Canetti ciano piedino:Canetti.qxd - Andrea Nanetti, Ph.D.

244
Andrea Nanetti
et immunitatibus suis. Sane laborum vestrorum, de / 19 possessionibus habitis
ante Concilium Generale ac etiam novalium, que propriis manibus a[u]t sumptibus
colitis 42 , sive de ortis 43 , virgultis et piscationibus vestris vel de nutrimentis
ani- / 20 malium vestrorum, nullus a vobis decimas exigere vel extorquere presumat.
Preterea quod 44 communi assensu Capituli 45 vel partis consilii [s]anioris in
tua diocese per te, frater episcope, / 21 ac successores tuos fuerit canonice institutum,
ratum et firmum volumus permanere. Pro[h]ibemus insuper, ne excommunicatos
vel interdictos tuos, frater episcope, ad officium vel communionem / 22
ecclesiasticam sine conscientia et consensu tuo vel successo[rum tuorum] quisquam
admittat aut cont[ra] vestram sententiam canonice promulgatam aliquis
ve[n]ire presumat, nisi forte periculum / 23 mortis immineat, [ut] d[um pre]sentiam
tuam hab[ere ne]quiverint, per alium, secundum formam Ecclesie, satisfactione
premissa, oporteat ligatum absol[vi]. Cimiteria quoque ecclesiarum et
ecclesie 46 / 24 beneficia nullus hereditario iure possi[de]at; quod si quis hoc facere
presumpserit, censura canonic[a] compescatur 47 . Paci 48 quoque et tranquillitati
vestre, pate[rna in] posterum sollicitudine providere / 25 volentes, auctoritate apostolica
prohibe[m]us, uti infra clausuras locorum vestrorum nullus rapinam 49
se[u] furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere, hom[in]em temere capere
vel interficere seu / 26 violentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates
et immunitates, a patriarchis, archiepiscopis, episcopis ordini vestro concessas,
nec non libertates et exemption[e]s secularium exactionum, a regibus / 27 et principibus
vel aliis Christi fidelibus [ra]tionabiliter vobis indultas, auctoritate apostolica
confirma[m]us et presentis scripti privilegio communimus. Decernimus
ergo, ut nulli omnino hominum / 28 liceat prefatam ecclesiam temere perturbare,
aut eius possessiones auferre, vel ablatas retinere, min[u]ere, seu quibuslibet vexationibus
fatigare, sed omnia inte[g]ra conserventur, eorum, pro quorum gu-
/ 29 bernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Salva
Sedis Apostolice auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve
persona hanc nostre constitutionis paginam / 30 sciens, contra eam temere venire
temptaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione
correxerit, potestatis honorisque sui careat dignitate, reamque se divino / 31 iudicio
existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine
Dei et Domini redemptoris nostri Ihesu Christi aliena fiat, atque in extremo exa-
42 Variante Honorii III (a. 1226, ed. Tautu): aggiunge qui di seguito de quibus novalibus aliquis
non percepit.
43 Variante Honorii III (a. 1226, ed. Tautu): hortis.
44 Variante Honorii III (a. 1217 e a. 1226, ed. Tautu): quid.
45 La σύναξις della comunità monastica.
46 Variante Honorii III (a. 1226, ed. Tautu): ecclesiastica.
47 Variante Honorii III (a. 1217, ed. Tautu): la clausola, da «Cimiteria» (r. 23) a «compescatur»
(r. 24), è posta prima di Preterea quod communi assensu (r. 20).
48 Variante Honorii III (a. 1217, ed. Tautu): manca la clausola che va da qui fino a «et presentis
scripti privilegio communimus» (r. 27).
49 Variante Honorii III (a. 1226, ed. Tautu): ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum
nullus rapinam.
Estratto da Studi di storia del cristianesimo. Per Alba Maria Orselli, a cura di Luigi Canetti,
Martina Caroli, Enrico Morini, Raffaele Savigni, Ravenna, Longo, 2008