โดยสเตรปโตโซโตซิน - มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร

Growth hormone (สุวรรณา หังสพฤกษ. 2532 : 963) สามารถเหนี่ยวนําใหเกิด
โรคเบาหวานได การให Growth hormone แกสุนัขและแมวสามารถเหนี่ยวนําใหเกิดโรคเบาหวาน
ได ซึ่งสัตวจะมีอาการของโรค รวมทั้ง Ketonuria และ Ketonemia สวนภาวะน้ําตาลในเลือดสูง
และ Glucosuria พบไดในหนูที่ไดรับ Cortisone Vogel,& Vogel (1997 : 535-546, อางถึงใน
กมลวรรณ ศรีปลั่ง. 2546 : 8)
3. การใชสารเคมี
Alloxan สามารถทําใหเกิดโรคเบาหวานได (สุวรรณา หังสพฤกษ. 2532 : 964) แต
อาจทําลายตับ ไต และ Pituitary gland โดยที่ Streptozotocin ก็สามารถทําใหเกิดโรคเบาหวาน
ไดเชนกัน และเฉพาะเจาะจงตอ β-cell Rerup (1970 อางถึงใน กมลวรรณ ศรีปลั่ง. 2546 : 9)
Streptozotocin
Streptozotocin (STZ , NSC 85998) เปนยาปฏิชีวนะที่ใชกันอยางกวางขวาง ซึ่ง
สังเคราะหไดจากเชื้อ Streptomyces achromogenes ซึ่งเปนแบคทีเรียแกรมลบพบไดในดิน แต
ภายหลังสามารถสังเคราะหไดในหองปฏิบัติการ Rerup (1970 : 485-518, อางถึงใน กมลวรรณ ศรี
ปลั่ง. 2546 : 9) STZ ถูกคนพบวาสามารถทําใหระดับน้ําตาลในเลือดสูงไดในสัตวทดลองทั้งใน
Rat, Mice, Hamster, สุนัขและลิง Lazarus,& Shapiro (1972 : 129-137, อางถึงใน กมลวรรณ ศรี
ปลั่ง. 2546 : 9) สเตรปโตโซโตซิน มีผลจําเพาะเจาะจงที่ β-cell ในตับออน และเมื่อสัตวถูก
เหนี่ยวนําโดยสเตรปโตโซโตซิน แลวจะมีอาการเหมือนคนที่เปนโรคเบาหวาน คือ น้ําตาลใน
เลือดสูง (Hyperglycemia) , ปสสาวะมีน้ําตาลมากผิดปกติ (Glucosuria), ปสสาวะมีอะซีโตน
(Ketonuria) Junod, et al (1969 : 2122-2139, อางถึงใน กมลวรรณ ศรีปลั่ง. 2546 : 9)
1. คุณสมบัติทางเคมี
STZ (C 8 H 15 N 3 O 7 ) มีสูตรโครงสรางคือ 2-deoxy-2-(3-methyl-3-nitrosourea) –Dglucopyranose
ซึ่งมี Methylnitrosourea เกาะอยูที่ตําแหนง C 2 ของ D-glucose ภาวะปกติสเตรป
โตโซโตซินอยูในรูป α และ B anomer อยางละครึ่งผสมกัน มีลักษณะเปนผงสีเหลืองออน มี
ความเสถียรที่อุณหภูมิต่ํา สามารถละลายน้ําได คาความเปนกรด-ดาง ของสารละลายควรมี
คาประมาณ 4-4.5 (Herr, et al. 1967 : 4808-4809)
2. เภสัชจลนศาสตร
การเหนี่ยวนําสัตวใหเกิดโรคเบาหวานทําไดโดยฉีดสเตรปโตโซโตซินผานทางหลอด
เลือดดํา (Intravenous, i.v.) หรือทางชองทอง (Intraperitoneal, i.p.) ยาจะกระจายไปยังตับออนและ