08.06.2013 Views

NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria

NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria

NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

551 opinax - opinio 552<br />

p. 592,42 ad -issimum et montem regium. ORD. VIT.<br />

hist. XII 45 t. 1V p. 479 : -issimum castrum quod Insula<br />

dicitur. b) (événement : spéc., un miracle) MIRAC.<br />

Gilduini 52 P. 171: -issimum sancti Giiduini mentis...<br />

patratum fuisse miraculum. 5<br />

B) excellent, de bon renom : EPIST. Hann. 24 p. 57,23<br />

ne -issimos patrie et presertim Babenbergensium mores.<br />

EPIST. Becc. p. 151,24 : in Dei rebus nomen habetur<br />

-issimum.<br />

opinax, -cis adj. manifeste : PAPIAS : -x, manifestus. 10<br />

opinio, -nis f formes : hopinio : CARTA a. 975 (Ficker,<br />

Forschungen IV 28 p. 37). DIPL. Otton. III 193 p. 602,6<br />

(a. 996). oppinio : FORM. Augiens. C 7 (a. 833). SUCER.<br />

Ludov. VI 27 p. 208. Dom. GUNDISS. trans]. Aifarabi font.<br />

quest. P. 317. CARTUL. Carthus. 46 P. 131 (a. 1188). 15<br />

1) opinion : A) manière de voir un sujet, avis : 1) en<br />

général: HRABAN. epist. 28 p. 444,28 : cum enim habuenim<br />

te propitium et benignum judicem, pro nihilo<br />

aliorum -nes falsas deputo. Lupus epist. 1 4 p. 28<br />

quantum mea fert -o. WIDUK. .1,2 p. 4,12 : super bac te 20<br />

varia -o est. BERNARD. latin. milit. 29 p. 236,27 : nec casu<br />

vel subito, aut veluti lubrica popularis favoris -ne. ACTA<br />

Phil. Aug. 53 t. I p. 71,26(a. 1181) : alteralteni... secundum -<br />

nem suam auxiliabitur.<br />

2) expressions signifiant « l'avis de tous », « l'opinion 25<br />

générale » : -o est, -o habet : on pense que : DIAL. de ccci.<br />

p. 88 : in Saxonie autem et Germanie partibus quandam<br />

umbram justicie in bac te adhuc reservani -o est. GulLu<br />

Tva. hist. ter- transm. X 17 p. 424 : nèque ipsam priscis<br />

fuisse temporibus frequens habet -o. GIRALD. topogr. I 30<br />

12 p. 37 : certior habet -o quod potins ex parentibus<br />

naturaliter hec proveniat discoionitas. -o vulgi : l'opinion<br />

du peuple: WALAHFR. Mamm. IX 9 P. 282: ut stulti<br />

confixit -o vulgi. EGnERT. LE0D. rat. 11 327 p. 224 : ultro<br />

sollicitus scrutetur quique sacerdos, / que per oviie suum 35<br />

de se sit -o vulgi. in vulgari -ne : généralement : ANDR.<br />

STRUM, Ariald. 2 p' 1058,18 : ut in vuigari fertur -ne. juxta<br />

•humanam -nem : selon l'avis général: PEFR. DAMIAN.<br />

Romuald. P. 89,4 : erat ... fagus ita celte acciinis ... utjuxta<br />

humanam -nem, si cecidisset, totum mox edificium indubi- 40<br />

tanter obrueret.<br />

3) jugement que l'on porte sur quelqu'un ou quelque<br />

chose : DIPL. Arnulfl 150 (a. 897) : varias -nes de eis<br />

proferentes et omnigena pravitate cos accusantes. par<br />

extension : estime : 'GUIBERT. Nov. vita 1 12 P' 38 45<br />

estimat se quelibet extremas attigisse miserias, si<br />

arnasiorum -ne caruerit.<br />

E) (par méton.) l'opinion, ce que pense un groupe<br />

d'hommes déterminé: WETT. Gall. 2 p' 258,25 : heremum,<br />

quem vulgalis -o nuncupat Vosagum. PETR. Veng. 50<br />

mirac. 11 12 col. 923n : accepto consilio totius religionis<br />

ac religiose -nis.<br />

C) supposition : 1) complément d'un comparatif: plus...<br />

