BIBUOTHEEK KITLV - the Aceh Books website

58 II. JAVA. — B. MIDDEN- EN OOST-JAVA.
II B.
Is deze bewerking afgeloopen, dan spaut hij het leder op den
bok, waaraan het verder wordt vastgenaaid.
Een compleet zadel met hoofdstel, zonder stijgbeugels of slang,
kost hier p. m. tieu gulden, en kan dus niet veel bijzonders
zijn. Zulk een
161 zadel wordt hierbij overgelegd.
De zadelmaker vervaardigt ook
162 toedhoengs (hoofddeksels) als de hierbij gevoegde, welke bij dessahoofden
algemeen in gebruik zijn.
STEENHOUWERIJ.
Wil een steenhouwer een voorwerp uit steen vervaardigen,
zoo gaat hij naar de rivier, en kiest daar een rolsteen uit, die
zooveel mogelijk den vorm van het te maken voorwerp nabij
komt, zoodat hij er slechts zeer weinig behoeft af te beitelen,
om er de verlangde gedaante aan te geven.
Al zijn gereedschap bestaat slechts uit 2 werktuigen:
163 De tjoetjoek-dhandhang en
164 depetjrok [petjroek?].
Het eerste dient om de ruwe kanten van den steen weg te
nemen en af te bikken; het tweede, dat eenigzins naar een beitel
gelijkt, wordt gebruikt om verder den steen af te werken,
terwijl met den scherpen hoek van den petjrok langs een bamboezen
liniaal, plepet [pleped?], de lijn wordt aangegeven, volgens
welke moet worden gebeiteld,
De gewone voorwerpen, die aldus gemaakt worden, zijn steenen
neuten, leksteenen, pipisan's (no. 204), grafsteenen en andere
dergelijke ruwe voorwerpen.
Men ziet hieruit, tot welk een lagen trap deze tak van nijverheid
gezonken is, in dezelfde streek, waar eenmaal de ternpel
van Boro-boedoer, dit meesterstuk van beeldhouwkunst,
verrees.
HET MAKEN VAN KRIS-HEPTEN.
De krisheften worden bijna uitsluitend van kemoening-hont
vervaardigd.
165 Een begonnen,