16.11.2012 Views

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

sarCevi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi saqarTvelo, Tbilisi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

qarTul warmomavlobaze moarul Worebsa Tu sinamdviles. maSin, rodesac iranisa da<br />

osmaleTis saxelmwifoebi sagrZnoblad iyvnen dasustebulni, amasTan, maTTan<br />

urTierTobis gamocdileba didi iyo, mxolod erTmorwmuneobaze gakeTebuli<br />

arCevani Zalze susti argumentic iyo da, bunebrivad, uSedegoc.<br />

vaxtang VI-is politikuri marcxis gauTvaliswineblobam, maSindeli ruseT<strong>saqarTvelo</strong>s<br />

urTierTobis Seufaseblobam, qarTuli saxelmwifoebriobis sabolood<br />

dangreva , orsaukunovani koloniuri uReli da erovnuli Rirebulebebis<br />

gaufasureba gamoiwvia. uamravi adamiani daiRupa antirusul ajanyebebSi, ruseTis<br />

omebSi, moxda demografiuli agresia da diversia, imperiis xelSewyobiT Caisaxa<br />

separatistuli reJimebi da sxva.<br />

XVIIsaukunesa da XVIII-is dasawyisSi iranis agresias <strong>saqarTvelo</strong> daupirispirda<br />

ara marto fizikurad, aramed erovnuli cnobierebiT, da am procesSi sulxan- saba<br />

orbelianis , daviT guramiSvilis, istorikosebis _ farsadan gorgijaniZisa da<br />

sexnia CxeiZis da sxva swavlulTa wvlili ganuzomeli iyo. vaxtang VI-is Semdeg es<br />

unaric dakarga erma da osmalo- yizilbaSobis msxverplad iqca.<br />

XVIIIsaukunis dasawyisSi ruseTma sazRvrebi gadaswia dasavleTiT, daikava<br />

baltiispireTi da fineTis ubis sanapiro, xmeleTiT da zRviT daukavSirda evropas,<br />

kerZod, niStadtis zaviT miiRo: ingria, estlandia narviTa da reveliT, liflandia<br />

rigiT, daiwyo axali dedaqalaqis _ peterburgis mSenebloba, saxelmwifoSi<br />

gatarebulma reformebma gaaZliera saxelmwifos imperiuli ambiciebi. SvedeTTan 21wliani<br />

omis damTavrebamde rusul politikaSi gaaqtiurda aRmosavleTis sakiTxi.<br />

1709 wels poltavasTan gamarjvebam rusuli optimizmi imdenad gazarda, rom aRaravin<br />

eWvobda omSi petres gamarjvebas, es iyo, ruseTis gamorCeulad moZule karlos XII<br />

zavze kargaxans ar Tanxmdeboda. am dros daiZaba politikuri urTierToba qarTlis<br />

samefosa da irans Soris. avRanelebisa da osmalebis mier dasustebuli irani meti<br />

gamwarebiT ebRauWeboda dapyrobil qarTl- kaxeTs.sxva rom araferi, mas es Zala<br />

avRanelebisagan Tavis gadasarCenad sasicocxlod Wirdeboda. 1709 wels yandaarSi<br />

avRanelTa beladma _ mir-veisma mokla vaxtangis biZa, gmiri qarTveli mefe _ giorgi<br />

XI. 1711 wels iqve mokles qarTlis mefed axlad daniSnuli qaixosroc. qarTlis valis<br />

adgili ganTavisuflda da 1712 wels vaxtangi ispahanSi gaemgzavra taxtze<br />

dasamtkiceblad, Tumca uari Tqva gamahmadianebaze, irani ki rostomamdeli<br />

statusiT, anu qristianobiT qarTvel mefes taxts aRar miscemda. am misTvis<br />

kritikul periodSi mas mahmadiani qarTveli mefeebis imedi ufro metad eqneboda da<br />

principulad iTxovda qarTveli mefeebisagan sarwmunoebis Secvlas. vaxtangs<br />

sulxan- sabac axlda, mas wina mefeebic xSirad ibarebdnen sparseTSi, bolos, _<br />

1711wlis 10 dekembers gamgzavrebula xorasans qaixosros miwveviT,diplomatiuri<br />

misia Seusrulebia da dabrunebula `mravlisa niWiTa~. `mcire uwyebis~ avtoris<br />

TqmiT, saba `friad daSvra mefeTa msaxurebisaTvis ispahans, yeenTan wasvliT~.<br />

<strong>saqarTvelo</strong>sTvis saWiro politikuri Sedegebi arc am da arc evropaSi vizitebs<br />

hqonia, sabas molaparakebebs safrangeTis mefis _ ludoviko XIV-isa da papis _<br />

klemente XI-is karze qarTlis mefisaTvis raime warmateba ar moutania. es viziti im<br />

realurma safrTxem ganapiroba, rac mefe vaxtangs mahmadianobaze uaris Tqmis Semdeg<br />

Seeqmna. is Sahma rogorc tyve, ise gagzavna qirmans, mis adgilze ki iese ali-yuli xani<br />

daniSna. gamahmadianebulma iesem sisastikiT iranel moxeleebsac ki gadaaWarba:<br />

asmenda qarTvelebs, yurans wvaven da yizilbaSebs ar indobeno. man vaxtangic daasmina<br />

SahTan.saqme is iyo, rom vaxtangs kidev ufro gaezarda mosaxleobaSi avtoriteti, rac<br />

arc manamde aklda. misgan qristianobis dacvam xalxs imedi misca, rom es Wkviani da<br />

mamaci mefe odesme moaxerxebda tyveobidan Tavdaxsnas da samSobloSi dabrunebas.<br />

qarTul istoriografiaSi arsebobs mosazreba, rom sabas gakaTolikeba da<br />

vaxtangis mzadyofna igives gasakeTeblad politikuri aqti da qveynis gadasarCenad<br />

arCeuli gza iyo. vaxtangi sparseTSi rom xvdeboda kaTolike berebs da maTTan<br />

TaTbirobda, es cnobilia wyaroebiT, dimitri baqraZec wers, rom vaxtangi<br />

emzadeboda kaTolikobis misaRebad, pirobas iZleoda, rom qarTvelebsac moaqcevda<br />

da Cerqezebsac, safrangeTis sakonsulos gaxsnida TbilisSi da sxva(baqraZe1880:33),<br />

magram, ara mgonia, iseT Wkvian da ganaTlebul adamianebs, rogorebic iyvnen saba da<br />

vaxtangi, ar scodnodaT qarTuli realoba, Cveni xalxis sarwmunoebis Secvlis<br />

uperspeqtivoba. amas veravin SeZlebda verc politikiT, verc fuliTa da sxva raime<br />

dapirebebiT. am mxriv istoria sxvas gveubneba, mefeTa da aristokratiis mier<br />

83

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!