qu'on ne l'aurait cru: Ru0TG. COL. 24 p. 25,13 : illud prius<br />

latius -ne disseminatum est. SUCER. Ludov. VI 27 p. 208<br />

-ne cicius applicans, portum placidum apprehendit.<br />

2) dans des expressions signifiant ((au-delà de toute<br />

attente)) : CARTUL S. Sepulchri 11 p. Il (a. 1117): preter<br />

-nem ,.. adeo ... aucta turbatio, ut idem patriarcha cum<br />

nonnullis fratribus ad nostram coacti sunt presentiam<br />

pervenire. GUILL. Tnt. hist, rer, transm. VIII 13 P' 345<br />

horrendus et supra hominum -nem protervus ,.. conflictus.<br />

ib. XVII 23 p' 798 : [urbs] ... armis et victualibus erat<br />

supra omnem -nem instructa. ANNAL. Gemet. p. 53 : fuit<br />

ventus vehemens ultra -nem omnium.<br />

3) sine -ne et le gén. : sans attendre, sans craindre:<br />

CARTUL. Burgenl. 34 p. 19 (a. 1096) : consilium accepi ut<br />

descendas ad nos ad casteilum nostrum ... sine -ne<br />

alicuius pericuti.<br />

D) conception, croyance : I) intellectuelle : REMIG.<br />

comm, Mart. Cap. II 76,14 t. I p. 203,30 : tangit -nem<br />

philosophorum qui dicunt summum Deum effugere<br />

omnem inteliectum atque ideo esse incomprehensibilem.<br />

Joii. SARISB. epist. 133 p' 241 : si quis de solo nititur<br />

Ulpiano, immo de -ne Ulpiani .,. erudietur.<br />

2) religieuse: HROTSv. Gall. 1 10,1 p' 117 : o te tali<br />

-ne felicem I nunc testaris te verum cristicolam. en<br />

parlant d'une hérésie: ANAST. chron. P. 109,11: episcopum<br />

Scythopoleos, qui non fuerat eius maia -ne<br />

deceptus, ... occidit. ALAN. lus. expos. pros. angel. p. 209:<br />

quorundam hereticorum est -o nullam causam rerum<br />

preter rerum naturas in inferioribus operari. GUILL. TYR.<br />

hist. rer, transm. XXII 10 p1080 : dum contra<br />

Romanam ecclesiam et apostolorum Petri et Pauli<br />

fidem ... novas et pestilentes -nes aut gignunt aut<br />

sequuntur.<br />

E) (phil.) : 1) connaissance incertaine fondée sur la<br />

comparaison et la conjecture : a) en général : ALCUIN.<br />

dialect. col. 952 8 : -o est, cura incerta res latet et nuila<br />

flrma ratione diffinini potest, ut magnitudo celi vel<br />

profunditas terre. RADULF. ARD. spec. univ. VII p. 407<br />

-o vero est perceptio ex causis mi tantum probabiliter<br />

precedentibus vel ex signis tantum probabiliter sequentibus<br />

citra certitudinem. ABELARD. gloss. Porph. p. 23,14<br />

unde hommes in bis que sensu non attractaverunt, magis<br />

-nem quam inteliigentiam habere contingit. GuILL.<br />

CONCH. dnagm. VI p. 307 : est igitur -o faisum de nebus<br />

anime judicium vel verum fluctuans et incertum. DOM.<br />

GUNDI55. an. X p. 85,9 : eum enim inteliectus non<br />

quiescit in en quod comprehendit, sed adhuc hesitat<br />

ignonans quid potins tenere debeat, file intellectus<br />

vocatur dubitatio sive -o b) opposée à assertio ou<br />

affirmo : AELR. inclus. III 30 p. 122 : itaque ad incentivum<br />

amonis baud inutile arbitror bac uti -ne, remota<br />

omni alTirmandi temenitate. STU'H. TORNAC. epist. 5<br />

p. 24 : -nes prefero, non assertiones. Buxcn. Trtun. limbo<br />

pair. I P. 729 : beatus Augustinus ... nec sententiam nec<br />

assertionem vocat sed -nem. par extension : opposée à la

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!