NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
603 2. ops - optate 604<br />
casibus / mundi, supernis institit. HRABAN: carm. 15,21<br />
non -ibus bona lama datur, sed moribus almis. BERNARD.<br />
serin, de temp. 2 p. 103,1 vere ergo divitie non -es sont,<br />
sed virtutes.<br />
B) richesses spirituelles : 1) en général : RADBERT. Corp.<br />
Dom, pro!. 45 p. 5 copiosius in sese amplifleatur<br />
meritorum -ibus. ib. 67 p. 6 -es deliciarum Christi.<br />
2) ressources spirituelles de la prière : WALAHFR.<br />
Mamm. 11 : in quo deficiunt -es precandi,/Mamme<br />
subveniat tui precatus.<br />
C) richesses intellectuelles et scolaires : 1) richesses des<br />
diverses sciences: HRABAN. epist. 8 : cui nec scientie -es,<br />
nec eloquentie facultas vires tribuunt. WALTH. SPIR.<br />
Christoph. 111,19 : grammaticis -ibus me terciusapplicat<br />
annus.<br />
2) richesse de l'expression (vocabulaire poétique)<br />
MA-I-I-H. VINDOC. Milo 236 p. 176: multus in ore pudor<br />
pauperat oris -es.<br />
D) péj. : forces, ressources psychologiques (désignant<br />
des passions mauvaises) : GERARD. MORES. delib.<br />
VIII 286 p. 142: cornua peccatorum ... et -es ... superbie<br />
et audacie inter potentes versantes. ADELARD. BATH. eod.<br />
et div. p. 16,15 tant illas -es, quas paulo ante impudice<br />
extulisti, inebriata [anima] non moderate expostulat, en<br />
osque ut bec ipsa mala pretiosa putet.<br />
2. Ops, -is sire Opis -is f 1) Ops ou Opis, déesse de<br />
l'abondance: UGUTTO S.V. ops : bec -is, -is, quedam dea<br />
que putabatur opibus preesse, coins lesta opatia dictonlut.<br />
PEREGRINUS 115 p. 106: sparsit opes ad opus<br />
inopum, dat opem tribulatis, hoc ut opus sit -i, cum sit<br />
opertus ope. spéc., identifiée à Cybèle, â la Terre:<br />
ERMENR. ad Grim. 24 p. 563,2 quem [Apollinem] etiam<br />
mater eius Bericyndia, que et -is et mater deum vocata<br />
est, in Ida Crete abscondit. PA!'IAs : -s nomen matris<br />
deorum.<br />
2) la terre, un des éléments : P&PIA5 : -s terra ideo dicta<br />
quod opem ferait frugibus. HONOR. Auo. imag. mundi 14<br />
col. 122' imum elementum septem nominibus denotatut,<br />
quia terra, tellus, humus, arida, sicca, solum et -s<br />
nuncupatur. spéc., en parlant de la mort : ARBo SANGERM.<br />
bel]. Paris. 11 443 p. 98 : Karolus ... viscera -is dive<br />
complectitur abdita tristis [glosé dec terre].<br />
3) pays abôndant en richesses: H0N0R. Aua. imag.<br />
mundi 1 4 col. 122A : -s, ab opibus, ubi divitie, sciticet<br />
aurum et gemme abundant, ut in India.<br />
ops- y. obs.optabitis,<br />
-e formes : obtabilis : TRAD. Fris. 338 (a. 815).<br />
FINH. epist p. 144,5. PA5S. Quint. 316 p. 987. AGNELL.<br />
RAV. lib. pont. p. 383,13. superl. optabillimus (par<br />
analogie avec fadiis etc.) : MIRAC. Agili Resb. I, 111 9<br />
p - 328. WOLFHER. HILD. Godeh. 1 16 p- 179,35.<br />
1) souhaitable, désirable (dans l'avenir) : THANGM.<br />
Bernw. 42 : resolutionis sue diem sibi semper -em<br />
WOLFHER. HILD. Godeh. 1 16 p. 179,35 : quanta ergo<br />
