ITavi - Ganatleba
ITavi - Ganatleba
ITavi - Ganatleba
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tavi<br />
98<br />
kavkasia da balkaneTi II<br />
leqsikoni<br />
2. 5. Savi zRva<br />
koncentracia – Tavmoyra, dajgufeba<br />
bora – zamTris Zlieri da civi qari, romelic zRvispira kalTebidan qris.<br />
Savi zRva evropasa da azias Soris mdebareobs. igi atlantis okeanis auzs miekuTvneba<br />
da dedamiwaze xmeleTSi erT-erTi yvelaze Rrmad SeWrili zRvaa.<br />
nax. 2.5.1 Savi zRvis parametrebia : far<br />
Tobi – 422 aTasi km2 ; wylis moculoba<br />
– 547 aTasi km2 ; maqsimaluri sigrZe 1150<br />
km; udidesi sigane – 580 km; udidesi siR rme<br />
– (2210) 2258 m; saSualo siRrme – 1240 m.<br />
Savi zRvis sanapiro xazs elifsis forma aqvs, misi sigrZe 3400 km-ia, romlis 9%ze<br />
meti saqarTveloze modis. mniSvnelovani sididis naxevarkunZulebia yirimis,<br />
qerCis da tamanis. yureebidan aRsaniSnavia odesis, karkinitis, kalimatis, burgasis,<br />
sinopis, samsunis. Sav zRvaSi kunZulebi cotaa, maT Soris yvelaze didia zmeini.<br />
Savi zRvis wylis marilianoba saSualo okeanurze dabalia. zedapirze 18%o-ia,<br />
mdinareTa SesarTavebSi – 2-3%o. 150 m siRrmeze marilianoba 22-23%o-mde izrdeba.<br />
Savi zRvis Rrma nawilebSi momwamvleli gazis, gogirdwyalbadis uzarmazari<br />
raodenobaa. fskerTan gogirdwyalbadis koncentracia 11-14 mg/l Seadgens, rac<br />
mniSvnelovnad aRemateba sxva zRvebis maCveneblebs. gogirdwyalbadi aq ZiriTadad<br />
baqteriebis sasicocxlo qmedebis Sedegad Cndeba da imitom grovdeba, rom<br />
wyalcvla zRvis Rrma da zedapirul fenebs Soris TiTqmis ar xdeba. Sesabamisad,<br />
Sav zRvaSi 150-200 m siRrmis qvemoT sicocxle ar aris.<br />
konstanca !(<br />
varna !(<br />
stamboli<br />
!(<br />
azovis<br />
zRva<br />
yirimis nk<br />
Savi zRva<br />
odesa<br />
!(<br />
sevastopoli<br />
!( !(<br />
ialta<br />
! 2258<br />
!(<br />
sinopi<br />
qerCi!(<br />
!(<br />
samsuni<br />
kavkasioni<br />
nax. 2.5.2 Savi zRvis Taviseburebas wylis fenobrivi xasiaTi warmoadgens. 100150 m siRrmis<br />
zedapiruli fena naklebad mariliania da Sesabamisad msubuqi. amitom wylis cvla zedapirul da<br />
fskerul fenebs Soris TiTqmis ar mimdinareobs.<br />
anapa<br />
!( novorosiiski<br />
!(<br />
!(<br />
gelenjiki<br />
!( tuafse<br />
!( soWi<br />
!(<br />
trapizoni<br />
0 200 1000 2000<br />
!( soxumi<br />
!( baTumi<br />
davaleba<br />
1. nax.2.5.1-is gamoyenebiT daad gine:<br />
a) rogor ukavSirdeba Savi zRva<br />
atlantis okeanes da azovis zRvas?<br />
b) romeli mdinareebi erTvis Sav zRvas?<br />
davaleba<br />
2. nax.2.5.2-is mixedviT daadgine:<br />
a) rogor icvleba Savi zRvis<br />
siRrmeebi?<br />
b) rogor moZraobs wyali Sav<br />
zRvaSi?<br />
Sav zRvaSi wyalmcenareebis 350-mde saxeobaa<br />
gavrcelebuli. fauna warmodgenilia 2000-mde<br />
saxeobiT, romlis 12% endemuria. Tevzis saxeobaTa<br />
ricxvi 160-s aRemateba, romelTagan aRsaniSnavia<br />
Savi zRvis oraguli, TarTi (kolxuri<br />
zuTxi), kefali, stavrida, skumbria, qaSayi da<br />
sxva. ZuZumwovrebidan gvxvdeba selapi da delfinis<br />
sami saxeoba.<br />
Sav zRvas udidesi sameurneo da satransporto<br />
mniSvneloba aqvs mis irgvliv arsebuli qveynebisTvis.<br />
misi navsadgurebidan TiTqmis yvela<br />
saxis nedleuli da samrewvelo produqcia gaaqvT,<br />
gadahyavT mgzavrebi.<br />
rumineTi<br />
varna konstanca<br />
bulgareTi<br />
egeosis<br />
zRva<br />
burgasi<br />
stamboli<br />
marmarilos<br />
zRva<br />
odesa<br />
ukraina<br />
sevastopoli<br />
zonguldaki<br />
ialta<br />
Savi zRva<br />
TurqeTi<br />
azovis<br />
zRva<br />
qerCi<br />
samsuni<br />
Savi zRvis Crdilo-dasavleT nawilSi navTobisa<br />
da bunebrivi airis wyalqveSa sabadoebia aRmoCenili.<br />
misi mTeli sanapiro zoli ki maRalxarisxovani<br />
saSeni masalebiTaa agebuli.<br />
nax. 2.5.5 Sav zRvas udidesi turistulrekreaciuli<br />
mniSvneloba aqvs. misi komfortuli<br />
plaJebi, xangrZlivi sabanao sezoni da Tbili hava<br />
mraval turistsa da damsvenebels izidavs.<br />
nax. 2.5.3 mtacebeli moluski rapana<br />
Sav zRvaSi 1947 wels moxvda da dRemde<br />
TiTqmis yvela xamanwka gaanadgura.<br />
misi aseTi gamravleba iman gamoiwvia,<br />
rom Sav zRvaSi ar binadrobs rapanas<br />
bunebrivi mteri zRvisvarskvlava.<br />
rostovi<br />
ruseTi<br />
novorosiiski<br />
soWi<br />
soxumi<br />
baTumi<br />
trapizoni<br />
saqarTvelo<br />
nax. 2.5.4<br />
SavizRvispira<br />
qveynebi<br />
davaleba<br />
3. nax. 2.5.4-is gamoyenebiT CamoTvale:<br />
a) Savi zRvis auzis qveynebi da maTi dedaqalaqebi;<br />
b) SavizRvispira kurortebi da navsadgurebi da daajgufe isini qveynebis mixedviT;<br />
g) aRniSne isini konturul rukaze.<br />
99