โดยสเตรปโตโซโตซิน - มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร

เครื่องมือสําคัญที่ใชเพื่อใหไดขอมูลสําหรับปรับเปลี่ยนการรักษาจนควบคุมระดับน้ําตาลใหไดปกติ
หรือใกลเคียงปกติ โดยผูปวยสามารถตรวจวัดระดับน้ําตาลวันละ 1-7 ครั้ง หรือมากกวาที่จําเปน
สําหรับปรับเปลี่ยนการรักษารายวันเพื่อใหระดับน้ําตาลอยูในเกณฑที่กําหนดไว
6.2 การวัดปริมาณน้ําตาลที่เกาะติดกับโปรตีน การคนพบปฏิกิริยาที่เรียกวา
Nonenzymatic glycosylation คือน้ําตาลสามารถจับกับกลุม Amino ของอณูโปรตีน ระยะแรกเปน
การจับกันหลวมๆ ตอมาเกิดการเปลี่ยนแปลงชาๆ โดยไมตองอาศัยเอนไซมใดๆ เปนตัวกระตุน
หรือเรงปฏิกิริยา จนเปนการเกาะติดที่ถาวร ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นจะเปนสัดสวนโดยตรงกับระดับ
น้ําตาลที่มีอยู ไดมีการนํามาประยุกตใชทางคลินิกเพื่อบงชี้ระดับน้ําตาลในเลือดระยะยาว โดยการ
วัดปริมาณน้ําตาลที่เกาะติดกับฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง (Glycated hemoglobin ,
Glycohemoglobin ) และน้ําตาลที่เกาะติดโปรตีนในเลือด
6.3 การวัดปริมาณน้ําตาลที่เกาะติดเม็ดเลือดแดง คือการวัดฮีโมโกลบิน (Hemoglobin)
สวนที่เปน Hemoglobin A 1c ซึ่งเปนสวนที่เกิดปฏิกิริยากับน้ําตาลในเลือด แมจะเปนสวนนอยของ
ฮีโมโกลบินทั้งหมดแตก็เปนสวนที่คงตัว การวัดปริมาณน้ําตาลที่เกาะติดกับฮีโมโกลบินในเม็ด
เลือดแดงมีชื่อเรียกไดหลายอยางคือ Hemoglobin A 1c (HbA 1c ) , Glycosylated hemoglobin หรือ
Glycohemoglobin (GHb) Nathan,& Cagliero (2001 : 827-926, อางถึงใน อภิชาติ วิชญาณรัตน.
2546 : 157) การเกิด HbA 1c เปนปฏิกิริยาระหวางกลูโคสกับกลุม Amino ของสายฮีโมโกลบิน ที่
เกิดโดยไมตองอาศัยสารเรงปฏิกิริยาใดๆ เนื่องจากเม็ดเลือดแดงมีอายุในระบบหมุนเวียนโลหิต
120 วัน ดังนั้นการวัด HbA 1c จึงบงชี้ถึงระดับน้ําตาลที่ผานมาในระยะถึง 2-3 เดือน (วิทยา ศรี
มาดา. 2540 : 419) พบวาปริมาณน้ําตาลที่เกาะติดเม็ดเลือดแดงมีความสัมพันธกับคาเฉลี่ยของ
SMBG ชวง 8-10 สัปดาห สามารถใชเปนเครื่องมือสําคัญในการติดตามผลการควบคุมระดับ
น้ําตาลระยะยาวที่ดีและพบวามีความสัมพันธกับการเกิดภาวะแทรกซอนเรื้อรังที่ตาและไต
ขอจํากัดของ HbA 1c คือมีคาใชจายสูง
6.4 การวัดปริมาณน้ําตาลที่เกาะติดโปรตีนในเลือด เรียกวา Glycated serum protein
สวนใหญวัดน้ําตาลที่เกาะติดกับแอลบูมิน วิธีที่นิยมใชวัดคือวัดระดับ Fructosamine (Chen, et al.
2002: 151-155) เนื่องจากอายุครึ่งชีวิต (half life) ของแอลบูมินเทากับ 20 วัน ดังนั้น Fructosamine
จะบงชี้ถึงระดับน้ําตาลในเลือดของชวงเวลาเพียง 1-2 สัปดาหที่ผานมา (วิทยา ศรีมาดา. 2540: 419)
ในบางรายงานพบวามีความสัมพันธกับคาเฉลี่ยของ SMBG ควบคูกับการตรวจวัดปริมาณ
Fructosamine ทุกสัปดาห เพื่อเปนเครื่องมือสําหรับการรักษาแบบเขมงวด สําหรับปรับเปลี่ยนการ
รักษา รวมทั้งพฤติกรรมใหบรรลุเปาหมายการรักษาและเห็นผลในชวงสั้น อยางไรก็ดี ระดับ