NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
631 1. opus 632<br />
Satane et omnibus -eribus eius atque pompis, vel que<br />
-en diaboli et pompe. G0DFSC SEC. opusc. gramm. Il<br />
p. 470,14 abrenuntiamus diabolo et omnibus -eribus<br />
eius et omnibus pompis eius.<br />
B) bonne action, oeuvre (en bonne part) : 1) en général<br />
DIPL. Karlom. 11 77 p. 202,32 (a. 884) regie precellencie<br />
-cru imitamur. CERBAN. transi. Max. 11 11 pugna ut<br />
possideas virtutes ... Et hoc est operari et custodire iuxta<br />
illud ut operaretur et custodiret illud id est -us.<br />
2) vie vertueuse (en parlant d'un saint) : HRABAN.<br />
carm. 81,6 Bonifacii -us martyris almificum. VITA<br />
Adaib. Prag. I p. 165 : beatus si ... arrepti -eS cursum<br />
congruo exitu terminaverit (cf supra sens A 3 a).<br />
3) haut-fait (pour gesta) : ANAST. chron. p. 158,14<br />
quod ..; esset ... a se -us ingens patratum. VITA Henr. 1V<br />
p. 10,9 hoc opus super omnia regum -era. ANON. gesta<br />
Hung. 44 : legati eorum ... tes gestas ... narraverunt. flux<br />
veto -us eorum conlaudavit. cf. expression -era imitari<br />
DIPL. Odon. 11 p. 55,34 (a. 889) regie precellentie -era<br />
imitamur et per hoc eterne beatitudinis gloriam facilius<br />
nos adepturos non dubitamus.<br />
4) fait miraculeux, miracle: Huco FARSIT. mirac. 31<br />
col. .lSOO exhibitio -eris,quia coins pedem putridum<br />
fetensque cadaver aspexerant, nunc sanissimum et<br />
fortem ostendebant. AELR. Edw. reg. col. 787' Christus<br />
exaudivit Edwardum et -est uno ... Gerinum reddidit,<br />
febribus exstinctis, incolumem. noter l'expression perfectionis<br />
-era : ANNAL. Camald. I app. 62 col. 154,31<br />
(a. 999) post ista et alia perfectionis -era que in predicto<br />
sancto Saba cognoverat. spéc. -us divinum : intervention<br />
divine : ACTUS pont. Cenom. p. 18 hoc potentissimo -en<br />
eiusdem divino iungendum est miraculum.<br />
C) mauvaise action, forfait : DIPLOM. Astur. II 200<br />
p, 385,19 (a. 909) kareat luminibus ignibusque ultricibus<br />
cremetur cum opueribus suis. BERTHOLD. CONST. annal.<br />
a. 1076 p. 285,35 : cognito ab omnibus quod fecit -ere, de<br />
coetu fraternitatis expelli. dans l'expression ex nostro<br />
-ere : par notre faute : GUIBERT. Nov. moral. II, III 8 col.<br />
73 D «Date nobis de oleo vestro quia lampades nostre<br />
exstinguntur» ... id est quia ex nostro -ere obtenebrascimus.<br />
D) action, application pratique, par opposition ou en<br />
paralléle: 1) à la parole : a) dictum : RUOTG. Coi. 2 p. 3<br />
cuius plerique dicta et -era ... satis admirari nequibant.<br />
GUIBERT. Nov. gesta Franc. 1V 4 col. 737" dictis potens<br />
sed -ere parcus. b) locutio : Acnus vita Hath. 22<br />
locutione et -ere perpetrata. ) os : AGIUS vita Hath. 7<br />
talis erat ore qualis -ere, talis -ere qualis ore. PETR. LOMB.<br />
sent. 1V 17,1 p. 845 : sine confessione cris et satisfactione<br />
-cris, neminem a peccato mundari. d) verbum EGBERT.<br />
LEOD. rat. pro]. p. 1,7 verbo et -ere ... summo pastori<br />
placere. e) vox : MARB. Rob. 112 coi. 1519 : sinon voce,<br />
quod est gravius, -ere blasphemavit.<br />
2) à la conception, à la décision : a) animus : THANOM.<br />
