sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi
sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi
sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
eka CikvaiZe<br />
<strong>saqarTvelo</strong>, <strong>Tbilisi</strong><br />
ca, cani caTani da varskvlavTa sistema (kosmografiuli suraTi)<br />
sulxan-sabasTan da misi urTierTmimarTeba ioane damaskelis<br />
`gardamocemasTan~<br />
sulxan-sabas ganmartebiTi leqsikoni mravalmxriv ipyrobs yuradRebas. il.<br />
abulaZe sulxan-sabas naSroms ase afasebs: `leqsikoni ZiriTadad ganmartebiTia,<br />
magram imis gamo, rom masSi Setanilia pirTa da geogrfiuli saxelebi (onomastika da<br />
toponimika), agreTve, qarTul sityvaTa ucxouri Sesatyvisebi (laTinuri, somxuri,<br />
Turquli), es leqsikoni ganmartebiTis farglebs scildeba da erTsa da imave dros<br />
aris enciklopediuric da TargmniTic. leqsikonis amgvari wesiT Sedgena ganapiroba<br />
im faqtma, rom igi gankuTvnili iyo rogorc saswavlo wigni `swavlis moyvareTaTvis~.<br />
Tavad saba anderZnamagSi axsenebs damaSvral moswavleebs, romelTac uZRvna Sroma da<br />
aqve uTiTebs wyaroebs, rasac eyrdnoboda leqsikonis Sedgenisas. esenia: werilni<br />
(Zveli da axali aRTqma), RrmaTa filosofosTa (prokle diadoxosis, porfiris,<br />
nemesios emeselis, ioane damaskelis) Sromebi, romelTaganac SeurCevia ara<br />
`RvlarWnili~, aramed `saadviloni~ aRsawerad da saswavlad yrmaTa. amave cnobaze<br />
dayrdnobiT ilia abulaZe uTiTebs, rom `qarTuli leqsikonis~ avtograful nusxebs<br />
ilustraciebic moepoveba Semdegi sityvebisa: naTesavi, ca, jojoxeTi... ucnobia<br />
wyaro Tu wyaroebi sityvebTan: qveyana, ca, jojoxeTi, safiqrebelia...ilustraciebi<br />
laTinuridan iyvnen aRebulnio~.<br />
sulxan-sabas ganmartebani xSirad ioane damaskelis `gardamocemasac~ efuZneba.<br />
swored `gardamocemaze~ dayrdnobiT aris ganmartebuli ca da masTan dakavSirebuli<br />
terminologia Tu sistema, romelsac gvTavazobs avtori. sulxan-saba, rogorc il.<br />
abulaZe aRniSnavda, sxvadasxvagvarad udgeba asaxsnel leqsemas. erTi mxriv<br />
(umetesad), sulxan-saba xsnis qarTul ZeglebSi dadasturebul leqsemebsa da cnebaleqsemebs<br />
(mecxre ca, filagi, caT moxilva, cani caTani, cis mSvildi, cisnatexa...) da<br />
am SemTxvevaSi `sityvis konas~ (`leqsikoni qarTuli~), marTlac, ganmartebiTi<br />
leqsikonis xasiaTi aqvs, meore mxriv, mniSvnelovan sakiTxebs ganmartebasTan erTad<br />
urTavs axsnas, yrmaTaTvis misawvdom da advilad aRsaqmel komentars, romelic<br />
ganmartebiTi leqsikonis farglebs scdeba da enciklopediuri statiis saxes iZens<br />
(aseTebia, swored, ca, cTomilni).<br />
rogoria ca, cani caTani, cTomilni da kosmografiuli suraTi sabasTan? Tuki<br />
gaviTvaliswinebT sabas cxovrebis biografiul detalebs, sakiTxi SesaZloa<br />
amgvaradac dadges: scdeba Tu ara cis, sasufevlis, varskvlavTa sistemis da masTan<br />
dakavSirebuli ganmartebani orTodoqsul TxzulebaTa swavlebas, kerZod, ioane<br />
damaskelis fundamenturi naSromis ganmartebebs (TviT damaskelis statiebi xSirad<br />
sxvadasxva wminda mamis mosazrebebs efuZneba). am TvalsazrisiT davakvirdiT a.<br />
komentaris azrobriv ganviTareba-gadmocemas, b. terminologiur identobagansxvavebas,<br />
g. gvaqvs Tu ara ganmartebaSi kaTolicizmisTvis misaRebi iseTi axsna,<br />
romelic ucxoa marTlmadidebluri dogmaturi swavlebisaTvis. Sesabamisad,<br />
SevecadeT, am ganmartebis (enciklopediuri statiebis) mixedviT aRgvedgina, rogoria<br />
sulxaniseuli ca, cani caTani da varskvlavTa sistema, anu kosmografiuli suraTi.<br />
CvenTvis saintereso sakiTxi or statiaSia moqceuli: ca da cTomilni.<br />
sayovelTaod cnobilia, rom qristianTa warmodgeniT (romelic, Tavis mxriv,<br />
iudevelTa swavlebas efuZneba), ca ar aris erTi, mxolod is, rasac vxedavT. jer kidev<br />
SesaqmeSi ufalma `ganyo wyalni caTani da wyalni zesknels caTani~. fsalmunSi<br />
vgalobT: `aqebdiT ufalsa caTagan, aqebdiT mas maRalTa Sina~. saxarebiseul locvaSi<br />
warmovTqvamT: `mamao Cveno, romeli xar caTa Sina~. uflis xma moismis caTagan da a. S.<br />
sxvadasxvagan Zveli da axali aRTqmis wignebSi dasaxelebulia sami, Svidi, cxra ca.<br />
Sesabamisad, ca xan mxolobiT ricxvSi gvxvdeba (dab.1.1, 4mfT. 19; es.32,17; saqme4,24;<br />
gamocx.10,6. da a.S), xanac _ mravlobiTSi: mT.18.3; 19.23-24; lk.18.24; gamocx.22.15...).<br />
Zveli da axali aRTqmis sxvadasxva epizodSi `moixiles cani~ miqiam, 3mfT.22.19;<br />
2nSt.18.16-18; esaiam 6.1-3; ezekielma, Tavi I, danielma, ambakumma, ioane<br />
naTlismcemelma, ioane maxarebelma, stefanem, pavle mociqulma, romelic aRyvanil<br />
73