Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 10 - Books and Journals

HEX FEEST VAN DJAJAPRANA TE KALIANGET. 5
langs de gehele Noord-Balische kust en op de stijle berghellingen is
slecht. Vooral gedurende de kentering breken er vaak epidemieen uit,
waaraan velen sterven. Men wijt deze sterfte vaak aan zwarte magie,
welke men zelf ook uitoefent. De vele gevallen van oogziekte worden
hier vooral aan toegeschreven, evenals die van krankzinnigheid.
De armelijke toestand in aanmerking genomen, en daarbij gevoegd de
algemene naoorlogse toestand van gebrek, en het verlies aan mensenlevens
door de ongeregeldheden van de laatste jaren, maken het
begrijpelijk, dat de desa zint op verbetering van de omstandigheden en
van de levenssfeer. Deze poging tot verbetering moet in eerste instantie
op godsdienstig terrein ondeniomen worden. Rampen maken het gevoel
levend, dat men op dat gebied tekort geschoten is. Dat er na de oorlog
op Bali een ware opleving bespeurbaar is in het nakomen van plichten
tegenover de goden, zich uitende in tempelherstel, lijkverbranding e.d.
is een normaal verschijnsel. Het bijzondere van het feest was niet daarin
gelegen, maar in de wijze, waarop dit gevoel zich uitte.
Kalianget is geen ,,baliaga" desa, zoals het nabijgelegen Sidatapa,
en kent derhalve de lijkverbranding als de legitieme wijze van
lijkbezorging.
3. Djajaprana en Kalianget.
In de desa bevindt zich een tempel, welke aan Djajaprana gewijd is,
de pura Djaran Gujang 9 ). Met behulp van omliggende desa's is deze
pura in 1934 hernieuwd, waarna de naam werd veranderd in pura
Pariang Wiswa Mapwa 10 ).
Men is in de desa van mening, dat de pura een ouderdom heeft van
190 abad, (van elk 80 jaar, maar vroeger waren ze langer!). Voorts
bezit men het woonerf van Djajaprana en een reusachtig stenen rijststampblok.
Ook wordt met hem in verband gebracht de pura Prabu,
aan de zuidelijke grens van de desa gelegen ir ).
Reeds voor de oorlog moet in de desa het plan bestaan hebben om
tot de lijkverbranding van Djajaprana over te gaan. De uitvoering van
dit plan werd verhinderd door de armoede van de desa. Leden van de
desa waren ervan overtuigd, dat een verbrandingsfeest uitkomst kon
") H. N. v. d. Tuuk. Kawi-Balineesch-Nederlandsch-Woordenboek, dl. IV,
p. 784; dl.II p. 498. Volgens de desa de plaats, waar eens het paard van de vorst
zich in de modder wentelde.
w ) Pura = tempel: pariang (prahiangsa) c= gebedsplaats; wiswa (siswa) =
leerlingen; m(a)pwa (mpu) = van den guru(?).
") Zie p. 11.