Bernw. Si p. 780,10: quod dia conceperam animo, -ere<br />
complere volebam. b) cogitatio : BERTHOLD. CON5T.<br />
annal. a. 1077 p. 303,23 : cottidianis confessionibus non<br />
solum -erum, verum quoque cogitationum inordinata-<br />
5 mm. HILDEGARD. scivias 2,6 col. 532" : sicut et cogitatio,<br />
voluntas et -us in uno homme sont. e) consilium : Wn'o 1<br />
p. 13 : consilium ante -us semen est sequentis fructus.<br />
ACTA Pont. 91 p. 130,29 (a. 1176-77) : quod conventionem<br />
islam -ere, consiiio vel assensu suo numquam<br />
perturbabunt. il) mens : AELR. inclus. III 29 p. 116: ad<br />
Dei veto dilectionem duo pertinent : affectus mentis et<br />
effectus -eris. Et -us in virtutum exercitatione, affectus in<br />
spiritualis gustus dulcedine. e) voluntas BERNARD.<br />
gratia 44 p. 197,26 : quod -ere complent, votuntate<br />
15 consentiunt. id. serm. de temp. 1 p. 271, 2 : habemus in<br />
beato Stephano martyrii simul et -us et voluntatem;<br />
habemus solam voluntatem in beato Joanne, solum in<br />
beatis Innocentibus -us.<br />
3) à l'apparence.' le fait. la réalité : GERBERT. epist. 48<br />
20 p. 78,1 (a. 985) Lotharius rex Francie prelatus est solo<br />
nomine, Hugo vero non nomme sed actu et -ere.<br />
SIGEBERT. GEMBL. gesta p. 538,46: episcopus nomme,<br />
non -ere. ROB. T0RIG. chron. a. 942 t. I p. 17 : monachus<br />
habitu, non -ere.<br />
25 4) à la foi: GERARD. MoREs. delib. IV 416 p. 50 : per<br />
fidem veram credentium et rectissimum -us adhibita<br />
cantate. ANSELM, LAUD. lib. Pancrisis p. 64,17 : oportet<br />
autem ex quo fidem acceperit aliquis et tempos habuerit,<br />
ut -era fidem sequantur. ACTA Heur. Leon. 76 p. 110,23<br />
30 (a. 1167): fides inveniet meritum, ubi per -cris ostensionem<br />
humana ratio prebet experimentum.<br />
E) expressions verbales signifiant : t) mettre à exécution,<br />
mettre en application : LiuTa. Greg. 13 p. 78,18<br />
divinam Scnipturam legens vertit in -era. ANAST. chron.<br />
35 p. 317,13 : simultatem contra imperatnicem meditantes<br />
hanc in -us duxerunt. THE0D. EUCH. transi. Celsi 12<br />
pontifex ... mentis conceptum -ere tenus implere gestiens.<br />
2) in -us esse : être utilisé: MAPPE clav. p. 187 : accipe<br />
illam novam que nunquam fuit in -us.<br />
40 F) action, influence (dune chose abstraite) : CMtM. de<br />
Tim. 8 : Noricus in regnum qua se diffundit agellus,/<br />
neglectum legis restituebat -us. RICHA.1rn. S. Via. dub.<br />
apost. col. 665° : sont qui dicant -era legis esse que fiunt<br />
ex timome, -era veto Evangelii que fiunt ex amore. Prra.<br />
45 RIGA Aurora I Gen. 390 p. 42 prava voluntas,/ per<br />
quam peccati semper aditur -us. PFrR. LOMB. sent. II,<br />
XVIII 6,1 p. 391 : cas implet non -ere providentie.<br />
G) expressions signifiant l' oeuvre de chair », l'amour<br />
physique: 1) en général: a) -us carnis sive carnalium<br />
50 ACTA pont. Rom. ined. 11 63 p. 32 (a. 858-67) : saut -era<br />
carnis que sunt fornicatio, immundicia et cetera talia.<br />
CALIXT. Il serin. Jacob. col. 1382" : cessemus ergo ab<br />
-eribus carnis et operemur bona. ADAM PERSEN. epist. XV<br />
167 p. 246 : si in ipso licito carnis -ere modum