NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
NOVUM GLOSSARIUM - Glossaria
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
547 opigaidum - opimus 548<br />
opigaidum, -1 n. [ç. ptyvtc] hysope (?) ALFR. ANGL.<br />
plant. I 10 p. 16,9 quia humor qui est in magnis<br />
arboribus... in quibusdam est origanalis, ut qui est in<br />
origano et in planta que dicitur -um.<br />
opign- y. oppign-.<br />
opilarinzada indécl. [one. navarr.] redevance en nature<br />
CAR rut., Hosp. Hier. Navarr. 92 p. 94 (a. 1197): II<br />
kafizes tritici et singulos kafices avene et -a quod est I<br />
cele (mm) de tritico et I galeia de vino,<br />
opilate y. oppilax.<br />
opilatia, -nis f y . oppilatio.<br />
opilax, -cis f u. oppilax.<br />
opilio, -nis ntforme oppilio : THEODULF. carm. 72,1,50<br />
p. 564. PAnAs. ROTUL. pip. 17 Hein. Il p. 3 (a. 1171).<br />
berger : 1) sens propre (Uouîio S.V. fero : hic ovilio,<br />
-nis, id est custos ovium qui alio nomme dicitur -o,<br />
similiter ab ove, quasi ovilio) THEODULF. carm. 72,1,50<br />
p. 564 : oppilio, pistor, nauta, subulcus, arans. AELFR.<br />
colloq. p. 2 : quid sciunt isti tui socii ? Alii saut armures,<br />
ahi -nes. PETR. DAMIAN. epist. VI 12 col. 3930 : Jacob,<br />
quod... Laban -fis more servivit. FuLCH. hist. Hier. 111 38<br />
p. 752 : pecora sua tain quam fetata in pascuis<br />
illic uberrimis faciebat -ries sucs pascere. ADAM P&itvi-<br />
PONT. utens. p. 121 : ovium caulis et -um magalibus. à<br />
signaler l'emploi de -o signifiant un homme pauvre,<br />
maigrement rétribué : ARNULF. LExov. epist. 89 p. 145<br />
(e. 1173): in tanta paupertate ibi constituait: sacerdotes,<br />
ut ... ad onera ecclesie portanda non habeant quod -ni<br />
sufficeret aut cursori.<br />
2) (spirj pasteur (des fidèles) : a) désignant le Christ:<br />
BERNARD. MORL. Trin. 342 p. 17: unicus -o, grex fit sic<br />
unius unus. id. reg. 592 p. 83: hic nobis pater est<br />
dominus, capud -oque. b) désignant un archevêque : Ooo<br />
CANT. I epist. p. 105 (a. 950) : Odo Dorobernicarum -o<br />
ovillarum. c) désignant un abbé : CARTUL. S. Vict. Mass.<br />
I p. 21 (a. 1005) : Guifredus ... ejusdem monasterii -o<br />
vocatus. d) par métaph. : CARM. de ber. 24 p. 616 : suit<br />
lupus ad caulas; prenait agnum dira Ieena./ Hic tremit,<br />
illa premit; canis abstat, -o dormit.<br />
opilo 1. V. oppilo.<br />
opimachus, -i m. u. ophiomachus.<br />
opimo 1. 1) fertiliser, féconder (P.plAs : -an, impinguari,<br />
foecundari. UGUTIO s.v. ops : -o, -as, fecundare)<br />
GALTER. CASTIL. Alex. VII 405 : Aegyptum Nilus -ai.<br />
2) enrichir, donner de l'importance ( UGUTIO S.V. ops : -O<br />
opulentare): SUCER. Ludov. VI 15 p. 90: -abat enim<br />
castellum veterana militum muttorum nobilitas.<br />
3) au figuré : glorifier: VITA Galli 1245 : quos [sc.<br />
condisciputos] dogmate miro/ sanctorum in numerum<br />
sublimat, honorat, -at.<br />
â noter l'emploi du part, passé comme adj. au superl.<br />
très riche, très fécond : GESTA Steph. a. 1146 p. 122 : ut<br />
Christianorum terras civitatesque -atissimas ... sibi<br />
