15.12.2012 Views

ITavi - Ganatleba

ITavi - Ganatleba

ITavi - Ganatleba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi<br />

48<br />

msoflios regionebi I<br />

es<br />

sainteresoa<br />

samxreT amerikas msoflioSi pirveli adgili ukavia tyeebis farTobisa da mcenareTa<br />

saxeobebis simravliT.<br />

kontinentze ekvatoruli tyeebis zonas amazonis dablobis Sua da dasavleTi<br />

nawili ukavia. maT aq „selvas“ uwodeben. am tyeebSi 4000-mde saxeobis marto xemcenare<br />

xarobs. tyeebSi mcenareebi iarusebad izrdeba da erTmaneTSi lianebiTaa<br />

gadaxlarTuli. tropikuli tyeebi aseve frinvelTa da mwerebis mravalferovnebiT<br />

gamoirCeva.<br />

savanas samxreT amerikelebi „kamposs“ uwodeben. CrdiloeT naxevarsferos<br />

savanebSi balaxebs Soris palma da akacia izrdeba, samxreT naxevarsfero ki xemcenareebiT<br />

Raribia.<br />

savanebis samxreTiT stepebis zonaa, romelsac pampa hqvia. kontinentis samxreT-<br />

Si, patagoniaSi naxevarudabnoebis zonaa. aq unayofo niadagebia da, Sesabamisad,<br />

mcenareulobac mwiria. andebSi kargadaa gamoxatuli simaRlebrivi sartyluroba.<br />

notio<br />

ekvatoruli tye<br />

1000 m<br />

udabno<br />

naxevarudabno<br />

2000 m<br />

4000 m<br />

10. nax. 1.6.6-is mixedviT:<br />

5000 m<br />

mSrali<br />

plato<br />

tropikuli mTis<br />

tye<br />

1000 m<br />

notio<br />

ekvatoruli tye<br />

5000 m<br />

mTis tye<br />

notio<br />

ekvatoruli tye<br />

nax. 1.6.6<br />

simaRlebrivi<br />

sartyluroba<br />

andebSi<br />

a) aRwere ekvatoruli andebi da gansazRvre, rogor icvleba simaR lebrivi<br />

sar t ylebi mis aRmosavleT da dasavleT kalTebze;<br />

b) ax seni, am gans xvavebis mizezebi;<br />

g) aRwere centraluri andebi da daadgine, rog or icvleba aq simaR lebrivi<br />

sartylebi.<br />

davaleba<br />

samxreT amerikaSi mravladaa iseTi mcenareebi, romlebic sxvagan arsada xarobs.<br />

magaliTad: kauCukis xe – hevea, qinaqinis xe, nesvis xe da sxv.<br />

samxreT amerika mravali kulturuli mcenaris samSobloa. maT Soris pamidvris,<br />

kartofilis, Tambaqosi, simindis, wiwakis da sxv.<br />

f<br />

kontinentze adamianis sameurneo saqmianobis Sedegad yvelaze metad saxe-<br />

Secvlili da aTvisebuli stepebisa da savanebis zonaa. bolo periodSi aseve safr-<br />

Txe daemuqra amazonis tyeebs. 5000 km-ianma transamazonis saavtomobilo gzam<br />

selva gadakveTa da tyis didi masivebi Seiwira. amJamad kontinentze swrafi tempiT<br />

iqmneba daculi teritoriebi.<br />

nax. 1.6.7 kolibri yvelaze patara<br />

frinvelia dedamiwaze. samxreT amerikaSi<br />

kolibris 500-mde saxeoba binadrobs.<br />

nax. 1.6.9 galapagosis kunZulebis<br />

binadarTa Soris aRsaniSnavia<br />

galapagosis giganturi ku, 1,5 m sigrZis<br />

xvliki iguana da selapi. swored maT<br />

gamo kunZulebze vrceli parki Seiqmna.<br />

nax. 1.6.8 anakonda msoflioSi<br />

yvelaze didi gvelia da mTel<br />

tropikul samxreT amerikaSi did<br />

mdinareebsa da WaobebSi binadrobs.<br />

zrdasruli ana kon das saSualo<br />

zoma 5-6 m-ia. yvelaze grZeli<br />

anakonda, romelic aRm. kolum biaSi<br />

daiWires, 11 m-sa da 43 sm-s aRwevda.<br />

samxreT amerikaSi Semdegi fizikur-geografiuli regionebi gamoiyofa: amazoneTi,<br />

braziliis mTianeTi, pampa, gvineis mTianeTi, patagonia da andebi.<br />

samxreT amerikis mkvidr mosaxleobas indielebi Seadgenen. evropelTa gamoCenamde<br />

isini araTanabrad iyvnen gansaxlebulni. kontinentis kolonizaciis Sedegad<br />

ki adgilobrivi mosaxleoba Zlier Semcirda.<br />

mosaxleoba ZiriTadad kontinentis sanapiro raionebSia Tavmyrili. qalaqebSi<br />

mosaxleobis 80% cxovrobs.<br />

samxreT amerikis Tanamedrove politikuri ruka XIX saukuneSi Camoyalibda.<br />

dRes kontinentze 12 damoukidebeli saxelmwifoa.<br />

49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!