Leerdoelen en voorbereidende opdrachten 2012-2013 ... - TNO

PPSI-lnformatieblad
Maart 2009
Kinderen
6-8 jaar
(seksueel
latente
periode)
Kinderen
8-1 0 jaar
Kinderen 10-
12 jaar
prepuberteit
Verliefdheid gaat een rol spelen, zonder dat
daar seksuele gevoelens aan gekoppeld
worden.
Spelletjes met kinderen van het eigen
geslacht hebben een ander karakter dan
met kinderen van het andere geslacht.
Verliefdheid gekoppeld aan lichamelijk
contact.
Verkenning seksuele voorkeur.
Bekijken en betasten van elkaars
geslachtsdelen.
Verliefdheid.
Verder ontwikkelen seksuele voorkeur.
Belangstelling voor volwassen seksualiteit.
Privacy.
Preventie en voorlicht¡ng
Het is van belang dat leerkrachten in de onderbouw op de hoogte zijn van de seksuele
ontwikkeling bij kleuters én een gezamenlijke lijn volgen bij seksueel verkennend gedrag van
kinderen. 'Wat doen wij als kinderen doktertje spelen in de poppenhoek?' en 'Hoe leren we
kinderen hun grenzen aangeven?'. Sommige kinderen zijn niet goed in staat aan te geven dat ze
iets niet willen; dit moeten ze leren. Andere kinderen moeten leren om niet te dwingen. Hier kan
in de klas aandacht aan geschonken worden in het kader van sociaal-emotionele ontwikkeling.
De leerkracht kan de kinderen voorlezen uit Hef is niet leuk over seksuele spelletjes en ui| Kaatje
cactusbloem beide van Martine Delfos. Ook rollenspellen om "Nee" te leren zeggen, of een 'steldat-spel'
zijn bruikbare werkvormen.
Seksuele opvoeding
Seksuele opvoeding is ook in het belang van preventie. Praten over vervelende (seksuele)
ervaringen doen kinderen alleen als er ook over leuke dingen gepraat wordt. PPSI heeft een
boekenlijst samengesteld met kinderboeken over seksualiteit, liefde, vriendschap en relaties
waarmee het ondenryerp besproken kan worden in de klas. De gedachte dat hiermee gewacht
kan worden tot groep 8 gaat allang niet meer op
Spelregels
Door kinderen spelregels te leren, keur je hun gevoelens niet af, maar leer je ze hoe ze daarmee
om kunnen gaan. Dat heet seksueel opvoeden. Leer kinderen de volgende spelregels:
1 . seksuele gevoelens oproepen mag (door aan iets te denken, of door je eigen lichaam of
dat van een ander aan te raken of ernaar te kijken), maar je kunt het niet zomaar doen in
het bijzijn van anderen;
2. dit soort gevoelens en aanrakingen zijn privé;
3. dwing een ander nooit om mee te doen als hij of zij dat niet wil, en probeer ook niet om
hem of haar over te halen;
4. zorg dat het leeftijdsverschil niet te groot is (2 à 3 jaar is te veel) omdat er anders al snel
een machtsverschil ontstaat, waardoor het jongere kind kan instemmen met iets wat het
toch liever niet wil;
5. doe elkaar geen pijn bij dit soort spelletjes;
Project Preventie Seksuele lntimidatie (PPSI/APS). Postbus 85475, 3508 AL Utrecht
Helpdesk: tel.:030-285 67 62 (maandag Um vrijdag van I00 - 13.00 uur)
e-mail: oosi@aps.nl, webs¡te: www.oosi.nl
Minder openlijke belangstelling voor
elkaars lichaam. Op deze leeftijd zijn ze
zich duidelijk bewust van de sociale
norm.
Tekeningen van geslachtsorganen.
Schuine moppen vertellen.
Rijmpjes met seksuele woorden
fluisteren.
Tegen elkaar aanzitten, hand in hand
lopen.
Groepsnorm gericht op
heteroseksualiteit:'grapjes' over homo's.
Typisch seksespeclfiek gedrag van
jongens en van meisjes.
Masturbatie bij vooral jongens neemt toe,
dit kan ook qroeosqewiis qebeuren.
Zoenen, tongzoenen, strelen
Erotische beelden bekijken op internet,
tv, film . .
Preutsheid.