16.11.2012 Views

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

eka CikvaiZe<br />

<strong>saqarTvelo</strong>, <strong>Tbilisi</strong><br />

ca, cani caTani da varskvlavTa sistema (kosmografiuli suraTi)<br />

sulxan-sabasTan da misi urTierTmimarTeba ioane damaskelis<br />

`gardamocemasTan~<br />

sulxan-sabas ganmartebiTi leqsikoni mravalmxriv ipyrobs yuradRebas. il.<br />

abulaZe sulxan-sabas naSroms ase afasebs: `leqsikoni ZiriTadad ganmartebiTia,<br />

magram imis gamo, rom masSi Setanilia pirTa da geogrfiuli saxelebi (onomastika da<br />

toponimika), agreTve, qarTul sityvaTa ucxouri Sesatyvisebi (laTinuri, somxuri,<br />

Turquli), es leqsikoni ganmartebiTis farglebs scildeba da erTsa da imave dros<br />

aris enciklopediuric da TargmniTic. leqsikonis amgvari wesiT Sedgena ganapiroba<br />

im faqtma, rom igi gankuTvnili iyo rogorc saswavlo wigni `swavlis moyvareTaTvis~.<br />

Tavad saba anderZnamagSi axsenebs damaSvral moswavleebs, romelTac uZRvna Sroma da<br />

aqve uTiTebs wyaroebs, rasac eyrdnoboda leqsikonis Sedgenisas. esenia: werilni<br />

(Zveli da axali aRTqma), RrmaTa filosofosTa (prokle diadoxosis, porfiris,<br />

nemesios emeselis, ioane damaskelis) Sromebi, romelTaganac SeurCevia ara<br />

`RvlarWnili~, aramed `saadviloni~ aRsawerad da saswavlad yrmaTa. amave cnobaze<br />

dayrdnobiT ilia abulaZe uTiTebs, rom `qarTuli leqsikonis~ avtograful nusxebs<br />

ilustraciebic moepoveba Semdegi sityvebisa: naTesavi, ca, jojoxeTi... ucnobia<br />

wyaro Tu wyaroebi sityvebTan: qveyana, ca, jojoxeTi, safiqrebelia...ilustraciebi<br />

laTinuridan iyvnen aRebulnio~.<br />

sulxan-sabas ganmartebani xSirad ioane damaskelis `gardamocemasac~ efuZneba.<br />

swored `gardamocemaze~ dayrdnobiT aris ganmartebuli ca da masTan dakavSirebuli<br />

terminologia Tu sistema, romelsac gvTavazobs avtori. sulxan-saba, rogorc il.<br />

abulaZe aRniSnavda, sxvadasxvagvarad udgeba asaxsnel leqsemas. erTi mxriv<br />

(umetesad), sulxan-saba xsnis qarTul ZeglebSi dadasturebul leqsemebsa da cnebaleqsemebs<br />

(mecxre ca, filagi, caT moxilva, cani caTani, cis mSvildi, cisnatexa...) da<br />

am SemTxvevaSi `sityvis konas~ (`leqsikoni qarTuli~), marTlac, ganmartebiTi<br />

leqsikonis xasiaTi aqvs, meore mxriv, mniSvnelovan sakiTxebs ganmartebasTan erTad<br />

urTavs axsnas, yrmaTaTvis misawvdom da advilad aRsaqmel komentars, romelic<br />

ganmartebiTi leqsikonis farglebs scdeba da enciklopediuri statiis saxes iZens<br />

(aseTebia, swored, ca, cTomilni).<br />

rogoria ca, cani caTani, cTomilni da kosmografiuli suraTi sabasTan? Tuki<br />

gaviTvaliswinebT sabas cxovrebis biografiul detalebs, sakiTxi SesaZloa<br />

amgvaradac dadges: scdeba Tu ara cis, sasufevlis, varskvlavTa sistemis da masTan<br />

dakavSirebuli ganmartebani orTodoqsul TxzulebaTa swavlebas, kerZod, ioane<br />

damaskelis fundamenturi naSromis ganmartebebs (TviT damaskelis statiebi xSirad<br />

sxvadasxva wminda mamis mosazrebebs efuZneba). am TvalsazrisiT davakvirdiT a.<br />

komentaris azrobriv ganviTareba-gadmocemas, b. terminologiur identobagansxvavebas,<br />

g. gvaqvs Tu ara ganmartebaSi kaTolicizmisTvis misaRebi iseTi axsna,<br />

romelic ucxoa marTlmadidebluri dogmaturi swavlebisaTvis. Sesabamisad,<br />

SevecadeT, am ganmartebis (enciklopediuri statiebis) mixedviT aRgvedgina, rogoria<br />

sulxaniseuli ca, cani caTani da varskvlavTa sistema, anu kosmografiuli suraTi.<br />

CvenTvis saintereso sakiTxi or statiaSia moqceuli: ca da cTomilni.<br />

sayovelTaod cnobilia, rom qristianTa warmodgeniT (romelic, Tavis mxriv,<br />

iudevelTa swavlebas efuZneba), ca ar aris erTi, mxolod is, rasac vxedavT. jer kidev<br />

SesaqmeSi ufalma `ganyo wyalni caTani da wyalni zesknels caTani~. fsalmunSi<br />

vgalobT: `aqebdiT ufalsa caTagan, aqebdiT mas maRalTa Sina~. saxarebiseul locvaSi<br />

warmovTqvamT: `mamao Cveno, romeli xar caTa Sina~. uflis xma moismis caTagan da a. S.<br />

sxvadasxvagan Zveli da axali aRTqmis wignebSi dasaxelebulia sami, Svidi, cxra ca.<br />

Sesabamisad, ca xan mxolobiT ricxvSi gvxvdeba (dab.1.1, 4mfT. 19; es.32,17; saqme4,24;<br />

gamocx.10,6. da a.S), xanac _ mravlobiTSi: mT.18.3; 19.23-24; lk.18.24; gamocx.22.15...).<br />

Zveli da axali aRTqmis sxvadasxva epizodSi `moixiles cani~ miqiam, 3mfT.22.19;<br />

2nSt.18.16-18; esaiam 6.1-3; ezekielma, Tavi I, danielma, ambakumma, ioane<br />

naTlismcemelma, ioane maxarebelma, stefanem, pavle mociqulma, romelic aRyvanil<br />

73

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!