16.11.2012 Views

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

medea Rlonti<br />

<strong>saqarTvelo</strong>, <strong>Tbilisi</strong><br />

uflis igavTa Txrobis saxarebiseuli wesisaTvis<br />

`sibrZne sicruisaSi~<br />

igavuri alegorizmi _ igavianad Tqmis principi _ gatarebulia `sibrZne<br />

sicruisas~ yvela arakSi da mis siuJetur qargaSic. magram am igavarakul nawarmoebSi<br />

uaRresad dabalia Tavad termin igavis produqtiuloba, igi mxolod gamocanis<br />

mniSvnelobiT gamoiyeneba _ isic erTgzis. gamocana-igavs avtori sibrZnis igavsac<br />

uwodebs. leonisagan wvrTil jumbers sibrZneSi gamosacdelad ruqa sam sibrZnis igavs<br />

`daudgams~: `mgeli, Txa da Tiva~, `samni col-qmarni da mdinare~, `moCivarni Zmani~<br />

(sulxan-saba 1979: 85-86). amiT amoiwureba igavis rogorc leqsikur-semantikuri, aseve<br />

mxatvrul-funqciuri datvirTva `sibrZne sicruisaSi~. igavi aq arc sakuTriv igavis<br />

Sinaarss atarebs da arc igavurad Tqmis mniSvneloba aqvs. yovelive amis gamomxatveli<br />

TxzulebaSi arakia, aseve _ arakoba. araki TiTqmis ugamonaklisod batonobs `sibrZne<br />

sicruisaSi~. sulxan-saba Tavis yovel personaJs mxolod araks aTqmevinebs da uTiTebs,<br />

rom mavanma: `Tqva... uTxra pasuxad... ubrZana... brZana... moaxsena... araki~.<br />

araksa da arakobas sulxan-saba orbelianis moRvaweobis xanaSi, qarTuli<br />

literaturuli terminologiis tradiciiT, igavurad gamoxatvis funqcia miewereboda.<br />

sulxan-saba gveubneba, rom `saxis SemoReba _ igavis moyvanaa~, xolo `araki somxurad<br />

igavsa hqvian~ (sulxan-saba 1991). maSin, igavisa da arakis sinonimurobidan gamomdinare,<br />

SeiZleboda gveTqva, rom arakis moyvanac _ saxis SemoRebaa. Tumca leqsikuri<br />

ganmartebis am ori variantidan `leqsikon qarTulSi~ sulxan-sabam pirvelze SeaCera<br />

arCevani, xolo `sibrZne sicruisaSi~ meore variantis xorcSesxmis SesaniSnavi<br />

ilustracia mogvawoda _ arakis moyvaniTa da saxis SemoRebiT warmoaCina sibrZne.<br />

Tuki leqsikografi sulxan-saba saxis SemoRebaSi gulisxmobs igavis moyvanas, anu<br />

igavianad Tqmas, meigave sulxan-sabasTvis yovelive es arakis moyvanaa, arakobaa, sadac<br />

saarako masalad sicrue gamoiyeneba. igive sicrue sibrZnis gamosaxatavi mxatvruli<br />

saSualebacaa. es sicrue arakis fardia, sa-arak-o sicruea. sulxan-sabas arakobac,<br />

amitom, igavuri saxeebiT metyvelebaa.<br />

arakis da arakobis am mxatvrul-igavuri funqciis paralelurad, gansakuTrebul<br />

mniSvnelobas iZens arakobis mizandasaxuloba `sibrZne sicruisaSi~. am mxriv es igavarakuli<br />

Txzuleba marTlac: `sul axalsa da araCveulebriv movlenas warmoadgens qarTul<br />

mwerlobaSi~ (kekeliZe 1981: 458).<br />

am TvalsazrisiT did mniSvnelobas iZens debuleba: `sabas igavebi saero xasiaTisaa,<br />

magram isini ar SeiZleba mowyvetili iyos evangelur pirvelsaTaves~ (revaz siraZe, 140).<br />

`qilila da damanas~ tipis igavarakuli Janris nawarmoebSi araki, rogorc wesi,<br />

Canasaxidanve moiazrebs amsofliurobas, igi yoveldRiurobiT ifargleba. amisgan<br />

gansxvavebiT, `sibrZne sicruisaSi~ arakoba imgvari wesiT dagebuli sityvaa, romelic<br />

wuTisoflis Svilebs uzenaes sibrZnesac aCvenebs, miwis macqeralT _ zeciskenac<br />

aRapyrobinebs Tvals.<br />

sicrue-arakobiT gamoTqmuli am orkeci (mrCobli) sibrZnidan `sibrZne sicruisas~<br />

mkiTxveli Tavis gonebagaxsnilobasa da gamWriaxobaSi gamecadindeba da yofiT,<br />

sayovelTao sibrZnis gakveTilebs iRebs, magram uzenaesi sikeTis, keTilis Semcvel<br />

sibrZnesac eziareba.<br />

amas gvimowmebs igavarakuli Txrobis gamorCeuli _ sulxan-sabaseuli wesi,<br />

romelic msgavsia ufali ieso qristes qadagebisa da Txrobis evangeluri wesisa.<br />

saxarebaSi yvela igavs ufali ieso qriste hyveba da maTi meoxebiT ucvlel RvTiur<br />

WeSmaritebas awvdis msmenels. axali formis Ziebis wil Cvenma ufalma yvelasTvis<br />

nacnobi da xelmisawvdomi igavuri forma gamoiyena saTqmelis (qadagebis) garesamosad,<br />

RvTis sityviT ganmsWvala igi da gasaocari cxovelmyofeloba mianiWa.<br />

swored aseve, sakuTar igavarakul Txzulebas sulxan-sabam Taviseburad `hkra<br />

Calxi~. axali formis Zieba mas arc dasWirvebia da arc gasWirvebia: arCevani araksa da<br />

arakobaze SeaCera da am nacad formas misca axali mimarTuleba, axali _ uzenaesi<br />

sibrZnis Semcveli mizandasaxulobiT aRWurva igi. amgvarad SesZina sulxan-sabam axali<br />

sasicocxlo Zala araksa da arakobas. swored mxatvrul-igavuri funqciis ZalisxmeviT<br />

gaxda SesaZlebeli arakis, ase vTqvaT _ gaigaveba.<br />

70

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!