BIBUOTHEEK KITLV - the Aceh Books website

BO IT. JAVA. — B. MIDDEN- EN OOST-JAVA.
II B.
Bij gebreke van bandool wordt bet linnen op het rak geklemd
door de
135 Djepitan, welke altijd van bamboe is.
136 Kwali. Hiervan zijn twee noodig: een voor het afkoken der
sogo en voor het rood kleuren van het linnen, en een voor het
warmhouden van het water, waarin het doek of linnen drie malen
gewasschen wordt, om het van de was te ontdoen.
137 Pengaron. Hierin wordt het linnen of doek, na geverfd te
zijn met sogo (waartoe het 24 uren in het verkregen sogowater
gedoopt blijft), nat gemaakt met koud belder water, aangemengd
met apoe (natte sirikalk) en gendhis (suiker, bij voorkeur
kandij-suiker).
Na het nat maken wordt het doek, in de schaduw of in
den wind, te droogen gehangen, aan een dunne bamboe (gantar),
hier of daar horizontaal ingestoken.
In de kwali (no. 136) blijven natuurlijk wasdeeltjes achter:
deze worden teruggewonnen door middel der
138 Se'rok, waaruit het water wegloopt met achterlating der wasdeeltjes.
Alvorens met batikken te beginnen, wordt het doek in helder
koud water gewasschen, in de zon gedroogd, daarna gesteven,
wederom in de zon gedroogd, en daarna geklopt of ook wel gestreken.
HET DRUKKEN VAN KLEEDJES.
Een der takken van inlandsche industrie, welke steeds in
omvang toenemen, is het drukken van kleedjes.
De bewerking, in de hoofdzaak ovcreenkomende met het batikken
uit de hand, komt hierop neer.
Het te drukken doek wordt te voren met stijfselwater bestreken
en gedroogd, daarna opgevouwen, en op een houten blok,
kemplongan, met een houten hamer geklopt om het eenigzins
lenig en glad te maken. Nu rolt men het doek op, legt het
op een bamboezen tafeltje, op een dun kussen (kasoeran) van
karoeng met kapoek gevnld, waarop weder de schors van den
pisang-hoom (kedebok) is gelegd, en aldus begint men met het
drukken, het doek geleidelijk weer ontrollende.