15.12.2012 Views

ITavi - Ganatleba

ITavi - Ganatleba

ITavi - Ganatleba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi<br />

98<br />

kavkasia da balkaneTi II<br />

leqsikoni<br />

2. 5. Savi zRva<br />

koncentracia – Tavmoyra, dajgufeba<br />

bora – zamTris Zlieri da civi qari, romelic zRvispira kalTebidan qris.<br />

Savi zRva evropasa da azias Soris mdebareobs. igi atlantis okeanis auzs miekuTvneba<br />

da dedamiwaze xmeleTSi erT-erTi yvelaze Rrmad SeWrili zRvaa.<br />

nax. 2.5.1 Savi zRvis parametrebia : far­<br />

Tobi – 422 aTasi km2 ; wylis moculoba<br />

– 547 aTasi km2 ; maqsimaluri sigrZe 1150<br />

km; udidesi sigane – 580 km; udidesi siR rme<br />

– (2210) 2258 m; saSualo siRrme – 1240 m.<br />

Savi zRvis sanapiro xazs elifsis forma aqvs, misi sigrZe 3400 km-ia, romlis 9%ze<br />

meti saqarTveloze modis. mniSvnelovani sididis naxevarkunZulebia yirimis,<br />

qerCis da tamanis. yureebidan aRsaniSnavia odesis, karkinitis, kalimatis, burgasis,<br />

sinopis, samsunis. Sav zRvaSi kunZulebi cotaa, maT Soris yvelaze didia zmeini.<br />

Savi zRvis wylis marilianoba saSualo okeanurze dabalia. zedapirze 18%o-ia,<br />

mdinareTa SesarTavebSi – 2-3%o. 150 m siRrmeze marilianoba 22-23%o-mde izrdeba.<br />

Savi zRvis Rrma nawilebSi momwamvleli gazis, gogirdwyalbadis uzarmazari<br />

raodenobaa. fskerTan gogirdwyalbadis koncentracia 11-14 mg/l Seadgens, rac<br />

mniSvnelovnad aRemateba sxva zRvebis maCveneblebs. gogirdwyalbadi aq ZiriTadad<br />

baqteriebis sasicocxlo qmedebis Sedegad Cndeba da imitom grovdeba, rom<br />

wyalcvla zRvis Rrma da zedapirul fenebs Soris TiTqmis ar xdeba. Sesabamisad,<br />

Sav zRvaSi 150-200 m siRrmis qvemoT sicocxle ar aris.<br />

konstanca !(<br />

varna !(<br />

stamboli<br />

!(<br />

azovis<br />

zRva<br />

yirimis n­k<br />

Savi zRva<br />

odesa<br />

!(<br />

sevastopoli<br />

!( !(<br />

ialta<br />

! 2258<br />

!(<br />

sinopi<br />

qerCi!(<br />

!(<br />

samsuni<br />

kavkasioni<br />

nax. 2.5.2 Savi zRvis Taviseburebas wylis fenobrivi xasiaTi warmoadgens. 100­150 m siRrmis<br />

zedapiruli fena naklebad mariliania da Sesabamisad msubuqi. amitom wylis cvla zedapirul da<br />

fskerul fenebs Soris TiTqmis ar mimdinareobs.<br />

anapa<br />

!( novorosiiski<br />

!(<br />

!(<br />

gelenjiki<br />

!( tuafse<br />

!( soWi<br />

!(<br />

trapizoni<br />

0 200 1000 2000<br />

!( soxumi<br />

!( baTumi<br />

davaleba<br />

1. nax.2.5.1-is gamoyenebiT daad gine:<br />

a) rogor ukavSirdeba Savi zRva<br />

atlantis okeanes da azovis zRvas?<br />

b) romeli mdinareebi erTvis Sav zRvas?<br />

davaleba<br />

2. nax.2.5.2-is mixedviT daadgine:<br />

a) rogor icvleba Savi zRvis<br />

siRrmeebi?<br />

b) rogor moZraobs wyali Sav<br />

zRvaSi?<br />

Sav zRvaSi wyalmcenareebis 350-mde saxeobaa<br />

gavrcelebuli. fauna warmodgenilia 2000-mde<br />

saxeobiT, romlis 12% endemuria. Tevzis saxeobaTa<br />

ricxvi 160-s aRemateba, romelTagan aRsaniSnavia<br />

Savi zRvis oraguli, TarTi (kolxuri<br />

zuTxi), kefali, stavrida, skumbria, qaSayi da<br />

sxva. ZuZumwovrebidan gvxvdeba selapi da delfinis<br />

sami saxeoba.<br />

Sav zRvas udidesi sameurneo da satransporto<br />

mniSvneloba aqvs mis irgvliv arsebuli qveynebisTvis.<br />

misi navsadgurebidan TiTqmis yvela<br />

saxis nedleuli da samrewvelo produqcia gaaqvT,<br />

gadahyavT mgzavrebi.<br />

rumineTi<br />

varna konstanca<br />

bulgareTi<br />

egeosis<br />

zRva<br />

burgasi<br />

stamboli<br />

marmarilos<br />

zRva<br />

odesa<br />

ukraina<br />

sevastopoli<br />

zonguldaki<br />

ialta<br />

Savi zRva<br />

TurqeTi<br />

azovis<br />

zRva<br />

qerCi<br />

samsuni<br />

Savi zRvis Crdilo-dasavleT nawilSi navTobisa<br />

da bunebrivi airis wyalqveSa sabadoebia aRmoCenili.<br />

misi mTeli sanapiro zoli ki maRalxarisxovani<br />

saSeni masalebiTaa agebuli.<br />

nax. 2.5.5 Sav zRvas udidesi turistulrekreaciuli<br />

mniSvneloba aqvs. misi komfortuli<br />

plaJebi, xangrZlivi sabanao sezoni da Tbili hava<br />

mraval turistsa da damsvenebels izidavs.<br />

nax. 2.5.3 mtacebeli moluski rapana<br />

Sav zRvaSi 1947 wels moxvda da dRemde<br />

TiTqmis yvela xamanwka gaanadgura.<br />

misi aseTi gamravleba iman gamoiwvia,<br />

rom Sav zRvaSi ar binadrobs rapanas<br />

bunebrivi mteri zRvisvarskvlava.<br />

rostovi<br />

ruseTi<br />

novorosiiski<br />

soWi<br />

soxumi<br />

baTumi<br />

trapizoni<br />

saqarTvelo<br />

nax. 2.5.4<br />

SavizRvispira<br />

qveynebi<br />

davaleba<br />

3. nax. 2.5.4-is gamoyenebiT CamoTvale:<br />

a) Savi zRvis auzis qveynebi da maTi dedaqalaqebi;<br />

b) SavizRvispira kurortebi da navsadgurebi da daajgufe isini qveynebis mixedviT;<br />

g) aRniSne isini konturul rukaze.<br />

99

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!