Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 10 - Books and Journals

HET FEEST VAN DJAJAPRANA TE KALIANGET. 13
kon hij na de oorlog zijn belofte inlossen; op het eerste gerucht van
het a.s. verbrandingsfeest zond hij een bedrag van / 25.000,— aan de
desa. Het hoofdeinde van het graf ligt in N.W. richting, hetgeen
ongebruikelijk is op Bali. De plaats van het graf, (door middel van
trance destijds bepaald) is aan de rand van het ,,sawahgebied van de
onzichtbaren van Pulaki". Het hoge gras, dat daar in de regentijd groeit,
mag niet worden gesneden of verbrand, aangezien het geldt als de
padi van Pulaki 24 ).
Na het incorporeren van de geest in de ad eg an volgt een reiniging.
Op dit moment werd de gehele ontwikkeling belangrijk be'invloed door
een toevallige omstandigheid. Men zocht iemand otn de pedanda behulpzaam
te zijn, die in dit speciale geval geen gouden ring droeg (een inval
van Djajaprana). Gewoonlijk mag de wassing slechts gedaan worden
door iemand, die wel een ring draagt. Een bekende tukang banten van
de puri te Singaradja, welke aanwezig was, bleek geen ring te dragen, en
werd aangewezen om te helpen. Vanaf dit moment werd zij een der
belangrijkste figuren.
Op de terugweg geschiedde bij de rots van Pulaki een wonder. Omdat
men blijkbaar een relatie aannam van Djajaprana met deze plaats, moest
daar een reiniging gehouden worden. De pura Pulaki ligt op de plaats
waar de rotswand loodrecht uit zee opstijgt, en de weg in de rots is
uitgehouwen. Water is er in het geheel niet te vinden. Nu stapte echter
de pedanda op de rots toe, nam een blad van een struik, welke hij als
een trechtertje toevouwde en tegen de rotswand drukte, waarna er
15 druppels water uit de rots vloeiden, die opgevangen werden in een
wijwaterbeker. Daarop kon de reiniging verricht worden.
In Kalianget gekomen werden de adegan van Djajaprana en Lajong
Sari geplaatst in de gereedgemaakte bale bandung.
A. Pembersihan 25 ).
Dit is een belangrijke reiniging van de adegan, welke meestal op het
erf van een pedanda plaats vindt. De plechtigheid vond plaats op
6 Augustus. Men richtte daartoe in een der bale's op het erf van de
pedanda een soort bambu-bank op (pegaga), waarop de eflfigien worden
gelegd voor de reiniging.
S4 ) Deze verbinding van Djajaprana aan Pulaki had het ontstaan van een
geheel nieuwe mythe ten gevolge. Wanneer men voor de eerste maal dit verband
legrle, is mij niet bekend. Echter is het niet waarschijnlijk, dat velen aanvankelijk
voorzagen, hoe dit gegeven naderhand zou worden uitgebuit tot groter heerlijkheid
van Djajaprana.
2S ) Wirz o.c, p. 57.