inclinaient.<br />
opimus, -a, -um 1) suggérant richesse et abondance : A)<br />
fertile. fécond (REMIG. comm. Mari. Cap. 18,19 p. 80,30:<br />
-am, id est fertilem et tucetosam vel foetosam. PAPIAS : -a<br />
foecunda, crassa, fertilis vel campestris) : ADAM BREM.<br />
p. 5,4: ager ... prorsus -us. GALTER. CASTIL. Alex.<br />
VI 293 : -os! ...partitur agios. GUILL. PIcrAv. gesta 11 41<br />
p. 102 : terras tradidit amplas ac multum -as. Ono FRIS.<br />
gesta 2,46 p. 153,34 : ea namque regio ... in frumento et<br />
vino -a.<br />
'o B) riche, abondant (PAPIAS : -um, abundans, pingue,<br />
profluens. UCUTIO S.V. ops : ab ope, -us, opulentus,<br />
habundans) : 1) en parlant de choses : WALAHFR. boit.<br />
VIII 176 p. 341 : hortorum letus -as/ delicias conviva<br />
capit. ALCUIN. carm. 1 1228 p. 196 : ecclesias alias donis<br />
15 ornavit -is. POETA SAXO 4,210 p. 51,3 : Rex Sarracene<br />
gentis ... muneribus ..: augustum veneratur -is. ORD. VIT.<br />
hist. IX 9 t. III p. 520 : terra ... crut... hortis -a. en<br />
particulier, en parlant du butin de guerre: PortA SAXO<br />
1.176 p. 11,45 : cum spoliis vicier regressus -is. GUILL.<br />
20 PICTAV. gesta 40 p. 98 : -a preda invenitur : nobiles equi,<br />
arma mititaria omnisque generis supellex.<br />
2) en parlant de personnes: TIIEODULF. caria. VII 61<br />
p. 462 : cultor -us.<br />
3) au figuré : en parlant de richesses spirituelles ( avec<br />
25 pléonasme) : ALCUIN. catin. 11095 p. 193 : ut ... divitias<br />
celo reperiret -as. BERNARD. MORL. Trin. 912 p. 34<br />
Jhesu thesauros et inexhaustos et -os/dividit.<br />
C) (spir.) : 1) qui porte des fruits, qui conduit aux<br />
richesses spirituelles : HoNtE. ANAST. 37 p. 410,5 : -um ad<br />
30 ministros Dei accessum descripsimus. HROTSV. Theoph.<br />
267 : vente meruit medicamen -e. FROUM. carm. 3,3 : qui<br />
fuit abba loci/ huius et officium gessit pastoris -um.<br />
Eneaw. Magner. 36 : cuius etiam -e conversationis et<br />
sanctitatis imitator effectus.<br />
35 2) bienheureux : a) en général: WALANER. Wett. 464<br />
p. 319 : ipse turion vitam captabit -am. b) en parlant des<br />
saints: CAND. FIJLD. Eigil. II 23,5 p. LIS : ubi martyr<br />
-us/pone jacet.<br />
D) nombreux: I) en général: ARBO SANGERM. 1x11.<br />
40 Paris. 1 191 p. 130 : tellus opulenta gazïs nudatur -is<br />
(glosé multis). TRAD. Ratisb. 217 (e. 980-85) : regi<br />
seculorum omnium grates refferamus -as. noter le sens<br />
affaibli, dénué de l'idée de richesse: VITA Galli 1583<br />
precibus rogitamus -is. VITA Alexii 413 (Mittellatein.<br />
45 Jahrb. 1, 1964, p. 98) : nobiscum lacrimis oculus fluat<br />
omnis -is<br />
2) avec un subst. collectif: VITA Pirm. 1 10 : populo -o<br />
undique conveniente. Faco hist. vie leros. 11 266 : dives<br />
uterque satis et -o milite cinctus.<br />
50 II) opulent, magnifique, excellent (PAPIAS : -um.....<br />
honestum, celebre) : A) en parlant de choses: excellent<br />
(confusion avec optimus ?) : WALAHFR. Blaithm. 76<br />
mensuras farris -i.<br />
B) qualifiant un grand personnage: 1) l'empereur: