scriptie 'Een zoektocht naar compassie' - Zinweb

More documents

Recommendations

Info

4) Tegenovergestelde van compassie Om te weten wat compassie is, is het belangrijk te weten wat tegenovergestelde kenmerken van compassie zijn. Compassie betekent je kunnen inleven in de ander, je kunt met zijn/haar lijden en vreugde meeleven. Een tegenovergestelde daarvan is een onverschillige houding aannemen tegenover de ander. Deze houding is een nonchalante, apathische houding. Een houding waarin geen betrokkenheid gevoeld wordt. De identiteit van de ander verandert als het ware onder een deken van anonieme algemeenheid. 10 De ander wordt niet als authentiek gezien, maar als onderdeel van de grote massa. Onverschillig kan men ook zijn tegenover degene die men niet kent of niet wil kennen. De ander in zijn anders zijn, raakt mij dan niet: juist doordat hij of zij anders is, neem ik een onverschillige houding tegenover hem of haar aan. Voor de bekende wordt wel compassie gevoeld. Het eigenbelang gaat zo voor het belang van de ander, bij een altruïstische houding wordt het handelen bepaald door de relatie met de ander. Het handelen vanuit eigenbelang is een tweede kenmerk dat als tegenovergesteld kan worden gezien van compassioneel handelen. Handelen vanuit eigenbelang wordt ook wel geassocieerd met economisch handelen. Dit wordt wel de homo economicus genoemd. 11 ‘De homo economicus is het rationele individu dat in alle omstandigheden de toekomstige gevolgen van diverse handelingsalternatieven zo goed mogelijk berekent en er vervolgens dat alternatief uitpikt dat zijn eigen belang zo goed mogelijk dient.’ Dit dienen van het eigenbelang hoeft het belang van anderen niet uit te sluiten. De homo economicus kan zeker anderen in zijn eigenbelang opnemen. 12 De homo economicus is dus niet per definitie egoïstisch. Want de egoïst die enkel en alleen zijn eigen belang nastreeft, zal al snel door anderen geminacht worden. Zelfs degene die al te berekenend te werk gaat in zijn leven, zal door zijn medemens worden gewantrouwd. Het vertrouwen en de erkenning van de medemens vormen voorwaarden voor het menselijk geluk. 13 Een egoïst draagt daardoor altijd een vorm van eenzaamheid met zich mee. Egoïsme wordt gezien als tegenovergestelde van altruïsme. Er zijn verschillende wetenschappers die beweren dat de mens egoïstisch geboren is en dat het altruïstische in de mens later wordt aangeleerd. Deze wetenschappers zeggen dat als leven of bezit in gevaar komen, de ware egoïstische aard van de mens <strong>naar</strong> 10 Zygmunt Bauman, ‘Moderniteit en de Holocaust.’: pp:30 11 M. Becker. Lexicon van de ethiek pp: 84 12 M.Becker ‘Lexicon van de ethiek’.pp 83 13 M.Becker ‘Lexicon van de ethiek’. pp 84 10
oven komt. Zij beschouwen altruïsme als een verkapte vorm van egoïsme. 14 Anderen zijn het hier niet mee eens en zien de mens eerder als een sociaal wezen dat absoluut niet egoïstisch hoeft te handelen als leven of bezit in gevaar komen. Ook dan zou de mens in staat kunnen zijn voor de ander te kiezen of voor hem op te komen. Naast egoïsme bestaat er ook de term die het ego (ik) centraal zet. Dit is het egocentrisme. Bij egocentrische mensen staat het eigen ik steeds in het middelpunt. Daarnaast betrekt hij of zij alles op zichzelf. De egoïst heeft meer te kampen met een overdreven gevoel van eigenwaarde. 15 Egoïsme en egocentrisme zijn andere begrippen als eigenliefde. De eigenliefde is een verhouding tot het zelf die niet geïsoleerd is van anderen. Bij de eigenliefde is er sprake van een gepaste zorg voor het zelf in het kader van een persoonlijke voorstelling van een goed en geslaagd leven. 