,” mi diris. “Kaj ĉu vi akceptas ke la utilo de ĉiu objekto estas
tio, por kio ĝi funkcias? Ni ripetu: Ni kredas ke okuloj havas funkcion,
ĉu ne?”
“Vi pravas.”
“Tio estas la utilo de okuloj.”
“Jes.”
“Kaj ankaŭ oreloj havas funkcion, ĉu ne?”
“Vi pravas.”
“Kaj tio estas ilia utilo?”
“Jes, tio estas ilia utilo.”
41
353