platono - la respubliko.pdf - Hejmo

Parto Unu 348
superulo. Sed ni konsideru tion poste. Al mi ŝajnas ke multe pli grava
estas kion Trasimaĥo ĵus diris: Ke la vivo de malhonestulo estas pli
bona ol tiu de honestulo. Kiun vi preferas, Glaŭkono?” mi demandis.
“Laŭ via opinio, kiu ŝajnas esti pli ĝuste preferinda?”
“Mi kredas ke la vivo de honestulo estas preferinda.”
“Sed ĉu vi aŭdis,” mi demandis, “kiom da bonaj karakterizaĵoj la
vivo de malbonulo havas, laŭ Trasimaĥo?”
“Mi aŭdis,” li respondis, “sed mi ne estas konvinkita.”
“Do, se ni povos, ĉu vi volas ke ni konvinku lin ke li eraras?”
“Kial mi ne volus?” li diris.
“Nu, se,” mi diris, “ni respondus per argumento kontraŭ lia
argumento kaj ni deklarus kiom da bonaĵoj honestulo havas, kaj li
respondus, kaj ni denove respondus, necesus kalkuli kiom da bonaĵoj
ĉiu el ni atribuas al ĉiu, kaj ni bezonus juĝanton por fari decidon. Sed
se ni povos interakordi, kiel ĝis nun, per ekzamenado, ni estos kaj
juĝantoj kaj decidantoj.”
“Certe,” li diris.
“Kiun metodon vi preferas?” mi demandis.
“Ĉi tiun.”
“Bone,” mi diris. “Do, Trasimaĥo, respondu al ni de la komenco: Ĉu
vi asertas ke plej konsekvenca malmoraleco estas pli profitiga ol plej
konsekvenca moraleco?”
“Kompreneble, kaj mi diris kial,” li respondis.
“Sed moraleco estas celinda, kaj malmoraleco estas malbona?”
“Mia karulo!” li diris. “Ĉu tio estas verŝajna, kiam mi diras ke
malmoraleco profitigas kaj moraleco ne?”
“Kio, do?”
“La malo.”
“Ke moraleco estas malbona?”
“Ne, sed ke ĝi estas noble naiva.”
“Do vi nomas malmoralecon malnobla?”
“Ne, mi nomas ĝin prudenta,” li respondis.
“Trasimaĥo, ĉu vi do kredas ke malmoraluloj estas sagacaj kaj
bonaj?”
“Ili estas plej kompetente maljustaj kiam ili povas jugi civitojn kaj
popolojn. Eble vi supozas ke mi parolas pri rabistoj kiuj fortranĉas
monujojn. Tio ja profitigas, se ĝi estas sukcese kaŝita,” li diris, “sed tio
ne meritas mencion kompare kun tio, kion mi nun diras.”
35
348