16 Bij de eigenliefde staat het ik niet centraal en kent het ook geen overdreven gevoel van eigenwaarde. Vanuit dit perspectief staat de eigenliefde niet als tegenovergestelde van compassie, maar in relatie tot compassie. Je zou zelfs kunnen stellen dat eigenliefde de voorwaarde is voor een geëngageerde overgave aan anderen. 17 Aan de andere kant blijft de eigenliefde ook een riskant begrip, omdat een teveel aan eigenliefde al snel op de loer ligt. Eigenliefde komen we daarentegen ook tegen in de ‘gulden regel’: de aansporing de ander lief te hebben als jezelf. De bijzondere aandacht voor andere mensen leidt geenszins tot een veronachtzaming van het zelf. 18 Deze gulden regel vinden we terug in de drie monotheïstische godsdiensten als ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.’ Het tegenovergestelde van compassie is in deze context het ego, het denken vanuit jezelf of jezelf vooropstellen. Bij compassie of altruïsme staat het belang van de ander of de relatie met de ander voorop. Deze gedachten zien we terug bij de beschrijving van compassie vanuit de drie monotheïstische godsdiensten: christendom, jodendom en islam. In de volgende hoofdstukken van deze <strong>scriptie</strong> worden een aantal aspecten van compassie beschreven vanuit deze godsdiensten, beginnend met christendom, daarna jodendom en er wordt afgesloten met compassie vanuit de islam. 14 Gerrit Manenschijn. Riskante humaniteit over de civilisatie van de gewelddadige mens. pp 344 15 Van Dale. Nieuw groot woordenboek der Nederlandse taal. 1950 16 M.Becker ‘Lexicon van de ethiek’. pp 86 17 M.Becker ‘Lexicon van de ethiek’. pp 87 18 M.Becker, idem. 11
Page 1 and 2: Een zoektocht naar compassie
Page 3 and 4: Een zoektocht naar compassie De spa
Page 5 and 6: Deel 3 21) Compassie. Het veld in
Page 7 and 8: DEEL 1 In het eerste deel van deze
Page 9: hierdoor zien we in de Middeleeuwen
Page 13 and 14: De barmhartigheid begint bij Hem. J
Page 15 and 16: ekommert om de mensen. De Koran beg
Page 17 and 18: gasten als Christus zelf, gehoorzaa
Page 19 and 20: De vierde trede vertelt dat je ook
Page 21 and 22: eigenwijsheid even aan de kant zet.
Page 23 and 24: persoonlijke belangen op en laat zi
Page 27 and 28: DEEL 2 In de vorige hoofdstukken is
Page 29 and 30: Zoals hierboven beschreven is, is e
Page 31 and 32: Montaigne realiseert zich dat het l
Page 33 and 34: Ik draag verantwoordelijkheid voor
Page 35 and 36: Bij de ‘ik’ en ‘jij’ is er
Page 37 and 38: gevangenen opgesloten te zitten. Da
Page 39 and 40: Philip Zimbardo werkt in zijn boek
Page 41 and 42: Naast de groep als medeverantwoorde
Page 43 and 44: ‘Als vrije concurrentie tot gevol
Page 45 and 46: Juridisch wordt de burger beschermd
Page 47 and 48: Hoe moeten we in een vluchtige were
Page 49 and 50: Sacks noemt daarnaast als oorzaak s
Page 51 and 52: mag ontbreken is ‘vertrouwen’.
Page 53: worden getrokken. In de jaren 70 ec
Page 56 and 57: 21) Compassie, het veld in Deze zoe
Page 58 and 59: Als de heer Degen de bijeenkomst he
Page 60 and 61:
niet verkeerd was, maar wel dat het
Page 62 and 63:
Het is belangrijk compassie aan te
Page 64 and 65:
Op deze manier heeft iedereen mee b
Page 66 and 67:
Toen hij besloot in Nederland te ga
Page 68:
De vier eerste personen van de Comp
Page 71 and 72:
In de Benedictijnse regel lezen we
Page 73 and 74:
de verantwoordelijkheid naar de and
Page 75 and 76:
voor zijn. Zimbardo en Hannah Arend
Page 77 and 78:
Horst, P.W van der. Bronnen voor de
Page 79 and 80:
31) Bijlage 1)De brief die ik stuur
Page 81 and 82:
Verslag van de Compassie training i
Page 84:
Colofon Afbeeldingen Geïnspireerd
show all

scriptie 'Een zoektocht naar compassie' - Zinweb

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?