nobis in eius -illimo adventu fuerit leticia. GODESC. AQu.<br />
opusc. 5,11 p- 163,32 : omnes enim sancti illam diem<br />
tremendam impiis optant -cm pus. ACTA duc. Nom. 29<br />
p. 117 (a. 1015-25) : ad huius itaque perfecti et tain<br />
gaudii fidem, firmandam. MutAc. Agili Resb. 1, III 9<br />
p. 328 : -illime lucis se dona recepturum sciret.<br />
2) conforme au souhait, tel qu'on souhaite : a) en parlant<br />
d'une personne: RADULF. GLAB. GuilI. col. 703 8 : genuit<br />
Ci etiam pre cunctis -cm Willetmum. Rup. TUIT. vict.<br />
'o Verbi pro!. p. 1,4 : tu hospc -is Cuno, pater ccnobii<br />
Sigebergensis. b) en parlant de choses: VITA Emm. 143<br />
donec ad -em Iocum pervenisset. GErtH. AUG. vita Udalr.<br />
15 p. 404,42 : coin -i licentia clericorum et amanussima<br />
dimissione populi inde reditet. GIJILL. TYR. hist. mer.<br />
5 transm. XII 22 p- 546 : crat autem eis et aure îavor -is et<br />
maris grata tranquillitas.<br />
3) qui exprime un souhait (renforçant le sens de<br />
opportunus) : DIPL. Hcnr. III 403 (XI s. med. spur.)<br />
Adalberti Bremensis archipresulis .. oportuna et -i<br />
20 intcrpcltationc dotavimus idem monasterium.<br />
4) expressions: a) -e est il est souhaitable : VITA<br />
Theod. Andag. p. 55,37 : coin<br />
et gratissimumn'iIIi esset<br />
resolvi et coin<br />
esse. HIST. Hier. II 2 p. 551 in tali<br />
articulo evasisse, non minus -e fuit iam conclusis iamque<br />
25 captis, quam vicisse. b) nihil magis -e ou -ius (esse)<br />
SIGEBERT. GEMBL gesta p. 541,47 : nihil -ius eorum<br />
omnium insedit anima. FULCO hist. vie Icros. III 404<br />
talibus auditis, nihil esse libentius illi /clamavere, sue,<br />
magis aut -e regi.<br />
30 optabilitas, -atis f [optabilis] faculté de désirer<br />
ardemment: VITA Amant. Engol. 17 p. 350,11 : coin<br />
sanctitate certe adnisum, coin<br />
accidit perfectum.<br />
optabiliter adv. de manière souhaitable: TuTo opusc.<br />
2,7 p. 80,5 : sert in contuitu agri huius facillime toleran-<br />
35 tut, immo criant -r expetuntur.<br />
optabulum, -i n. [gr. ôxt.] tissu à huit fils: LIB. Pont.<br />
II p. 76,18 : vcstem de fundato leonatilem coin<br />
de -o. ib. p. 75,19 : velum de -o I.<br />
optallius, -i m. [graphie d'opalus, rapproché<br />
40 d'60xÀt6c?] opale, pierre passant pour protéger les yeux<br />
(cf a.'ic. fr. optalic) : MARBOD. Iapid. 49 col. 17650<br />
avertens oculis morbos -us ormes / assetitur forum<br />
tutissimus esse patronus.<br />
optatmia, -e f y. ophthaltnia.<br />
45 optalmicus, -a, -uni y. ophthalmicus.<br />
optanter adv. [opte] selon ce qui est souhaitable : DIPL.<br />
Hem. 111 346 p. 474,1 (XII s. spur.) -t igitur iubcmus, ut<br />
nullus ... iniuriam residentibus super terras ipsorum<br />
[canonicorum] facere presumat.<br />
50 optate ad y. [opte] de manière souhaitable: Jou. Scor.<br />
versio Dion. Ar. II 7 coI. 1106A ipsum, qui est,<br />
beatificant ad palmiferum -c venientem finem, GREG. V<br />
epist. 11 col. 919' (a. 997) : bone actionis nostre labores<br />
ab etemna manu -e fructificari spetantes.