BIBUOTHEEK KITLV - the Aceh Books website

II. JAVA B. MIDDEN- EN OOST-JAVA. 35
IT B.
ken van het omhulsel der pinang-hloesem (oepih) geplaatst>
welke stukken samir heeten, en strekken om te voorkomen,
dat de olie, die van boven mogt uitloopen, anders dan langs
het leder (krakab) afdruipt.
Is dit in orde, dan vangt het eigcnlijke olieslaan aan.
Daartoe wordt achter -de persers of keploks een wig
43 Djaleran in de opening of gleuf van de pengeret geslagen,
waardoor de eene keplok eenigzins nader bij de andere komt
en de persing begint.
Is deze wig geheel doorgeslagen , dan plaatst men op den kop
daarvan een tweede zwaarder, ook wigvormig stuk hout
44 Patjel, en slaat dat tot halfweg door, zoodat de eerste wig
of djaleran uitvalt.
Deze djaleran wordt alsnu achter den anderen perser geplaatst,
waarna men reeds spoedig de olie uit de mand door de goot
in den beneden staandcn pot ziet druipen.
Is de djaleran doorgeslagen, dan wordt daarop een tweede
patjel geplaatst, die even ver als de eerste wordt doorgeslagen.
Successivelijk worden deze twee patjels dieper en dieper ingeslagen,
terwijl men daarbij zoo veel mogelijk tracht ze op
dezelfde hoogte te houden.
Door dit aanbrengen van wigvormige houten worden de persers
digter en digtcr bijeen geperst, en zoo ook de mand meer en
meer gekneld.
In den beginne bezigt men tot hot inslaan een houten hamer
van middelmatige grootte
45 G an den alit genoemd , en later een veel zwaarderen, den
46 Ganden ageng, omdat, ah men verder komt, meer kracht tot
het inslaan vereischt wordt.
Het doorslaan der beide patjels wordt doorgezet totdat de
bovenkant er van gelijk komt met den bovenkant der pengeret,
en blijft de pers aldus gcsloteu tot dat het druipen eindigt.
Alsdnn slaat men de wiggen uit htt toestel, en ncemt men
dc mand er uit.
De mand wordt van den inhoud onldaan, welke nogmaals
in de lesocng tot fijner gruis gestampt, gestoomd en vervol"cns
op nieuw verwerkt wordt.